Wieża milczenia

Wieża milczenia w Jazd (Iran)

Wieża milczenia w Bombaju (Indie)

Wieża milczenia w Bombaju, rycina z XIX w.

Wieża milczenia lub Dachma (pers.: دخمه) – okrągła, wzniesiona z cegły lub kamienia budowla, w której wyznawcy zaratusztrianizmu pozostawiają zwłoki swoich zmarłych na żer ptakom.

Pochodzenie

Martwe ciało jest według wyznawców zoroastryzmu „nieczyste”, tj. skażające ziemię i ogień. Demon Awestan ma opanowywać zwłoki i skażać wszystko, czego dotkną. Aby uniknąć skażenia ziemi, zwłoki pozostawiano w specjalnych wzniesionych budowlach, na żer ptakom.

W Persji praktyka eksponowania zwłok jest znana z najdawniejszych zapisów, chociaż w starożytności szeroko stosowano pochówki w ziemi i grobowcach. Rytuały religijne, związane z ekspozycją zwłok, pojawiły się przypuszczalnie za panowania Sasanidów (III–VII wieku). Istnienie wież milczenia jest potwierdzone w zapiskach od XVI w.

Określenie „wieża milczenia” zostało po raz pierwszy użyte przez angielskiego tłumacza Roberta Murphy’ego w 1832.

Wygląd

Wieże milczenia są wznoszone według podobnego planu: na szczycie konstrukcji znajduje się płaski dach, podzielony na 3 kręgi. Zewnętrzny krąg jest przeznaczony na zwłoki mężczyzn, środkowy na zwłoki kobiet, a najmniejszy wewnętrzny na zwłoki dzieci.

Wnętrze wieży jest przeznaczone na ossuarium. Wrzuca się tam kości zmarłych po upływie około roku ekspozycji zwłok na dachu wieży i przesypuje wapnem, aby przyspieszyć ich rozkład. Na teren wieży mają wstęp tylko wyznaczeni grabarze, zwani nasselars.

Wieże milczenia w Persji i Iranie

W tradycji perskiej wieże milczenia wznoszono na szczytach wzgórz, odległych od siedzib ludzkich. Ekspozycję zwłok stopniowo porzucano w Iranie od początku XX w., zastępując ją kremacją lub pochówkiem w grobie. W miastach Jazd i Kerman ostatnie wieże milczenia zamknięto z nakazu władz w latach 70. XX wieku.

Wieże milczenia w Indiach

Ekspozycja zwłok w wieżach milczenia jest nadal praktykowana wśród Parsów w Indiach. Uznawana jest za „ostatni akt miłosierdzia” zmarłego, który dostarcza w ten sposób pożywienia ptakom.

Bibliografia

• Mary Boyce: Zoroastrians: Their Religious Beliefs and Practices. London: Routledge, 1979. ISBN 0-415-23903-6. (ang.).brak strony w książce
• Jefferey Brodd: World Religions. Winona, MN: Saint Mary’s Press, 2003. ISBN 978-0-88489-725-5. (ang.).brak strony w książce

Linki zewnętrzne

• Zee Interactive Learning Systems (ZILS): MODULE 4: KNOWING VARIOUS RELIGIOUS BELIEFS. zeelearn.com. [dostęp 2010-07-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-24)]. (ang.).