Wielki Chocz

Wielki Chocz
Widok z północnego wschodu
Państwo	Słowacja
Pasmo	Góry Choczańskie
Wysokość	1608 m n.p.m.
Położenie na mapie Słowacji Wielki Chocz
49°09′05″N 19°20′34″E

Szczyt Wielkiego Chocza, widok z Liptowa

Grupa Wielkiego Chocza z opisanymi szczytami

Panorama 180 st. z Wielkiego Chocza na północny zachód, północ, północny wschód

Panorama z Wielkiego Chocza na wschód

Panorama 180 st. z Wielkiego Chocza na południowy wschód, południe, południowy zachód

Wielki Chocz (słow. Veľký Choč, 1608 m) – kulminacja Grupy Wielkiego Chocza i najwyższy szczyt całych Gór Choczańskich w Karpatach Zachodnich na Słowacji.

Położenie

Wielki Chocz leży w zachodniej części Gór Choczańskich. W skład masywu wchodzą także: Mały Chocz (Malý Choč, 1465 m) na pd. od głównego szczytu, oddzielony od niego halną przełączką Vráca (1422 m); mało wybitny i zalesiony Zadni Chocz (Zadný Choč, 1288 m.) na pd.-zach. od Małego Chocza, pod którym istniało w latach międzywojennych małe schronisko turystyczne, tzw. Hviezdoslavova útulňa; widokowy Przedni Chocz (Predný Choč, 1249 m) na pd.-zach. od Zadniego Chocza, oddzielony z kolei od niego przełęczą Spuštiak (słow. Sedlo Spuštiak, 1095 m).

Na przełęczy pomiędzy Wielkim Choczem, Małym i Zadnim Choczem znajduje się duża Pośrednia Polana (Stredná poľana) z szałasem oraz skrzyżowaniem szlaków turystycznych.

Geologia – morfologia

Wielki Chocz ma kształt pochylonej piramidy. Wznosi się około 900 m ponad okoliczne doliny. Podstawę masywu Chocza tworzą stosunkowo miękkie kredowe wapienie i łupki, należące do tzw. płaszczowiny kriżniańskiej. Dzięki temu stoki owej podstawy są stosunkowo łagodne. Górna część masywu zbudowana jest ze skał tzw. płaszczowiny choczańskiej – grubych warstw siwych dolomitów i ciemnych wapieni triasowych, powszechnych w całym paśmie aż po Tatry Zachodnie (tu owe warstwy zostały po raz pierwszy sklasyfikowane i opisane i stąd ich nazwa). Stoki są tu strome, często skaliste, rozwinęła się na nich bogata rzeźba z licznymi ścianami skalnymi, turniami, głęboko wciętymi dolinkami, jaskiniami, osuwiskami, gołoborzami itp.

Przyroda ożywiona

Prawie cały masyw Chocza pokrywają lasy, w niższych położeniach bukowo-jodłowo-świerkowe, w wyższych świerkowe, w znacznej części o charakterze pierwotnym. Powyżej górnej granicy lasu, występującej tu na wysokości 1350-1420 m n.p.m., istnieje dobrze wykształcone piętro kosodrzewiny. Na niedostępnych turniach i półkach skalnych ujrzymy również reliktowe sosny. Kopuła szczytowa bezleśna, obfituje w bogatą florę wapieniolubną i alpejską (m.in. pierwiosnek łyszczak, goryczka krótkołodygowa, dębik ośmiopłatkowy).

Nagromadzenie interesujących zjawisk geomorfologicznych, bogata flora i fauna sprawiły, że w 1982 r. cały masyw objęto ochroną. Rezerwat przyrody Chocz (słow. Štátna prírodná rezervácia Choč) obejmuje 1428 ha.

Turystyka

Dominujący między dolinami Orawy i Wagu masyw Chocza od dawna przyciągał uwagę zarówno uczonych jak i turystów. M.in. w 1804 r. na Wielki Chocz wszedł wybitny węgierski botanik, Pál Kitaibel. Wycieczkę rozpoczął w Liptowskim Mikulaszu, z góry zszedł do Rużomberku. Jak świadczą zbiory mineralne, znajdujące się w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, w lipcu 1878 r. na Choczu był również Tytus Chałubiński.

Z wierzchołka góry roztacza się widok na większość gór Słowacji, w tym zwłaszcza na Tatry, Niżne Tatry oraz Wielką i Małą Fatrę.

Na szczyt Wielkiego Chocza prowadzi szereg znakowanych szlaków turystycznych:

z Wyżniego Kubina (Vyšný Kubín) 4 h, ok. 1100 m podejścia;

z Jasieniowej (Jasenová) 3 h 30 min, ok. 1070 m podejścia;

z Wołoskiej Dębowej (Valaská Dubová), od Pośredniej Polany , 2 h 15 min, ok. 950 m podejścia;

z Rużomberku przez przełęcz Spuštiak, od Pośredniej Polany , 4 h 30 min, ok. 1150 m podejścia;

z Rużomberku koło ruin zamku Likawa (Likava), od przełęczy Spuštiak , 5 h 30 min, ok. 1200 m podejścia;

z Liskowej (Lisková), od poziomicy 706 m , 4 h, ok. 1140 m podejścia;

z Łączek (Lúčky), 4 h 15 min, ok. 1000 m podejścia.

Bibliografia

• Adamec Vladimír, Jedličková Nora: Slovensko. Turistický lexikon, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1991, ISBN 80-7096-152-X.
• Barański Mirosław: Skocz na (Wielki) Chocz!, w: „Na szlaku. Miesięcznik turystyczno-krajoznawczy poświęcony górom” – rok XV, nr 2 (140) – luty 2001, s. 7.
• Zygmańska Barbara: Góry Choczańskie. Przewodnik turystyczny, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa 2003, ISBN 83-7005-455-2.
• Chočské vrchy, Turistická mapa 1:50 000, wyd. VKÚ Harmanec 1997, ISBN 80-85510-84-7.

Linki zewnętrzne

• Chocz w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego, Tom I (Aa – Dereneczna) z 1880 r.

Panorama ze szczytu Wielkiego Chocza (360 stopni)