Przejdź do zawartości

Wielka Korona Tatr

Przejrzana
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Wielka Korona Tatr (WKT) – lista czternastu najwyższych szczytów w Tatrach, wyróżniających się zarazem swoją wybitnością. Obejmuje szczyty osiągające wysokość powyżej 8000 stóp angielskich i wznoszące się co najmniej 100 m nad przełęczą oddzielającą je od najwyższego szczytu w sąsiedztwie. Wysokość 8000 stóp stanowi nawiązanie do ośmiotysięczników w Himalajach i Karakorum (tu zamiast metrów są jednak stopy angielskie). Jedna stopa to 30,48 cm, do zestawienia mogą więc należeć szczyty mierzące ponad 2438,4 m. Koncepcję WKT wymyślił Piotr Mielus[1].

Szczyty Wielkiej Korony Tatr[1]
Lp. Szczyt Nazwa słowacka[2] Wysokość
m n.p.m.[2] stóp ang.
1 Gerlach Gerlachovský štít 2655 8711
2 Łomnica Lomnický štít 2633 8638
3 Lodowy Szczyt Ľadový štít 2627 8619
4 Durny Szczyt Pyšný štít 2621 8599
5 Wysoka Vysoká 2558 8392
6 Kieżmarski Szczyt Kežmarský štít 2557 8389
7 Kończysta Končistá 2536 8320
8 Baranie Rogi Baranie rohy 2530 8301
9 Rysy Rysy 2501 8205
10 Krywań Kriváň 2495 8186
11 Staroleśny Szczyt Bradavica 2489 8166
12 Ganek Gánok 2464 8084
13 Sławkowski Szczyt Slavkovský štít 2452 8045
14 Pośrednia Grań Prostredný hrot 2439 8002

Pojęcia Wielkiej Korony Tatr oraz Korony Tatr zostały zdefiniowane przez P. Mielusa w krótkim artykule opublikowanym w 1998 r. w czasopiśmie „Góry”[3]. Zaprezentowane kryteria w doborze szczytów wzbudziły kontrowersje w części społeczności górskiej, niektórzy uważali je za zbyt sztuczne. Kwestionowano głównie przyjętą umownie na 100 m minimalną wysokość szczytu nad przełęczą. Ten parametr spowodował, że do WKT nie zaliczyły się takie szczyty, jak Zadni Gerlach, Mały Durny Szczyt, Wielki Szczyt Wideł, Mały Kieżmarski Szczyt czy Lodowa Kopa. Ostatecznie kryteria ustalone przez P. Mielusa ostały się i powszechnie przyjęły w społeczności, a WKT stała się celem dla wspinaczy i turystów[1].

Wszystkie szczyty WKT znajdują się na terenie Słowacji. Położonemu na granicy polsko-słowackiej Mięguszowieckiemu Szczytowi Wielkiemu zabrakło dosłownie centymetrów wysokości, by znaleźć się w zestawieniu. Zgodnie z mapą topograficzną w skali 1:10 000 rozpowszechnianą przez polski Główny Urząd Geodezji i Kartografii, wysokość Mięguszowieckiego Szczytu to 2438,1 m (7999,0 stóp)[4]. Możliwe jest jednak, że wierzchołek ten w rzeczywistości minimalnie przekracza 8000 stóp, na co wskazują pomiary lidarowe wykonane dla słowackiego urzędu geodezyjno-kartograficznego (słow. Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky). Wysokość najwyższego punktu w kopule szczytowej według tych danych wynosi 2438,57 m, czyli 8000,56 stóp[5]. W takim przypadku Mięguszowiecki Szczyt Wielki byłby piętnastym szczytem WKT.

Pierwszym zdobywcą WKT najprawdopodobniej był Janusz Chmielowski, wchodząc na Ganek w 1897 r. jako na swój ostatni szczyt z listy. Później WKT zdobywała cała rzesza taterników, a w XXI w. modne stało się jej pokonywanie na czas – w kierunku od wschodu (Kieżmarski Szczyt) na zachód (Krywań). Latem 2016 r. przewodnik tatrzański Paweł Orawiec zdobył wszystkie czternaście szczytów w 58 godzin, a kilka dni po nim ultramaratonka i alpinistka Alicja Paszczak poprawiła ten rekord na nieco ponad 49 godzin. W sierpniu 2020 r. wszystkie szczyty WKT w czasie 37 godzin i 28 minut zdobył alpinista Kacper Tekieli, zaliczając podczas swojej akcji łączne przewyższenie 8160 m w górę (suma podejść) i 7914 m w dół (suma zejść), na przebytym dystansie 57,9 km[1].

13 września 2020 Klub Zdobywców Korony Europy w Tychach ustanowił czterostopniową Odznakę „Wielka Korona Tatr” (platynową, złotą, srebrną i brązową) związaną ze zdobywaniem wybitnych szczytów tatrzańskich[6].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Andrzej Marcisz, Wielka Korona Tatr. Przewodnik wspinaczkowy po 14 ośmiotysięcznikach tatrzańskich, wyd. 2, Gliwice: Helion, 2021, s. 11–16, ISBN 978-83-283-8060-8.
  2. ↑ a b Tatry Wysokie. Mapa turystyczna (1:25 000), wyd. 2, Warszawa–Zielona Góra–Zakopane: Zakład Kartograficzny „Sygnatura” & Wydawnictwo Kartograficzne „Polkart”, 2022–2024, ISBN 978-83-7499-299-2.
  3. ↑ Piotr G. Mielus, Korona Tatr, „Góry”, 46, 1998, s. 67, ISSN 0867-8324.
  4. ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Mapa topograficzna (1:10 000) [online], mapy.geoportal.gov.pl [dostęp 2023-11-07].
  5. ↑ Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Terrain > Data export > Point cloud [online], zbgis.skgeodesy.sk [dostęp 2023-11-07] (ang.).
  6. ↑ REGULAMIN ODZNAKI „WIELKA KORONA TATR”, [w:] Klub Zdobywców Korony Europy [online], msw-pttk.org.pl [dostęp 2024-07-13].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wielka_Korona_Tatr&oldid=74259171”