Werticilioza ziemniaka

Werticilioza ziemniaka – choroba ziemniaka wywołana przez grzyby z rodzaju Verticillium. Należy do grupy werticilioz.

Występowanie i szkodliwość

Chorobę wywołują dwa gatunki grzybów: Verticillium dahliae i Verticillium albo-atrum. Grzyby te porażają również wiele innych gatunków roślin, zarówno drzewiastych, jak i zielnych.

Werticilioza ziemniaka występuje we wszystkich regionach świata, w których uprawia się ziemniaka, ale jej natężenie jest różne w różnych rejonach i w różnych latach. Największe szkody wyrządza, gdy pojawia się na młodych roślinach, gdyż wówczas zazwyczaj powoduje ich obumarcie. Mniejsze szkody wyrządza, gdy pojawia się dopiero pod koniec wegetacji roślin.

Objawy

Typowym objawem werticiliozy jest gwałtowne więdnięcie liści. W początkowym okresie choroby, gdy patogen jeszcze jest słabo rozwinięty, więdnięcie występuje tylko przy suchej i upalnej pogodzie, przy deszczowej ustępuje. Potem jednak rośliny znów więdną, ponadto ich liście ulegają odbarwieniu; najpierw stają się bladozielone, potem żółte i roślina obumiera. Najczęściej następuje to podczas słonecznej i upalnej pogody. Nie zawsze więdnięcie obejmuje całą roślinę, często tylko część liści. Drugim typowym objawem jest brunatnienie wiązek przewodzących. Na ich przekroju poprzecznym można zauważyć brunatne pierścienie, a na podłużnym brunatne wstęgi. Takie samo przebarwienie występuje także na stolonach w pobliżu bulw. Pod mikroskopem można zauważyć, że wiązki przewodzące wypełniają konidiofory i konidia, co uniemożliwia przewodzenie wody z solami mineralnymi i powoduje więdnięcie i obumarcie roślin.

Epidemiologia

Źródłem choroby mogą być zakażone sadzeniaki, lub zakażona gleba. Patogeny mogą w niej przez wiele lat przetrwać w postaci grubościennej, ciemnej grzybni przetrwalnikowej, lub w postaci mikrosklerocjów będące przetrwalnikami. V. dahliae wytwarza zarówno grzybnię przetrwalnikową, jak i mikrosklerocja, V. albo-atrum tylko grzybnię przetrwalnikową. Infekują rośliny przez włośniki i rany. Infekcja następuje głównie w podziemnej oraz przyziemnej części rośliny. Po obumarciu drzewa choroba nadal się rozwija, jej grzybnia przerasta przez tkanki drzewa na zewnątrz, do gleby. Choroba z jednej rośliny może przenosić się na drugą przez stykające się korzenie.

Ochrona

Werticilioza to groźna choroba, której zasadniczo nie da się leczyć, można tylko jej zapobiegać. Ogólne zasady zapobiegania werticiliozie to:

• sadzenie tylko zdrowych sadzeniaków ziemniaka,
• zaprawianie sadzeniaków fungicydami przeciwko rizoktoniozie niszczy także grzybnię i mikrosklerocja Verticillium na ich powierzchni,
• stosowanie płodozmianu – kilkuletnie zmianowanie ziemniaków ze zbożami i roślinami strączkowymi,
• zamierające ziemniaki należy usuwać z pola wraz z bryłą korzeniową i niszczyć.