Wikipedia:Skarbnica Wikipedii/Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Barbarka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do indeksu haseł słownika zaczynających się od:
  • Strona 98 tomu 1 Barbarka, po niem. teraz Barbarken, pier­wotna prastara nazwa jest Sancta Barbara in Bormol (poł po polsku, pół po niemiecku, bór — las, mol Mühle, młyn); młyn wodny i nadleśni­ctwo, p. toruński, o małą milę od Torunia, przy drodze ku Świerczynkom. Młyn był dawniej własnością miasta, teraz jest w ręku prywatnem. Obszaru ziemi obejmuje cała ta osada 4205 morgów, mieszkańców liczy 33, prawie tylko protest.; katolików jest 6. Opodal mły­na znajduje się nieznaczna kaplica katolicka, w t. z. pruski mur stawiana. Oczywiście, że B. ma swoją nazwę od św. Barbary, o której nie­sie podanie, w starych aktach przechowane, że się tu za bardzo dawnych czasów przy jednem z kilku źródeł objawiła. Odtąd owo źródło do dziś dnia zowie się: święte źródło, cudowne; jest wielkim młyńskim kamieniem przykryte; wodę nabierają przez otwór w środku kamienia. Podług akt już w r. 1299 stawiano tu kaplicę św. Barbary (nie wiedzieć, czy pierwszy raz). Miejsce to słynęło potem licznemi pielgrzym­kami, nawet z dalekich stron przychodzili do tego cudownego miejsca. Przed reformacyą osobny proboszcz mieszkał przy kaplicy; pa­pieże i biskupi nadawali jej znaczne odpusty. Największy odpust obchodził się w trzecie święto Ziel.-Świątek. Dziś jeszcze się odpra­wia nabożeństwo w ten dzień, ale już nie oka­załe; tylko wielki jarmark świadczy o dawniej­szych pobożnych pielgrzymkach.

Suplement