Widzenia nad Zatoką San Francisco

Widzenia nad zatoką San Francisco

Autor	Czesław Miłosz
Typ utworu	esej
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Paryż
Język	polski
Data wydania	1969
Wydawca	Instytut Literacki

Widzenia nad Zatoką San Francisco – zbiór 33 esejów Czesława Miłosza wydanych w 1969 r. przez Instytut Literacki w Paryżu jako 177 tom Biblioteki „Kultury”. Pierwsze wydanie krajowe ukazało się w 1989 roku

Książka ukazuje bogactwo i różnorodność przestrzeni geograficznej Ameryki oraz specyfikę ducha amerykańskiego w rozległym i złożonym aspekcie kulturowym.

Okoliczności powstania

Pierwszy okres pobytu Miłosza w Ameryce to lata służby dyplomatycznej w Waszyngtonie 1946-1949. Drugi, nieporównanie ważniejszy, to okres od 1960 r., od chwili powierzenia mu wykładów na zaproszenie Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley. Otrzymawszy stanowisko profesora języków i literatur słowiańskich, osiadł w Stanach Zjednoczonych na stałe. „Widzenia nad Zatoką San Francisco” są swoistym eseistycznym podsumowaniem kilkuletnich doświadczeń i obserwacji pisarza wyniesionych z pobytu w Ameryce. Według Miłosza „nie tyle chodzi o Amerykę, co o cywilizację dwudziestego wieku, w jej kalifornijskiej odmianie. Zamiast reportażu otrzymujemy wyprawę w głąb siebie, wewnętrzny portret kogoś, komu wypadło żyć w epoce globalizacji i pierwszego lądowania człowieka na Księżycu”.

Wykaz rozdziałów

1. O moim zamiarze
2. O miejscu, gdzie jestem
3. Co czuje się wobec zbyt dużego obszaru
4. Symboliczne góry i lasy
5. Wspomnienie pewnej miłości
6. O skutkach nauk przyrodniczych
7. Krótka dygresja o kobiecie jako przedstawicielce Natury
8. Religia i przestrzeń
9. O pewnej chorobie trudnej do nazwania
10. Migracje
11. Zdarzenia w Kalifornii
12. O tamtym stuleciu
13. O westernie
14. „Ja i oni”
15. Wizerunek bestii
16. Co jest moje?
17. O zgiełku wielu religii
18. O katolicyzmie
19. Carmel
20. Do Robinsona Jeffersa
21. Seks dostarczony
22. O cenzurze
23. O agonii Zachodu
24. Bezkształtne i nowe
25. Ewangeliczny wysłannik
26. Czarni
27. O Henrym Millerze
28. Ja, motor, ziemia
29. O cnocie
30. O tańcu śmierci i nierówności ludzi
31. Rozdział, w którym autor przyznaje się, że jest po stronie ludzi w braku czegoś lepszego
32. Odradzanie się utopii: Herbert Marcuse
33. O emigracji do Ameryki tudzież jakby podsumowanie

Wydania polskie

• Paryż: Instytut Literacki, 1969, 1980, 1988
• Warszawa: Głos, 1980
• Warszawa: Krąg, 1981
• Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1989
• Kraków: Wydawnictwo Literackie; Znak, 2000

Przekłady na języki obce

• Snoviđenja nad zalivom San Francisko, Gornji Milanovac: Dečje Novine, 1982
• Visions from San Francisco Bay, Manchester: Carcanet New Press 1982
• Visions from San Francisco Bay, New York: Farrar, Straus and Giroux 1982, 1983
• Visions de la baie de San Francisco, Paris: Editions Fayard 1986
• Privind dinspre Golful San Francisco, Pitești: Paralela 45, 2007
• Visionen an der Bucht von San Francisco, Frankfurt am Main: Suhrkamp 2008

Wybrane recenzje

• Gębala Stanisław, Poznawanie Miłosza, „Zdanie” 1990, nr 1, s. 54-56
• Gorczyńska Renata: "Widzenia nad Zatoką San Francisco" po trzydziestu latach, „Zeszyty Literackie” 2000, nr 4, s. 137-141
• Kowalski Marek Arpad, „Przegląd Tygodniowy” 1989, nr 42, s. 13
• Mazur Aneta, Wizjonerzy. Portret podwójny, „Opole” 1990, nr 5/6, s. 17-19
• Myszkowski Krzysztof, Inne okolice, „Kwartalnik Artystyczny” 2000, nr 2, s. 202-203
• Pawelec Dariusz, Rodzinna Ameryka?, „Twórczość” 1990, nr 4, s. 107-110
• Węgiełek Janusz, Lubię, kiedy poeta..., „Nowe Książki” 1990, nr 6, s. 40-41
• Zaleski Marek, Żywy pośród żywych, „Książki. Gazeta” 2000, nr 8, s. 4

Bibliografia

• Renata Gorczyńska, "Widzenia nad Zatoką San Francisco" po trzydziestu latach, „Zeszyty Literackie” 2000, nr 4, s. 137-141
• Czesław Miłosz, Przypis po latach, [w:] Czesław Miłosz, Widzenia nad Zatoką San Francisco, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2000, s. 5-7

Linki zewnętrzne

• Geambaşu Constantin - Ameryka widziana oczyma Czesława Miłosza
• Stępień Marian - Czesława Miłosza odkrywanie Ameryki