Wikipedia:Artykuły na medal/Kwiecień 2009

zajawka

Allozaur – rodzaj dużego teropoda z rodziny allozaurów (Allosauridae) żyjącego w późnej jurze, 155–145 mln lat temu. Pierwsze szczątki z pewnością należące do przedstawicieli tego rodzaju zostały opisane w 1877 roku przez Othniela Charlesa Marsha. Był to duży dwunożny drapieżniki z wielką, wyposażoną w ostre zęby czaszką. Mierzył przeciętnie 8,5 m długości. W porównaniu z potężnymi tylnymi kończynami trójpalczaste kończyny przednie były niewielkie, a całe ciało równoważył długi, ciężki ogon. Jako główny duży drapieżnik formacji Morrison Allosaurus stał na szczycie łańcucha pokarmowego, prawdopodobnie polując na duże dinozaury roślinożerne, takie jak ornitopody, stegozaury i zauropody.

zajawka

Edward Śmigły-Rydz, też: Edward Rydz, Edward Rydz-Śmigły, ps. „Śmigły”, „Tarłowski”, „Adam Zawisza” (ur. 11 marca 1886 w Brzeżanach, zm. 2 grudnia 1941 w Warszawie) – polski polityk, marszałek Polski, Generalny Inspektor Sił Zbrojnych, Naczelny Wódz w wojnie obronnej 1939 roku, formalnie przez 17 dni „następca prezydenta RP na wypadek opróżnienia się urzędu przed zawarciem pokoju”.

zajawka

Połykacz (Eurypharynx pelecanoides) – gatunek głębinowej ryby z rzędu gardzielcokształtnych (Saccopharyngiformes), jedyny przedstawiciel rodzaju Eurypharynx i monotypowej rodziny Eurypharyngidae. Występuje we wszystkich oceanach. Charakteryzuje się bardzo dużą i pojemną jamą gębową. Na pokarm połykaczy składają się małe ryby, skorupiaki, głowonogi i plankton. Charakteryzuje się dymorfizmem płciowym, a jego larwy mają postać leptocefali.

zajawka

Malacosteus niger – gatunek niewielkiej ryby głębinowej z rodziny wężorowatych, osiągającej przeciętnie 15–20 cm długości, odznaczającej się rzadką wśród zwierząt zdolnością do czerwonej bioluminescencji. W przeciwieństwie do innych gatunków wężorowatych nie posiada wąsów, odżywia się głównie drobnymi organizmami planktonowymi i najprawdopodobniej nie odbywa migracji pionowych w cyklu dobowym. Nie ma znaczenia gospodarczego. Ryba ta spotykana jest we wszystkich oceanach strefy tropikalnej i subtropikalnej (w strefie pomiędzy równoleżnikami 66°N–34°S, na głębokościach 500–3886 m p.p.m.) Nie jest znana z Morza Śródziemnego. Kenaley wyodrębniając gatunek M. australis z M. niger zaproponował, że na południe od 30°S M. niger jest zastępowany przez M. australis.

zajawka

Gigantactis – rodzaj głębinowych ryb z rodziny Gigantactinidae. Nazwa rodzaju pochodzi od greckich słów γίγας (gigas) = „wielki” oraz ακτις (aktis) = „promień” i odnosi się do wielkiego wabika (ilicium) charakteryzującego te ryby. Ryby te występują w batypelagialu wszystkich oceanów. Łowione są rzadko, część gatunków opisano na podstawie pojedynczych okazów. Jak inne żabnicokształtne, ryby z rodzaju Gigantactis są drapieżne i mają zdolność do bioluminescencji dzięki symbiotycznym bakteriom znajdującym się w narządzie świetlnym na końcu przekształconego w wabik (ilicium) pierwszego promienia płetwy grzbietowej, u tego rodzaju niezwykle długiego, czasem trzykrotnie przekraczającego długość ciała ryby.

zajawka

Obliczenia równoległe – forma wykonywania obliczeń, w której wiele instrukcji jest wykonywanych jednocześnie. Taka forma przetwarzania danych była wykorzystywana przez wiele lat, głównie przy wykorzystaniu superkomputerów, a szczególne zainteresowanie zyskała w ostatnich latach, z uwagi na fizyczne ograniczenia uniemożliwiające dalsze zwiększanie częstotliwości taktowania procesorów. Obliczenia równoległe stały się dominującym wzorcem w architekturze komputerowej, głównie za sprawą upowszechnienia procesorów wielordzeniowych. Ze względu na skalę można wyróżnić obliczenia równoległe: na poziomie bitów, instrukcji, danych oraz zadań. Do prowadzenia obliczeń równoległych, oprócz sprzętu, konieczne są również odpowiednie algorytmy nazywane równoległymi. Są one trudniejsze w implementacji niż sekwencyjne, ponieważ współbieżność wprowadza dodatkowe możliwości popełnienia błędu.

zajawka

Genoa CFC – włoski klub sportowy założony 7 września 1893 roku, kiedy to powstały sekcja lekkoatletyczna i krykietowa. Sekcja piłkarska została utworzona 10 kwietnia 1897 roku przez Anglika Jamesa Richardsona Spensleya. Zespół ma siedzibę w Genui położonej w północnej–zachodniej części kraju. Genoa jest jednym z najbardziej utytułowanych klubów we Włoszech. Swoje domowe spotkania rozgrywa w koszulkach w czerwono-niebieskie pasy, niebieskich spodenkach oraz niebieskich skarpetach. Drużyna posiada kilka przydomków, między innymi „Rossoblu” oraz „Grifone”. Na Genoę mawia się też czasami „Zena”, „Vecchio Balordo” oraz „Grifo”. Od 2006 trenerem klubu jest Gian Piero Gasperini, natomiast rolę kapitana ekipy „Rossoblu” pełni Marco Rossi. Największym rywalem klubu jest Sampdoria Genua, a pojedynki pomiędzy tymi dwoma zespołami są nazywane we Włoszech „Derby di Genova”.

zajawka

Okręty podwodne typu Seawolf – ostatni zaprojektowany w czasach zimnej wojny typ amerykańskich myśliwskich okrętów podwodnych. Budowa okrętów tego typu była elementem realizacji planu reorganizacji floty i powiększenia liczby jednostek United States Navy do 600 okrętów, a także zmiany operacyjnej strategii działania okrętów podwodnych marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych. W ramach tego planu zakładano budowę 29 okrętów typu Seawolf zdolnych do samodzielnej i długotrwałej walki z radzieckimi okrętami podwodnymi w ich arktycznych rejonach operacyjnych, w pobliżu brzegów ZSRR. Zakończenie zimnej wojny i rozpad Związku Radzieckiego, przy bardzo wysokich kosztach budowy tych okrętów, spowodowały jednak anulowanie programu Seawolf po wybudowaniu zaledwie trzech jednostek tego typu.

zajawka

Xabier „Xabi” Alonso Olano (ur. 25 listopada 1981 w Tolosie) – hiszpański piłkarz narodowości baskijskiej grający na pozycji środkowego pomocnika, gracz Liverpoolu. Rozpoczął karierę w Realu Sociedad. John Toshack wyznaczył Alonso na kapitana drużyny, a ten poprowadził klub na drugie miejsce w lidze w sezonie 2002/2003. W sierpniu 2004 za sumę 10,5 miliona funtów dołączył do Liverpoolu. Jako reprezentant Hiszpanii wystąpił na Mistrzostwach Europy 2004, Mistrzostwach Świata 2006 i Mistrzostwach Europy 2008. Z reprezentacją zwyciężył na Euro 2008.