Wierzbownica kosmata

Wierzbownica kosmata
	; Morfologia:1 - Epilobium hirsutum, 2 - Epilobium parviflorum
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mirtowce
Rodzina	wiesiołkowate
Rodzaj	wierzbownica
Gatunek	wierzbownica kosmata
	Nazwa systematyczna
	Epilobium hirsutum L.; Sp. pl. 1:347. 1753
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wierzbownica kosmata (Epilobium hirsutum L.) – gatunek rośliny z rodziny wiesiołkowatych (Onagraceae). Jest dość szeroko rozprzestrzeniony na kuli ziemskiej, w tym w Polsce.

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Rodzimym obszarem występowania tego gatunku jest Azja, Europa i Afryka, ale rozprzestrzenił się także w Makaronazji i Ameryce Północnej^[4]. W Polsce jest dość pospolity, zarówno na niżu, jak i w niższych położeniach górskich^[5].

Gatunek ten jest klasyfikowany przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody jako najmniejszej troski (LC, ang. least concern), ponieważ jest szeroko rozpowszechniony w stabilnych populacjach i w czasie oceny stopnia jego zagrożenia w 2012 r. nie był narażony na żadne większe zagrożenie^[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Roślina osiąga przeważnie 60–150 cm wysokości, rzadziej 20–200 cm^[5]. Pod ziemią wytwarza zimujące rozłogi służące jej do rozmnażania wegetatywnego.
Łodyga: Rozgałęziona, wzniesiona, obła, najczęściej odstająco owłosiona, dołem niekiedy łysiejąca^[5], pokryta długimi włoskami bezgruczołowymi i krótkimi gruczołowymi.
Liście: Dolne naprzeciwległe, górne naprzemianległe. Są lancetowate, omszone o piłkowano-ząbkowanej blaszce, siedzące, półkoliście obejmujące łodygę i nieco zbiegające po niej^[5].
Kwiaty: Duże, promieniste, czerwonofioletowe lub purpuroworóżowe^[5], o zalążni dolnej. Mają zielony (z czerwonymi podbarwieniami) 4-działkowy kielich o ostrych, lancetowatych działkach i koronę składającą się z 4 płatków długości (8)12–20 mm^[5]. Płatki są sercowato wycięte. Wewnątrz kwiatu jeden wzniesiony słupek o wydłużonej zalążni i wyraźnie czterołatkowym znamieniu oraz 8 dwusilnych pręcików (4 dłuższe i 4 krótsze). Pąki kwiatowe wzniesione^[5].
Owoce: Długa wąska, czworograniasta torebka o średnicy 2–3 mm. Nasiona z puchem kielichowym.

Pokrój
Kwiat
Dojrzałe owoce

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hemikryptofit^[5]. Kwitnie od czerwca do sierpnia lub września^[5]. Roślina owadopylna lub samopylna. Nasiona rozsiewane są przez wiatr (anemochoria) wydmuchujący je z pękniętej po dojrzeniu torebki.

Liczba chromosomów: 2n = 36^[5].

Siedliskiem są brzegi wód, wilgotne łąki i zarośla^[5]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Calystegio-Epilobietum hirsuti^[6].

Zmienność[edytuj | edytuj kod]

Tworzy mieszańce z wierzbownicą czworoboczną, w. drobnokwiatową, w. górską, w. Lamy'ego, w. różową^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-14] (ang.).
↑ ^a ^b Epilobium hirsutum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-10].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-14] (ang.).

[iucn-3] Epilobium hirsutum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[grin-4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-10].

[rutkowski-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[matuszkiewicz-6] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]