Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2021-04

2021-04-01

Eroica – czarno-biały polski film wojenny z 1957 roku w reżyserii Andrzeja Munka, zrealizowany w Zespole Filmowym „Kadr”. Jego premiera odbyła się 4 stycznia 1958 roku. Film składa się z dwóch 40-minutowych nowel: Scherzo alla polacca oraz Ostinato lugubre. Trzecia zrealizowana nowela Con bravura nie weszła do filmu, gdyż reżyser uznał, że nie odpowiada artystycznie dwóm pozostałym. Obecne w filmie historie oparte są na opowiadaniach Węgrzy oraz Ucieczka Jerzego Stefana Stawińskiego, który jest również autorem scenariusza. Pierwsza część mówi o działaniach Dzidziusia Górkiewicza podczas powstania warszawskiego, który podejmuje się roli łącznika w mediacji nad połączeniem sił polskich i węgierskiego oddziału zatrzymanego przez Polaków pod Warszawą. Druga pokazuje polskich oficerów w niemieckim oflagu, którzy kultywują mit legendarnego już uciekiniera z obozu, porucznika Zawistowskiego. Eroica jest uznawana za jedno z najważniejszych dzieł polskiej szkoły filmowej, a także za odpowiedź reżysera na Kanał Andrzeja Wajdy. Film został uhonorowany nagrodą FIPRESCI oraz Grand Prix dla najlepszego filmu na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Mar del Plata. Czytaj więcej…

2021-04-02

Robinia akacjowa – gatunek drzew należący do rodziny bobowatych. Pochodzi ze wschodniej części Ameryki Północnej, ale został szeroko rozprzestrzeniony i zaaklimatyzowany na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. W rodzimym zasięgu jest krótkotrwałym gatunkiem pionierskim rosnącym w leśnych lukach. Na innych kontynentach, gatunek ten jest znacznie bardziej trwały dzięki uwolnieniu od licznych patogenów. Początkowo, w XVII wieku, rozprzestrzeniany był jako roślina ozdobna. Z czasem wzrosło jego znaczenie użytkowe – zaczął być ceniony jako źródło drewna, roślina miododajna, lecznicza, a ze względu na małe wymagania i silne rozrastanie się wegetatywne – sadzony jest na gruntach zdegradowanych dla ich ochrony przed erozją. Po dwóch wiekach wykorzystywania i promowania gatunku, rozwoju jego akceptacji, włącznie z wychwalaniem przez artystów, w połowie XX wieku zaczęto zdawać sobie sprawę z jego wad. Ponieważ jest bardzo ekspansywny i trudny w zwalczaniu oraz ma negatywny wpływ na środowisko – przekształca glebę, ogranicza zróżnicowanie gatunkowe – zaliczany jest współcześnie do najbardziej problematycznych gatunków inwazyjnych. Czytaj więcej…

2021-04-03

PZL P.11 – polski samolot myśliwski konstrukcji inżyniera Zygmunta Puławskiego z okresu przed II wojną światową. Produkowany w Polsce w zakładach PZL w latach 1934–1936, a także na licencji w zakładach IAR w Rumunii. Był jednomiejscowym górnopłatem konstrukcji metalowej, z odkrytą kabiną i stałym podwoziem, napędzanym silnikiem gwiazdowym. W chwili wejścia do służby w 1935 roku należał do światowej czołówki pod względem nowoczesności, lecz w 1939 roku ustępował już znacznie osiągami nowym samolotom niemieckim. Mimo to, w najliczniejszej wersji P.11c był podstawowym polskim myśliwcem podczas wojny obronnej w 1939 roku. Zwany potocznie „jedenastką”, uznawany jest za symbol polskiego lotnictwa wojskowego okresu kampanii wrześniowej. Myśliwców P.11a i P.11c używało 12 eskadr myśliwskich z 15 posiadanych, wchodzących w skład Brygady Pościgowej oraz lotnictwa armijnego. Używany ponadto bojowo na froncie wschodnim II wojny światowej przez lotnictwo Rumunii, które przejęło część polskich samolotów. Wyprodukowano ogółem 350 samolotów, w tym 200 seryjnych dla lotnictwa polskiego i 145 dla rumuńskiego. Czytaj więcej…

2021-04-04

Turniej Nordycki 2001 – piąta edycja Turnieju Nordyckiego, przeprowadzona w marcu 2001 roku na skoczniach w Falun, Trondheim oraz Oslo w ramach Pucharu Świata 2000/2001 w skokach narciarskich. Do klasyfikacji turnieju, w przeciwieństwie do edycji z 2000 roku, wliczane były noty punktowe uzyskane podczas wszystkich trzech konkursów na takiej samej zasadzie jak w Turnieju Czterech Skoczni. Wszystkie trzy konkursy wygrał ówczesny lider klasyfikacji Pucharu Świata, Adam Małysz, który tym samym zwyciężył w całym cyklu. Drugie miejsca w poszczególnych konkursach Turnieju Nordyckiego zajmowali: Martin Schmitt, Andreas Goldberger oraz Stefan Horngacher, a na najniższym stopniu podium zawodów stawali: Wolfgang Loitzl, Igor Medved oraz Martin Schmitt. W klasyfikacji łącznej na drugim miejscu za Małyszem uplasował się Goldberger, a trzeci był Schmitt. Zwycięzca turnieju, Adam Małysz w trzech startach uzyskał łączną przewagą 72,7 punktu nad drugim w klasyfikacji Goldbergerem, co było najwyższym tego typu wynikiem od początku rozgrywania Turnieju Nordyckiego, niepobitym w żadnej z kolejnych edycji. Czytaj więcej…

2021-04-05

Bunt na Morotai – incydent naruszenia dyscypliny wojskowej z kwietnia 1945 roku, w którym uczestniczyli lotnicy Australian First Tactical Air Force stacjonujących na wyspie Morotai w Holenderskich Indiach Wschodnich. Ośmiu oficerów, w tym czołowy australijski as myśliwski, Group Captain Clive Caldwell, złożyło jednocześnie pisemne rezygnacje ze służby, aby zaprotestować przeciwko działaniom dowództwa, które postrzegali jako zdegradowanie roli eskadr myśliwskich Royal Australian Air Force (RAAF) poprzez wyznaczenie ich do udziału w strategicznie nieistotnych misjach przeciwko naziemnym pozycjom japońskim, ominiętym w czasie ofensywy aliantów na Pacyfiku opartej na taktyce „żabich skoków”. Trzech wysokich rangą oficerów z kwatery głównej Australian First Tactical Air Force, w tym jej dowódca, Air Commodore Arthur Henry Cobby, najskuteczniejszy pilot myśliwski Australian Flying Corps z czasów I wojny światowej, zostało zwolnionych ze swoich stanowisk, zaś późniejsze rządowe dochodzenie usprawiedliwiło działania „buntowników”. Czytaj więcej…

2021-04-06

Mistrz świata konstruktorów Formuły 1 – tytuł przyznawany po zakończeniu sezonu przez Fédération Internationale de l’Automobile (FIA) konstruktorowi, który uzyskał największą liczbę punktów w ciągu całego sezonu. Po raz pierwszy tytuł mistrza świata konstruktorów przyznano w sezonie 1958 zespołowi Vanwall. Różne kombinacje samochodu i silnika są uznawane za różnych konstruktorów. Klasyfikacje obliczane są przez dodanie punktów zdobytych przez kierowców danego konstruktora w każdym wyścigu w sezonie. Do sezonu 1979 do punktacji wliczane były punkty najlepszych kierowców danego konstruktora w danym wyścigu. Tylko dziesięć razy w barwach zespołu, który wywalczył tytuł mistrzowski w danym sezonie wśród konstruktorów nie startował mistrz świata kierowców tegoż sezonu. W trakcie 62 sezonów tytuł mistrzowski został przyznany 14 różnym konstruktorom. Najbardziej utytułowanym zespołem jest Scuderia Ferrari, ma on na koncie 16 tytułów mistrzowskich, w tym 6 z rzędu w latach 1999–2004. Czytaj więcej…

2021-04-07

Państwa uczestniczące w Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988 – lista państw, reprezentowanych przez narodowe komitety olimpijskie, które wysłały przynajmniej jednego sportowca na XV Zimowe Igrzyska Olimpijskie w 1988 roku w Calgary. Podczas igrzysk olimpijskich udział w zawodach wzięli sportowcy z 57 państw. Najliczniej reprezentowanym kontynentem była Europa – 28 państw, kolejnymi według liczby państw uczestniczących były: Azja – 12 państw, Ameryka Północna – 8 państw, Ameryka Południowa i Australia i Oceania – po 4 państwa oraz Afryka – 1 państwo. Wśród państw uczestniczących było 6 krajów debiutujących w zimowych igrzyskach olimpijskich. Pod względem liczby uczestników najliczniejszą reprezentację wystawiły Stany Zjednoczone, w barwach których zaprezentowało się 117 sportowców. Stany Zjednoczone jako jedyne wystawiły swoich sportowców we wszystkich 46 konkurencjach. W klasyfikacji medalowej pierwsze miejsce zajęła reprezentacja ZSRR, w dorobku której znalazło się 29 medali – 11 złotych, 9 srebrnych oraz 9 brązowych. W klasyfikacji indywidualnej pierwsze miejsce zajęli ex aequo holenderska łyżwiarka szybka Yvonne van Gennip oraz fiński skoczek narciarski Matti Nykänen. Oboje zdobyli po trzy złote medale olimpijskie. Czytaj więcej…

2021-04-08

Eroica – czarno-biały polski film wojenny z 1957 roku w reżyserii Andrzeja Munka, zrealizowany w Zespole Filmowym „Kadr”. Jego premiera odbyła się 4 stycznia 1958 roku. Film składa się z dwóch 40-minutowych nowel: Scherzo alla polacca oraz Ostinato lugubre. Trzecia zrealizowana nowela Con bravura nie weszła do filmu, gdyż reżyser uznał, że nie odpowiada artystycznie dwóm pozostałym. Obecne w filmie historie oparte są na opowiadaniach Węgrzy oraz Ucieczka Jerzego Stefana Stawińskiego, który jest również autorem scenariusza. Pierwsza część mówi o działaniach Dzidziusia Górkiewicza podczas powstania warszawskiego, który podejmuje się roli łącznika w mediacji nad połączeniem sił polskich i węgierskiego oddziału zatrzymanego przez Polaków pod Warszawą. Druga pokazuje polskich oficerów w niemieckim oflagu, którzy kultywują mit legendarnego już uciekiniera z obozu, porucznika Zawistowskiego. Eroica jest uznawana za jedno z najważniejszych dzieł polskiej szkoły filmowej, a także za odpowiedź reżysera na Kanał Andrzeja Wajdy. Film został uhonorowany nagrodą FIPRESCI oraz Grand Prix dla najlepszego filmu na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Mar del Plata. Czytaj więcej…

2021-04-09

Robinia akacjowa – gatunek drzew należący do rodziny bobowatych. Pochodzi ze wschodniej części Ameryki Północnej, ale został szeroko rozprzestrzeniony i zaaklimatyzowany na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. W rodzimym zasięgu jest krótkotrwałym gatunkiem pionierskim rosnącym w leśnych lukach. Na innych kontynentach, gatunek ten jest znacznie bardziej trwały dzięki uwolnieniu od licznych patogenów. Początkowo, w XVII wieku, rozprzestrzeniany był jako roślina ozdobna. Z czasem wzrosło jego znaczenie użytkowe – zaczął być ceniony jako źródło drewna, roślina miododajna, lecznicza, a ze względu na małe wymagania i silne rozrastanie się wegetatywne – sadzony jest na gruntach zdegradowanych dla ich ochrony przed erozją. Po dwóch wiekach wykorzystywania i promowania gatunku, rozwoju jego akceptacji, włącznie z wychwalaniem przez artystów, w połowie XX wieku zaczęto zdawać sobie sprawę z jego wad. Ponieważ jest bardzo ekspansywny i trudny w zwalczaniu oraz ma negatywny wpływ na środowisko – przekształca glebę, ogranicza zróżnicowanie gatunkowe – zaliczany jest współcześnie do najbardziej problematycznych gatunków inwazyjnych. Czytaj więcej…

2021-04-10

PZL P.11 – polski samolot myśliwski konstrukcji inżyniera Zygmunta Puławskiego z okresu przed II wojną światową. Produkowany w Polsce w zakładach PZL w latach 1934–1936, a także na licencji w zakładach IAR w Rumunii. Był jednomiejscowym górnopłatem konstrukcji metalowej, z odkrytą kabiną i stałym podwoziem, napędzanym silnikiem gwiazdowym. W chwili wejścia do służby w 1935 roku należał do światowej czołówki pod względem nowoczesności, lecz w 1939 roku ustępował już znacznie osiągami nowym samolotom niemieckim. Mimo to, w najliczniejszej wersji P.11c był podstawowym polskim myśliwcem podczas wojny obronnej w 1939 roku. Zwany potocznie „jedenastką”, uznawany jest za symbol polskiego lotnictwa wojskowego okresu kampanii wrześniowej. Myśliwców P.11a i P.11c używało 12 eskadr myśliwskich z 15 posiadanych, wchodzących w skład Brygady Pościgowej oraz lotnictwa armijnego. Używany ponadto bojowo na froncie wschodnim II wojny światowej przez lotnictwo Rumunii, które przejęło część polskich samolotów. Wyprodukowano ogółem 350 samolotów, w tym 200 seryjnych dla lotnictwa polskiego i 145 dla rumuńskiego. Czytaj więcej…

2021-04-11

Ant-Man i Osa – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2018 roku na podstawie komiksów o superbohaterach Ant-Man i Wasp wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię filmu odpowiadał Peyton Reed. Tytułowe role zagrali Paul Rudd oraz Evangeline Lilly. W filmie Scott Lang (Ant-Man) łączy siły z Hope Van Dyne (Osa) i wspólnie otrzymują nową misję od Hanka Pyma, podczas której odkrywają sekrety z przeszłości. Ant-Man i Osa wchodzi w skład III Fazy Marvel Cinematic Universe, jest to dwudziesty film należący do tej franczyzy i stanowi on część jej pierwszego rozdziału zatytułowanego The Infinity Saga. Jest on kontynuacją filmu Ant-Man z 2015 roku. Światowa premiera filmu miała miejsce 25 czerwca 2018 roku w Los Angeles. Przy budżecie 162 milionów dolarów Ant-Man i Osa zarobił prawie 623 miliony dolarów. Otrzymał on również pozytywne oceny od krytyków. Czytaj więcej…

2021-04-12

Bunt na Morotai – incydent naruszenia dyscypliny wojskowej z kwietnia 1945 roku, w którym uczestniczyli lotnicy Australian First Tactical Air Force stacjonujących na wyspie Morotai w Holenderskich Indiach Wschodnich. Ośmiu oficerów, w tym czołowy australijski as myśliwski, Group Captain Clive Caldwell, złożyło jednocześnie pisemne rezygnacje ze służby, aby zaprotestować przeciwko działaniom dowództwa, które postrzegali jako zdegradowanie roli eskadr myśliwskich Royal Australian Air Force (RAAF) poprzez wyznaczenie ich do udziału w strategicznie nieistotnych misjach przeciwko naziemnym pozycjom japońskim, ominiętym w czasie ofensywy aliantów na Pacyfiku opartej na taktyce „żabich skoków”. Trzech wysokich rangą oficerów z kwatery głównej Australian First Tactical Air Force, w tym jej dowódca, Air Commodore Arthur Henry Cobby, najskuteczniejszy pilot myśliwski Australian Flying Corps z czasów I wojny światowej, zostało zwolnionych ze swoich stanowisk, zaś późniejsze rządowe dochodzenie usprawiedliwiło działania „buntowników”. Czytaj więcej…

2021-04-13

Mistrz świata konstruktorów Formuły 1 – tytuł przyznawany po zakończeniu sezonu przez Fédération Internationale de l’Automobile (FIA) konstruktorowi, który uzyskał największą liczbę punktów w ciągu całego sezonu. Po raz pierwszy tytuł mistrza świata konstruktorów przyznano w sezonie 1958 zespołowi Vanwall. Różne kombinacje samochodu i silnika są uznawane za różnych konstruktorów. Klasyfikacje obliczane są przez dodanie punktów zdobytych przez kierowców danego konstruktora w każdym wyścigu w sezonie. Do sezonu 1979 do punktacji wliczane były punkty najlepszych kierowców danego konstruktora w danym wyścigu. Tylko dziesięć razy w barwach zespołu, który wywalczył tytuł mistrzowski w danym sezonie wśród konstruktorów nie startował mistrz świata kierowców tegoż sezonu. W trakcie 62 sezonów tytuł mistrzowski został przyznany 14 różnym konstruktorom. Najbardziej utytułowanym zespołem jest Scuderia Ferrari, ma on na koncie 16 tytułów mistrzowskich, w tym 6 z rzędu w latach 1999–2004. Czytaj więcej…

2021-04-14

Państwa uczestniczące w Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988 – lista państw, reprezentowanych przez narodowe komitety olimpijskie, które wysłały przynajmniej jednego sportowca na XV Zimowe Igrzyska Olimpijskie w 1988 roku w Calgary. Podczas igrzysk olimpijskich udział w zawodach wzięli sportowcy z 57 państw. Najliczniej reprezentowanym kontynentem była Europa – 28 państw, kolejnymi według liczby państw uczestniczących były: Azja – 12 państw, Ameryka Północna – 8 państw, Ameryka Południowa i Australia i Oceania – po 4 państwa oraz Afryka – 1 państwo. Wśród państw uczestniczących było 6 krajów debiutujących w zimowych igrzyskach olimpijskich. Pod względem liczby uczestników najliczniejszą reprezentację wystawiły Stany Zjednoczone, w barwach których zaprezentowało się 117 sportowców. Stany Zjednoczone jako jedyne wystawiły swoich sportowców we wszystkich 46 konkurencjach. W klasyfikacji medalowej pierwsze miejsce zajęła reprezentacja ZSRR, w dorobku której znalazło się 29 medali – 11 złotych, 9 srebrnych oraz 9 brązowych. W klasyfikacji indywidualnej pierwsze miejsce zajęli ex aequo holenderska łyżwiarka szybka Yvonne van Gennip oraz fiński skoczek narciarski Matti Nykänen. Oboje zdobyli po trzy złote medale olimpijskie. Czytaj więcej…

2021-04-15

Eroica – czarno-biały polski film wojenny z 1957 roku w reżyserii Andrzeja Munka, zrealizowany w Zespole Filmowym „Kadr”. Jego premiera odbyła się 4 stycznia 1958 roku. Film składa się z dwóch 40-minutowych nowel: Scherzo alla polacca oraz Ostinato lugubre. Trzecia zrealizowana nowela Con bravura nie weszła do filmu, gdyż reżyser uznał, że nie odpowiada artystycznie dwóm pozostałym. Obecne w filmie historie oparte są na opowiadaniach Węgrzy oraz Ucieczka Jerzego Stefana Stawińskiego, który jest również autorem scenariusza. Pierwsza część mówi o działaniach Dzidziusia Górkiewicza podczas powstania warszawskiego, który podejmuje się roli łącznika w mediacji nad połączeniem sił polskich i węgierskiego oddziału zatrzymanego przez Polaków pod Warszawą. Druga pokazuje polskich oficerów w niemieckim oflagu, którzy kultywują mit legendarnego już uciekiniera z obozu, porucznika Zawistowskiego. Eroica jest uznawana za jedno z najważniejszych dzieł polskiej szkoły filmowej, a także za odpowiedź reżysera na Kanał Andrzeja Wajdy. Film został uhonorowany nagrodą FIPRESCI oraz Grand Prix dla najlepszego filmu na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Mar del Plata. Czytaj więcej…

2021-04-16

Robinia akacjowa – gatunek drzew należący do rodziny bobowatych. Pochodzi ze wschodniej części Ameryki Północnej, ale został szeroko rozprzestrzeniony i zaaklimatyzowany na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. W rodzimym zasięgu jest krótkotrwałym gatunkiem pionierskim rosnącym w leśnych lukach. Na innych kontynentach, gatunek ten jest znacznie bardziej trwały dzięki uwolnieniu od licznych patogenów. Początkowo, w XVII wieku, rozprzestrzeniany był jako roślina ozdobna. Z czasem wzrosło jego znaczenie użytkowe – zaczął być ceniony jako źródło drewna, roślina miododajna, lecznicza, a ze względu na małe wymagania i silne rozrastanie się wegetatywne – sadzony jest na gruntach zdegradowanych dla ich ochrony przed erozją. Po dwóch wiekach wykorzystywania i promowania gatunku, rozwoju jego akceptacji, włącznie z wychwalaniem przez artystów, w połowie XX wieku zaczęto zdawać sobie sprawę z jego wad. Ponieważ jest bardzo ekspansywny i trudny w zwalczaniu oraz ma negatywny wpływ na środowisko – przekształca glebę, ogranicza zróżnicowanie gatunkowe – zaliczany jest współcześnie do najbardziej problematycznych gatunków inwazyjnych. Czytaj więcej…

2021-04-17

PZL P.11 – polski samolot myśliwski konstrukcji inżyniera Zygmunta Puławskiego z okresu przed II wojną światową. Produkowany w Polsce w zakładach PZL w latach 1934–1936, a także na licencji w zakładach IAR w Rumunii. Był jednomiejscowym górnopłatem konstrukcji metalowej, z odkrytą kabiną i stałym podwoziem, napędzanym silnikiem gwiazdowym. W chwili wejścia do służby w 1935 roku należał do światowej czołówki pod względem nowoczesności, lecz w 1939 roku ustępował już znacznie osiągami nowym samolotom niemieckim. Mimo to, w najliczniejszej wersji P.11c był podstawowym polskim myśliwcem podczas wojny obronnej w 1939 roku. Zwany potocznie „jedenastką”, uznawany jest za symbol polskiego lotnictwa wojskowego okresu kampanii wrześniowej. Myśliwców P.11a i P.11c używało 12 eskadr myśliwskich z 15 posiadanych, wchodzących w skład Brygady Pościgowej oraz lotnictwa armijnego. Używany ponadto bojowo na froncie wschodnim II wojny światowej przez lotnictwo Rumunii, które przejęło część polskich samolotów. Wyprodukowano ogółem 350 samolotów, w tym 200 seryjnych dla lotnictwa polskiego i 145 dla rumuńskiego. Czytaj więcej…

2021-04-18

Ant-Man i Osa – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2018 roku na podstawie komiksów o superbohaterach Ant-Man i Wasp wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię filmu odpowiadał Peyton Reed. Tytułowe role zagrali Paul Rudd oraz Evangeline Lilly. W filmie Scott Lang (Ant-Man) łączy siły z Hope Van Dyne (Osa) i wspólnie otrzymują nową misję od Hanka Pyma, podczas której odkrywają sekrety z przeszłości. Ant-Man i Osa wchodzi w skład III Fazy Marvel Cinematic Universe, jest to dwudziesty film należący do tej franczyzy i stanowi on część jej pierwszego rozdziału zatytułowanego The Infinity Saga. Jest on kontynuacją filmu Ant-Man z 2015 roku. Światowa premiera filmu miała miejsce 25 czerwca 2018 roku w Los Angeles. Przy budżecie 162 milionów dolarów Ant-Man i Osa zarobił prawie 623 miliony dolarów. Otrzymał on również pozytywne oceny od krytyków. Czytaj więcej…

2021-04-19

Bunt na Morotai – incydent naruszenia dyscypliny wojskowej z kwietnia 1945 roku, w którym uczestniczyli lotnicy Australian First Tactical Air Force stacjonujących na wyspie Morotai w Holenderskich Indiach Wschodnich. Ośmiu oficerów, w tym czołowy australijski as myśliwski, Group Captain Clive Caldwell, złożyło jednocześnie pisemne rezygnacje ze służby, aby zaprotestować przeciwko działaniom dowództwa, które postrzegali jako zdegradowanie roli eskadr myśliwskich Royal Australian Air Force (RAAF) poprzez wyznaczenie ich do udziału w strategicznie nieistotnych misjach przeciwko naziemnym pozycjom japońskim, ominiętym w czasie ofensywy aliantów na Pacyfiku opartej na taktyce „żabich skoków”. Trzech wysokich rangą oficerów z kwatery głównej Australian First Tactical Air Force, w tym jej dowódca, Air Commodore Arthur Henry Cobby, najskuteczniejszy pilot myśliwski Australian Flying Corps z czasów I wojny światowej, zostało zwolnionych ze swoich stanowisk, zaś późniejsze rządowe dochodzenie usprawiedliwiło działania „buntowników”. Czytaj więcej…

2021-04-20

Mistrz świata konstruktorów Formuły 1 – tytuł przyznawany po zakończeniu sezonu przez Fédération Internationale de l’Automobile (FIA) konstruktorowi, który uzyskał największą liczbę punktów w ciągu całego sezonu. Po raz pierwszy tytuł mistrza świata konstruktorów przyznano w sezonie 1958 zespołowi Vanwall. Różne kombinacje samochodu i silnika są uznawane za różnych konstruktorów. Klasyfikacje obliczane są przez dodanie punktów zdobytych przez kierowców danego konstruktora w każdym wyścigu w sezonie. Do sezonu 1979 do punktacji wliczane były punkty najlepszych kierowców danego konstruktora w danym wyścigu. Tylko dziesięć razy w barwach zespołu, który wywalczył tytuł mistrzowski w danym sezonie wśród konstruktorów nie startował mistrz świata kierowców tegoż sezonu. W trakcie 62 sezonów tytuł mistrzowski został przyznany 14 różnym konstruktorom. Najbardziej utytułowanym zespołem jest Scuderia Ferrari, ma on na koncie 16 tytułów mistrzowskich, w tym 6 z rzędu w latach 1999–2004. Czytaj więcej…

2021-04-21

José Cardona (ur. 27 lutego 1939 w El Bejuco, zm. 30 stycznia 2013 w San Pedro Suli) – honduraski piłkarz z obywatelstwem hiszpańskim występujący na pozycji prawego skrzydłowego, reprezentant kraju. Jest uznawany za jednego z najwybitniejszych piłkarzy w historii Hondurasu i całej Ameryki Centralnej. Karierę rozpoczynał w rodzinnym Hondurasie, gdzie w wieku 17 lat w barwach Club Hibueras zdobył mistrzostwo kraju i tytuł króla strzelców ligi. W 1957 roku przeszedł do portugalskiego Lusitano GC, zostając tym samym pierwszym w historii honduraskim piłkarzem w klubie z Europy. W 1961 roku otrzymał hiszpańskie obywatelstwo i został powołany do wstępnej kadry reprezentacji Hiszpanii na mistrzostwa świata w Chile. W 1964 roku został piłkarzem Atlético Madryt, w którym również grał przez 6 sezonów. Zdobył z nim dwa tytuły mistrza Hiszpanii oraz puchar Hiszpanii. Ogółem w barwach Atlético strzelił 42 gole. Karierę piłkarską zakończył w honduraskim Real CD España. Czytaj więcej…

2021-04-22

Dyskografia OneRepublic – amerykańskiego zespołu poprockowego, składa się z czterech albumów studyjnych, dwudziestu sześciu singli oraz dwaudziestu pięciu teledysków. Założony w 2002 roku, zespół po raz pierwszy zyskał komercyjny sukces kiedy remiks utworu Apologize wykonany przez amerykańskiego producenta Timbalanda został oficjalnie wydany w 2007 roku. Utwór dotarł do miejsca pierwszego w szesnastu krajach świata. Debiutancki album studyjny OneRepublic, Dreaming Out Loud wydany został w listopadzie 2007 roku. Album dotarł do czternastej pozycji amerykańskiego notowania Billboard 200 oraz został odznaczony certyfikatem złotej płyty przyznanym przez RIAA. Drugi album studyjny grupy, Waking Up został wydany w listopadzie 2009 roku. Album dotarł do dwudziestej pierwszej pozycji notowania Billboard 200 i odznaczony został certyfikatem platynowej płyty w Niemczech oraz w Austrii. Trzeci album studyjny grupy, Native ukazał się w marcu 2013 roku i uzyskał status platynowej płyty w Stanach Zjednoczonych. W październiku 2016 roku zespół wydał czwarty album zatytułowany Oh My My. Album dotarł do trzeciego miejsca listy Billboard 200. Czytaj więcej…

2021-04-23

Robinia akacjowa – gatunek drzew należący do rodziny bobowatych. Pochodzi ze wschodniej części Ameryki Północnej, ale został szeroko rozprzestrzeniony i zaaklimatyzowany na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. W rodzimym zasięgu jest krótkotrwałym gatunkiem pionierskim rosnącym w leśnych lukach. Na innych kontynentach, gatunek ten jest znacznie bardziej trwały dzięki uwolnieniu od licznych patogenów. Początkowo, w XVII wieku, rozprzestrzeniany był jako roślina ozdobna. Z czasem wzrosło jego znaczenie użytkowe – zaczął być ceniony jako źródło drewna, roślina miododajna, lecznicza, a ze względu na małe wymagania i silne rozrastanie się wegetatywne – sadzony jest na gruntach zdegradowanych dla ich ochrony przed erozją. Po dwóch wiekach wykorzystywania i promowania gatunku, rozwoju jego akceptacji, włącznie z wychwalaniem przez artystów, w połowie XX wieku zaczęto zdawać sobie sprawę z jego wad. Ponieważ jest bardzo ekspansywny i trudny w zwalczaniu oraz ma negatywny wpływ na środowisko – przekształca glebę, ogranicza zróżnicowanie gatunkowe – zaliczany jest współcześnie do najbardziej problematycznych gatunków inwazyjnych. Czytaj więcej…

2021-04-24

PZL P.11 – polski samolot myśliwski konstrukcji inżyniera Zygmunta Puławskiego z okresu przed II wojną światową. Produkowany w Polsce w zakładach PZL w latach 1934–1936, a także na licencji w zakładach IAR w Rumunii. Był jednomiejscowym górnopłatem konstrukcji metalowej, z odkrytą kabiną i stałym podwoziem, napędzanym silnikiem gwiazdowym. W chwili wejścia do służby w 1935 roku należał do światowej czołówki pod względem nowoczesności, lecz w 1939 roku ustępował już znacznie osiągami nowym samolotom niemieckim. Mimo to, w najliczniejszej wersji P.11c był podstawowym polskim myśliwcem podczas wojny obronnej w 1939 roku. Zwany potocznie „jedenastką”, uznawany jest za symbol polskiego lotnictwa wojskowego okresu kampanii wrześniowej. Myśliwców P.11a i P.11c używało 12 eskadr myśliwskich z 15 posiadanych, wchodzących w skład Brygady Pościgowej oraz lotnictwa armijnego. Używany ponadto bojowo na froncie wschodnim II wojny światowej przez lotnictwo Rumunii, które przejęło część polskich samolotów. Wyprodukowano ogółem 350 samolotów, w tym 200 seryjnych dla lotnictwa polskiego i 145 dla rumuńskiego. Czytaj więcej…

2021-04-25

Ant-Man i Osa – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2018 roku na podstawie komiksów o superbohaterach Ant-Man i Wasp wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię filmu odpowiadał Peyton Reed. Tytułowe role zagrali Paul Rudd oraz Evangeline Lilly. W filmie Scott Lang (Ant-Man) łączy siły z Hope Van Dyne (Osa) i wspólnie otrzymują nową misję od Hanka Pyma, podczas której odkrywają sekrety z przeszłości. Ant-Man i Osa wchodzi w skład III Fazy Marvel Cinematic Universe, jest to dwudziesty film należący do tej franczyzy i stanowi on część jej pierwszego rozdziału zatytułowanego The Infinity Saga. Jest on kontynuacją filmu Ant-Man z 2015 roku. Światowa premiera filmu miała miejsce 25 czerwca 2018 roku w Los Angeles. Przy budżecie 162 milionów dolarów Ant-Man i Osa zarobił prawie 623 miliony dolarów. Otrzymał on również pozytywne oceny od krytyków. Czytaj więcej…

2021-04-26

Bunt na Morotai – incydent naruszenia dyscypliny wojskowej z kwietnia 1945 roku, w którym uczestniczyli lotnicy Australian First Tactical Air Force stacjonujących na wyspie Morotai w Holenderskich Indiach Wschodnich. Ośmiu oficerów, w tym czołowy australijski as myśliwski, Group Captain Clive Caldwell, złożyło jednocześnie pisemne rezygnacje ze służby, aby zaprotestować przeciwko działaniom dowództwa, które postrzegali jako zdegradowanie roli eskadr myśliwskich Royal Australian Air Force (RAAF) poprzez wyznaczenie ich do udziału w strategicznie nieistotnych misjach przeciwko naziemnym pozycjom japońskim, ominiętym w czasie ofensywy aliantów na Pacyfiku opartej na taktyce „żabich skoków”. Trzech wysokich rangą oficerów z kwatery głównej Australian First Tactical Air Force, w tym jej dowódca, Air Commodore Arthur Henry Cobby, najskuteczniejszy pilot myśliwski Australian Flying Corps z czasów I wojny światowej, zostało zwolnionych ze swoich stanowisk, zaś późniejsze rządowe dochodzenie usprawiedliwiło działania „buntowników”. Czytaj więcej…

2021-04-27

Mistrz świata konstruktorów Formuły 1 – tytuł przyznawany po zakończeniu sezonu przez Fédération Internationale de l’Automobile (FIA) konstruktorowi, który uzyskał największą liczbę punktów w ciągu całego sezonu. Po raz pierwszy tytuł mistrza świata konstruktorów przyznano w sezonie 1958 zespołowi Vanwall. Różne kombinacje samochodu i silnika są uznawane za różnych konstruktorów. Klasyfikacje obliczane są przez dodanie punktów zdobytych przez kierowców danego konstruktora w każdym wyścigu w sezonie. Do sezonu 1979 do punktacji wliczane były punkty najlepszych kierowców danego konstruktora w danym wyścigu. Tylko dziesięć razy w barwach zespołu, który wywalczył tytuł mistrzowski w danym sezonie wśród konstruktorów nie startował mistrz świata kierowców tegoż sezonu. W trakcie 62 sezonów tytuł mistrzowski został przyznany 14 różnym konstruktorom. Najbardziej utytułowanym zespołem jest Scuderia Ferrari, ma on na koncie 16 tytułów mistrzowskich, w tym 6 z rzędu w latach 1999–2004. Czytaj więcej…

2021-04-28

José Cardona (ur. 27 lutego 1939 w El Bejuco, zm. 30 stycznia 2013 w San Pedro Suli) – honduraski piłkarz z obywatelstwem hiszpańskim występujący na pozycji prawego skrzydłowego, reprezentant kraju. Jest uznawany za jednego z najwybitniejszych piłkarzy w historii Hondurasu i całej Ameryki Centralnej. Karierę rozpoczynał w rodzinnym Hondurasie, gdzie w wieku 17 lat w barwach Club Hibueras zdobył mistrzostwo kraju i tytuł króla strzelców ligi. W 1957 roku przeszedł do portugalskiego Lusitano GC, zostając tym samym pierwszym w historii honduraskim piłkarzem w klubie z Europy. W 1961 roku otrzymał hiszpańskie obywatelstwo i został powołany do wstępnej kadry reprezentacji Hiszpanii na mistrzostwa świata w Chile. W 1964 roku został piłkarzem Atlético Madryt, w którym również grał przez 6 sezonów. Zdobył z nim dwa tytuły mistrza Hiszpanii oraz puchar Hiszpanii. Ogółem w barwach Atlético strzelił 42 gole. Karierę piłkarską zakończył w honduraskim Real CD España. Czytaj więcej…

2021-04-29

Eroica – czarno-biały polski film wojenny z 1957 roku w reżyserii Andrzeja Munka, zrealizowany w Zespole Filmowym „Kadr”. Jego premiera odbyła się 4 stycznia 1958 roku. Film składa się z dwóch 40-minutowych nowel: Scherzo alla polacca oraz Ostinato lugubre. Trzecia zrealizowana nowela Con bravura nie weszła do filmu, gdyż reżyser uznał, że nie odpowiada artystycznie dwóm pozostałym. Obecne w filmie historie oparte są na opowiadaniach Węgrzy oraz Ucieczka Jerzego Stefana Stawińskiego, który jest również autorem scenariusza. Pierwsza część mówi o działaniach Dzidziusia Górkiewicza podczas powstania warszawskiego, który podejmuje się roli łącznika w mediacji nad połączeniem sił polskich i węgierskiego oddziału zatrzymanego przez Polaków pod Warszawą. Druga pokazuje polskich oficerów w niemieckim oflagu, którzy kultywują mit legendarnego już uciekiniera z obozu, porucznika Zawistowskiego. Eroica jest uznawana za jedno z najważniejszych dzieł polskiej szkoły filmowej, a także za odpowiedź reżysera na Kanał Andrzeja Wajdy. Film został uhonorowany nagrodą FIPRESCI oraz Grand Prix dla najlepszego filmu na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Mar del Plata. Czytaj więcej…

2021-04-30

Robinia akacjowa – gatunek drzew należący do rodziny bobowatych. Pochodzi ze wschodniej części Ameryki Północnej, ale został szeroko rozprzestrzeniony i zaaklimatyzowany na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. W rodzimym zasięgu jest krótkotrwałym gatunkiem pionierskim rosnącym w leśnych lukach. Na innych kontynentach, gatunek ten jest znacznie bardziej trwały dzięki uwolnieniu od licznych patogenów. Początkowo, w XVII wieku, rozprzestrzeniany był jako roślina ozdobna. Z czasem wzrosło jego znaczenie użytkowe – zaczął być ceniony jako źródło drewna, roślina miododajna, lecznicza, a ze względu na małe wymagania i silne rozrastanie się wegetatywne – sadzony jest na gruntach zdegradowanych dla ich ochrony przed erozją. Po dwóch wiekach wykorzystywania i promowania gatunku, rozwoju jego akceptacji, włącznie z wychwalaniem przez artystów, w połowie XX wieku zaczęto zdawać sobie sprawę z jego wad. Ponieważ jest bardzo ekspansywny i trudny w zwalczaniu oraz ma negatywny wpływ na środowisko – przekształca glebę, ogranicza zróżnicowanie gatunkowe – zaliczany jest współcześnie do najbardziej problematycznych gatunków inwazyjnych. Czytaj więcej…