Walenty Sojka

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Walenty Sojka
Data i miejsce urodzenia

13 lutego 1887
Miejsce Odrzańskie

Data i miejsce śmierci

11 września 1939
Kraków

Przyczyna śmierci

nieudana operacja

Miejsce spoczynku

Cmentarz w Murckach przy ul. Kołodzieja

Zawód, zajęcie

farmaceuta

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor farmacji

Alma Mater

Uniwersytet Humboldtów w Berlinie

Rodzice

Walenty Sojka, Franciszka z domu Horońska

Małżeństwo

Käthe Pikulek

Dzieci

Walenty Achilles Sojka

Odznaczenia
Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi
Gwiazda Górnośląska
Multimedia w Wikimedia Commons

Walenty Sojka (ur. 13 lutego 1887 w Miejscu Odrzańskim, zm. 11 września 1939 w Krakowie) – śląski farmaceuta, działacz plebiscytowy i zawodowy[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w chłopskiej rodzinie, jako syn Walentego i Franciszki (z domu Harońska). Szkołę podstawową ukończył w miejscowości rodzinnej, naukę kontynuował w Gimnazjum Salezjańskim w Oświęcimiu, następnie ukończył gimnazjum w Paczkowie. Po uzyskaniu stopnia zawodowego pomocnika aptekarskiego podjął studia farmaceutyczne na Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie[2], które ukończył w 1916 roku. W roku 1930 obronił na Uniwersytecie Brukselskim dysertację doktorską Chemizm różnych roślin leczniczych i ich zastosowanie terapeutyczne w alopatii i homeopatii[3].

W latach 1919–1922 nawiązał współpracę z działaczami narodowymi, między innymi z doktorem Józefem Rostkiem, oraz aptekarzami: Michałem Wolskim, Emilem Gajdasem, Bonifacym Bałdykiem i innymi[4]. Podczas I powstania śląskiego został aresztowany przez Grenzschutz. Po zwolnieniu, w listopadzie 1919 r. włączył się do akcji propagandowej na rzecz przyłączenia Śląska do Rzeczypospolitej Polskiej[5]. Z chwilą powołania Komisariatu Plebiscytowego w Bytomiu został mianowany kierownikiem Komitetu Plebiscytowego w Kuźni Raciborskiej. Podczas III powstania śląskiego sprawował w tejże miejscowości obowiązki Komendanta Placu[6].

1 kwietnia 1919 r. kupił od Jana Galińskiego aptekę „Mariańską” w Kuźni Raciborskiej[7]. W 1922 r. Kuźnia Raciborska pozostała po stronie niemieckiej, a Sojka przeniósł się na polską stronę, do Tarnowskich Gór, gdzie od Niemca Ottona Panefskiego kupił aptekę „Pod Eskulapem”. W roku 1922 był współzałożycielem i skarbnikiem Towarzystwa Aptekarzy Polaków na Śląsku. 6 lutego 1923 roku ożenił się z Käthe Pikulek[8], z którą miał później syna (zmarł w wieku dziesięciu lat w 1937 roku) i dwie córki.

W roku 1924 został wybrany pierwszym prezesem Ogólnego Związku Aptekarzy woj. śląskiego, która to organizacja weszła w skład Polskiego Powszechnego Towarzystwa Farmaceutycznego z Zarządem Głównym w Warszawie. Był też prezesem towarzystwa gminnego Sokół w Tarnowskich Górach oraz członkiem Bractwa Strzeleckiego[9]. W 1926 roku został wybrany na radnego ze Zjednoczonej Listy Polskiej, a w roku 1927 na ławnika magistratu. W marcu 1930 roku ponownie został radnym z Bezpartyjnej Listy Gospodarczej.

W związku z przeprowadzką do Katowic zrezygnował z mandatu i sprzedał kamienicę w grudniu 1930 roku[10]. W Katowicach odkupił najstarszą w mieście aptekę „Miejską”, założoną na Friedrichstraße 27 przez Grzegorza Tirpitza w 1856 r.[11], w momencie zakupu mieszczącą się w nieistniejącej dziś północno-zachodniej pierzei Rynku pod numerem 3[12], którą prowadził praktycznie do śmierci. Zamieszkał w Murckach przy ulicy Ogrodowej 5[13]. Angażował się w życie tamtejszej gminy, wspomagał jej ubogich mieszkańców[14], w 1936 r. ufundował dzwon dla miejscowego kościoła[15].

Był aktywnym działaczem Związku Powstańców Śląskich oraz prezesem Związku Byłych Więźniów Politycznych w Katowicach. Został odznaczony Medalem Niepodległości. W 1934 roku, z okazji Święta Niepodległości otrzymał Gwiazdę Górnośląską za zasługi położone w odzyskaniu niepodległości ziemi śląskiej. W 1937 r. z okazji rocznicy III powstania śląskiego został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Zmarł w Krakowie. Aptekę przejął powiernik niemiecki Hans Lauenstein. Rodzina sprowadziła zwłoki do Murcek, gdzie Sojka został pochowany w grobie-mauzoleum[16], który ufundował dla uczczenia pamięci syna[17]. Po pogrzebie krążyły plotki, że być może jego śmierć była sfingowana przez Bonifratrów z Krakowa, gdzie miał umrzeć podczas operacji[18].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dionizy Moska. Zasłużeni aptekarze II Rzeczypospolitej Polskiej Województwa Śląskiego. Walenty Sojka 1887–1939. „Apothecarius. Śląskie Forum Farmaceutyczne”. 6, s. 6-7, 2005-04-15. Katowice: Okręgowa Rada Aptekarska. ISSN 1232-7220. 
  2. ↑ Franciszek Herod (red.): Kalendarz farmaceutyczny na rok 1931. Warszawa: Wiadomości Farmaceutyczne, 1931, s. 386.
  3. ↑ Alfred Puzio (red): Słownik medycyny i farmacji Górnego Śląska: Tom 1 Biograficzny (A–Z). Zabrze: Śląska Akademia Medyczna, Biblioteka Główna, 1993, s. 14.
  4. ↑ Franciszek Nowak. Walenty Sojka patriota i wybitny farmaceuta śląski. „Farmacja Polska”. 10, s. 591-592, 1981. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. ISSN 0014-8261. 
  5. ↑ Franciszek Nowak: Materiały do historii aptekarzy śląskich i ich udział w walkach narodowo-wyzwoleńczych. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1964, s. s. 14, 22, 24. OCLC 802157434.
  6. ↑ Dionizy Edward Moska: Apteki i aptekarstwo w autonomicznym województwie śląskim w II Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1922-1939 (rozprawa habilitacyjna). Lublin: Akademia Medyczna im. prof. Feliksa Skubiszewskiego w Lublinie; Wydział Farmaceutyczny, 1993.
  7. ↑ Wilhelm Brachmann: Beiträge zur Apothekengeschichte Schlesiens. Würzburg: Holzner-Verlag, 1966, s. s. 433, 447, 469. OCLC 6574590. (niem.).
  8. ↑ Henryk Markiewicz (red.): Polski Słownik Biograficzny, T. 40. 1/Z. 164, Soczyński Karol - Sokołowski Marian. Warszawa, Kraków: Instytut Historii PAN, 2000, s. 178. ISBN 83-86301-84-8.
  9. ↑ Paweł Kratochwil: Dzieje Bractwa Strzeleckiego w Tarnowskich Górach cz. VII. www.montes.pl. [dostęp 2015-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  10. ↑ Maria Marciniak, Marek Wojcik: Tarnowskie Góry – Dzieje mieszkańców kamienicy przy ulicy Krakowskiej 7. Montes Tarnovicensis. [dostęp 2015-09-13].
  11. ↑ Georg Hoffmann, Historia miasta Katowice, Katowice: Muzeum Śląskie, 2003, s. 139, ISBN 83-87455-97-0.
  12. ↑ Księga adresowa miasta Wielkich Katowic 1935/36 r.. Dr. E. Kwaśnik, 1935-01-01. [dostęp 2015-09-13].
  13. ↑ Spis abonentów sieci telefonicznych państwowych i koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1939 rok. str. Kt 223. genealogyindexer.org. [dostęp 2015-09-12].
  14. ↑ Tomasz Nawrocki: Trwanie i zmiana lokalnej społeczności górniczej na Górnym Śląsku: na przykładzie Murcek. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2006, s. 243.
  15. ↑ Rzymskokatolicka Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa, Katowice–Murcki. www.murcki.wiara.org.pl. [dostęp 2015-09-13].
  16. ↑ Grzegorz Grzegorek, Przemysław Nadolski, Piotr Tabaczyński, Beata Witaszczyk, Wiktor Skworc: Parafie i kościoły Katowic. Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka Grzegorz Grzegorek, 2014. ISBN 978-83-63780-06-7.
  17. ↑ Opencaching.pl: KAPLICA WALENTEGO ACHILLESA SOJKI. opencaching.pl. [dostęp 2015-09-13].
  18. ↑ Aleksander Uszok. Walenty Sojka – tajemniczy milioner z Murcek. „Nowa Gazeta Śląska”, 2012-11-19. Katowice: Media Creative Group. ISSN 2083-0742. 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Walenty_Sojka&oldid=72212929”