Wikiprojekt:Edukacja/Wikiszkoła

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

W marcu 2020 ruszyliśmy z pilotażowym programem Wikiszkoła. To główny element przyjętej przez Zarząd Wikimedia Polska strategii edukacyjnej, tworzonej przez kilka intensywnych miesięcy w 2019/2020 r.

Zapraszamy na stronę wikiszkoła.pl

W ramach strategii, po przeprowadzeniu analiz metodami stosowanymi w projektach edukacyjnych również w środowisku Wikimedia in Education (które udzielało dużo merytorycznego wsparcia!), sformułowane zostały: cel główny oraz szczegółowe cele programu. Głównym celem jest sprawienie, by min. 3 szkoły podstawowe i min. 3 LO wprowadziły na dłuższy czas (idealnie: na stałe) do programu edukacyjnego swojej placówki teorię i praktykę Wikipedii (i jej projektów) według nowego modelu współpracy wypracowanego w ramach projektu przez wikipedystów wspólnie z nauczycielami.

Cele szczegółowe to:

  • Cel 1 Stworzenie metodami partycypacyjnymi narzędzi edukacyjnych do prowadzenia pilotażowych lekcji / zajęć na temat kompetencji cyfrowych z wykorzystaniem Wikipedii na lekcjach języka polskiego i/wspólnie - informatyki i/lub historii.
  • Cel 2 Zwiększenie wiedzy i znaczące podniesienie kompetencji nauczycieli w zakresie nauczania kluczowych kompetencji cyfrowych
  • Cel 3 Wzmocnienie postaw prospołecznych w społecznościach uczniowskich i kadrze nauczycielskiej uczestniczących w programie szkół
  • Cel 4 Trwała obecność zaszczepionej wiedzy i narzędzi w programie i ekosystemie szkoły

Według planu, nowy standard pracy przede wszystkim na lekcjach języka polskiego miałby zacząć być wdrażany od wiosny 2021 w szkołach z projektu. Datę końcową do przeprowadzenia pierwszej ewaluacji określiliśmy jako wakacje 2021.

Szkoły i eksperci, ekspertki[edytuj | edytuj kod]

Do projektu w 2020 r. zgłosiło się 14 szkół z różnych miejscowości w Polsce. Każdą ze szkół reprezentowała lider/liderka - byli tu entuzjaści/tki stosowania narzędzi TIK w edukacji i nowoczesnych metod nauczania, Superbelfrzy RP, autorzy/rki podręczników, nagradzani pedagodzy i blogerzy/ rki edukacyjni/ne.

Szkoły i liderzy/liderki w I edycji programu Wikiszkoła 2020-2021/2022[edytuj | edytuj kod]

Lp Miejscowość, SZKOŁA Lider/Liderka
1. Nowy Dwór Gdański, SP nr 2 Anna Pająk
2. Kamień Krajeński, SP im. Wojska Polskiego Beata Gwizdała
3. Gdańsk, Niepubliczna SP Żyrafia Osada Daniel Reinke
4. Inowrocław, SP nr 14 Oddziałami Dwujęzycznymi Monika Szulkowska
5. Tuczno, Zespół Szkół/SP Magdalena Krajewska
6. Reda, Prywatna SP im. Tony Halika Edureda Irmina Żarska
7. Piła, LO, Zespół Szkół im. Stanisława Staszica w Pile Katarzyna Włodkowska
8. Lublin, Niepubliczne LO, Lubelska Szkoła Realna Marcin Demkowski
9. Kraków, SP nr 130 Anna Korzeniowska
10. Sobótka, SP nr 2 im. Marii Skłodowskiej-Curie Angelika Surosz
11. Częstochowa, Społeczna SP STO im. Zbigniewa Herberta Małgorzata Solarska
12. Warszawa, Niepubliczne LO Astrid Katarzyna Porembska-Zych
13. Warszawa, Niepubliczna SP Ronja Agnieszka Korniłow
14. Inowrocław, Niepubliczna SP w Inowrocławiu Mariusz Wojciński
Uczennice i nauczyciele z pensji żeńskiej w Warszawie na majówce - 1906 r.

Z grupą ekspercką spotykaliśmy się regularnie online, a latem 2020 planowaliśmy zamknięty wyjazd roboczy, którego efektem miała być gotowa lista proponowanych scenariuszy edukacyjnych (i nie tylko), wykorzystujących ideę, metody i narzędzia Wikipedii, Wikimedia Commons, Wikisłownika, Wikiźródeł etc. Z uwagi na ograniczenia epidemiczne przenieśliśmy tyle działań, ile było możliwe, do przestrzeni online.

Uwaga! Wikipedystki, Wikipedyści - jeśli ktoś chciałby podzielić się z pedagogami Wikiszkoły swoim doświadczeniem wikipedysty-edukatora/wikipedystki-edukatorki, proszę o kontakt: chętnie zaprosimy na jedno ze spotkań online!

E-mail do koordynatorki z ramienia WMPL: klara.sielicka@wikimedia.pl

Postępy projektu[edytuj | edytuj kod]

  • luty 2020 - zatwierdzenie strategii edukacyjnej
  • marzec 2020 - koniec naboru do programu; start projektu; 1 spotkanie grupy eksperckiej online. Zawiązanie grupy z koordynatorką Klarą Sielicką-Baryłką, sprawy organizacyjne, o Wikipedii i projektach siostrzanych.
  • kwiecień 2020 - 2. spotkanie grupy eksperckiej. Temat: sprawy organizacyjne i przegląd inicjatyw Wikimedia Education na świecie. Rozpoczęliśmy prezentację ekspertów na naszym fanpage`u na FB.
  • maj 2020 - 3. spotkanie grupy eksperckiej. Temat: Sprawy organizacyjne, zaproszenie grupy do działań Wikizeszytów; spotkanie z gośćmi - wikipedystka Rosewood i wikipedysta Durski opowiedzieli o swoich długoletnich doświadczeniach z włączaniem wikipediowych działań do programu szkolnego; dołączyła do nas 14. szkoła - Niepubliczna SP w Inowrocławiu!
  • Uczestniczki i uczestnicy Wikiszkoły wraz z gośćmi podczas spotkania latem 2021 w Muzeum Narodowym w Warszawie
    czerwiec 2020 - 4. spotkanie grupy eksperckiej. Temat: zakładanie kont i wprowadzenie do edytowania Wikipedii; spotkanie z gościnią - pracownica WMPL, specjalistka ds. wspierania społeczności, Natalia Szafran-Kozakowska opowiedziała kim są wikipedyści i wikipedystki, czym charakteryzuje się ich społeczność i co ją motywuje do działania; w czerwcu zakończyliśmy promowanie na FB Polska Wikipedia szkół i nauczycieli/-ek z projektu; nauczyciele umawiają się na indywidualne ćwiczenia z edytowania Wikipedii (20-30 minutowe spotkania z wikipedystami); wysyłka: mejl podsumowujący semestr +sprawy organizacyjne i plany na najbliższy czas.
  • wakacje 2020 - podczas ogólnopolskiej konferencji WMPL „Forum Wolnej Wiedzy” przedstawiliśmy program Wikiszkoła oraz zamieściliśmy w programie szereg wystąpień o tematyce edukacyjnej; również w wakacje trwał konkurs 'Wikipedia na zastępstwie' (poprawa i tworzenie haseł związanych ze szkolną podstawą programową). W jury obok wikipedystów/-tek, znalazły się też uczestniczki Wikiszkoły (Katarzyna Porembska-Zych, Katarzyna Włodkowska, Anna Pająk); latem trwały dalsze prace nad techniczną i merytoryczną stroną kursu MOOC; rozesłaliśmy listy intencyjne do dyrekcji szkół z programu
  • wrzesień 2020 - spotkanie powakacyjne online: omówienie schematu kursu (tematyka, zawartość), planów na najbliższy czas (wikilekcje w klasach, wizytacje, pisanie scenariuszy, winter camp w styczniu), zapowiedź październikowej konferencji online dot. współpracy w edukacji cyfrowej
  • październik 2020 - w konferencji „Współpraca w edukacji cyfrowej” do współtworzenia programu zaprosiliśmy uczestniczki programu Wikiszkoła (edukacja regionalna: Anna Pająk, edukacja w pandemii: Irrmina Żarska, Magda Krajewska, panel o edukacji filmowej: Anna Korzeniowska, Katarzyna Włodkowska; zaczęliśmy zbierać pierwsze scenariusze lekcji z elementami wiki;
  • listopad 2020 - spotkania konsultacyjne z nauczycielami/-kami z projektu dotyczące realizacji wikilekcji, spotkania online z klasami Wikiszkoły; zbieranie scenariuszy wikilekcji (ogólnych i 'noblowskich' w związku ze współpracą z Fundacją Olgi Tokarczuk); publikacja artykułu o wikiedukacji na świecie w 'Łódzkich Studiach Etnograficznych'; wystąpienie o Wikiszkole na międzynarodowej konferencji Open Education Global 2020 Conference
  • grudzień 2020 - kontynuacja zbierania scenariuszy, końcowe prace nad produkcją filmów do kursu dla nauczycieli i nauczycielek. Rozpoczął się wikiprojekt szkolny uczniów z Nowego Dworu Gdańskiego: Moje miasto - Nowy Dwór Gdański
  • luty 2021 - rozpoczął się wikiprojekt szkolny uczniów z Krakowa: Ulice mojej dzielnicy
  • marzec 2021 - ostatnie grupowe działania, mejl podsumowująco- żegnający się! Dziękujemy!
  • sierpień 2021 - spotkanie na żywo z częścią grupy w Warszawie (wizyta w Muzeum Narodowym, warsztaty z design thinking, spotkanie robocze z pracownicami Muzealnego Centrum Edukacji Szkolnej Muzeum Narodowego w Warszawie)

Nowy projekt w programie Wikiszkoła - WIKITEKA[edytuj | edytuj kod]

Uczestniczki letniego szkolenia Wikiteki, sierpień 2022, Katowice

W 2022 r. rozpoczęliśmy projekt pt. Wikiteka skierowany do bibliotekarzy i bibliotekarek szkolnych. Do projektu w pierwszej fazie dołączyło kilkanaście osób pracujących w bibliotekach szkolnych w całej Polsce. Grupa miała już swoje pierwsze spotkania online, a także bardzo intensywny program szkoleniowy w sierpniu 2022 r. Program wydarzenia jest do wglądu tutaj, zdjęcia dokumentujące trzy dni w Katowicach można obejrzeć tutaj.

W październiku 2022 r. w ramach cyklu Jednodniówek edukacyjnych odbyła się w Warszawie (oraz online) konferencja poświęcona bibliotekom, w tym bibliotekom szkolnym w szczególności, gdyż była to także premiera raportu z badania tego środowiska, jakie przeprowadziliśmy wiosną na próbie ponad 440 pracowników i pracownic bibliotek szkolnych.

Więcej o założeniach projektu Wikiteka niżej, zapraszamy także do części poświęconej temu działaniu na stronie wikiszkoła.pl

Gdzie jesteśmy teraz?[edytuj | edytuj kod]

Często w szkołach postpandemicznych brakuje cyfrowych liderów, czyli osób, które mają wiedzę oraz kompetencje, by być dla grona pedagogicznego inspiratorem w poznawaniu cyfrowego świata, przewodnikiem po cyfrowym świecie.

Jak wynika z badań, m.in. „Lekcja:Enter”, wiele szkół nie przeszło pozytywnie procesu transformacji cyfrowej, nawet gdy zostały zmuszone do przejścia na nauczanie zdalne. Z ulgą przyjmują one fakt, że wracają do stacjonarnych zajęć. Nie widzą korzyści płynących z korzystania z cyfrowych treści czy narzędzi. Nie mają wiedzy dotyczącej mediów, reagowania na hejt, praw autorskich, prywatności czy ochrony wizerunku.

Co ma z tym wspólnego biblioteka szkolna?[edytuj | edytuj kod]

W ciągu ostatnich 20 lat biblioteki publiczne przeszły metamorfozę. Zmieniły się w miejsca atrakcyjne zarówno pod względem wizualnym (przestrzeń), merytorycznym (przeszkolony personel) jak i technicznym (sprzęt). Stały się tzw. „trzecim miejscem” (pracą aktywności niezwiązanych z pracą ani z domem). Przejęły rolę wielu innych miejsc, oferując nie tylko wypożyczanie książek. W dzisiejszych bibliotekach publicznych dzieją się ciekawe inicjatywy dla społeczności lokalnych, a bibliotekarz to trochę animator kultury, animator społeczności, trochę trener-szkoleniowiec prowadzący szkolenia, przede wszystkim jednak to osoba obeznana z nowymi technologiami.

Jednak w wielu polskich bibliotekach szkolnych czas się zatrzymał. Są zaniedbane pod względem przestrzeni, kompetencji bibliotekarzy i bibliotekarek, oferty. Czas zacząć to zmieniać i to w taki sposób, by ze zmianą ściśle wiązała się działalność na rzecz celów Stowarzyszenia.

Planujemy stworzyć w szkolnych bibliotekach centra otwartości – miejsca zdobywania nowych kompetencji, poszukiwanie nowego paradygmatu dla rozwoju szkolnych bibliotek.

Zrekrutujemy bibliotekarzy i bibliotekarki szkolne, którzy staną się Ambasadorami Wikimediów, czyli Ambasadorami Otwartości w edukacji. Zostaną oni przeszkoleni i doposażeni w sprzęt potrzebny do prowadzenia działań. Planujemy objąć ich wsparciem przez cały czas trwania pilotażu, a także wspierać ich w podejmowaniu działań na rzecz ich społeczności szkolnych, lokalnych.

Wszystkim działaniom towarzyszyć będzie uważność na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów, tworzenie otwartych zasobów edukacyjnych, udział w projektach Wikimedia Polska, lokalność, współpraca i dzielenie się wiedzą.

E-mail do koordynatorki z ramienia WMPL: wioletta.matusiak@wikimedia.pl