Wieża zegarowa w Przemyślu

Wieża zegarowa w Przemyślu – wieża stojąca w centrum Przemyśla, przy ulicy Władycze 3.

Wieża została wzniesiona w latach 1775–1777 z fundacji przemyskiego biskupa greckokatolickiego Atanazego Szeptyckiego, jako dzwonnica przyszłej katedry greckokatolickiej. Katedra miała zastąpić wcześniejszą murowaną cerkiew pochodzącą z XVI wieku, która znajdowała się w miejscu dzisiejszej szkoły podstawowej nr 11.

Po I rozbiorze Polski rozpoczęto budowę katedry, a inwestycję obiecała wesprzeć cesarzowa Maria Teresa Habsburg. Zdążono jedynie wyburzyć starą cerkiew oraz wybudować okazałą późnobarokową dzwonnicę, gdy zmarła cesarzowa, a obietnice funduszów zostały na dworze cesarskim porzucone. Budowy tej nigdy nie dokończono, a po kasacie klasztoru karmelitów w 1784 roku diecezja greckokatolicka otrzymała na własność karmelicki kościół pw. św. Teresy z przeznaczeniem na sobór katedralny.

Dzwonnica o wysokości 34 metrów zwieńczona galeryjką widokową i wyposażona w zegar wieżowy (stąd pochodzi obecna nazwa wieży), z czasem zaczęła pełnić rolę wieży strażniczej, użytkowanej przez straż ogniową jako punkt obserwacyjny. W 1850 uległa częściowemu zniszczeniu w wyniku pożaru, który strawił późnobarokowy hełm. Remontowana w latach 1925, 1959–1960 i 1989–1990.

Od 1996 adaptowana na Muzeum Dzwonów i Fajek, stanowiące oddział Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej.

Obiekt wpisany do rejestru zabytków pod nr A-589 (06.06.1983).

Bibliografia

• Marek Motak, Przemyśl – mini przewodnik, Przemyśl 2003, ISBN 83-88417-53-3