Władysław Tarada
| |
| porucznik piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia |
20 listopada 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
8 stycznia 1919 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914-1919 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Władysław Tarada (ur. 20 listopada 1893 w Słomce, zm. 8 stycznia 1919 pod Uhrynowem) – porucznik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się wo listopada 1893 w rodzinie Grzegorza i Marii z domu Foryś[1]. Był starszym bratem legionistów: Jana (ur. 1895), odznaczonego Krzyżem Niepodległości[2][3][4], i Zygmunta (1899–1965), odznaczonego Medalem Niepodległości[5][6][7][8] oraz Aleksandra (1903–1940), starszego posterunkowego Policji Państwowej, zamordowanego w Bykowni[9]. W 1913 razem z rodziną przeniósł się do Bochni, gdzie został członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich[8][10]. 28 czerwca 1914 zakończył naukę w klasie VIIIb c. k. II Gimnazjum z polskim językiem wykładowym w Stanisławowie[11][12].
16 sierpnia 1914 wstąpił w szeregi Legionów Polskich[13]. Początkowo służył w 2, a następnie 3 pułku piechoty[14]. Od 21 maja do 22 lipca 1915 był frekwentantem Szkoły Podchorążych Legionów Polskich[15][16]. Po ukończeniu kursu został mianowany aspirantem oficerskim z oznakami sierżanta i poborami plutonowego oraz przydzielony do III Baonu Uzupełniającego[17]. 28 lipca tego roku został przeniesiony do 9. kompanii III baonu 6 pułku piechoty[18]. 15 grudnia 1915 otrzymał najwyższe uznanie Komendy Legionów Polskich „za pełną poświęcenia i gorliwości wielomiesięczną służbę i waleczność w obliczu nieprzyjaciela”[19]. 1 kwietnia 1916 został mianowany chorążym piechoty[20]. Wyróżnił się 3 sierpnia 1916 w bitwie pod Sitowiczami nad Stochodem. W 1922 major Tomasz Strózik były dowódca 9. kompanii 6 pp we wniosku na odznaczenie Orderem Virtuti Militari napisał: „podczas ognia huraganowego na pozycję trzeciego baonu dnia 3 VIII 1916 pod Sitowiczami z własnej inicjatywy przebiegał kilkakrotnie odcinek kompanii zachęcając żołnierzy do wytrwałości i podnosząc swym spokojem i zimną krwią ducha kompanii. Poza tym we wszystkich walkach odznaczył się niezwykłą ofiarnością i poświęceniem spełniając sumiennie najtrudniejsze misje”[21][22]. Za ten czyn został pośmiertnie odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy[23][24]. 3 listopada 1917 został wywieziony do Bustia-Haza i Visk i tam wcielony do armii austriackiej (grupa szkolenia polowego armii)[25]. Później walczył na froncie włoskim[24].
3 stycznia 1919 został przyjęty Wojska Polskiego z dniem 10 listopada 1918 i zatwierdzeniem stopnia podporucznika, nadanego przez generała majora Edwarda Śmigły-Rydza jako ministra wojny w Tymczasowym Rządzie Ludowym Republiki Polskiej[26]. Otrzymał przydział do III baonu w 25 pułku piechoty. Walczył na wojnie z Ukraińcami. Poległ 8 stycznia 1919 pod Ukrynowem[27][28][29]. 19 sierpnia 1920 został pośmiertnie zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[30]. Był kawalerem, dzieci nie miał[24].
Nazwisko i imię Władysława Tarady zostało wyryte na kamiennej tablicy „Miasto Bochnia swoim Bohaterom 1920–1930”, umieszczonej na ścianie frontowej budynku starostwa w Bochni[31].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6330 – pośmiertnie 17 maja 1922[32][33][24]
- Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[34][35][36][24]
- Krzyż Pamiątkowy 6 pułku piechoty Legionów Polskich[37]
- Srebrny Medal Waleczności I klasy[38]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-23]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-23]..
- ↑ Żołnierze Niepodległości : Tarada Jan. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-07-23].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-23]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-23]..
- ↑ Żołnierze Niepodległości : Tarada Zygmunt. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-07-23].
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Ryszard Rybka: Bochnianie zamordowani w Bykowni. Historia Ziemi Bocheńskiej. [dostęp 2023-07-23].
- ↑ Kęsek 2020 ↓, s. 4.
- ↑ Sprawozdanie 1914 ↓, s. 90, 110.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3, 4.
- ↑ Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego). [w:] sygn. I.120.1.123 s. 261 [on-line]. Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2022-10-17].
- ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 272.
- ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 272–273.
- ↑ Żołnierze Niepodległości : Tarada Władysław. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-07-23].
- ↑ Rozkaz Nr 178. „Goniec Polowy Legionów : Dziennik rozporzadzeń Komendy Legionów Polskich”. 12, s. 3, 1916-01-15. Lwów..
- ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 29.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 6.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 147.
- ↑ Skarbek 1928 ↓, s. 40.
- ↑ a b c d e Polak (red.) 1993 ↓, s. 217.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 572.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 5 z 18 stycznia 1919, poz. 201.
- ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 902.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 59.
- ↑ Spis poległych 1936 ↓, s. 279.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920, s. 786.
- ↑ Kęsek 2020 ↓, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 31.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-23]..
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-23]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-23]..
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 240.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 199.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tarada Władysław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.77-7437 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-23].
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. II Gimnazyum z polskim językiem wykładowym w Stanisławowie za rok szkolny 1913/14. Stanisławów: Nakładem Funduszu Naukowego, 1914.
- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1934.
- Spis poległych oficerów w walkach o Polskę Niepodległą w latach 1914–1921. W: Bohaterom narodowym w hołdzie. Zygmunt Reis (red.). Lwów: Nakładem Wydawnictwa „Polski Niepodległej”, 1936.
- Jan Kazimierz Ciastoń, Adam Lisiewicz, Edward Skarbek, Edward Wojciechowski: Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego. T. 1: Tradycja. Warszawa: Komenda Koła 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich i Dowództwo 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, 1939.
- Janina Kęsek. Miasto Bochnia swoim Bohaterom 1920–1930. „Wiadomości Bocheńskie”. 3 (125), 2020. Bochnia. ISSN 1426-1952.
- Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Edward Skarbek: Zarys historji wojennej 6-go pułku piechoty legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Członkowie Polskich Drużyn Strzeleckich
- Kapitanowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Ludzie związani z Bochnią
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Pamiątkowym 6 pułku piechoty Legionów Polskich
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 25 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie piechoty Legionów Polskich 1914–1918
- Polacy odznaczeni Medalem Waleczności
- Polegli w wojnie polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Urodzeni w 1893
- Zmarli w 1919
- Żołnierze II Brygady Legionów Polskich
- Żołnierze 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich (1915–1917)