Władysław Skoczylas

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Skoczylas
Ilustracja
Władysław Skoczylas (1928)
Data i miejsce urodzenia

4 kwietnia 1883
Wieliczka

Data i miejsce śmierci

8 kwietnia 1934
Warszawa

Narodowość

polska

Alma Mater

Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Hochschule für Grafik und Buchkunst Leipzig

Dziedzina sztuki

grafika (drzeworyt), malarstwo, rzeźba

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Grób Skoczylasa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Władysław Skoczylas (ur. 4 kwietnia 1883 w Wieliczce, zm. 8 kwietnia 1934 w Warszawie) – polski malarz, grafik, rzeźbiarz i pedagog; uważany za twórcę polskiej szkoły drzeworytu.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie związanej z kopalnią soli w Wieliczce. Ukończył gimnazjum w Bochni[1]. Studiował malarstwo w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u Teodora Axentowicza i Leona Wyczółkowskiego, rzeźbę w pracowni Konstantego Laszczki. W latach 1910–1913 uczył się w Paryżu rzeźby (u Antoine’a Bourdelle’a) i grafiki oraz drzeworytu w Hochschule für Grafik und Buchkunst Leipzig (1913). W 1908 objął posadę nauczyciela rysunków w Zakopiańskiej Szkole Przemysłu Drzewnego. W 1922 objął katedrę grafiki w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, w latach 1929–1930 był jej dyrektorem[2].

W 1914 otrzymał nagrodę w dziale drzeworytu na II Konkursie im. Henryka Grohmana. W 1918 został docentem grafiki i rysunku na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1928, na olimpijskim konkursie sztuki i literatury w Amsterdamie, uzyskał brązowy medal za cykl akwarel: Łucznik II (stojący), Łucznik II (klęczący), Jeleń świętego Huberta i Diana. Współzałożyciel ugrupowań: Stowarzyszenie Artystów Polskich „Rytm” (1922), Stowarzyszenie Polskich Artystów Grafików „Ryt” (1925) oraz Instytut Propagandy Sztuki. W okresie międzywojennym jego prace publikowała między innymi wydawana w Poznaniu „Tęcza”.

Najbardziej charakterystycznym elementem jego stylu jest tzw. „grzebyk” Skoczylasa – zazębianie się czarnego z białym – który rytmizuje kompozycje. Jeden z największych zbiorów prac tego artysty znajduje się w Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce. Zgromadzono tam ponad 400 drzeworytów, akwarel, rysunków i dokumentów związanych z osobą twórcy.[3]

Władysław Skoczylas został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (aleja zasłużonych-1-15)[4]; autorami nagrobka są Oskar Hansen oraz Elżbieta i Emil Cieślarowie[5].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Wybrane dzieła[edytuj | edytuj kod]

  • Profil górala, 1911, suchoryt – I nagroda na 1. Konkursie Graficznym im. Henryka Grohmana w Zakopanem
  • Kościół dominikanów we Lwowie, 1912, akwaforta
  • Dworzyszcze, 1916
  • Pochód zbójników, 1916, drzeworyt
  • Teka zbójnicka, 1920, zbiór drzeworytów
    • Głowa starego górala
    • Pochód zbójników, 1916
    • Janosik, 14 × 22 cm
  • Teka podhalańska, 1921, zbiór drzeworytów
    • Walka ze smokiem
    • Zaloty, 18,5 × 26,5 cm
    • Sztuka
    • Owocobranie, 1925, akwarela

Wybrane prace[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Tablica upamiętniająca Władysława Skoczylasa na elewacji budynku Wydziału Rzeźby ASP przy ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37 w Warszawie

Władysław Skoczylas jest patronem ulic w Bochni, Krakowie, Częstochowie, Wrocławiu oraz od 1957 w Warszawie[8]. Na frontowej ścianie budynku przy ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37, gdzie artysta miał swoją pracownię, umieszczona jest pamiątkowa tablica.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Historia. 1lo.bochnia.pl. [dostęp 2014-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 października 2014)].
  2. Poczet Rektorów [online], Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie [dostęp 2021-12-06] (pol.).
  3. Władysław Skoczylas [online], muzeum.wieliczka.pl [dostęp 2023-08-03] (pol.).
  4. Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW SKOCZYLAS, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19].
  5. Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.
  6. M.P. z 1934 r. nr 83, poz. 124 „za zasługi na polu pracy artystycznej i pedagogicznej”.
  7. M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644 „za zasługi na polu sztuki”.
  8. ulica Skoczylasa Władysława. [dostęp 2013-03-25].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • S. Woźnicki, Władysław Skoczylas, Warszawa 1925.
  • T. Cieślewski syn, Władysław Skoczylas, inicjator i twórca współczesnego drzeworytu w Polsce, Warszawa 1934.
  • M. Grońska, Władysław Skoczylas, Warszawa 1966.
  • Eadem, Władysław Skoczylasinicjator nowoczesnego drzeworytu w Polsce, [w:] idem, Nowoczesny drzeworyt polski, Ossolineum 1971, s. 88–106.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]