Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2011-04

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2011-04-01[edytuj | edytuj kod]

Wybory prezydenckie na Wybrzeżu Kości Słoniowej w 2010 roku przeprowadzono 31 października (I tura) i 28 listopada (II tura). Początkowo planowane na październik 2005, w rezultacie wielokrotnych przesunięć z powodów sytuacji braku bezpieczeństwa i problemów organizacyjnych, przeprowadzone zostały dopiero po 5 latach. W pierwszej turze głosowania zwyciężył urzędujący prezydent Laurent Gbagbo, który zdobył 38% głosów, pokonując byłego premiera Alassane'a Ouattarę (32% głosów) i byłego prezydenta Henri Konana Bédié (25% głosów). W drugiej turze głosowania Ouattara pokonał Gbagbo, zdobywając 54,1% głosów według wyników ogłoszonych przez komisję wyborczą. Wyniki te zostały jednakże unieważnione przez Radę Konstytucyjną, która za zwycięzcę wyborów uznała Gbagbo (51,45% głosów). W rezultacie obaj kontrkandydaci ogłosili swoje zwycięstwo i 4 grudnia 2010 niezależnie od siebie zostali zaprzysiężeni na stanowisko prezydenta, co doprowadziło do kryzysu politycznego w kraju.

2011-04-02[edytuj | edytuj kod]

Nikon, imię świeckie: Nikita Minow, rzadziej: Minin (ur. 7 maja 1605 w Wieldiemianowie – zm. 17 sierpnia 1681 w Troickiej słobodzie k. Jarosławia) – patriarcha Moskwy i całej Rusi w latach 1652–1666. Pochodził z rodziny chłopskiej z ziemi nowogrodzkiej. Podstawowe wykształcenie zdobył w Makariewskim Monasterze Trójcy Świętej, gdzie we wczesnej młodości został posłusznikiem. W czasie kilkukrotnych wyjazdów do Moskwy w celu przeprowadzania kwesty na potrzeby klasztoru został zauważony przez cara Aleksego I, który umożliwił mu objęcie funkcji przełożonego Monasteru Nowospasskiego w Moskwie. W 1649 Nikon został metropolitą nowogrodzkim, zaś w 1652 objął urząd patriarchy moskiewskiego i całej Rusi. Po sześciu latach sprawowania przez Nikona urzędu jego relacje z Aleksym I uległy znacznemu pogorszeniu. Nikon usunął się wówczas z życia publicznego i zamieszkał w ufundowanym przez siebie monasterze Nowy Jeruzalem. Po śmierci Aleksego I jego następca Fiodor III Romanow umożliwił Nikonowi powrót do Moskwy i planował ponowne obsadzenie go na tronie patriarszym Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Schorowany duchowny zmarł jednak w drodze.

2011-04-03[edytuj | edytuj kod]

Krąpielowate (Taccaceae Dumort.) – monotypowa rodzina roślin z rzędu pochrzynowców (Dioscoreales), obejmująca jeden rodzaj krąpiel (Tacca J.R.Forst. & G.Forst.), liczący 15 gatunków, występujących w strefie klimatu tropikalnego i subtropikalnego na obu półkulach. Rośliny zaliczane do tej rodziny charakteryzują się specyficznymi kwiatostanami, zbudowanymi z liściowatych podsadek, nitkowatych przysadek i szypułkowych kwiatów, przeważnie w ciemnych, bordowo-purpurowych kolorach. Rośliny z tej rodziny znajdują szerokie zastosowanie, przede wszystkim jako rośliny lecznicze i spożywcze, a w ostatnich latach również jako rośliny ozdobne.

2011-04-04[edytuj | edytuj kod]

Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.) – gatunek byliny z rodziny makowatych (Papaveraceae). Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju glistnik (Chelidonium). Jest rozpowszechniony w strefie klimatu umiarkowanego w Eurazji, poza tym zawleczony został także na inne kontynenty. W Polsce jest pospolity na całym obszarze. Roślina ma długą tradycję zastosowań leczniczych, sięgającą starożytności. Zawiera liczne alkaloidy działające rozkurczowo na mięśnie gładkie, poza tym preparaty z ziela działają żółciopędnie, przeciwbakteryjnie, uspokajająco, przeciwbólowo. Charakterystyczny, żółto-pomarańczowy sok mleczny używany jest w lecznictwie ludowym do usuwania kurzajek. W ostatnich latach z powodu potwierdzenia hepatotoksyczności ograniczane jest stosowanie ziela glistnika i jego alkaloidów w lecznictwie.

2011-04-05[edytuj | edytuj kod]

Stefan, imię świeckie: Stepan Rudyk (ur. 27 grudnia 1891 w Majdanie Lipowieckim – zm. 26 marca 1969 w Warszawie) – czwarty metropolita warszawski i całej Polski, zwierzchnik Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (PAKP) w latach 1965–1969. Z pochodzenia Ukrainiec. Stojąc na czele Kościoła, metropolita Stefan kontynuował działania na rzecz nawracania na prawosławie ludności wyznania greckokatolickiego. Ponownie nawiązał również kontakty z innymi Kościołami autokefalicznymi, był wiceprzewodniczącym Polskiej Rady Ekumenicznej.

2011-04-06[edytuj | edytuj kod]

Wodociągi w Raciborzu – Racibórz był pierwszym miastem na Górnym Śląsku, które posiadało wodociągi. Za pierwszy potwierdzony źródłowo wodociąg uważa się sztuczny kanał Psinka wzmiankowany po raz pierwszy w 1258 roku. Obecnie sieć wodociągowa w mieście liczy 235,7 km. Przeważająca część Raciborza korzysta z miejskiej sieci, którą administruje Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Raciborzu, a jedynie mieszkańcy Miedoni korzystają z sieci wodociągowej gminy Rudnik. Infrastruktura wodociągowa w Raciborzu jest obecnie nowoczesna i ekologiczna, spełniając zarazem najostrzejsze normy wyznaczone przez Unię Europejską. Miasto jako jedno z nielicznych w Polsce korzysta z trzech wydajnych ujęć wody podziemnej, dzięki czemu woda dostarczana odbiorcom jest dobrej jakości i nie potrzebuje złożonego procesu uzdatniania.

2011-04-07[edytuj | edytuj kod]

Zero z Akutan, znane również jako Zero Kogi oraz Zero z Aleutów – egzemplarz japońskiego myśliwca Mitsubishi A6M Zero typu 0, modelu 21, który rozbił się podczas II wojny światowej na wyspie Akutan, wchodzącej w skład archipelagu Aleutów. Maszyna, przejęta przez Amerykanów w lipcu 1942, stała się drugim zdatnym do użytku samolotem tego typu przechwyconym przez Stany Zjednoczone w czasie wojny oraz pierwszym, który wzbił się w powietrze. Po dokonaniu niezbędnych napraw amerykańscy piloci poddali maszynę serii testów. W rezultacie przeprowadzonych badań pozyskano informacje, dzięki którym amerykańscy stratedzy mogli opracować taktyki pomocne w pokonaniu tego podstawowego myśliwca Japońskiej Cesarskiej Marynarki. Zero z Akutan uległo zniszczeniu w wyniku wypadku podczas lotów treningowych w 1945. Fragmenty wraku eksponowane są w kilkunastu muzeach rozsianych po całych Stanach Zjednoczonych.

2011-04-08[edytuj | edytuj kod]

Humbak − gatunek walenia z podrzędu fiszbinowców. Jeden z większych fałdowców, dorosłe osobniki osiągają zazwyczaj 14–17 metrów długości i 30–45 ton wagi. Gatunek ten wyróżnia się specyficzną budową, w tym długimi, przypominającymi skrzydła płetwami piersiowymi i pokrytą guzkami głową. Często można zaobserwować, jak zwierzę wyskakuje nad wodę, czasami całkowicie się wynurzając. Długopłetwiec słynie z wyjątkowych pieśni, niskich złożonych dźwięków, słyszalnych na przestrzeni setek kilometrów, trwających około 10–25 minut. Naukowcy nie są jednak pewni, czemu służą, mogą być elementem godów lub formą porozumiewania się na otwartym oceanie. Podobnie jak inne gatunki wielorybów, również humbak był celem poszukiwań wielorybników. Poprzez liczne polowania jego populacja zmniejszyła się do 1946 o ponad 90%, kiedy to powstała Międzynarodowa Komisja Wielorybnictwa (IWC) mająca za zadanie nadzorować i korygować ograniczenia ustalone przez Międzynarodową Konwencję o Regulacji Wielorybnictwa.

2011-04-09[edytuj | edytuj kod]

Nikon, imię świeckie: Nikita Minow, rzadziej: Minin (ur. 7 maja 1605 w Wieldiemianowie – zm. 17 sierpnia 1681 w Troickiej Słobodzie k. Jarosławia) – patriarcha Moskwy i całej Rusi w latach 1652–1666. Pochodził z rodziny chłopskiej z ziemi nowogrodzkiej. Podstawowe wykształcenie zdobył w Makariewskim Monasterze Trójcy Świętej, gdzie we wczesnej młodości został posłusznikiem. W czasie kilkukrotnych wyjazdów do Moskwy w celu przeprowadzania kwesty na potrzeby klasztoru został zauważony przez cara Aleksego I, który umożliwił mu objęcie funkcji przełożonego Monasteru Nowospasskiego w Moskwie. W 1649 Nikon został metropolitą nowogrodzkim, zaś w 1652 objął urząd patriarchy moskiewskiego i całej Rusi. Po sześciu latach sprawowania przez Nikona urzędu jego relacje z Aleksym I uległy znacznemu pogorszeniu. Nikon usunął się wówczas z życia publicznego i zamieszkał w ufundowanym przez siebie monasterze Nowy Jeruzalem. Po śmierci Aleksego I jego następca Fiodor III Romanow umożliwił Nikonowi powrót do Moskwy i planował ponowne obsadzenie go na tronie patriarszym Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Schorowany duchowny zmarł jednak w drodze.

2011-04-10[edytuj | edytuj kod]

Krąpielowate (Taccaceae Dumort.) – monotypowa rodzina roślin z rzędu pochrzynowców (Dioscoreales), obejmująca jeden rodzaj krąpiel (Tacca J.R.Forst. & G.Forst.), liczący 15 gatunków, występujących w strefie klimatu tropikalnego i subtropikalnego na obu półkulach. Rośliny zaliczane do tej rodziny charakteryzują się specyficznymi kwiatostanami, zbudowanymi z liściowatych podsadek, nitkowatych przysadek i szypułkowych kwiatów, przeważnie w ciemnych, bordowo-purpurowych kolorach. Rośliny z tej rodziny znajdują szerokie zastosowanie, przede wszystkim jako rośliny lecznicze i spożywcze, a w ostatnich latach również jako rośliny ozdobne.

2011-04-11[edytuj | edytuj kod]

Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.) – gatunek byliny z rodziny makowatych (Papaveraceae). Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju glistnik (Chelidonium). Jest rozpowszechniony w strefie klimatu umiarkowanego w Eurazji, poza tym zawleczony został także na inne kontynenty. W Polsce jest pospolity na całym obszarze. Roślina ma długą tradycję zastosowań leczniczych, sięgającą starożytności. Zawiera liczne alkaloidy działające rozkurczowo na mięśnie gładkie, poza tym preparaty z ziela działają żółciopędnie, przeciwbakteryjnie, uspokajająco, przeciwbólowo. Charakterystyczny, żółto-pomarańczowy sok mleczny używany jest w lecznictwie ludowym do usuwania kurzajek. W ostatnich latach z powodu potwierdzenia hepatotoksyczności ograniczane jest stosowanie ziela glistnika i jego alkaloidów w lecznictwie.

2011-04-12[edytuj | edytuj kod]

Stefan, imię świeckie: Stepan Rudyk (ur. 27 grudnia 1891 w Majdanie Lipowieckim – zm. 26 marca 1969 w Warszawie) – czwarty metropolita warszawski i całej Polski, zwierzchnik Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (PAKP) w latach 1965–1969. Z pochodzenia Ukrainiec. Stojąc na czele Kościoła, metropolita Stefan kontynuował działania na rzecz nawracania na prawosławie ludności wyznania greckokatolickiego. Ponownie nawiązał również kontakty z innymi Kościołami autokefalicznymi, był wiceprzewodniczącym Polskiej Rady Ekumenicznej.

2011-04-13[edytuj | edytuj kod]

Wodociągi w Raciborzu – Racibórz był pierwszym miastem na Górnym Śląsku, które posiadało wodociągi. Za pierwszy potwierdzony źródłowo wodociąg uważa się sztuczny kanał Psinka wzmiankowany po raz pierwszy w 1258 roku. Obecnie sieć wodociągowa w mieście liczy 235,7 km. Przeważająca część Raciborza korzysta z miejskiej sieci, którą administruje Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Raciborzu, a jedynie mieszkańcy Miedoni korzystają z sieci wodociągowej gminy Rudnik. Infrastruktura wodociągowa w Raciborzu jest obecnie nowoczesna i ekologiczna, spełniając zarazem najostrzejsze normy wyznaczone przez Unię Europejską. Miasto jako jedno z nielicznych w Polsce korzysta z trzech wydajnych ujęć wody podziemnej, dzięki czemu woda dostarczana odbiorcom jest dobrej jakości i nie potrzebuje złożonego procesu uzdatniania.

2011-04-14[edytuj | edytuj kod]

Zero z Akutan, znane również jako Zero Kogi oraz Zero z Aleutów – egzemplarz japońskiego myśliwca Mitsubishi A6M Zero typu 0, modelu 21, który rozbił się podczas II wojny światowej na wyspie Akutan, wchodzącej w skład archipelagu Aleutów. Maszyna, przejęta przez Amerykanów w lipcu 1942, stała się drugim zdatnym do użytku samolotem tego typu przechwyconym przez Stany Zjednoczone w czasie wojny oraz pierwszym, który wzbił się w powietrze. Po dokonaniu niezbędnych napraw amerykańscy piloci poddali maszynę serii testów. W rezultacie przeprowadzonych badań pozyskano informacje, dzięki którym amerykańscy stratedzy mogli opracować taktyki pomocne w pokonaniu tego podstawowego myśliwca Japońskiej Cesarskiej Marynarki. Zero z Akutan uległo zniszczeniu w wyniku wypadku podczas lotów treningowych w 1945. Fragmenty wraku eksponowane są w kilkunastu muzeach rozsianych po całych Stanach Zjednoczonych.

2011-04-15[edytuj | edytuj kod]

Humbak − gatunek walenia z podrzędu fiszbinowców. Jeden z większych fałdowców, dorosłe osobniki osiągają zazwyczaj 14–17 metrów długości i 30–45 ton wagi. Gatunek ten wyróżnia się specyficzną budową, w tym długimi, przypominającymi skrzydła płetwami piersiowymi i pokrytą guzkami głową. Często można zaobserwować, jak zwierzę wyskakuje nad wodę, czasami całkowicie się wynurzając. Długopłetwiec słynie z wyjątkowych pieśni, niskich złożonych dźwięków, słyszalnych na przestrzeni setek kilometrów, trwających około 10–25 minut. Naukowcy nie są jednak pewni, czemu służą, mogą być elementem godów lub formą porozumiewania się na otwartym oceanie. Podobnie jak inne gatunki wielorybów, również humbak był celem poszukiwań wielorybników. Poprzez liczne polowania jego populacja zmniejszyła się do 1946 o ponad 90%, kiedy to powstała Międzynarodowa Komisja Wielorybnictwa (IWC) mająca za zadanie nadzorować i korygować ograniczenia ustalone przez Międzynarodową Konwencję o Regulacji Wielorybnictwa.

2011-04-16[edytuj | edytuj kod]

Pomian − polski herb szlachecki, noszący zawołania Nowiny i Pomian. Występował głównie w ziemiach: poznańskiej i sandomierskiej. W ramach Unii horodelskiej przeniesiony na Litwę. Według legendy herbowej wywodzi się on od herbu Wieniawa. Spośród około 450 rodów używających Pomiana, najbardziej zasłużoną rodziną byli Łubieńscy. Wielu znanych Pomianów pochodziło z rodziny Sokołowskich. Pomiana używał także generał Jan Krukowiecki (wersja hrabiowska), Władysław Grabski oraz, według ustaleń Marka Minakowskiego, rodzina Kaczyńskich, z której wywodzą się Lech Kaczyński i Jarosław Kaczyński.

2011-04-17[edytuj | edytuj kod]

MF1 Racing – rosyjski zespół wyścigowy, utworzony w 2004 roku przez Alexa Shnaidera. Po wykupieniu teamu Jordan Grand Prix, zespół brał udział w mistrzostwach świata Formuły 1 w sezonie 2006, nie zdobywając żadnego punktu. Po Grand Prix Włoch 2006 zespół sprzedano holenderskiej firmie Spyker Cars, która stała się sponsorem tytularnym teamu. Po zakończeniu sezonu, MF1 Racing został przemianowany na Etihad Aldar Spyker F1 Team i pod nową nazwą występował w mistrzostwach w sezonie 2007.

2011-04-18[edytuj | edytuj kod]

Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.) – gatunek byliny z rodziny makowatych (Papaveraceae). Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju glistnik (Chelidonium). Jest rozpowszechniony w strefie klimatu umiarkowanego w Eurazji, poza tym zawleczony został także na inne kontynenty. W Polsce jest pospolity na całym obszarze. Roślina ma długą tradycję zastosowań leczniczych, sięgającą starożytności. Zawiera liczne alkaloidy działające rozkurczowo na mięśnie gładkie, poza tym preparaty z ziela działają żółciopędnie, przeciwbakteryjnie, uspokajająco, przeciwbólowo. Charakterystyczny, żółto-pomarańczowy sok mleczny używany jest w lecznictwie ludowym do usuwania kurzajek. W ostatnich latach z powodu potwierdzenia hepatotoksyczności ograniczane jest stosowanie ziela glistnika i jego alkaloidów w lecznictwie.

2011-04-19[edytuj | edytuj kod]

Stefan, imię świeckie: Stepan Rudyk (ur. 27 grudnia 1891 w Majdanie Lipowieckim – zm. 26 marca 1969 w Warszawie) – czwarty metropolita warszawski i całej Polski, zwierzchnik Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (PAKP) w latach 1965–1969. Z pochodzenia Ukrainiec. Stojąc na czele Kościoła, metropolita Stefan kontynuował działania na rzecz nawracania na prawosławie ludności wyznania greckokatolickiego. Ponownie nawiązał również kontakty z innymi Kościołami autokefalicznymi, był wiceprzewodniczącym Polskiej Rady Ekumenicznej.

2011-04-20[edytuj | edytuj kod]

Racibórz był pierwszym miastem na Górnym Śląsku, które posiadało wodociągi. Za pierwszy potwierdzony źródłowo wodociąg uważa się sztuczny kanał Psinka wzmiankowany po raz pierwszy w 1258 roku. Obecnie sieć wodociągowa w mieście liczy 235,7 km. Przeważająca część Raciborza korzysta z miejskiej sieci, którą administruje Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Raciborzu, a jedynie mieszkańcy Miedoni korzystają z sieci wodociągowej gminy Rudnik. Infrastruktura wodociągowa w Raciborzu jest obecnie nowoczesna i ekologiczna, spełniając zarazem najostrzejsze normy wyznaczone przez Unię Europejską. Miasto jako jedno z nielicznych w Polsce korzysta z trzech wydajnych ujęć wody podziemnej, dzięki czemu woda dostarczana odbiorcom jest dobrej jakości i nie potrzebuje złożonego procesu uzdatniania.

2011-04-21[edytuj | edytuj kod]

Zero z Akutan, znane również jako Zero Kogi oraz Zero z Aleutów – egzemplarz japońskiego myśliwca Mitsubishi A6M Zero typu 0, modelu 21, który rozbił się podczas II wojny światowej na wyspie Akutan, wchodzącej w skład archipelagu Aleutów. Maszyna, przejęta przez Amerykanów w lipcu 1942, stała się drugim zdatnym do użytku samolotem tego typu przechwyconym przez Stany Zjednoczone w czasie wojny oraz pierwszym, który wzbił się w powietrze. Po dokonaniu niezbędnych napraw amerykańscy piloci poddali maszynę serii testów. W rezultacie przeprowadzonych badań pozyskano informacje, dzięki którym amerykańscy stratedzy mogli opracować taktyki pomocne w pokonaniu tego podstawowego myśliwca Japońskiej Cesarskiej Marynarki. Zero z Akutan uległo zniszczeniu w wyniku wypadku podczas lotów treningowych w 1945. Fragmenty wraku eksponowane są w kilkunastu muzeach rozsianych po całych Stanach Zjednoczonych.

2011-04-22[edytuj | edytuj kod]

Długopłetwiec oceaniczny (Megaptera novaeangliae), powszechnie zwany humbakiem − gatunek walenia z podrzędu fiszbinowców. Jeden z większych fałdowców, dorosłe osobniki osiągają zazwyczaj 14–17 metrów długości i 30–45 ton wagi. Gatunek ten wyróżnia się specyficzną budową, w tym długimi, przypominającymi skrzydła płetwami piersiowymi i pokrytą guzkami głową. Często można zaobserwować, jak zwierzę wyskakuje nad wodę, czasami całkowicie się wynurzając. Długopłetwiec słynie z wyjątkowych pieśni, niskich złożonych dźwięków, słyszalnych na przestrzeni setek kilometrów, trwających około 10–25 minut. Naukowcy nie są jednak pewni, czemu służą, mogą być elementem godów lub formą porozumiewania się na otwartym oceanie. Podobnie jak inne gatunki wielorybów, również humbak był celem poszukiwań wielorybników. Poprzez liczne polowania jego populacja zmniejszyła się do 1946 o ponad 90%, kiedy to powstała Międzynarodowa Komisja Wielorybnictwa (IWC) mająca za zadanie nadzorować i korygować ograniczenia ustalone przez Międzynarodową Konwencję o Regulacji Wielorybnictwa.

2011-04-23[edytuj | edytuj kod]

Pomian − polski herb szlachecki, noszący zawołania Nowiny i Pomian. Występował głównie w ziemiach: poznańskiej i sandomierskiej. W ramach Unii horodelskiej przeniesiony na Litwę. Według legendy herbowej wywodzi się on od herbu Wieniawa. Spośród około 450 rodów używających Pomiana, najbardziej zasłużoną rodziną byli Łubieńscy. Wielu znanych Pomianów pochodziło z rodziny Sokołowskich. Pomiana używał także generał Jan Krukowiecki (wersja hrabiowska), Władysław Grabski oraz, według ustaleń Marka Minakowskiego, rodzina Kaczyńskich, z której wywodzą się Lech Kaczyński i Jarosław Kaczyński.

2011-04-24[edytuj | edytuj kod]

MF1 Racing – rosyjski zespół wyścigowy, utworzony w 2004 roku przez Alexa Shnaidera. Po wykupieniu teamu Jordan Grand Prix, zespół brał udział w mistrzostwach świata Formuły 1 w sezonie 2006, nie zdobywając żadnego punktu. Po Grand Prix Włoch 2006 zespół sprzedano holenderskiej firmie Spyker Cars, która stała się sponsorem tytularnym teamu. Po zakończeniu sezonu, MF1 Racing został przemianowany na Etihad Aldar Spyker F1 Team i pod nową nazwą występował w mistrzostwach w sezonie 2007.

2011-04-25[edytuj | edytuj kod]

Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.) – gatunek byliny z rodziny makowatych (Papaveraceae). Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju glistnik (Chelidonium). Jest rozpowszechniony w strefie klimatu umiarkowanego w Eurazji, poza tym zawleczony został także na inne kontynenty. W Polsce jest pospolity na całym obszarze. Roślina ma długą tradycję zastosowań leczniczych, sięgającą starożytności. Zawiera liczne alkaloidy działające rozkurczowo na mięśnie gładkie, poza tym preparaty z ziela działają żółciopędnie, przeciwbakteryjnie, uspokajająco, przeciwbólowo. Charakterystyczny, żółto-pomarańczowy sok mleczny używany jest w lecznictwie ludowym do usuwania kurzajek. W ostatnich latach z powodu potwierdzenia hepatotoksyczności ograniczane jest stosowanie ziela glistnika i jego alkaloidów w lecznictwie.

2011-04-26[edytuj | edytuj kod]

Stefan, imię świeckie: Stepan Rudyk (ur. 27 grudnia 1891 w Majdanie Lipowieckim – zm. 26 marca 1969 w Warszawie) – czwarty metropolita warszawski i całej Polski, zwierzchnik Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (PAKP) w latach 1965–1969. Z pochodzenia Ukrainiec. Stojąc na czele Kościoła, metropolita Stefan kontynuował działania na rzecz nawracania na prawosławie ludności wyznania greckokatolickiego. Ponownie nawiązał również kontakty z innymi Kościołami autokefalicznymi, był wiceprzewodniczącym Polskiej Rady Ekumenicznej.

2011-04-27[edytuj | edytuj kod]

Racibórz był pierwszym miastem na Górnym Śląsku, które posiadało wodociągi. Za pierwszy potwierdzony źródłowo wodociąg uważa się sztuczny kanał Psinka wzmiankowany po raz pierwszy w 1258 roku. Obecnie sieć wodociągowa w mieście liczy 235,7 km. Przeważająca część Raciborza korzysta z miejskiej sieci, którą administruje Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Raciborzu, a jedynie mieszkańcy Miedoni korzystają z sieci wodociągowej gminy Rudnik. Infrastruktura wodociągowa w Raciborzu jest obecnie nowoczesna i ekologiczna, spełniając zarazem najostrzejsze normy wyznaczone przez Unię Europejską. Miasto jako jedno z nielicznych w Polsce korzysta z trzech wydajnych ujęć wody podziemnej, dzięki czemu woda dostarczana odbiorcom jest dobrej jakości i nie potrzebuje złożonego procesu uzdatniania.

2011-04-28[edytuj | edytuj kod]

Australorzekotka szmaragdowa – gatunek płaza pochodzący z Australii i Nowej Gwinei, introdukowany w Nowej Zelandii i USA. Morfologicznie przypomina inne gatunki z rodzaju Litoria, zwłaszcza zaś L. splendida i L. infrafrenata. Jest to jeden z największych przedstawicieli australijskich bezogonowych – osiąga 10 cm długości. Z powodu charakterystycznych cech fizycznych i behawioralnych australorzekotka szmaragdowa jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych przedstawicieli bezogonowych w obszarze swego występowania, a na całym świecie także popularnym egzotycznym zwierzęciem domowym.

2011-04-29[edytuj | edytuj kod]

Długopłetwiec oceaniczny (Megaptera novaeangliae), powszechnie zwany humbakiem − gatunek walenia z podrzędu fiszbinowców. Jeden z większych fałdowców, dorosłe osobniki osiągają zazwyczaj 14–17 metrów długości i 30–45 ton wagi. Gatunek ten wyróżnia się specyficzną budową, w tym długimi, przypominającymi skrzydła płetwami piersiowymi i pokrytą guzkami głową. Często można zaobserwować, jak zwierzę wyskakuje nad wodę, czasami całkowicie się wynurzając. Długopłetwiec słynie z wyjątkowych pieśni, niskich złożonych dźwięków, słyszalnych na przestrzeni setek kilometrów, trwających około 10–25 minut. Naukowcy nie są jednak pewni, czemu służą, mogą być elementem godów lub formą porozumiewania się na otwartym oceanie. Podobnie jak inne gatunki wielorybów, również humbak był celem poszukiwań wielorybników. Poprzez liczne polowania jego populacja zmniejszyła się do 1946 o ponad 90%, kiedy to powstała Międzynarodowa Komisja Wielorybnictwa (IWC) mająca za zadanie nadzorować i korygować ograniczenia ustalone przez Międzynarodową Konwencję o Regulacji Wielorybnictwa.

2011-04-30[edytuj | edytuj kod]

Pomian − polski herb szlachecki, noszący zawołania Nowiny i Pomian. Występował głównie w ziemiach: poznańskiej i sandomierskiej. W ramach Unii horodelskiej przeniesiony na Litwę. Według legendy herbowej wywodzi się on od herbu Wieniawa. Spośród około 450 rodów używających Pomiana, najbardziej zasłużoną rodziną byli Łubieńscy. Wielu znanych Pomianów pochodziło z rodziny Sokołowskich. Pomiana używał także generał Jan Krukowiecki (wersja hrabiowska), Władysław Grabski oraz, według ustaleń Marka Minakowskiego, rodzina Kaczyńskich, z której wywodzą się Lech Kaczyński i Jarosław Kaczyński.