Wieża ciśnień w Gliwicach (ul. Sobieskiego)
 nr rej. - A/805/2021 z 26.04.2021 (woj. śląskie)[1] - A/1689/98 z 30.12.1998 (woj. katowickie) | |
.JPG) zdjęcie z 2012 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Gliwice |
| Adres |
ul. Sobieskiego 20 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Wilhelm Adalbert Otto Kranz |
| Wysokość całkowita |
50 m |
Położenie na mapie Gliwic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°17′33,5″N 18°39′02,7″E/50,292639 18,650750
| |
Wieża ciśnień w Gliwicach (ul. Sobieskiego) – neogotycka wieża ciśnień usytuowana przy ul. Sobieskiego w Gliwicach.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieża ciśnień została zbudowana w latach 1905–1908 na wzgórzu, ponieważ musiała być położona wyżej od istniejącej już wieży przy ul. Poniatowskiego, którą wspomagała w dostarczaniu wody do południowych dzielnic Gliwic[2]. W niektórych źródłach jest podawana data budowy 1918, ale według konserwatora zabytków Ewy Pokorskiej, bardziej prawdopodobne jest datowanie powstania wieży na lata 1905–1908[3].
Wysoki na 50 metrów budynek ma kształt walca o średnicy 26 m[2]. Znajduje się w nim zbiornik typu Intze, wykonany z blach stalowych nitowanych[3]. Projektantem wieży był Wilhelm Adalbert Otto Kranz[3]. Remont kapitalny wieży został wykonany w latach 1955–1958. Naprawiono wtedy pęknięcia w murze, gzymsy i konstrukcję dachu, wymieniono stolarkę okienną[3]. Podczas kolejnego remontu w 1974 roku został odnowiony zbiornik, a trzy lata później naprawiono dach wymieniając jego pokrycie i remontując wieńczącą go latarnię[3].
W 1985 roku została całkowicie wycofana z eksploatacji, a w 2004 roku sprzedana. W sierpniu 2008 roku podczas pożaru został uszkodzony dach[2].
Właściciel[edytuj | edytuj kod]
W 2004 roku wieżę kupiła gliwicka firma Remistal i urządziła w niej skład maszyn budowlanych[4]. Kolejnym właścicielem od 2006 roku był znany fotograf Tomasz Gudzowaty. Sprzedał ją spółce Water Tower, a ta Zakładowi Badawczo-Produkcyjnemu Mostostal, ale okazało się, że pod tą nazwą kryje się ten sam właściciel[5].
Od 2013 roku właścicielem wieży był Cyprian Lubotorski prywatny przedsiębiorca spod Warszawy. Zabezpieczył on budynek, uporządkował teren wokół wieży. Jednak w 2018 roku sprzedał ją pyskowickiej firmie Komsta Okna i Drzwi[5].
Zabytek[edytuj | edytuj kod]
W grudniu 1998 roku wieża została wpisana do rejestru zabytków pod numerem A/1689/98 z 30 grudnia 1998[6] (obecnie nr rej. A/805/2021)[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków województwa śląskiego w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 11 maja 2021 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-14)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-05-14]
- ↑ a b c Mury wstydu. W Gliwicach nie brakuje opuszczonych budynków [online], gliwice.wyborcza.pl [dostęp 2019-01-08] (pol.).
- ↑ a b c d e Pokorska E. Kolory miasta Miejski Serwis Informacyjny – Gliwice 2013 nr 10 s. 10
- ↑ Odkupienie wieży. Industrialny zabytek z ul. Sobieskiego wciąż zmienia właścicieli [online], Nowiny Gliwickie [dostęp 2019-01-08] (pol.).
- ↑ a b Jest nowy właściciel wieży ciśnień przy ul. Sobieskiego. To znana firma z Pyskowic [online], 24GLIWICE - Portal Gliwice | codziennie nowe informacje, 24 maja 2018 [dostęp 2019-01-08] (pol.).
- ↑ UCHWAŁA NR XVI/326/2020 RADY MIASTA GLIWICE z dnia 25 czerwca 2020 r. w sprawie przyjęcia programu opieki nad zabytkami miasta Gliwice na lata 2020-2023, „DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO”.
- ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 27 listopada 2023 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2023-12-02]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wieże ciśnień w Gliwicach – informacje na temat gliwickich wież ciśnień, artykuły historyczne oraz opis funkcjonowania.