Wielki bój (książka)

Wielki bój

The Great Controversy

Autor	Ellen G. White
Tematyka	Historia chrześcijaństwa, reformacja, proroctwa, wydarzenia eschatologiczne
Typ utworu	Literatura chrześcijańska
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Data wydania	1858
Wydawca	Pacific Press Publishing Association
Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	1969
Wydawca	Wydawnictwo „Znaki Czasu”
poprzednia Działalność apostołów następna brak

Wielki bój (ang. The Great Controversy) – jedna z najpopularniejszych książek Ellen G. White, obok Drogi do Chrystusa i Życia Jezusa. Doczekała się wydań w ponad stu językach świata. W pozycji przedstawiona została historia chrześcijaństwa od zburzenia Jerozolimy w 70 r. n.e. ze szczególnym uwzględnieniem reformacji, jako ruchu mającego przywrócić Kościołowi pierwotną czystość. Książka omawia rozwój protestantyzmu w Europie i Ameryce. Przedstawia początki wyrosłego i zakorzenionego w reformowanej tradycji wiary ruchu adwentowego, z którego wywodzą się adwentyści dnia siódmego. Końcowe rozdziały poświęcone są adwentystycznej wykładni proroctw biblijnych i dziejom eschatologicznym, ze szczególnym naciskiem położonym na głoszenie tzw. trójanielskiego poselstwa, zapowiedź dosłownego wylania siedmiu plag ostatecznych na Ziemię oraz nadejście tysiącletniego Królestwa Chrystusa. Historia wielkiego boju przedstawiona w publikacji kończy się ostatecznym zwycięstwem Boga nad szatanem. Ostatnie zdanie książki brzmi: Bóg jest miłością. Wielki bój jest piątym i ostatnim tomem serii pt. Konflikt wieków, która omawia całą historię zbawienia.

Wcześniejsze książki o tym samym tytule

Pod tym samym tytułem ukazało się wcześniej kilka książek autorstwa Ellen G. White, nawiązujących tematyką do historii wielkiego boju:

• Wielki Bój pomiędzy Chrystusem i Jego aniołami a szatanem i jego aniołami – pierwowzór, opisujący całą historię wielkiego boju. Wydany w 1858 r. Dzieło to ukazuje się obecnie pod nazwą Dary Ducha i jest częścią większego dzieła pt. Wczesne Pisma. W języku polskim pierwszy raz ukazało się w 1934 r. w Bydgoszczy.

• Seria czterech tomów, opisująca znacznie szerzej poszczególne wydarzenia wielkiego boju, tzw. Duch Proroctwa:
  • Wielki Bój pomiędzy Chrystusem i Jego aniołami a szatanem i jego aniołami traktuje o historii wielkiego boju od upadku Lucyfera do czasów Salomona. Wydany w 1870 r.
  • Wielki Bój pomiędzy Chrystusem a szatanem: Życie, nauczanie i cuda Pana naszego Jezusa Chrystusa opisuje życie Jezusa Chrystusa od jego narodzin do wjazdu do Jerozolimy. Wydany w 1877 r.
  • Wielki Bój pomiędzy Chrystusem a szatanem: Śmierć, zmartwychwstanie i wniebowstąpienie Pana naszego Jezusa Chrystusa jest prezentacją wydarzeń życia Jezusa od jego wjazdu do Jerozolimy, aż do wniebowstąpienia. Dotyczy także historii pierwszego Kościoła. Wydany w 1878 r.
  • Wielki Bój pomiędzy Chrystusem a szatanem: Od zniszczenia Jerozolimy do końca boju to tom poświęcony odstępstwu w chrześcijaństwie, reformacji, sądowi śledczemu i ostatnim wydarzeniom wielkiego boju. Po raz pierwszy ukazał się w 1884 r. W języku polskim został wydany przez wydawnictwo „Testimonex” (Adwentyści Dnia Siódmego – Trzecia Część).

Począwszy od edycji z 1888 r. aż do dziś, tytuł wielki bój zachował się tylko w stosunku do tomu poruszającego okres od zburzenia Jerozolimy do nowej Ziemi:

• Wielki Bój pomiędzy Chrystusem a szatanem, wydany w 1888 r.
• Wielki Bój, wydany w 1911 r. Najpopularniejsze obecnie wydanie, będące poprawioną edycją z 1888 r.

Pozostałe okresy wielkiego boju zostały opisane w oddzielnych książkach, tworzących łącznie serię o nazwie „Konflikt wieków”, wydanej w języku polskim przez Chrześcijański Instytut Wydawniczy „Znaki Czasu” (Kościół Adwentystów Dnia Siódmego):

• Patriarchowie i prorocy
• Prorocy i królowie
• Życie Jezusa
• Działalność Apostołów

Treść

• Wstęp
• Wizja dziejów
• Pierwsi chrześcijanie
• Okres duchowej ciemności
• Waldensi
• Jan Wiklif
• Hus i Hieronim
• Zerwanie Lutra z Rzymem
• Luter przed sejmem
• Szwajcarski reformator (rozdział o Ulryku Zwinglim)
• Rozwój reformacji w Niemczech
• Protest książąt
• Reformacja we Francji
• Niderlandy i Skandynawia w zasięgu reformacji
• Późniejsi reformatorzy angielscy (rozdział m.in. o Janie Wesleyu i George’u Whitefieldzie)
• Rewolucja i terror we Francji
• Poszukiwanie wolności w Nowym Świecie
• Obietnica powtórnego przyjścia Chrystusa
• William Miller
• Światło w mroku
• Wielkie przebudzenie religijne XIX wieku
• Skutki odrzucenia prawdy
• Spełnione proroctwa
• Zrozumienie problemu świątyni
• Jezus naszym pośrednikiem
• Stany Zjednoczone w proroctwie
• Dzieło odnowy
• Odrodzone życie
• Sąd śledczy
• Pochodzenie zła
• Najgroźniejszy wróg człowieka
• Działalność aniołów
• Sidła szatana
• Pierwsze wielkie oszustwo
• Spirytyzm
• Dążenie papiestwa
• Nadchodzący bój
• Biblia środkiem ochrony
• Ostatnie ostrzeżenie
• Czas ucisku
• Wybawienie ludu Bożego
• Spustoszona ziemia
• Koniec walki

Wydania w języku polskim

• Wielki bój, Warszawa 1969 (Wydawnictwo „Znaki Czasu”)
• Wielki bój, Warszawa 1979 (Wydawnictwo „Znaki Czasu”)
• Wielki bój, Warszawa 1981 (Wydawnictwo „Znaki Czasu”)
• Wielki bój, Warszawa 1983 (Wydawnictwo „Znaki Czasu”)
• Wielki bój, Warszawa 1990 (Wydawnictwo „Znaki Czasu”)

Ponadto, na łamach Naszego Mocnego Fundamentu (czasopisma konserwatywnych adwentystów) ukazało się w latach 1994-1997 kilka rozdziałów książki w nowym tłumaczeniu Andreasa Matuszaka.

Zarzuty o plagiat

Walter T. Rea wytknął, że książka jest plagiatem rozmaitych dzieł. Trzy pierwsze rozdziały zawierają streszczenie Flawiusza oraz zapożyczenia z książki Andrewsa History of the Sabbath. Czwarty rozdział czerpie z Andrewsa i innych autorów. Piąty i ósmy rozdział czerpie z d'Aubignégo i innych autorów. Piętnasty rozdział korzysta z Uriaha Smitha Daniel and Revelation (komentarz do Księgi Daniela i Apokalipsy). Rozdział osiemnasty opiera się na dziełach Sylvestra Blissa i Jamesa White’a, rozdział dziewiętnasty korzysta z Biblii, rozdział dwudziesty bazuje na autorach: Joseph Wolff, W.H.D. Adams i L. Gaussen. Rozdziały 21-23 opierają się na autorach: J.N. Andrews i Uriah Smith, ponadto w 23. rozdziale są zapożyczenia od Jamesa White’a. Podobne zapożyczenia są w pozostałych rozdziałach.

Zobacz też

• Eschatologia Adwentystów Dnia Siódmego

Bibliografia

• Bernard Koziróg, Ellen Gould White, Wyższe Adwentystyczne Seminarium Duchowne, Podkowa Leśna, 1998.

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa polskiego wydawcy książki