Wiadukt Weisera

Wiadukt Weisera

Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Miejscowość	Gdańsk
Podstawowe dane
Data budowy	1913
Data zburzenia	2013
Data odbudowy	2014
brak współrzędnych

Wiadukt Weisera – jeden z najbardziej znanych zachowanych wiaduktów dawnej kolei kokoszkowskiej, zburzony 5 czerwca 2013 w związku z budową PKM

Fragment wiaduktu z zachowaną datą powstania (1913)

Wiadukt powstający w miejscu Mostku Weisera (stan na listopad 2013)

Wiadukt Weisera, zwany także Mostem Weisera – wiadukt istniejący w Gdańsku w latach 1913–2013, nowy obiekt wybudowano w 2014 i jest oznaczony na planach symbolem WD9.

Umiejscowiony na przedłużeniu ul. Ludowej i w pobliżu ul. Mikołaja Gomółki na granicy dzielnic Strzyży, VII Dworu i Wrzeszcza Górnego oraz przy granicy Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.

Historia

Obiekt został wybudowany w 1913 i łączył niezalesione wówczas grunty. W latach 1914–1945 istniała pod nim Kolej Kaszubska. Wiadukt był umiejscowiony między stacją Gdańsk Wrzeszcz, a przystankiem Gdańsk Brętowo.

Wycofujące się z Gdańska niemieckie wojska pod koniec marca 1945 wysadziły największe z wiaduktów (nad ul. Grunwaldzką/ul. Wita Stwosza/ul. Polanki/ul. Słowackiego/ul. Dolne Migowo). Był to element obrony. Wysadzając te mosty Niemcy zamierzali tymczasowo zablokować przejście dla atakującej Armii Czerwonej.

W latach powojennych Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych w Gdańsku podjęła decyzję by istniejący, pozostały na niezniszczonych odcinkach, tor kolejowy rozebrać.

Wiadukt znajdując się na uboczu walk wojennych nie został zniszczony i przetrwał do 2013.

Odniesienia w kulturze

Popularności temu obiektowi przysporzyła wydana w 1987 książka Weiser Dawidek Pawła Huelle, od tego momentu obiekt ten nazywany był mostem bądź wiaduktem Weisera.

W opublikowanej w 2013 książce Koleją z Wrzeszcza na Kaszuby Henryk Jursz opisuje Wiadukt Weisera.

W wydanej w 2022 książce Dziady i dybuki Jarosław Kurski wspomina Mostek Weisera oraz jego okolice z czasów sprzed budowy Pomorskiej Kolei Metropolitalnej.

Pożegnania

W związku z tym, że linia nr 248 planowana była jako dwutorowa konieczne stało się wyburzenie wszystkich pozostałych do tej pory na szlaku dawnej kolei kokoszkowskiej obiektów inżynieryjnych zbudowanych przed I wojną światową, ze względu na ich stan techniczny. Chodziło także o zachowany z czasów budowy linii Most Weisera.

14 marca 2013 Romuald Szymański opublikował w internecie artykuł Pomorska Kolej Metropolitalna: Stulatki do rozbiórki, w którym opisał smutną konieczność wyburzenia wiaduktów i przyczółków dawnej linii kokoszkowskiej. Tekst ten stał się inspiracją do organizacji pożegnań wiaduktu, które odbyły się 26 marca oraz 27 kwietnia. Do wydarzenia z 27 kwietnia dołączyły Pomorska Kolej Metropolitalna wraz z Radą Dzielnicy Strzyża. Tego dnia przedstawiciele PKM zapowiedzieli, że obiekt zostanie wyburzony 5 czerwca.

Wyburzenie

Pod koniec maja 2013 rozpoczęto przygotowania do wyburzenia obiektu usuwając murki i balustradę. 5 czerwca tego samego roku wiadukt został wyburzony w widowiskowy sposób. Destrukcję poprzedziła inscenizacja historyczna bitwy pomiędzy Sowietami i Niemcami, która w tym miejscu tak naprawdę nigdy się nie odbyła – tzw. Bitwa o Mostek Weisera. Wydarzenie zgromadziło tłumy widzów.

Nowy obiekt

Zgodnie z zapowiedziami spółki PKM S.A. w miejscu wyburzonego wiaduktu powstał nowy obiekt dosyć podobny, ale dostosowany do linii dwutorowej pod sobą i jej elektryfikacji.

14 sierpnia 2013 rozpoczęła się budowa poprzez wbijanie pali wzmacniających grunt pod konstrukcję nowego wiaduktu. 9 kwietnia 2014 zostały zakończone prace konstrukcyjne przy nowym wiadukcie. 13 września tego samego roku można było się przejechać drezyną na odcinku Gdańsk Niedźwiednik – Wiadukt Weisera. 17 października 2014 przeprowadzono próbę obciążeniową wiaduktu. W sierpniu 2015 w okolicach mostu ustawiano murki wraz z fragmentem balustrady z poprzedniego obiektu. W kwietniu 2017 na głazie znajdującym się przy zachowanych murkach i fragmencie balustrady pojawił się napis Relikty Mostu Weisera z 1913 r.. We wrześniu tego samego roku na zachowanym murku umieszczono tablicę opisującą historię obiektu z lat 1913–2013. W ramach inwestycji Rozbudowa infrastruktury rekreacyjnej na terenach miejskich w pobliżu wejścia do lasu (skrzyżowanie ulic Gomółki i Ludowej) prowadzącego do wiaduktu w listopadzie 2019 powstała infrastruktura rekreacyjna, zamontowano również ławki. W czerwcu 2023, w 10 rocznicę wyburzenia słynnego Mostku Weisera, powstały przy obecnym wiadukcie nowe murale autorstwa dwójki studentów ASP w Gdańsku nawiązujące do książki Weiser Dawidek Pawła Huelle. W sierpniu tego samego roku, podczas prac nad nowymi muralami, na jednym z filarów mostu pojawił się napis Mostek Weisera 1913-2013-2023.

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona PKM
• „Koleją z Wrzeszcza na Kaszuby” Henryka Jursza
• Problem odbudowy linii kolejowej Gdańsk Wrzeszcz – Kokoszki w drugiej połowie lat 50. XX w.
• Album Pomorska Kolej Metropolitalna 2010–2015
• Pomorskie atrakcje na weekend. Historyczny spacer śladami Weisera Dawidka. Kolejny odcinek cyklu „Weekend z PKM”.
• Strzyża – spacerem po dzielnicy
• Pomysł na spacer. Strzyża PKM – Gdańsk Kiełpinek
• Widok XV – „Joanna”