Włodzimierz Antoniewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Włodzimierz Antoniewicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia 15 lipca 1893
Sambor
Data i miejsce śmierci 20 maja 1973
Warszawa
Zawód, zajęcie archeolog, rektor UW
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Wielki Oficer Orderu Korony Włoch
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
grób prof. Włodzimierza Antoniewicza na cmentarzu w Milanówku

Włodzimierz Antoniewicz (ur. 15 lipca 1893 w Samborze, zm. 20 maja 1973 w Warszawie) – polski archeolog pochodzenia ormiańskiego, rektor Uniwersytetu Warszawskiego, członek PAN.

Zajmował się w pracy naukowej archeologią pradziejową ziem polskich. Przedstawił obraz najdawniejszych dziejów ziem polskich na podstawie badań archeologicznych, odkrył pozostałości budowli romańskich w założonej przez siebie Stacji Archeologicznej w Wiślicy. Jako pierwszy przedstawił syntezę religii dawnych Słowian.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem polskiego Ormianina Karola (kontrolera pocztowego, uczestnika powstania styczniowego) oraz Wandy Kurowskiej (malarki i działaczki społecznej).

Ukończył gimnazjum we Lwowie, studiował archeologię i geografię na Uniwersytecie Lwowskim, Uniwersytecie Jagiellońskim oraz uniwersytetach w Wiedniu, Paryżu i Pradze. Wśród jego nauczycieli byli m.in. Eugeniusz Romer i Ludomir Sawicki. Pracę doktorską obronił na UJ w 1918 pod kierunkiem Piotra Bieńkowskiego (Znaczenie bursztynu w prehistorii Europy).

W 1914 został ciężko ranny na froncie wojennym. Zwolniony z wojska, pracował jako kustosz Muzeum Zamku na Wawelu (1916-1918). W latach 1918-1920 był zastępcą kierownika Wydziału Kultury i Sztuki Tymczasowej Komisji Rządzącej w Krakowie. Pracował krótko jako docent archeologii pradziejowej Uniwersytetu Poznańskiego.

Od 1920 pozostawał związany z Uniwersytetem Warszawskim. Był m.in. kierownikiem Katedry Archeologii Pierwotnej i Wczesnośredniowiecznej (po II wojnie światowej pod nazwą Katedra Archeologii Polski), profesorem nadzwyczajnym (od 1924), profesorem zwyczajnym (od 1928), dziekanem Wydziału Humanistycznego (1934–1936), wreszcie rektorem (1936–1939). W październiku 1937 wydał zarządzenie wprowadzające na uczelni getto ławkowe[1][2].

W okresie okupacji był członkiem Senatu Tajnego UW. Pracował wówczas jako palacz w szkołach warszawskich, a następnie znalazł zatrudnienie jako urzędnik w Zarządzie Miejskim. Kontynuował wykłady na UW po wojnie aż do emerytury w 1963.

Od 1924 był dyrektorem Muzeum Archeologicznego w Warszawie, po wojnie krótko pełnił funkcję zastępcy dyrektora (1945–1946).

Współpracował ponadto z Instytutem Historii Kultury Materialnej PAN oraz Ministerstwem Wyznań Religijnych i Oświaty Publicznej. W latach 1925-1934 prowadził także wykłady na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie.

Pochowany na cmentarzu w Milanówku.

Członkostwo w organizacjach naukowych[edytuj | edytuj kod]

Był członkiem wielu towarzystw i akademii naukowych, polskich i zagranicznych:

  • od 1930 był członkiem-korespondentem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a od 1938 członkiem rzeczywistym
  • od 1932 był członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności
  • od 1952 był członkiem tytularnym PAN, a od 1957 członkiem rzeczywistym PAN
  • w latach 1946-1949 był wiceprzewodniczącym TNW
  • kierował Komisją Historii Kultury i Sztuki Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i jednocześnie był redaktorem naczelnym jego wydawnictw
  • współpracował z Akademią Leopoldina w Halle,
  • został powołany w skład Akademii Historii Starożytnej w Sztokholmie, Londyńskiego Towarzystwa Archeologicznego
  • członek Towarzystwa Prehistorycznego i Towarzystwa Antropologicznego w Wiedniu,
  • członek Royal Society of Antiquaries w Londynie.
  • wiceprezes Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego i Polskiego Towarzystwa Archeologicznego.

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

Opublikował ponad 300 prac naukowych, m.in.:

  • Baba kamienna w Dźwinogrodzie (1916)
  • Archeologia przedhistoryczna jako przedmiot nauczania (1921)
  • Pochodzenie i gatunki bursztynu w Europie (1923)
  • Pradzieje ziem polskich (1927)
  • Archeologia Polski. Zarys czasów przedhistorycznych i wczesnodziejowych ziem Polski (1928)
  • O religii dawnych Słowian (1948-1949)
  • Historia sztuki najdawniejszych społeczeństw pierwotnych (1957)
  • Religia dawnych Słowian (1957)

W latach 1959-1970 wydał 10 tomów cyklu "Pasterstwo Tatr Polskich i Podhala", był redaktorem "Wiadomości Archeologicznych", "Światowida", "Postępów Archeologii".

Nagrody, odznaczenie i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Został odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1938)[3], Krzyżami Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Legii Honorowej, odznaczeniami bułgarskimi, włoskimi (w tym Wielki Oficer Orderu Korony Włoch w 1937[4]) i jugosłowiańskimi. Został honorowym członkiem korespondentem Towarzystwa Archeologicznego w Londynie i w 1937 Towarzystwa Prehistorycznego w Cambridge[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Andrzej Garlicki (red.): Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego 1915–1939. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 279–280. ISBN 83-01-02863-7.
  2. ↑ Sebastian Słowiński. Nie zapomnimy o getcie ławkowym. „Gazeta Stołeczna”, s. 2, 2 października 2018. 
  3. ↑ 10 listopada 1938 „za zasługi na polu pracy naukowej” M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592
  4. ↑ Odznaczenie rektora Uniwersytetu Józefa Piłsudskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 277 z 5 grudnia 1937. 
  5. ↑ Odznaczenie rektora Uniwersytetu J. Piłsudskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 54 z 9 marca 1937. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983.
  • Szarota T., Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne, Warszawa 1988, s. 94.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Włodzimierz_Antoniewicz&oldid=56226734”