Wel (dopływ Drwęcy)
| ||
 Widok na most w Kurojadach | ||
| Kontynent | Europa | |
| Państwo |  Polska
| |
| Lokalizacja | woj. warmińsko-mazurskie | |
| Rzeka | ||
| Długość | 107,45 km | |
| Powierzchnia zlewni | 822 km² | |
| Źródło | ||
| Miejsce | Wzgórza Dylewskie | |
| Wysokość | 210 m n.p.m. | |
| Ujście | ||
| Recypient | Drwęca | |
| Miejsce | Bratian | |
| Wysokość | 83,4 m n.p.m.[1] | |
| Współrzędne | 53°27′29″N 19°36′22″E/53,458056 19,606111 | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   ujście | ||
Położenie na mapie Polski  ujście | ||
Wel (niem. Welle[potrzebny przypis]) – rzeka, lewy dopływ Drwęcy[2] o długości 107,45 km[3] i średnim spadku 0,91‰.
Rzeka przepływa przez województwo warmińsko-mazurskie. Za odcinek źródłowy rzeki Wel uznawany jest niewielki ciek o nazwie Wkra Wielka, który wypływa z południowych stoków Wzgórz Dylewskich na wysokości 210 m n.p.m., w rejonie miejscowości Giętlewo, w okolicy Pałacu Klonowo, na płn-zach. Ciek ten wpływa do jeziora Dąbrowa Wielka i dopiero po wypłynięciu z niego nosi nazwę Wel[4]. Następnie przepływa w okolicach Rybna i płynie na południe przez kilka jezior. W okolicach miejscowości Cibórz tworzy zakole, zmieniając kierunek na północno-zachodni i, meandrując omija od południa Garb Lubawski, przepływa przez miasto Lidzbark pod dziewięcioma mostami. Wypływając z jeziora Lidzbarskiego, płynie przez miejscowość Kurojady i Chełsty, gdzie przyjmuje zdecydowanie odmienny charakter, tworząc wartki potok wpadający na teren powiatu nowomiejskiego. W miejscowości Bratian wpada do Drwęcy. Przesmyk łączący jeziora Tarczyńskie i Grądy stanowi ścisły rezerwat przyrody.
Historia[edytuj | edytuj kod]
We wczesnym średniowieczu Wel była niewielką rzeką, zaś Wkra nazywana w górnym biegu Wkrą Wielką dopływała do Ciborza, gdzie zmieniała bieg na południowy. Na przełomie XIV i XV w. Krzyżacy zlecili wykonanie przekopu kierując wody większej Wkry w koryto rzeki Wel, która stała się rzeką żeglowną[4].
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Elektroniczny słownik hydronimów Polski [5] przywołuje historyczne nazwy tej rzeki: Vela, Vel, Welle, ale też Wkra, Wicker etc.
Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych sugeruje odmianę nazwy Wel w dopełniaczu jako "Wla".[2]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wel na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-05-19].
- ↑ a b Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. s. 307. [dostęp 2017-05-19].
- ↑ Wel na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-05-19].
- ↑ a b Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 251
- ↑ ESHP. Instytutu Języka Polskiego PAN w Krakowie. [dostęp 2019-09-02].