Warszawa Powiśle
 Wejście na przystanek od strony Alej Jerozlimskich | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Data otwarcia |
1963 |
| Poprzednie nazwy |
Warszawa Skarpa (planowana) |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów |
2 |
| Liczba krawędzi peronowych |
2 |
| Kasy |
|
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°13′59,5″N 21°01′35,4″E/52,233194 21,026500
| |
Warszawa Powiśle – przystanek kolejowy Polskich Kolei Państwowych na warszawskiej linii średnicowej, położony na terenie warszawskiego śródmieścia, przy ul. Leona Kruczkowskiego i Smolnej. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca aglomeracyjnego[1].
W roku 2022 wymiana pasażerska wyniosła 2 100 osób dziennie[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Przystanek początkowo miał się nazywać Warszawa Skarpa[3]. Wybudowano go w latach 1954–1963, według projektu Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka, zakładającego dodatkowe wykorzystanie peronów do komunikacji pieszej pomiędzy Śródmieściem a położonym pod skarpą Powiślem. W trakcie budowy rozebrano część zabytkowych neorenesansowych pawilonów przy wiadukcie mostu Poniatowskiego, co jednak w pewnej mierze zostało zrekompensowane wysoką jakością architektoniczną nowego budynku, a szczególnie niebanalnym kształtem zadaszeń peronów. Werner Huber, szwajcarski architekt i krytyk architektury, dworce i przystanki kolejowe zaprojektowane w Warszawie przez Romanowicza i Szymianiaka w stylu modernizmu określił mianem „pereł na szynach”[4][5].
W latach 2006–2007, w związku z remontem tunelu średnicowego, przystanek został wyremontowany.
W czerwcu 2009 w dawnym budynku kas biletowych przy ul. Leona Kruczkowskiego 3B otwarto klubokawiarnię Warszawa Powiśle[6].
W październiku 2010 w górnym pawilonie przystanku oraz przejściu do pawilonu dolnego zorganizowano wystawę poświęconą linii średnicowej projektu Arseniusza Romanowicza, Piotra Szymaniaka i współpracowników[7].
Obsługiwane połączenia[edytuj | edytuj kod]
Na przystanku zatrzymują się pociągi:
Koleje Mazowieckie[edytuj | edytuj kod]
| Przewoźnik | Trasa | ||
|---|---|---|---|
| Koleje Mazowieckie | R1 | Warszawa Wschodnia — Warszawa Zachodnia — Pruszków — Żyrardów — Skierniewice | |
| Koleje Mazowieckie | R2 | Warszawa Zachodnia — Warszawa Wschodnia — Sulejówek Miłosna — Mińsk Maz. — Łuków | |
| Koleje Mazowieckie | R3 | Warszawa Wschodnia — Warszawa Zachodnia — Błonie — Kutno | |
| Koleje Mazowieckie | R7 | Warszawa Zachodnia — Warszawa Wschodnia — Otwock — Dęblin | |
| Koleje Mazowieckie | R8 | Warszawa Wschodnia — Warszawa Zachodnia — Piaseczno — Skarżysko-Kamienna/Pilawa | |
Szybka Kolej Miejska[edytuj | edytuj kod]
| Przewoźnik | Trasa | ||
|---|---|---|---|
| SKM | S1 | Otwock — Warszawa Wschodnia — Warszawa Zachodnia — Pruszków | |
| SKM | S2 | Sulejówek Miłosna — Warszawa Wschodnia — Warszawa Zachodnia — Warszawa Lotnisko Chopina | |
1 Wybrane kursy są wydłużone do stacji Legionowo Piaski.
2 Wybrane kursy są przez Warszawę Centralną (z pominięciem stacji Warszawa Ochota, Warszawa Śródmieścia, Warszawa Powiśle, Warszawa Stadion).
Plany na przyszłość[edytuj | edytuj kod]
W 2021 spółka PKP PLK podpisała umowę na projekt dwóch nowych przystanków, które mają zastąpić Warszawę Powiśle. Jeden z nich powstanie przy rondzie de Gaulle’a, a drugi pomiędzy ul. Solec i Wybrzeżem Kościuszkowskim[8]. Infrastruktura przystanku ma zostać zachowana i będzie służyła do komunikacji pieszej[9].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Widok w kierunku Pragi -
![Charakterystyczne betonowe zadaszenia peronów uległy dewastacji po 1989 poprzez usunięcie efektownych szyb zbrojonych w kształcie trzech trójkątów pod każdym dachem i zastąpienie ich szarą dyktą[10].](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/PKP_Powi%C5%9Ble_%2810521493276%29.jpg/180px-PKP_Powi%C5%9Ble_%2810521493276%29.jpg)
Charakterystyczne betonowe zadaszenia peronów uległy dewastacji po 1989 poprzez usunięcie efektownych szyb zbrojonych w kształcie trzech trójkątów pod każdym dachem i zastąpienie ich szarą dyktą[10]. -
![Widok w kierunku Śródmieścia. Widoczny wjazd do tunelu średnicowego. Zdaniem Gazety Wyborczej opisującej przystanek Warszawa Powiśle, „piękne, finezyjne konstrukcje przypominają faworki”[11]. Po remoncie zadaszeń peronów stalowe konstrukcje nad trakcją elektryczną przemalowano bez uzasadnienia z koloru jasnego (stalowego) na nieoryginalny kolor czarny, co spowodowało zatarcie i deformację oryginalnej kompozycji plastycznej[12].](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/WK14_Warszawa_Powi%C5%9Ble_%281%29_Travelarz.jpg/200px-WK14_Warszawa_Powi%C5%9Ble_%281%29_Travelarz.jpg)
Widok w kierunku Śródmieścia. Widoczny wjazd do tunelu średnicowego. Zdaniem Gazety Wyborczej opisującej przystanek Warszawa Powiśle, „piękne, finezyjne konstrukcje przypominają faworki”[11]. Po remoncie zadaszeń peronów stalowe konstrukcje nad trakcją elektryczną przemalowano bez uzasadnienia z koloru jasnego (stalowego) na nieoryginalny kolor czarny, co spowodowało zatarcie i deformację oryginalnej kompozycji plastycznej[12]. -
Wjazd do tunelu średnicowego, po prawej widoczne dwa tory linii dalekobieżnej -
![Klubokawiarnia działająca w dawnym pawilonie kas biletowych. Ramy okien i drzwi mają po remoncie nieoryginalny i nie stosowany wcześniej przez architektów Romanowicza i Szymaniaka kolor szary, który zastąpił bez uzasadnienia oryginalny kolor aluminium przypominający srebro a nie szarość[10]. Koloru szarego nie stosuje się w ogóle w modernistycznej stolarce okiennej (aluminium i stal nierdzewna w naturalnych kolorach nie są szare) czego przykładem jest budynek sądu w Brasilii (Supremo Tribunal Federal) architekta Oscara Niemeyera, który powstał równocześnie z przystankiem Warszawa Powiśle.](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/PKP_Warszawa_Powi%C5%9Ble_radek_kolakowski.JPG/200px-PKP_Warszawa_Powi%C5%9Ble_radek_kolakowski.JPG)
Klubokawiarnia działająca w dawnym pawilonie kas biletowych. Ramy okien i drzwi mają po remoncie nieoryginalny i nie stosowany wcześniej przez architektów Romanowicza i Szymaniaka kolor szary, który zastąpił bez uzasadnienia oryginalny kolor aluminium przypominający srebro a nie szarość[10]. Koloru szarego nie stosuje się w ogóle w modernistycznej stolarce okiennej (aluminium i stal nierdzewna w naturalnych kolorach nie są szare) czego przykładem jest budynek sądu w Brasilii (Supremo Tribunal Federal) architekta Oscara Niemeyera, który powstał równocześnie z przystankiem Warszawa Powiśle. -
![Widok na przystanek z poziomu torów w kierunku wschodnim nocą. Poprzez zastosowanie nieoryginalnego koloru czarnego w celu przemalowania oryginalnej, jasnej, stalowej konstrukcji nad trakcją elektryczną, w praktyce uniemożliwiono podziwianie charakterystycznej formy zadaszenia w kształcie powtarzającej się nad torami kolejowymi stalowej litery X, która została ukryta[12].](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Warszawa_Powisle.jpg/200px-Warszawa_Powisle.jpg)
Widok na przystanek z poziomu torów w kierunku wschodnim nocą. Poprzez zastosowanie nieoryginalnego koloru czarnego w celu przemalowania oryginalnej, jasnej, stalowej konstrukcji nad trakcją elektryczną, w praktyce uniemożliwiono podziwianie charakterystycznej formy zadaszenia w kształcie powtarzającej się nad torami kolejowymi stalowej litery X, która została ukryta[12].
![Charakterystyczne betonowe zadaszenia peronów uległy dewastacji po 1989 poprzez usunięcie efektownych szyb zbrojonych w kształcie trzech trójkątów pod każdym dachem i zastąpienie ich szarą dyktą[10].](/wiki/Plik:PKP_Powi%C5%9Ble_(10521493276).jpg)
![Widok w kierunku Śródmieścia. Widoczny wjazd do tunelu średnicowego. Zdaniem Gazety Wyborczej opisującej przystanek Warszawa Powiśle, „piękne, finezyjne konstrukcje przypominają faworki”[11]. Po remoncie zadaszeń peronów stalowe konstrukcje nad trakcją elektryczną przemalowano bez uzasadnienia z koloru jasnego (stalowego) na nieoryginalny kolor czarny, co spowodowało zatarcie i deformację oryginalnej kompozycji plastycznej[12].](/wiki/Plik:WK14_Warszawa_Powi%C5%9Ble_(1)_Travelarz.jpg)
![Klubokawiarnia działająca w dawnym pawilonie kas biletowych. Ramy okien i drzwi mają po remoncie nieoryginalny i nie stosowany wcześniej przez architektów Romanowicza i Szymaniaka kolor szary, który zastąpił bez uzasadnienia oryginalny kolor aluminium przypominający srebro a nie szarość[10]. Koloru szarego nie stosuje się w ogóle w modernistycznej stolarce okiennej (aluminium i stal nierdzewna w naturalnych kolorach nie są szare) czego przykładem jest budynek sądu w Brasilii (Supremo Tribunal Federal) architekta Oscara Niemeyera, który powstał równocześnie z przystankiem Warszawa Powiśle.](/wiki/Plik:PKP_Warszawa_Powi%C5%9Ble_radek_kolakowski.JPG)
![Widok na przystanek z poziomu torów w kierunku wschodnim nocą. Poprzez zastosowanie nieoryginalnego koloru czarnego w celu przemalowania oryginalnej, jasnej, stalowej konstrukcji nad trakcją elektryczną, w praktyce uniemożliwiono podziwianie charakterystycznej formy zadaszenia w kształcie powtarzającej się nad torami kolejowymi stalowej litery X, która została ukryta[12].](/wiki/Plik:Warszawa_Powisle.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ [1], l.p. 493
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
- ↑ Jerzy S. Majewski. Piękne i zdewastowane. „Gazeta Wyborcza : Gazeta Stołeczna”. 121, s. 16, 2012-05-25. Agora. (pol.).
- ↑ Hubert Trammer: Zmarł Arseniusz Romanowicz - wybitny polski architekt, autor projektu dworca Warszawa Centralna. Podróż Koleją Po Polsce. [dostęp 2011-11-04]. (pol.).
- ↑ Agnieszka Niedzielak-Kowalska "Stacja PKP Warszawa Powiśle zabytkiem!" Elle 23.08.2018
- ↑ Aleksandra Sołtan-Lipska. Kalendarz warszawski kwiecień−czerwiec 2009. „Kronika Warszawy”. 4(143), s. 112, 2009.
- ↑ re: „Wystawa średnicowa” na stacji Warszawa Powiśle. bryla.pl, 2010-10-04. [dostęp 2016-03-16]. (pol.).
- ↑ Dwie nowe stacje na linii średnicowej w stolicy. Jest umowa na projekty [online], Warszawa i Mazowsze - najnowsze wiadomości w RDC [dostęp 2021-12-22] (pol.).
- ↑ Nowe przystanki linii średnicowej w Warszawie projektu Kuryłowicz & Associates [online], architektura.muratorplus.pl [dostęp 2021-12-22] (pol.).
- ↑ a b Średnicowa 1946–1976. W: ARPS. Architektura Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka. Grzegorz Piątek (red.). Wyd. I. Warszawa: Centrum Architektury, 2012.
- ↑ JSM "Zapyziałe faworki" (tytuł artykułu nadano przed remontem dworca PKP Powiśle) Gazeta Wyborcza 22.10.2003
- ↑ a b Lubomir T. Winnik "Warszawa Powiśle" 1973 Fundacja Ośrodka KARTA ul. Narbutta 29 02-536 Warszawa
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Warszawa Powiśle w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
- Informacja o dworcu na stronie SISKOM
| Warszawa Powiśle | ||
| Linia 448 Warszawa Zachodnia – Warszawa Rembertów (1,790 km) | ||
  odległość: 1,289 km
|
|
odległość: 1,907 km
|
