Wacław Pyszkowski

Wacław Pyszkowski

Data i miejsce urodzenia	18 sierpnia 1893 Poznań
Data i miejsce śmierci	6 lipca 1950 Warszawa
Miejsce pochówku	Cmentarz Wojskowy na Powązkach
Dziekan generalny WP
Okres sprawowania	1947–1950
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	1920

pułkownik
Data i miejsce urodzenia	18 sierpnia 1893 Poznań
Data śmierci	6 lipca 1950
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Siły Zbrojne PRL
Stanowiska	kapelan Grupy Operacyjnej „Polesie” Generalny Dziekan WP
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Wacław Pyszkowski (ur. 18 sierpnia 1893 w Poznaniu, zm. 6 lipca 1950 w Warszawie) – duchowny katolicki, generalny dziekan ludowego Wojska Polskiego, ksiądz-patriota.

Życiorys

W latach 1913–1918 studiował teologię w Monasterze, we Wrocławiu i w Gnieźnie. Był członkiem Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, uczestnikiem Powstania Wielkopolskiego. Święcenia kapłańskie otrzymał w marcu 1920 w Gnieźnie, w latach 1920–1924 był wikariuszem w Bydgoszczy i w Gnieźnie. Od czerwca 1924 aż do wybuchu II wojny był proboszczem w Sanktuarium Maryjnym w Dąbrówce Kościelnej, gdzie po pożarze w 1925 odbudował w latach 1930–1936 spalony kościół.

We wrześniu 1939 r. opuścił swoją parafię i przyłączył się do wojska, był kapelanem Grupy Operacyjnej „Polesie”. Po klęsce kampanii wrześniowej przez Węgry przedostał się do Francji, gdzie w 1940 został kapelanem Brygady Podhalańskiej. Następnie z 3 Dywizją Piechoty do 1944 przebywał w Szkocji. W grudniu 1944 r. nie stawił się w kurii polowej w Londynie w celu uregulowania stosunku do wojska. Od grudnia 1944 do marca 1945 był w Londynie członkiem Rady Narodowej RP z ramienia Stronnictwa Pracy.

Po powrocie do Polski w lutym 1946 r. znalazł się w rozłamowej grupie „Zrywu”, wchodząc w skład władz naczelnych nowego SP. Zgłosił się w szeregi LWP. Został zastępcą Generalnego Dziekana WP i jednym z liderów ruchu księży patriotów, popierających działania władzy ludowej, a 22 listopada 1947 III Generalnym Dziekanem WP. W 1946 został również skarbnikiem w Zarządzie Głównym PCK. 22 lipca 1946 awansowany na stopień pułkownika wcześniej w zaledwie 9 miesięcy ze stopnia majora na podpułkownika.

16 lipca 1946 odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy (nr 735), 12 września 1946 Krzyżem Duńskiego Czerwonego Krzyża. W teczce personalnej księdza jest jeszcze informacja o Medalu Niepodległości, Medalu za Warszawę oraz Medalu za Odrę, Nysę i Bałtyk. Postanowieniem prezydenta Bolesława Bieruta z 8 lipca 1950 został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pracy społecznej.

Zmarł w szpitalu MON, a jako przyczynę podano "rakowatość narządów jamy brzusznej", pochowany został na wojskowych Powązkach (kwatera A4-4-3).

Bibliografia

• Piotr Łuczak, Ks. Płk Wacław Pyszkowski - Generalny Dziekan Wojska Polskiego [w] "Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne" wyd. 2008 tom 41 zeszyt 1
• Jacek Żurek, Ruch księży patriotów w województwie katowickim 1949-1956, Warszawa-Katowice 2009.
• Julian Humeński, Wspomnienia wojenne kapelanów wojskowych 1939 1945, Warszawa 1974.