Wikipedia:Dobre Artykuły/kolejka
Skoryj – rosyjski niszczyciel z początku XX wieku, jedna z 27 jednostek typu Sokoł. Wyporność okrętu wynosiła około 250 ton, a jego główne uzbrojenie stanowiło pojedyncze działo kalibru 75 mm wsparte lżejszą artylerią oraz bronią torpedową. Napędzana maszynami parowymi jednostka rozwijała prędkość około 27 węzłów, osiągając zasięg 450–660 Mm przy prędkości 13 węzłów. Okręt należał do niszczycieli zbudowanych w Port Artur z części dostarczonych z Rosji. Pierwotnie miał nosić nazwę „Pieriepieł”, ostatecznie został zwodowany w maju 1903 roku pod nazwą „Skoryj”. Do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego został wcielony w grudniu 1903 roku, w składzie Eskadry Oceanu Spokojnego. Brał udział w obronie Port Artur podczas wojny rosyjsko-japońskiej. W styczniu 1905 roku niszczyciel został internowany w chińskim porcie Czyfu, po czym zwrócony Rosji po wojnie. W trakcie I wojny światowej służył na Dalekim Wschodzie. Podczas wojny domowej został przejęty przez Japończyków, a następnie złomowany w 1922 roku. Czytaj więcej…
- Artykuły na Medal (propozycje • kolejka • archiwum)
- Dobre Artykuły (propozycje • kolejka • archiwum)
- Listy na Medal (propozycje)
- Grupy Artykułów (propozycje)
- Ilustracje na Medal (propozycje • kolejka • archiwum)
- Jak stworzyć: doskonały artykuł, Listę na Medal, Ilustrację na Medal, Grupę Artykułów.
- Porównanie wyróżnień artykułów
- Czy wiesz… (propozycje • kolejka • archiwum)
Koordynacja: Wikiprojekt:Wyróżniona zawartość Wikipedii
Ekspozycja przygotowywana na 22 tydzień 2025
[edytuj | edytuj kod]Etem (26 maja)
[edytuj | edytuj kod]Etem – w wierzeniach ruchu świętych w dniach ostatnich jeredycki król, syn Ahaha. Informacje na jego temat zawiera będąca częścią mormońskiej świętej księgi Księga Etera. Jego panowanie przynależy do późnego okresu jeredyckiej historii. Miało być naznaczone niegodziwością oraz działalnością proroków nawołujących do pokuty, trwało też do śmierci Etema. Władca jest obiektem spekulacji teologicznych, bywa też wykorzystywany przez mormońskich apologetów. Istnienie Etema nie znalazło potwierdzenia w źródłach zewnętrznych. Językoznawcy związani z Kościołem Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich rozważali etymologię imienia tego władcy, nie wskazując wszakże żadnej prawdopodobnej etymologii. Niezależnie od spekulacji etymologicznych oraz teologicznych Etem znalazł miejsce w mormońskiej kulturze. Pojawia się choćby w publikowanych przez Kościół materiałach o charakterze rozrywkowym i edukacyjnym. Imię Etem występuje wśród wyznających mormonizm Maorysów.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
O mio babbino caro (27 maja)
[edytuj | edytuj kod]
O mio babbino caro – sopranowa aria z opery Gianni Schicchi Giacoma Pucciniego, do której libretto napisał Giovacchino Forzano na podstawie Boskiej komedii Dantego Alighieri. Przypisana jest do roli Lauretty, która kieruje swoje słowa do ojca. Pierwsza tę rolę w czasie światowej prapremiery opery zaśpiewała Florence Easton w grudniu 1918 roku. Aria jest najbardziej znanym utworem z tej opery i należy do podstawowego repertuaru sopranowego na świecie. Utwór został napisany w tonacji As-dur, metrum 6/8 i tempie andantino ingenuo. Jest to jedyna wyróżniająca się aria w przekomponowanej formie opery. W trakcie arii Lauretta prosi swojego ojca, aby ten udzielił zgody na jej związek z Rinucciem. Istnieje ponad 40 nagrań opery. Pierwsze znane nagranie miało miejsce w 1936 roku i zostało wykonane po angielsku w Metropolitan Opera. Pierwsze włoskie nagranie pochodzi z 1949 roku. Wystąpili Licia Albanese oraz Italo Tajo.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Servando Castro (28 maja)
[edytuj | edytuj kod]Servando Castro (ur. 23 października 1861 w Batac, zm. 6 grudnia 1946 tamże) – filipiński duchowny chrześcijański. Początkowo ksiądz katolicki, w 1902 roku związał się z Niezależnym Kościołem Filipińskim. Pełnił w nim szereg funkcji, dwukrotnie tymczasowo stał na jego czele. Aktywny politycznie teologiczny konserwatysta, wymusił powrót wspólnoty do konwencjonalnych założeń doktrynalnych. Cieszył się znaczącym autorytetem zarówno wśród duchowieństwa, jak i świeckich wiernych. Uznawany był za przywódcę teologicznie konserwatywnego skrzydła wspólnoty. Uważał, że jej praktyka oraz wierzenia nie powinny oddalać się zanadto od katolicyzmu. Odrzucał zwierzchność papieską, ale już zbyt daleko idąca reforma liturgiczna budziła jego sprzeciw. W ostatnich latach życia Castro wycofał się z aktywnego udziału w życiu kościelnym.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Nanuqsaurus (29 maja)
[edytuj | edytuj kod]
Nanuqsaurus – wymarły rodzaj dinozaurów, nieptasich teropodów z rodziny tyranozaurów. Zwierzęta te żyły w kredzie późnej, w mastrychcie 70-68 mln lat temu na terenie dzisiejszej Alaski. Początkowo w oparciu o holotyp szacowano, że Nanuqsaurus miał ok. 5–6 m. W oparciu o proporcje budowy ciała pokrewnych taksonów oszacowano długość czaszki osobnika na ok. 60–70 cm. Szacowana masa analizowanego osobnika przy opisanych wcześniej rozmiarach wynosiłaby ok. 500–900 kg. Niewielkie rozmiary Nanuqsaurus były formą jego adaptacji do życia na wyższej szerokości geograficznej. Późniejsze badania wykazały jednak, że rozmiary Nanuqsaurus były zbliżone do tych osiąganych przez inne tyranozaurydy, takie jak albertozaur, a wcześniejsze hipotezy dotyczące małych rozmiarów wynikały z analizowania szczątków młodych osobników, które nie osiągnęły jeszcze maksymalnych rozmiarów.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Mary Field Garner (30 maja)
[edytuj | edytuj kod]Mary Field Garner (ur. 1 lutego 1836, zm. 20 lipca 1943) – brytyjska emigrantka do Stanów Zjednoczonych, jedna z postaci wczesnej historii Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. Świadek oraz uczestniczka historii macierzystej wspólnoty, w tym migracji świętych w dniach ostatnich do Utah. Pozostawiła po sobie wspomnienia, zapisała się też w mormońskiej pamięci zbiorowej. W chwili śmierci była ostatnią osobą, która osobiście znała Josepha Smitha. Pierwszego mormońskiego przywódcę Garner wspominała jako postać niezwykle charyzmatyczną i obdarzoną ogromnym talentem oratorskim. Uważała go również za mężczyznę o szlachetnym i majestatycznym wyglądzie. Przekonanie o prawdziwości proroczego posłannictwa Smitha łączyła z przeświadczeniem o zbawczej roli Jezusa Chrystusa.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Do widzenia, do jutra (31 maja)
[edytuj | edytuj kod]
Do widzenia, do jutra – polski czarno-biały film fabularny z 1960 roku w reżyserii debiutującego Janusza Morgensterna. Treścią filmu jest uczucie, jakie student Jacek żywi do Margueritte, przygodnie poznanej córki francuskiego konsula w Gdańsku, która nie traktuje poważnie ich związku. W rolach głównych wystąpili: Zbigniew Cybulski oraz Teresa Tuszyńska. Głównym autorem scenariusza był Zbigniew Cybulski (wówczas animator satyrycznego teatrzyku Bim-Bom). Zdjęcia do filmu kręcono w całości w Trójmieście, a twórcy mieli na celu zdystansowanie się od tematyki politycznej na rzecz lżejszej, bardziej lirycznej. O ile pierwsze recenzje filmu były mieszane, z upływem czasu Do widzenia, do jutra odczytywano jako niespełnioną zapowiedź polskiego odpowiednika Nowej Fali.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Barnevernet (1 czerwca)
[edytuj | edytuj kod]
Barnevernet – urząd ochrony praw dziecka w Norwegii kontrolujący proces wychowawczy dzieci i zapewniający dzieciom warunki wynikające bezpośrednio z prawa norweskiego. Działa w porozumieniu z radami gmin, które mają obowiązek zapobiegania zaniedbań w wychowaniu dzieci; w każdej gminie istnieje komórka Barnevernet. Urząd zatrudnia ponad 6500 osób w skali kraju i działa na mocy ustawy. Jest ciałem doradczym, a ostateczne decyzje w sprawie decyzji obywatelskich podejmują władze sądowo-administracyjne. Działalność urzędu wywołuje liczne kontrowersje i niezrozumienie, nie tylko wśród środowisk imigracyjnych, ale również w społeczności norweskiej. Jednym z częstszych zarzutów środowisk imigracyjnych jest podejrzenie o chęć wynarodowienia. Norweski system opieki nad dziećmi jest krytykowany przez różne organizacje, w tym Norweski Instytut Praw Człowieka.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Ekspozycja przygotowywana na 23 tydzień 2025
[edytuj | edytuj kod]Parafia św. Józefa w Katowicach (2 czerwca)
[edytuj | edytuj kod]
Parafia św. Józefa w Katowicach – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu Katowice-Załęże archidiecezji katowickiej, z siedzibą przy ulicy Gliwickiej 76 w Katowicach, na terenie dzielnicy Załęże. Została erygowana 20 kwietnia 1896 roku. Jej pierwszym proboszczem w latach 1900–1942 był ks. prał. Józef Kubis, a później posługiwali tu m.in. przyszli biskupi Wilhelm Pluta oraz Jerzy Stroba. Parafia w 2022 roku liczyła około 8,4 tys. wiernych z katowickiego Załęża, a na jej terenie znajduje się m.in. dom Zgromadzenia Sióstr św. Jadwigi, a także dom Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów. Kościół parafialny powstał w stylu neogotyckim według projektu Ludwiga Schneidera jako obiekt wotywny po katastrofie górniczej w kopalni „Cleophas” z 1894 roku, a poświęcony został 8 listopada 1900 roku. Posiada pseudobazylikowy korpus i smukłą wieżę, a łączna wysokość świątyni dochodzi do 64 metrów. Elewacje ozdobiono ornamentami z cegły profilowanej i glazurowanej, a samą fasadę ujęto w dwie wieżyczki, pomiędzy którymi znajduje się kruchta z potrójnym wejściem do kościoła.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Packard 400 (3 czerwca)
[edytuj | edytuj kod]
Packard 400 – luksusowy model samochodu osobowego produkowany w latach 1955–1956, od 55. do 56. serii aut marki Packard przez przedsiębiorstwo Studebaker-Packard. Został wprowadzony w jedynej wersji nadwozia hardtop coupé, w schyłkowym okresie istnienia tej marki. Samochód napędzały silniki benzynowe V8 o pojemności 5,8 l i 6,1 l. Benzynowy silnik V8 OHV miał pojemność 352 cali sześciennych (5,8 l) i w tym modelu, z czterogardzielowym gaźnikiem, rozwijał moc 260 KM. Był to pierwszy rok, w którym Packard wprowadził silniki w układzie V8. Napęd przenoszony był na tylne koła za pośrednictwem automatycznej skrzyni biegów Twin Ultramatic, a na zamówienie dostępna była 3-biegowa skrzynia manualna. Na skutek słabnącej sprzedaży od kilku lat, przedsiębiorstwo Studebaker-Packard Corporation popadło w kłopoty finansowe i ostatecznie w czerwcu 1956 roku zaprzestało produkcji samochodów własnej konstrukcji Packarda w fabryce w Detroit, w tym modelu 400. Łącznie wyprodukowano 10430 egzemplarzy Packarda 400.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Torfowiec Russowa (4 czerwca)
[edytuj | edytuj kod]
Torfowiec Russowa – gatunek mchu z rodziny torfowcowatych. Rozpowszechniony na półkuli północnej. W Polsce jest często spotykany na północy i w górach, poza tym rzadki i rozproszony. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody ujęty jako gatunek najmniejszej troski. Populacja gatunku w skali europejskiej jest stabilna, choć lokalne ustępuje. Gatunek jest objęty w Polsce ochroną od 2001 roku. Spotykany jest głównie w bagiennych borach i brzezinach, w zadrzewionych obrzeżach torfowisk, rzadziej na otwartych mszarach. Tworzy luźne darnie, z przeważnie wyraźnymi czerwonymi przebarwieniami. Poza tym od innych gatunków torfowców odróżnia się kształtem listków łodyżkowych, wyszarpanych do jednej trzeciej szerokości szczytu. Rzadziej niż inne torfowce wytwarza sporogony.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Skoryj (5 czerwca)
[edytuj | edytuj kod]Skoryj – rosyjski niszczyciel z początku XX wieku, jedna z 27 jednostek typu Sokoł. Wyporność okrętu wynosiła około 250 ton, a jego główne uzbrojenie stanowiło pojedyncze działo kalibru 75 mm wsparte lżejszą artylerią oraz bronią torpedową. Napędzana maszynami parowymi jednostka rozwijała prędkość około 27 węzłów, osiągając zasięg 450–660 Mm przy prędkości 13 węzłów. Okręt należał do niszczycieli zbudowanych w Port Artur z części dostarczonych z Rosji. Pierwotnie miał nosić nazwę „Pieriepieł”, ostatecznie został zwodowany w maju 1903 roku pod nazwą „Skoryj”. Do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego został wcielony w grudniu 1903 roku, w składzie Eskadry Oceanu Spokojnego. Brał udział w obronie Port Artur podczas wojny rosyjsko-japońskiej. W styczniu 1905 roku niszczyciel został internowany w chińskim porcie Czyfu, po czym zwrócony Rosji po wojnie. W trakcie I wojny światowej służył na Dalekim Wschodzie. Podczas wojny domowej został przejęty przez Japończyków, a następnie złomowany w 1922 roku.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Tanpura (6 czerwca)
[edytuj | edytuj kod]
Tanpura – indyjski instrument strunowy z grupy lutni, bez progów, gabarytami i kształtem przypominający vinę. We wszystkich regionach Indii wykonuje się na nim burdonowy, pozbawiony melodii akompaniament do muzyki ludowej oraz klasycznej: śpiewu oraz ragi. Najstarsze źródła historyczne pozwalające umiejscowić tanpurę w 2. połowie pierwszego tysiąclecia n.e. pochodzą z płaskorzeźb pokrywających zewnętrzne ściany świątyni Borobudur. Nieco starsze są pochodzące z ok. 1260 roku reliefy na ścianach świątyni Candi Jago. Najlepsze jakościowo tanpury konstruowano w Tańdźawurze. Podczas gry tanpura trzymana jest pionowo, wsparta na ramieniu, lub poziomo. Instrumentalista zarywa struny opuszkami palców w jednostajnym rytmie, jedną po drugiej, zaczynając od najwyżej brzmiącej. Strun nie skraca się. Można je muskać spodnią stroną dłoni szarpiącej, główkami kości śródręcza palców wskazującego i środkowego, techniką podobną do flażoletowej, która wykorzystywana jest podczas gry na skrzypcach czy gitarze.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Egipt rzymski (7 czerwca)
[edytuj | edytuj kod]_-_Egypt-6A-052.jpg)
Egipt rzymski – okres w historii Egiptu, w którym był on częścią Cesarstwa Rzymskiego. Trwał od momentu przekształcenia Egiptu w rzymską prowincję przez cesarza Oktawiana Augusta w roku 30 p.n.e. aż do reform Dioklecjana pod koniec III wieku, które uważane są za początek okresu bizantyńskiego w historii Egiptu. Rzymska obecność w Egipcie datuje się co najmniej od 55 p.n.e., czyli momentu przywrócenia rządów Ptolemeusza XII (80–51 p.n.e.) przez armię namiestnika Syrii Aulusa Gabiniusa. Egipt ostatecznie stał się rzymską prowincją wraz z obaleniem Kleopatry VII (51–30 p.n.e.) przez Oktawiana Augusta (27 p.n.e.–14 n.e.). W ramach imperium Egipt miał szczególny status – jako prowincja zarządzana przez bezpośrednio odpowiedzialnego przed cesarzem prefekta w randze ekwity, do której senatorowie nie mieli nawet wstępu, oraz posiadająca odrębny system monetarny. Rzymskie panowanie w Egipcie cechowała bezwzględna eksploatacja ekonomiczna, skoncentrowana przede wszystkim na zapewnieniu dostaw zboża dla Rzymu. Stopniowo doprowadziła ona do ruiny Egiptu, który przeżywał poważne trudności gospodarcze.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Rūsiņš (8 czerwca)
[edytuj | edytuj kod]
Rūsiņš – holenderski, a następnie łotewski niszczyciel min typu Tripartite z lat 80. XX wieku. Okręt ma wyporność pełną 595 ton, a jego napęd stanowi silnik wysokoprężny i dwa silniki elektryczne. Jednostka osiąga prędkość 15 węzłów i zasięg 3000 Mm, a jej główne wyposażenie przeciwminowe stanowią dwa pojazdy podwodne oraz trały. Okręt został zwodowany w maju 1982 roku w stoczni Van der Giessen-de Noord w Alblasserdam, a w skład Koninklijke Marine został wcielony w maju 1983 roku. Jednostka została skreślona z listy holenderskiej floty w maju 2000 roku, po czym została w 2007 roku sprzedana Łotwie i w lipcu 2011 roku weszła do służby w Latvijas Jūras spēki. „Rūsiņš” nadal znajduje się w składzie łotewskiej floty.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Inne strony przygotowujące materiały na stronę główną Wikipedii: