Widłoząb kędzierzawy
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Klasa | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
widłoząb kędzierzawy | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Dicranum polysetum Sw. Monthly Rev. 34: 538, 1801[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Widłoząb kędzierzawy (Dicranum polysetum Sw.) – gatunek mchu należący do rodziny widłozębowatych (Dicranaceae).
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Europie, w Himalajach i na Syberii oraz w Ameryce Północnej. W Polsce gatunek pospolity na niżu, w górach rzadziej.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Darnie luźne, żółtozielone, nieco błyszczące. Mech ortotropowy o łodygach długości 6–12 cm, prawie do szczytu okrytych chwytnikami (na dole żółtobrązowymi, u góry jaśniejszymi). Listki odstające od łodyżki, lancetowate, długości do 10 mm i szerokości 2 mm, w stanie suchym silnie poprzecznie pomarszczone. W górnej połowie listki ostro, głęboko piłkowane i lekko, sierpowato zgięte. Żebro nie dochodzi do szczytu listka. Puszka jest silnie zgięta, cylindryczna z podłużnymi bruzdami. Wieczko z długim dzióbkiem, perystom pojedynczy z 16 ząbków podzielonych do połowy. Seta czerwonawa. Sporogony czasem występują po kilka na jednej łodyżce. W Polsce sporogony pojawiają się rzadko. Zarodniki zielonawe, słabo brodawkowane.
Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
W polskiej literaturze gatunek ten znany jest także pod nazwami: widłoząb falisty[5] oraz widłoząb wieloszczecinkowy[6].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Żyje na kwaśnym piaszczystym podłożu w widnych borach sosnowych i na skałach.
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
Gatunek jest objęty w Polsce ochroną częściową od 2004 roku[7]. Status ochronny został utrzymany w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2014-12-07] (ang.).
- ↑ Dicranum polysetum Sw.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2014-12-04]. (ang.).
- ↑ Ryszard Ochyra, Jan Żarnowiec, Halina Bednarek-Ochyra: Census catalogue of Polish mosses. Kraków: Polish Academy of Sciences. Institute of Botany, 2003. ISBN 83-85444-84-X.
- ↑ Bruno P. Kremer, Hermann Muhle, Janina Zielińska: Porosty, mchy, paprotniki. Warszawa: "Świat Książki", 1998, s. 138. ISBN 83-7227-061-9.
- ↑ Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico, 2003, s. 252. ISBN 83-7073-223-2.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).
- ↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bronisław Szafran: Mchy (Musci). T. I. Warszawa: PWN, 1957, s. 177.
- Bruno P Kremer, Hermann Muhle, Janina Zielińska: Porosty, mchy, paprotniki. Warszawa: "Świat Książki", 1998, s. 138. ISBN 83-7227-061-9.
- Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico, 2003, s. 252. ISBN 83-7073-223-2.