Włodzimierz Puchalski
Data i miejsce urodzenia |
6 marca 1909 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
19 stycznia 1979 |
Zawód, zajęcie |
fotograf, reżyser |
Narodowość | |
Odznaczenia | |
![]() |
Włodzimierz Puchalski (ur. 6 marca 1909 w Mostach Wielkich, zm. 19 stycznia 1979 na Wyspie Króla Jerzego) – polski agronom, przyrodnik, myśliwy, fotograf, reżyser filmów przyrodniczych.
Włodzimierz Puchalski jest autorem określenia „bezkrwawe łowy”[1][2], odnoszącego się do fotografowania przyrody.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pasją fotografowania „zaraził się” w domu rodzinnym. Jego ojciec uprawiał fotografię zwierząt i krajobrazu. Chociaż najbardziej znany jest z „bezkrwawych łowów”, od 13. roku życia był myśliwym. W wieku 14 lat (1923) otrzymał od swojego dziadka, Hieronima Sykory, swój pierwszy aparat fotograficzny (mieszkowy). Po ukończeniu szkoły średniej w latach 1931-32 odbywał służbę wojskową w Korpusie Kadetów nr 1[3] we Włodzimierzu Wołyńskim. W 1932 rozpoczął studia na Akademii Rolniczej w Dublanach na Wydziale Rolniczo-Leśnym, zakończone uzyskaniem dyplomu inżyniera agronoma. Na Politechnice Lwowskiej w 1931 roku powstało Technickie Koło Fotografów przy Towarzystwie Bratniej Pomocy Studentów Politechniki Lwowskiej utworzone dla mniej zaawansowanych fotografów i do tego Koła należał od 1932 roku Włodzimierz Puchalski[4].
Od 1933 do 1936 współpracował z prof. Witoldem Romerem (wówczas inżynierem) przy Zakładzie Fotografii Politechniki Lwowskiej, ucząc się techniki filmowania. W latach 1937-39 opublikował kilkaset przyrodniczych widokówek w Wydawnictwie Książnica Atlas[4]. W 1936 zaprezentował pierwszą wystawę autorską o tematyce przyrodniczej i myśliwskiej[5]. W 1937 zdobył Złoty Medal na Wielkiej Olimpiadzie Łowiectwa w Berlinie za zdjęcie przedstawiające dzika w lesie. Swój pierwszy film przyrodniczy zatytułowany Bezkrwawe Łowy zaprezentował publicznie po raz pierwszy w 1939[6]. W latach 1937–1939 był asystentem prof. Wodzickiego przy Zakładzie Anatomii Zwierząt i Histologii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, gdzie opracował metodę posługiwania się filmami i przeźroczami w czasie wykładów uniwersyteckich. W tym czasie wyjeżdżał dwukrotnie jako polski delegat do największej europejskiej stacji ornitologicznej w Rossitten w Prusach Wschodnich. Stał się powszechnie znany. Wielokrotnie przyjmowany był przez prezydenta Mościckiego (m.in. w 1938 fotografował polowanie organizowane przez prezydenta, w którym uczestniczył Göring). Otrzymał również wiele zamówień na fotografię przyrodniczą od czasopism krajowych i zagranicznych[7]. W latach 1933 - 1938 czterokrotnie zdobył pierwszą nagrodę[8][9][10][11], raz drugą[12] i raz piątą[13] oraz otrzymał odznaczenia honorowe - żeton: trzy razy złoty[8][11][13], raz srebrny[12] w konkursie fotograficznym Łowca Polskiego[14].
W 1939 czynnie uczestniczył w wojnie obronnej. W czasie II wojny światowej pracował jako leśniczy w Puszczy Sandomierskiej. Po zakończeniu wojny rozpoczął pracę w Katedrze Genetyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1946 organizował krakowski Instytut Filmowy.
W semestrze wiosennym 1946, jako pracownik Państwowego Instytutu Robót Ręcznych (PIRR), prowadził w Bielsku kurs nauki posługiwania się filmem, obsługi aparatów filmowych i sposobów filmowania rzeczy i zjawisk potrzebnych w naukach przyrodniczych. Każdy z uczestników miał możliwość samodzielnego nakręcenia filmu przez pięć minut. Kurs kończył się w lipcu 1946.
W 1949 rozpoczął pracę w Instytucie Zootechniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie stworzył dział dokumentacji foto-filmowej zwierząt. Od 1956 pracował w Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi jako operator i reżyser.
W 1957 i 1958 wziął udział w dwóch arktycznych wyprawach na Spitsbergen. W 1976 przeszedł na emeryturę.
W 1978 wyjechał do Antarktyki z III wyprawą organizowaną przez Polską Akademię Nauk. Zmarł podczas wykonywania zdjęć w Polskiej Stacji Badawczej im. Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego i tam też został pochowany. Grób Włodzimierza Puchalskiego został wpisany na listę obiektów historycznych Antarktyki pod numerem 51 (HSH No.51)[15].
Był daltonistą i chętniej wykonywał fotografie czarno-białe. Bogate zbiory zdjęć Puchalskiego można podziwiać na zamku w Niepołomicach[16].
Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 1975 otrzymał Nagrodę Miasta Krakowa[17].
Rodzina[edytuj | edytuj kod]
Fotografią przyrody zajmował się także starszy brat Włodzimierza, Roman (1906–1941)[18].
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- Na ptasiej wyspie (1947)[19]
- Zima w Puszczy Białowieskiej (1947)[19]
- Jeziora Mazurskie (1948)[19]
- Warmia i Mazury (1948)[19]
- Na śnieżnym szlaku Karkonoszy (1948)[19]
- Wykluwanie się i rozwój piskląt (1948)[19]
- Ziemia Kłodzka (1948)[19]
- Flora Tatr (1949)[19]
- Czaple (1950)[19]
- Kormorany (1950)[19]
- Łabędzie (1950)[19]
- U stóp Karkonoszy (1950)[19]
- Wiosna (1950)[19]
- Wyspa Wolin (1950)[19]
- Kujawy (1951)[19]
- Instynkt macierzyński ptaków (1954)[19]
- Skrzydlaci rycerze (1955)[19]
- Nietoperze (1956)[19]
- Łabędzie jezioro (1957)[19]
- Wśród gór i dolin Arktyki (1958)[19]
- W tundrach Arktyki (1959)[19]
- Śpiewające góry (1959)[19]
- Wyspa piór i puchu (1959)[19]
- Kwitnąca Arktyka (1959)[19]
- Zwierzęta naszych lasów (1963)[19]
- Żubry (1964)[19]
- Puszcza Białowieska (1964)[19]
- U brzegów Skandynawii (1965)[19]
- Rok myśliwego - Na tropach wielkich drapieżników, Wielkie łowy, Na rozlewiskach Biebrzy i Narwi, Toki. (1966)[19]
- Zima w lesie (1966)[19]
- Bażanty (1968)[19]
- W Krakowskim Ogrodzie Botanicznym (1968)[19]
- Prawidłowy wykot owiec (1970)[19]
- Wychów jagniąt (1970)[19]
- Nasze zwierzęta stepowe (1971)[19]
- Nasze gady i płazy (1972)[19]
- Smocze plemię (1972)[19]
- Przystosowanie ptaków do środowiska (1974)[19]
- Ptaki naszych wód (1974)[19]
- W krainie Czarnej Hańczy (1974)[19]
- Wśród łąk i wód (1974)[19]
- Egzotyczne ptaki w ZOO (1975)[19]
- Jedno z wielu... (1977)[19]
- Ptasie rodziny (1977)[19]
- Bąki, bączki, ślepowrony (1978)[19]
- Ptaki dziwaki (1978)[19]
- Lato na Wyspie Króla Jerzego (1979)[19]
- Przyrodnicze opowieści Włodzimierza Puchalskiego[20]:
- W Arktyce (1978),
- Moich sześć stepowych tchórzy (1978),
- Łabędzie i ich sąsiedzi (1979),
- Od żaby do krokodyla (1979),
- Puszcza (1979)
- Pingwiny z Wyspy Króla Jerzego (1980)[19]
- Polska Stacja Antarktyczna (1980)[19]
- Przyroda antarktycznej wyspy (1980)[19]
- W Antarktyce (1980)[19]
- Na zimnym kontynencie (1985)[21]
- Motyle profesora Razowskiego (1987)[21]
- Trzy tematy Leszka Rózgi (1987)[21]
- Niedźwiedź z nadajnikiem (1988)[21]
- Profesor i gołębie (1988)[21]
- Świat zwierząt profesora Strojnego (1988)[21]
- Wiedzą sąsiedzi, gdzie suseł siedzi (1990)[21]
Wydawnictwa[edytuj | edytuj kod]
- Bezkrwawe Łowy (1951, 1953, 1954), wznowienie z audiobookiem (2012) ( 2014, ISBN 978-83-936241-3-3)
- Nekrvavé lovy (1954)
- Wyspa kormoranów (1954, 1957), wznowienie z audiobookiem (2013) ( 2015, ISBN 978-83-936241-9-5)
- Ostrov kormoránů (1957)
- Wśród trzcin i wód (1955), wznowienie z audiobookiem (2014, ISBN 978-83-936241-5-7)
- W krainie łabędzia (1956), wznowienie z audiobookiem (2014, ISBN 978-83-936241-6-4)
- V kraji Labuti (1958)
- Rok w puszczy (1960, 1961)
- Portrety zwierząt (1962)
- Animals through the lens (1965)
- Snĕžnou stopu (1965)
- W krainie łowów (1966, 1973)
- Mieszkańcy lasów (1967)
- ОБИТАТЕЛИ ЛЕСА (1966, 1968)
- Tiere des Waldes (1969, 1972)
- W skrzydlatym świecie (1967)
- В МИРЕ КРЫЛАТЫХ (1967, 1968)
- Gefiederte Welt (1969, 1974)
- Gady i płazy (1967)
- ПРЕСМЫКАЮЩИЕСЯ (1967)
- В МИРЕ ЖИВОТНЫХ (1967, 1970)
- Zwierzęta z dalekich stron (1967, 1973)
- Tiere aus fernen Ländern (1969, 1971)
- ЖИВОТНЫЕ ДАЛЬНИХ СТРАН (1967, 1968)
- Przyroda Arktyki (1968)
- ЛРИРОДА АРКТИКИ (1968)
- Przyroda Polski (1969)
- ПРИРОДА ПОЛЬШИ в фотографиях Влодимежа Пухальскиого (1969)
- Die Natur Polens in Fotografien von Wlodzimierz Puchalski (1970)
- Na rozlewiskach Biebrzy i Narwi (1972)
- ПТИЦЫ ДАЛЬИХ СТРАН (1972)
- ХИЩИЫЕ ПТИЦЫ (1972)
- Puszcza (1975)
- In freier Wildbahn (1977, ISBN: 3-7944-0089-5)
- Ptaki naszych pól, łąk i wód (1979,ISBN 83-09-00125-8 ) (1986, ISBN 83-09-00125-8)
- Trofea obiektywu (1981)
- W krainie Czarnej Hańczy (1986, ISBN 83-217-2475-2)
- Włodzimierz Puchalski - film i fotografia (1989, ISBN 83-0302601-1)
- Ostatnie bezkrwawe łowy (1995, ISBN 83-85331-49-2 )
- Krainy łowieckie Włodzimierza Puchalskiego (2009, ISBN 978-83-89223-39-5)
Dzięki staraniom Tomasza Ogrodowczyka z Leśnego Studia Filmowego ORWLP, w latach 2012–2015 Lasy Państwowe wznowiły albumy z Zielonej serii: Bezkrwawe Łowy, Wyspę kormoranów, Wśród trzcin i wód i W krainie łabędzia. Nowe wydania nie są reprintami albumów z lat 50., zostały na nowo opracowane w mniejszym niż oryginały formacie z wykorzystaniem tych samych projektów graficznych okładek, układu ilustracji i zdjęć. Wszystkie oryginalne analogowe fotografie – negatywy, zostały odszukane w archiwum Włodzimierza Puchalskiego w Muzeum Przyrodniczym w Niepołomicach[22][23][24] i poddane cyfrowej rekonstrukcji[25], co pozwoliło uzyskać doskonałą jakość techniczną zdjęć wykonanych w latach 30. i 50. ubiegłego wieku. Opowiadania zostały skrócone, a ich pełną wersję w formie słuchowiska czytanego przez znakomitych polskich aktorów dołączono na płycie CD do każdego z albumów[25].
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
- I nagroda MFF Fontainebleau 1947 (Ptasia wyspa)
- I nagroda MFF Edynburg 1947 (Ptasia wyspa)
- Honorowe wyróżnienie MFF Londyn 1948 (Wykluwanie się piskląt)
- I nagroda MPFDiO, Lipsk 1956 (Nietoperze) [26]
- I nagroda Kongres Ochrony Przyrody Edynburg 1957 (Skrzydlaci rycerze)
- Srebrny Lajkonik IV OFF Kraków 1964 (Puszcza białowieska)
- Wyróżnienie MFFN, Bruksela 1965 (Zwierzęta naszych lasów) [26]
- Srebrny Puchar MFFoM, Mediolan 1966 (U brzegów Skandynawii) [26]
- Złoty Światowid III OFF Dydaktycznych Łódź 1974 (Wśród łąk i wód)
- Złota Plakieta MPFS, Brno 1975 ( Ptaki naszych wód) [26]
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
- Chata w Morusach koło Tykocina z pamiątkami po fotografiku
- Muzeum Przyrodnicze w Niepołomicach posiada bogaty zbiór fotogramów, negatywów i slajdów Włodzimierza Puchalskiego[22]
- W 42 rocznicę śmierci (19 stycznia 2021) Wytwórnia Filmów Oświatowych udostępniła wcześniej niepublikowany materiał filmowy z pogrzebu W. Puchalskiego na Wyspie Króla Jerzego zrealizowany przez Ryszarda Wyrzykowskiego - Film
- Patronaty:
- Lodowiec Puchalskiego na Wyspie Króla Jerzego w pobliżu miejsca jego śmierci
- Międzynarodowy Festiwal Filmów Przyrodniczych im. Włodzimierza Puchalskiego
- Konkurs fotograficzny im. Włodzimierza Puchalskiego organizowany przez miesięcznik Łowiec Polski
- W 1995 otwarto Miejski Park Ekologiczny im. Włodzimierza Puchalskiego w Śremie[27]
- Patron Szkoły Podstawowej nr 6 w Jeleniej Górze-Cieplicach[28]
- Patron Szkoły Podstawowej nr 4 w Legnicy[29]
- Patron Szkoły Podstawowej w Otrębusach[30]
- Patron Szkoły Podstawowej nr 9 w Suwałkach[31]
- Patron Szkoły Podstawowej nr 3 w Niepołomicach[32]
- Patron Szkoły Podstawowej nr 29 w Toruniu
- Patron ulicy w Mońkach (w okolicach których fotografik przez wiele lat spędzał wolny czas) biegnącej przy Parku Miejskim i miejskiej oczyszczalni ścieków
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Włodzimierz Puchalski: Bezkrwawe łowy. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, 1951, s. 3.
- ↑ Człowiek, który wymyślił "bezkrwawe łowy". national-geographic.pl. [dostęp 2021-05-12].
- ↑ https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=120457 [dostęp 2022-03-12] TRZECI ROCZNIK PAMIĄTKOWY SZÓSTEGO KURSU SZKOŁY PODCHORĄŻYCH REZERWY ARTYLERII WE WŁODZIMIERZU, ROK 1931-1932 – Druk: Wyszyński i S-ka, Warszawa,
- ↑ a b Profesor Witold Romer (1900-1967) Działalność naukowa i artystyczna – P. Nowak, J. Piwowarski, A. Zaleski, A. Żakowicz – Wydawnictwo jerG, Wrocław 1998, ISBN 83-86468-03-3
- ↑ https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/284945/edition/235170 Wystawa fotografij przyrodniczych i myśliwskich Włodzimierza Puchalskiego - katalog 1936
- ↑ Łowiec Nr.3-4, Lwów, 1.II.1939r., s.38-39, s.41
- ↑ https://filmpolski.pl/fp/index.php?film=427391 Puchalszczyzna – film w reżyserii Bożeny i Jana Walencik [dostęp 2022-03-12]
- ↑ a b Łowiec Polski Nr.1 (813) z 1.I.1936r. – publikacja wyników konkursu
- ↑ Łowiec Polski Nr.34 (846) z 1.XII.1936r. – publikacja wyników konkursu
- ↑ Łowiec Polski Nr.35 (883) z 10.XII.1937r. – publikacja wyników konkursu
- ↑ a b Łowiec Polski Nr.2 (922) z 15. I.1939r. – publikacja wyników konkursu
- ↑ a b Łowiec Polski Nr.34 (774) z 1.XII.1934r. – publikacja wyników konkursu
- ↑ a b Łowiec Polski Nr.34 (735) z 1.XII.1933r. – publikacja wyników konkursu
- ↑ Numery archiwalne Łowca Polskiego 1899–1969 - Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. wbc.poznan.pl. [dostęp 2022-02-09].
- ↑ Arctowski.pl - Grób Włodzimierza Puchalskiego, 27 marca 2018 [dostęp 2018-03-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-27] .
- ↑ https://muzeum.niepolomice.pl/zdigitalizowany-zbior [dostęp 2022-03-13]
- ↑ Encyklopedia Krakowa, s. 826, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2000
- ↑ Płaj nr 49, s. 168.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay W kręgu filmu krótkometrażowego – film oświatowy, Instytut Historii i Teorii Filmu i Telewizji PWSTiV – 1982, tom pod redakcją Macieja Łukowskiego.
- ↑ Cykl dokumentalny PRZYRODNICZE OPOWIEŚCI WŁODZIMIERZA PUCHALSKIEGO, FilmPolski [dostęp 2022-03-06] (pol.).
- ↑ a b c d e f g https://filmpolski.pl/fp/index.php?osoba=119067 [dostęp 2022-03-12]
- ↑ a b Włodzimierz Puchalski - Muzeum w Niepołomicach. muzeum.niepolomice.pl. [dostęp 2021-05-10].
- ↑ http://dzienniklesny.pl/pasjonaci/werki-wlodzimierza-puchalskiego-tomasz-ogrodowczyk/ [dostęp 2022-03-12]
- ↑ https://www.salamandra.org.pl/magazyn/m38a13.html [dostęp 2022-03-12]
- ↑ a b Zielona seria w komplecie!. salamandra.org.pl. [dostęp 2021-05-12].
- ↑ a b c d Przewodnik po twórczości Włodzimierza Puchalskiego, doc. dr Maciej Łukowski – I Ogólnopolski Przegląd Filmów Przyrodniczych o nagrodę im. Wł. Puchalskiego, Łódź 1980
- ↑ Śrem - Parki, 27 marca 2018 [dostęp 2018-03-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-27] .
- ↑ informacja o szkole imienia W. Puchalskiego w Jeleniej Górze. SP6. [dostęp 2016-09-05].
- ↑ Szkoła Podstawowa nr 4 im. Włodzimierza Puchalskiego w Legnicy
- ↑ Szkoła Podstawowa im. Włodzimierza Puchalskiego w Otrębusach, oficjalna strona [dostęp 2020-07-07] .
- ↑ Nasz patron - Szkoła Podstawowa nr 9 im. Włodzimierza Puchalskiego w Suwałkach, 13 lipca 2017 [dostęp 2018-03-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-13] .
- ↑ Szkoła Podstawowa nr 3 w Niepołomicach-Podgrabiu – Niepołomice, 27 marca 2018 [dostęp 2018-03-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-27] .
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Selda – Myśliwy bezkrwawych łowów
- Włodzimierz Puchalski w bazie filmpolski.pl
- Muzeum Niepołomickie – zdjęcia i gabinet Włodzimierza Puchalskiego
- Wspomnienie o Włodzimierzu Puchalskim
- Włodzimierz Puchalski w Katalogu Biblioteki Narodowej
- Łowiec Polski - numery archiwalne 1899–1969 - Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Polscy fotografowie
- Polscy przyrodnicy
- Polscy myśliwi
- Polscy reżyserzy filmowi
- Absolwenci Akademii Rolniczej w Dublanach
- Laureaci Nagrody Miasta Krakowa
- Ludzie związani ze Lwowem
- Ludzie związani z Tykocinem
- Ludzie urodzeni w Mostach Wielkich
- Fotografowie związani z Łodzią
- Reżyserzy filmowi związani z Łodzią
- Polscy badacze rejonów polarnych
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)
- Urodzeni w 1909
- Zmarli w 1979