Wikipedia:Wikipedia dla klimatu/Propozycje

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Strona główna Uczestnicy Artykuły do napisania
i poprawy 		Przydatne źródła
i grafiki 		Wykonane prace
(hasła i ilustracje) 		Pomoc dla początkujących Dyskusja


W dyskusji artykułów, które będą tworzone lub poprawiane w ramach projektu, znajdzie się szablon
{{Wikipedia dla klimatu}}
 

Propozycje ekspertów[edytuj | edytuj kod]

Lista artykułów przesłana przez specjalistów z portalu naukowego Nauka o klimacie
Artykuł Co wymaga poprawy Sugestie źródeł Osoba edytująca
Zmiana klimatu Wszystko :) W tym artykule pomieszane są pojęcia współczesnej zmiany klimatu oraz naturalnej zmienności klimatu, nie jest jasne, kiedy mowa o czym. Mamy podrozdziały "naturalne / antropogeniczne czynniki zmiany klimatu" oraz "przyczyny zmiany klimatu" – nie wiadomo, czym się różnią "czynniki" od "przyczyn" i czy mają dotyczyć globalnej zmiany klimatu oraz naturalnej zmienności klimatu. "Efektu motyla" nie można logicznie zakwalifikować jako przyczyny zmian(y) klimatu. Na liście występują obok siebie wymuszenia i sprzężenia ujemne (te drugie odpowiadają za hamowanie zmian klimatu, więc jest dyskusyjne, czy należy je nazywać przyczynami). Ni z tego ni z owego w "przyczynach" pojawia się też opis wpływu zmiany klimatu na zachowanie huraganów, więc raczej konsekwencja niż przyczyna.


Proponuję, aby po poprawieniu to hasło dotyczyło ogólnie rozumianych zmian klimatu (których było wiele w historii Ziemi, które mogłyby wystąpić hipotetycznie, które mogą mieć różne przyczyny itd) a informacje dotyczące konkretnie współczesnej zmiany klimatu znalazły się w haśle globalne ocieplenie. Aekardas (dyskusja) 10:50, 24 lis 2020 (CET)[odpowiedz]

PFlorek
Globalne ocieplenie
  • Aktualizacja danych, wykresów i map średniej temperatury powierzchni Ziemi.
  • Działy dotyczące "zmian temperatury w przeszłości" wydają się zbędne, bo to podobno hasło o współczesnym globalnym ociepleniu. Powinny być przeniesione na przykład do "naturalnej zmienności klimatu" albo artykułów o paleoklimatologii.
  • Aktualizacja wykresów i map projekcji klimatu, co najmniej na takie z czasów piątego raportu podsumowującego IPCC
  • Aktualizacja danych o wzroście poziomu morza
  • Aktualizacja danych o aktywności słonecznej i wkładzie Słońca w globalne ocieplenie (artykuły o "niedocenionym wkładzie Słońca" nie przetrwały próby czasu)
  • Aktualizacja części o ograniczaniu zmiany klimatu, zatrzymała się w pierwszej dekadzie XXI wieku, a tymczasem mamy Porozumienie paryskie, COP24 itd. Można przemyśleć, czy to miejsce na wymienianie działań politycznych, czy ogólne sformułowanie metod ograniczania zmiany klimatu.
  • Adaptacja – aktualizacja
  • Debata – aktualizacja
 PFlorek
Mitygacja zmian klimatu Hasło warto rozwinąć (ktoś to robi, tłumacząc z angielskiego, ale nie wiadomo, czy wytrwa :) )

Nawet po przetłumaczeniu z wersji angielskiej, artykuł nadal będzie wymagał aktualizacji i uzupełnienia.

  • polskie wprowadzenie tego terminu: na przykład podręcznik "Klimatyczne ABC" (rozdziały 6, 12 i 13)
 Agnes86
Podtlenek azotu Już zrobione :)
Brakuje informacji o tym, że jest to gaz cieplarniany, jak istotny (GWP), jak się zmienia jego koncentracja i dlaczego. 		Bernard_NoK
Sadza Już zrobione. :)
Obok sadzy istnieje strona Czarny węgiel, którą również poprawiłem.

Brakuje informacji o wpływie sadzy na klimat (pochłanianie promieniowania słonecznego, bezpośredni efekt aerozolowy, ogrzewający klimat) i topnienie lodowców i lądolodów (to jedna z przyczyn "dark snow" na Grenlandii)

Bernard_NoK
Lód morski przydałoby się dodać informacje o jego znaczeniu dla klimatu (wzmocnienie arktyczne) i spadku zasięgu związanym ze zmianą klimatu (można posłużyć się wersją angielską oraz dodać osobno definicję "zasięgu lodu" – and. "extent") Leftfish
Eunice Newton Foote już zrobione: Eunice Newton Foote
Wzrost poziomu morza? Jest takie hasło w wersji angielskiej en:Sea level rise, w wersji polskiej połączono je ze "zmiennością poziomu morza", a to inne zagadnienie. Grudzio240
Klimat Definicja bardzo wąska. warto rozszerzyć za słownikiem Amerykańskiego Towarzystwa Meteorologicznego czyli "wolnozmienne aspekty oddziaływań w systemie klimatycznym, obejmującym atmosferę, hydrosferę i powierzchnię lądu" czy coś takiego. Potem można dodać, że w węższym sensie to statystyka stanów pogody, czy to co jest w definicji.. Koniecznie trzeba dołożyć definicje systemu klimatycznego oraz wymuszeń działających na system klimatyczny i sprzężeń, oraz uporządkować chaos. Grudzio240
IPCC? Intergovernmental Panel on Climate Change

rozjaśnić hasło

Mateusz Gieryga
Freony Przydałoby się dodatkowe zdanie na temat potencjału tworzenia efektu cieplarnianego, wkładu w ocieplenie klimatu. Szczureq
Instrumentalne pomiary temperatury Już zrobione. :)
Uzupełnić na podstawie wersji angielskiej, zaktualizować wykresy i tabelę. W obecnej wersji nie za bardzo wiadomo, po co jest to hasło, kto miałby go szukać i z niego skorzystać, a przecież w sumie informacje o różnych "seriach pomiarowych" są wartościowe, pomagają zrozumieć, co jest prezentowane na wykresach przez naukowców itd.		 Bernard_NoK
Atrybucja (w klimatologii) Już zrobione :)

Trzeba utworzyć. W ujednoznacznieniu (Atrybucja (ujednoznacznienie)) pojawia się już atrybucja zmiany klimatu i atrybucja zjawisk ekstremalnych, warto wyjaśnić, o co chodzi		 Bernard_NoK
Wylesianie Można dodać informacje o znaczeniu dla zmiany klimatu. MonikaKark
Obieg węgla w przyrodzie Już zrobione. :)

Do rozwinięcia		 Bernard_NoK
Paleoklimatologia Do rozwinięcia (metody, ustalenia) Bernard_NoK
Porozumienie paryskie do utworzenia (jest o konferencji w Paryżu, ale powinno być osobne hasło o losach samego porozumienia) Bernard_NoK
Bilans masy lodowca, lądolodu, powierzchniowy bilans masy do utworzenia
Homogenizacja danych (serii pomiarowych) do utworzenia
Hipoteza tęczówki Aktualizacja, uwzględnienie nowszych publikacji o tym, jak w rzeczywistości zmienia się zachmurzenie
Zmiana klimatu (w Wikicytatach) Scalić z hasłem "globalne ocieplenie".

Jest cała masa ważnych i mądrych wypowiedzi do uwzględnienia, można szukać wypowiedzi przewodniczących i szefów grup roboczych IPCC, naukowców takich jak Katharine Hayohoe, Roger Revelle, James Hansen, Michael Mann, Gavin Schmidt, w Polsce prof. Szymon Malinowski (:)), prof. Zbigniew Kundzewicz i in., no i oczywiście papież Franciszek...  

Budżet węglowy do utworzenia
Cyrkulacja termohalinowa Poprawić, uzupełnić np. na podstawie wersji angielskiej. W wersji polskiej mamy utożsamienie THC i MOC, a jednak mówiąc o cyrkulacji termohalinowej mamy zwykle na myśli więcej, a nie mniej zjawisk.
  • wersja angielska, książka "Nauka o klimacie"
Dwutlenek węgla Punkt "Fakty i mity" jest nieencyklopedyczny – przeformułować lub skasować.
Projekcja klimatu do utworzenia (zasady, metody, historia, wyniki, porównanie z prognozowaniem pogody)
Specjalny raport IPCC o ociepleniu o 1,5 stopnia do utworzenia


Dodałem tłumaczenie pierwszej części artykułu z angielskiej wersji Wikipedii. Ponieważ jest to mój pierwszy artykuł na Wikipedii, wszelkie komentarze i korekty będą mile widziane :)

Szwnuk (dyskusja) 12:06, 6 sty 2021 (CET)[odpowiedz]

szwnuk
Paliwo węglowo-neutralne // bezemisyjne? do utworzenia
Fluorowane gazy cieplarniane do utworzenia (dodane przeze mnie Panek (dyskusja) 10:44, 2 paź 2020 (CEST))[odpowiedz]
Olej palmowy W rozdziale Ekologia warto wspomnieć o pożarach jakie miały miejsce, dołączyć zdjęcia satelitarne i ślad węglowy oleju palmowego. (Bagniarz (dyskusja) 01:08, 22 paź 2020 (CEST)[odpowiedz]
Modele klimatu PFlorek
Piętra roślinności Dopisać punkt o przesuwaniu się i innych zmianach w piętrach roślinności związanych ze zmianą klimatu


System klimatyczny do utworzenia, przydaje się np. w opisie modeli systemu klimatycznego Ziemi, efektu cieplarnianego, zmian klimatu, sprzężeń i wymuszeń klimatycznych
Wymuszenie klimatyczne do utworzenia, jest potrzebne do opisu przyczyn zmian klimatu (historycznych i współczesnej)
Sprzężenie klimatyczne do utworzenia, jest potrzebne do opisu przebiegu zmian klimatu (historycznych i współczesnej)
Tożsamość Kai do utworzenia, można przetłumaczyć z Kaya identity MonikaKark
Emisja zanieczyszczeń Warto umieścić w haśle emisja zanieczyszczeń rozróżnienie emisji pośrednich i bezpośrednich - to pojęcia pojawiające się w analizie emisyjności sektorów gospodarki, śladu węglowego produktów itd.
Próg planetarny do utworzenia, nie mylić z "granicami planetarnymi"
Syukuro Manabe noblista 2021 - do uzupełnienia, np. na podstawie wersji angielskiej
Klaus Hasselmann noblista 2021 - do uzupełnienia, np. na podstawie wersji angielskiej
Szósty raport IPCC do uzupełnienia
Sekwestracja dwutlenku węgla do rozbudowania

Dodatkowe propozycje[edytuj | edytuj kod]

Do zrobienia (brakujące hasła)[edytuj | edytuj kod]

Część haseł w wersji angielskiej zawiera szablony informujące o potrzebie poprawy.

Z kategorii en:Category:Climatology[edytuj | edytuj kod]

Znajdujące się w kateogrii Climatology i podkategoriach (do głębokości 2 poziomów). Posortowane wg priorytetów określonych w wersji angielskiej w projekcie en:Wikipedia:WikiProject Climate change

Top importance
High importance
en:Temperature record of the last 2,000 years • en:El Niño–Southern Oscillation • en:Abrupt climate change • en:Hockey stick graph • en:Outgoing longwave radiation • en:Season creep • en:Climate change art
Mid importance
en:WAIS Divide • en:Microwave Sounding Unit temperature measurements • en:UAH satellite temperature dataset • en:Surveys of scientists' views on climate change • en:National climate projections
Low importance
en:Dansgaard–Oeschger event • en:Goyder's Line • en:Infrared window • en:Atlantic (period) • en:Alkenone biolipid • en:Model output statistics • en:Marine Isotope Stage 11 • en:Subatlantic • en:Hotspot Ecosystem Research and Man's Impact On European Seas • en:Soon and Baliunas controversy • en:Sea ice emissivity modelling • en:Marine Isotope Stage 5 • en:Warming stripes
??? (o nieokreślonym stopniu ważności)
en:Lowest temperature recorded on Earth • en:Seasonal lag • en:Timeline of glaciation • en:South Pacific convergence zone • en:Global temperature record • en:Geologic temperature record • en:Lake-effect snow • en:Quasi-biennial oscillation • en:Antarctic oscillation • en:Arctic oscillation • en:Climate ensemble • en:Marine isotope stage • en:Ensemble forecasting • en:Paleothermometer • en:Urban climatology • en:Arctic Climate Impact Assessment • en:Older Dryas • en:Paleolimnology • en:CLIWOC • en:Meltwater pulse 1A • en:Global Observation Research Initiative in Alpine Environments • en:International Geosphere-Biosphere Programme • en:Sahara pump theory • en:Dole effect • en:Global Carbon Project • en:Western Disturbance • en:Dye 3 • en:Holdridge life zones • en:Subboreal • en:Cool tropics paradox • en:Δ13C • en:Global Energy and Water Exchanges • en:Ocean surface topography • en:Integrated Carbon Observation System • en:International Tundra Experiment • en:Monga (Bangladesh) • en:Probability of precipitation • en:Urban thermal plume • en:Atmospheric reanalysis • en:Divergence problem • en:HadCRUT • en:Earth rainfall climatology • en:Arctic dipole anomaly • en:Sea ice thickness • en:Environmental magnetism • en:Old Weather • en:Surface Heat Budget of the Arctic Ocean • en:International Comprehensive Ocean-Atmosphere Data Set • en:Monsoon of South Asia • en:Tectonic–climatic interaction • en:Atlantic Equatorial mode • en:North African climate cycles • en:Subtropical Indian Ocean Dipole • en:Tropical Atlantic SST Dipole • en:Homogenization (climate) • en:Fennec (climate program) • en:Pangean megamonsoon • en:Atmospheric Circulation Reconstructions over the Earth • en:Todd Weather Folios • en:Multivariate ENSO index • en:Trewartha climate classification • en:Climate as complex networks • en:Metocean • en:Highest temperature recorded on Earth • en:Meltwater pulse 1B • en:Amundsen-Nobile Climate Change Tower • en:Climatic geomorphology • en:Yukon Ice Patches • en:Pacific Centennial Oscillation • en:Cyclonic Niño • en:Don Glaciation • en:Climate spiral

Z kategorii en:Climate variability and change[edytuj | edytuj kod]

Znajdujące się w kateogrii Climate variability and change i podkategoriach (do głębokości 2 poziomów), ale nie w kategorii Climatology. Posortowane wg priorytetów określonych w wersji angielskiej w projekcie en:Wikipedia:WikiProject Climate change

Top importance
en:Climate change adaptation • en:Climate justice • en:Human rights and climate change
High importance
en:Cloud feedback • en:IPCC Summary for Policymakers • en:Land use, land-use change, and forestry • en:Retreat of glaciers since 1850 • en:Climate system • en:Climate crisis • en:Climate change mitigation scenarios • en:Atmospheric methane • en:History of climate change science • en:Public opinion on climate change • en:Climate change feedback • en:Economics of climate change mitigation • en:Climate change and ecosystems • en:Tropical cyclones and climate change • en:Climate change and poverty • en:Carbon-neutral fuel • en:Effects of climate change on human health • en:Arctic sea ice decline • en:Arctic ice pack • en:Climate resilience • en:Climate movement • en:Effects of climate change on humans • en:Climate security • en:Special Report on Global Warming of 1.5 °C • en:Climate emergency declaration • en:Ecosystem-based adaptation
Mid importance
en:Global cooling • en:Last Glacial Period • en:Last Glacial Maximum • en:Shutdown of thermohaline circulation • en:Climate change in popular culture • en:100,000-year problem • en:Effects of climate change on marine mammals • en:Stratospheric sulfur aerosols • en:Carbon lock-in • en:Permafrost carbon cycle • en:Global warming hiatus • en:Ozone depletion and climate change • en:Land surface effects on climate • en:Marine heatwave
Low importance
en:Lapse rate • en:Space sunshade • en:Holocene climatic optimum • en:Individual and political action on climate change • en:Keep Cool (board game) • en:8.2 kiloyear event • en:Garnaut Climate Change Review • en:Greenhouse Development Rights • en:Climate Vulnerability Monitor • en:Atmospheric carbon cycle • en:CLARREO • en:Solar activity and climate • en:Climate change mitigation framework
??? (o nieokreślonym stopniu ważności)
en:Chlorofluorocarbon • en:Fluorocarbon • en:1,1,1-Trichloroethane • en:Wisconsin glaciation • en:Impact winter • en:Halomethane • en:Earth's energy budget • en:Description of the Medieval Warm Period and Little Ice Age in IPCC reports • en:Laurentide Ice Sheet • en:Global change • en:Special Report on Emissions Scenarios • en:Nitrogen trifluoride • en:Bølling–Allerød warming • en:Boreal (age) • en:Quaternary glaciation • en:Late Paleozoic icehouse • en:Waste heat • en:Carbon Disclosure Project • en:4.2 kiloyear event • en:Global warming conspiracy theory • en:Global warming game • en:Bond event • en:Greenhouse and icehouse Earth • en:Seawater greenhouse • en:Arctic methane emissions • en:Marinoan glaciation • en:Climate gap • en:Fisheries and climate change • en:Pliocene climate • en:Climatic Research Unit documents • en:Effects of climate change on terrestrial animals • en:Roman Warm Period • en:Megadrought • en:Polar forests of the Cretaceous • en:Open energy system models • en:DICE model • en:Antarctic sea ice • en:Climate Change Denial • en:Climate change education • en:Glacial survival hypothesis • en:Neopluvial • en:Late Cenozoic Ice Age • en:African humid period • en:Homeric Minimum • en:Orbiting Carbon Observatory 3 • en:Ecological grief

Do poprawienia (do uźródłowienia)[edytuj | edytuj kod]

Pora sucha • Stadiał • Strefy klimatyczno-roślinne • Strefa okołobiegunowa • Lato termiczne • Babie lato (meteorologia) • Klimat podzwrotnikowy • Klimaty ciepłe • Strefa podbiegunowa • Agroklimat • Niż Islandzki • EdGCM • Hipoteza termostatu • Deklaracja lipska • Nierównowagowe symulacje klimatu • Zmienna diagnostyczna • Równowagowe symulacje klimatu • Roczna amplituda temperatury powietrza • Zlodowacenie środkowopolskie • Czynniki klimatotwórcze • Interstadiał • Klimat morski • Pluwiał • Strefa podzwrotnikowa • Klimatogram • Paleoklimatologia • Mezoklimat • Późny glacjał • Klimatostratygrafia • Trzeci Raport IPCC • Klimat strefowy • Klimat astrefowy • Burza tropikalna • Interglacjał mazowiecki • Bariera orograficzna • Zlodowacenie podlaskie • Klimat polarny • Interpluwiał • Kalidostadiał • Frygidostadiał • Climate Audit • KASHUE • Allerød (okres klimatyczny) • Depresja tropikalna Lista państw według rocznej emisji dwutlenku węgla (do aktualziacji, np. na podstawie https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/9d09ccd1-e0dd-11e9-9c4e-01aa75ed71a1/language-en) • Lista państw według emisji dwutlenku węgla na jednego mieszkańca (do aktualziacji, np. na podstawie https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/9d09ccd1-e0dd-11e9-9c4e-01aa75ed71a1/language-en)

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Wikipedia_dla_klimatu/Propozycje&oldid=73308330”