Wibroterapia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Wibroterapia (ang. Vibrotherapy) – forma terapii leczniczej i profilaktycznej, wykorzystująca bodziec mechaniczny wytwarzający wibracje[1]. Parametry wibroterapii określa się w częstotliwości wyrażonej w Hz (najczęściej od 0,5 Hz do 100 Hz), amplitudzie wyrażonej w milimetrach (od 0,01 do 5 mm) lub przyspieszeniu wyrażonym w m/s² (od 0,01 do 10 m/s²). Wibroterapia może obejmować fragment ciała lub cale ciało pacjenta (WBV)[2]. Zabiegi wibroterapii mogą być wykonywane w pozycji siedzącej, stojącej, horyzontalnej lub półhoryzontalnej. Wykorzystany w wibroterapii bodziec mechanicznych może mieć charakter cykloidalny (w trzech osiach x,y,z: wibroterapii oscylacyjno-cykloidalna) lub liniowy (w jednej z osi pionowo lub horyzontalnie względem pacjenta). Wymagania medyczne dotyczące wibroterapii określa norma PN-ISO 5805 „Drgania i wstrząsy mechaniczne Ekspozycja człowieka Terminologia”, która są klasyfikowane jako drgania użytkowe – mechaniczne przekazywane do ciała w celach terapeutycznych, rekreacyjnych lub dla przyjemności[3]. Wibroterapia jest jedną z form fizykoterapii oddziaływującą na organizm bodźcami fizycznymi.

Działanie wibroterapii[edytuj | edytuj kod]

Wpływ wibroterapii na leczenie bólu[edytuj | edytuj kod]

Stosowanie wibroterapii może zmniejszyć odczuwanie bólu mięśniowo szkieletowego[4][5], chronicznego i neuropatycznego. Najlepsze efekty uzyskuje się, kiedy wibroterapia stosowana jest w miejscu występowania bólu lub jego najbliższej lokalizacji. Wibroterapia stymuluje zarówno powierzchniowe, jak i głęboko zlokalizowane receptory, oddziałując na włókna nerwowe dużej średnicy, tym samym ograniczając transmisję aktywności włókien o mniejszej średnicy, zamykając bramkę w rdzeniu kręgowym.

Wpływ wibroterapii na układ krążenia[edytuj | edytuj kod]

Wibroterapia może przyczynić się do wazodylatacji (rozszerzenia naczyń krwionośnych)[6]. Dzieje się tak dzięki produkcji tlenku azotu, który wytwarzany jest przez śródbłonek tętniczy w odpowiedzi na wibrację. Zwiększony przepływ krwi wywołuje efekt termiczny, który może zostać wzmocniony przez ciepło wytworzone na skutek drgania włókien mięśniowych oraz rozszerzenie naczyń krwionośnych powierzchownych i głębokich. Wibracja stymulując mięśnie szkieletowe wspomaga równocześnie drenaż układu naczyniowego i limfatycznego. Po przyłożeniu wibracji do skóry obserwuje się wzrost mikrokrążenia oraz przepływu płynów w tkankach. Zapalenie tkanki łącznej często skutkuje lokalnym upośledzeniem odporności w obrębie zainfekowanej tkanki. Terapia wibracji cykloidalnej stymuluje mikrokrążenie w zainfekowanym miejscu, wzmacniając potencjalne podanie antybiotyków do tkanek i jednoczesne zredukowanie towarzyszącego obrzęku.

Wpływ wibroterapii na układ oddechowy[edytuj | edytuj kod]

Wibracje mechaniczne o wysokiej częstotliwości[7] (zwykle w zakresie od 7 do 15 Hz) aplikowane w okolicach klatki piersiowej, powodując oscylacje jej ścian, mogą ułatwiać przepływ śluzu w kierunku środkowych dróg oddechowych, przez co ułatwiają odkrztuszanie plwociny i mogą być stosowane w celu zminimalizowania zatrzymania wydzieliny płucnej i maksymalizacji natlenienia. Wykazano, że mogą zmniejszyć duszność i poprawić czynność płuc.

Korzyści zdrowotne zabiegów wibroterapii[edytuj | edytuj kod]

  • Poprawa krążenie krwi i limfy poprzez zwiększenie drożności oraz elastyczności żył i tętnic[8][9][10];
  • Działanie przeciwzakrzepowe[11][12];
  • Rozluźnienie napięcia w mięśniach i zwalczanie bolesnych skurczy[13][14];
  • Wprowadzenie pacjenta w stan głębokiego relaksu dzięki rozluźnianiu wielu mięśni[15][16];
  • Działanie przeciwbólowe, dzięki bezpośredniemu oddziaływaniu wibracji na układ nerwowy – mechanizm ten wyjaśnia Bramkowa Teoria Bólu[17][18][19].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Łukasz Dominiak, Urządzanie ciał, czyli władza w epoce biopolityki (Michel Foucault, Bezpieczeństwo, terytorium, populacja, tłum. M. Herer, PWN, Warszawa 2010, s. 513. oraz Michel Foucault, Narodziny biopolityki, tłum. M. Herer, PWN, Warszawa 2011, s. 417), „Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym”, 20 (1), 2012, DOI10.12775/klio.2012.009, ISSN 1643-8191 [dostęp 2022-05-16].
  2. Carlina V. Albanese, Carlo Faletti (red.), Imaging of Prosthetic Joints, 2014, DOI10.1007/978-88-470-5483-7 [dostęp 2022-05-17].
  3. A.B. Makar i inni, Formate assay in body fluids: application in methanol poisoning, „Biochemical Medicine”, 13 (2), 1975, s. 117–126, DOI10.1016/0006-2944(75)90147-7, ISSN 0006-2944, PMID1 [dostęp 2022-05-16].
  4. C.M. Conway, Editorial: „Old lamps for new”, „British Journal of Anaesthesia”, 47 (8), 1975, s. 811–812, ISSN 0007-0912, PMID27 [dostęp 2022-05-17].
  5. J.A. Thornton, M.J. Harrison, Letter: Duration of action of AH8165, „British Journal of Anaesthesia”, 47 (9), 1975, s. 1033, DOI10.1093/bja/47.9.1033, ISSN 0007-0912, PMID28 [dostęp 2022-05-17].
  6. R.J. Lefkowitz, Identification of adenylate cyclase-coupled beta-adrenergic receptors with radiolabeled beta-adrenergic antagonists, „Biochemical Pharmacology”, 24 (18), 1975, s. 1651–1658, DOI10.1016/0006-2952(75)90001-5, ISSN 0006-2952, PMID11 [dostęp 2022-05-17].
  7. Yuan-Yang Cheng i inni, Rehabilitation programs for patients with COronaVIrus Disease 2019: consensus statements of Taiwan Academy of Cardiovascular and Pulmonary Rehabilitation, „Journal of the Formosan Medical Association”, 120 (1), 2021, s. 83–92, DOI10.1016/j.jfma.2020.08.015, ISSN 0929-6646, PMID32863084, PMCIDPMC7430281.
  8. K. Kerschan-Schindl i inni, Whole-body vibration exercise leads to alterations in muscle blood volume, „Clinical Physiology”, 21 (3), 2001, s. 377–382, DOI10.1046/j.1365-2281.2001.00335.x, ISSN 0144-5979.
  9. Derek R. Boughner, Margot R. Roach, Effect of Low Frequency Vibration on the Arterial Wall, „Circulation Research”, 29 (2), 1971, s. 136–144, DOI10.1161/01.res.29.2.136, ISSN 0009-7330.
  10. Massimo Bovenzi, CJ Lindsell, Michael J Griffin, Duration of acute exposures to vibration and finger circulation, „Scandinavian Journal of Work, Environment & Health”, 24 (2), 1998, s. 130–137, DOI10.5271/sjweh.290, ISSN 0355-3140.
  11. Andrew Hoffmann, Harjit Gill, Diastolic timed Vibro-Percussion at 50 Hz delivered across a chest wall sized meat barrier enhances clot dissolution and remotely administered Streptokinase effectiveness in an in-vitro model of acute coronary thrombosis, „Thrombosis Journal”, 10 (1), 2012, s. 23, DOI10.1186/1477-9560-10-23, ISSN 1477-9560.
  12. Andrew Hoffmann, Harjit Gill, Externally Applied Vibration at 50 Hz Facilitates Dissolution of Blood Clots In-Vitro, „American Journal of Biomedical Sciences”, 2012, s. 274–284, DOI10.5099/aj120400274, ISSN 1937-9080.
  13. T Noma i inni, Anti-spastic effects of the direct application of vibratory stimuli to the spastic muscles of hemiplegic limbs in post-stroke patients: A proof-of-principle study, „Journal of Rehabilitation Medicine”, 44 (4), 2012, s. 325–330, DOI10.2340/16501977-0946, ISSN 1650-1977.
  14. Shagufta Imtiyaz, Zubia Veqar, M.Y. Shareef, To Compare the Effect of Vibration Therapy and Massage in Prevention of Delayed Onset Muscle Soreness (DOMS), „JOURNAL OF CLINICAL AND DIAGNOSTIC RESEARCH”, 2014, DOI10.7860/jcdr/2014/7294.3971, ISSN 2249-782X.
  15. J. Seco i inni, Effects of Vibration Therapy on Hormone Response and Stress in Severely Disabled Patients: A Double-Blind Randomized Placebo-Controlled Clinical Trial, „Rehabilitation Nursing”, 40 (3), 2015, s. 166–178, DOI10.1002/rnj.116, ISSN 0278-4807.
  16. Sang-Soo Kim, Sung-Bum Ju, Gi Duck Park, Changes in stress hormone levels with the application of vibrations before resistance exercises at different intensities, „Journal of Physical Therapy Science”, 27 (9), 2015, s. 2845–2847, DOI10.1589/jpts.27.2845, ISSN 0915-5287.
  17. Mateusz Curyło, Alicja Bielańska, Jan W. Raczkowski, Evaluation of the lumbar spine pain syndromes frequency of occurrence among office and physical workers, „Fizjoterapia Polska”, 17 (1), 2017, s. 28–36, DOI10.56984/8zg0756a8.
  18. Kui Young Park i inni, Vibration Anesthesia for Pain Reduction During Intralesional Steroid Injection for Keloid Treatment, „Dermatologic Surgery”, 43 (5), 2017, s. 724–727, DOI10.1097/dss.0000000000001040, ISSN 1076-0512.
  19. Stefan B. Watzka, Wolfgang J. Köstler, Johannes Attems, Reply to Mordant et al., „European Journal of Cardio-Thoracic Surgery”, 39 (3), 2011, s. 428–428, DOI10.1016/j.ejcts.2010.06.025, ISSN 1010-7940.