Wielkoszczur gambijski
| ||
| Cricetomys gambianus[1] | ||
| (Waterhouse, 1840) | ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Podgromada | żyworodne | |
| Infragromada | łożyskowce | |
| Rząd | gryzonie | |
| Podrząd | myszokształtne | |
| Nadrodzina | myszowe | |
| Rodzina | malgaszomyszowate | |
| Podrodzina | wielkoszczury | |
| Rodzaj | wielkoszczur | |
| Gatunek | wielkoszczur gambijski | |
| Synonimy | ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | ||
 | ||
Wielkoszczur gambijski[4], dawniej: wielkoszczur[5] (Cricetomys gambianus) – gatunek gryzonia z rodziny malgaszomyszowatych[2].
Nazwa zwyczajowa[edytuj | edytuj kod]
W polskiej literaturze zoologicznej dla oznaczenia gatunku Cricetomys gambianus używana była nazwa „wielkoszczur”[5]. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi temu przypisano oznaczenie wielkoszczur gambijski, rezerwując nazwę „wielkoszczur” dla rodzaju Cricetomys[4].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Wielkoszczur południowy (C. ansorgei) bywa uznawany za synonim tego gatunku[3].
Związki z człowiekiem[edytuj | edytuj kod]
Bywa przedmiotem polowań dla doskonałego mięsa. Po odpowiedniej tresurze odnajdują niektóre materiały wybuchowe, zakopane miny lądowe i inne niebezpieczeństwa (reagują na zapach trotylu). Znalezienie miny sygnalizują drapaniem w ziemię. Nie wyzwalają wybuchu, gdyż przy masie ciała wynoszącej ok. 1 kg, nie są w stanie uruchomić zapalnika.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Zamieszkuje zarówno środowiska leśne, jak i tereny otwarte, a także pola uprawne Afryki na południe od Sahary[2][3].
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Aktywny nocą, żyje pojedynczo w norach wyposażonych w komory – mieszkalną i gniazdową oraz spiżarnię. Żywi się nasionami, ziarnem zbóż, orzechami, zielonymi częściami roślin, owocami, również drobnymi owadami.
Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]
Zdolność do rozrodu osiąga w wieku 5-7 miesięcy. Ciąża trwa 30-36 dni, samica rodzi 1-5 młodych.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
- Długość ciała bez ogona
25-45 cm
- Długość ogona
36-46 cm
- Masa
samice: 1-1,5 kg
samce: do 3 kg
- Ubarwienie
Kształtem łudząco przypomina szczura wędrownego, jest szarobrązowy o krótkiej sierści, na grzbiecie szarobrunatny, spód biały, ogon nagi pokryty łuskami.
- Cecha charakterystyczna
W odróżnieniu od europejskich szczurów, wielkoszczur (podobnie jak chomiki) ma worki policzkowe, w których przenosi pożywienie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Cricetomys gambianus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Cricetomys gambianus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 4 maja 2012]
- ↑ a b c Cricetomys gambianus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ a b Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.