Wikiprojekt:Rocznice/przegląd/lipiec
- Адыгэбзэ
- Afrikaans
- Anarâškielâ
- Ænglisc
- العربية
- Авар
- Azərbaycanca
- تۆرکجه
- বাংলা
- Bân-lâm-gú
- Беларуская (тарашкевіца)
- भोजपुरी
- Български
- Bosanski
- Буряад
- Català
- Čeština
- Cymraeg
- Dansk
- Davvisámegiella
- Deutsch
- Ελληνικά
- English
- Эрзянь
- Español
- Euskara
- فارسی
- Føroyskt
- Français
- Gaeilge
- Gaelg
- Galego
- 贛語
- 한국어
- Hrvatski
- Bahasa Indonesia
- עברית
- Къарачай-малкъар
- Қазақша
- Коми
- Кырык мары
- Latviešu
- Lëtzebuergesch
- Лезги
- Lietuvių
- Livvinkarjala
- Magyar
- Македонски
- मराठी
- مازِرونی
- Bahasa Melayu
- 閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄
- Мокшень
- Nederlands
- 日本語
- Norsk bokmål
- Олык марий
- Oʻzbekcha / ўзбекча
- ਪੰਜਾਬੀ
- Перем коми
- Qırımtatarca
- Русский
- සිංහල
- سنڌي
- Slovenščina
- Српски / srpski
- Svenska
- தமிழ்
- ไทย
- Türkçe
- Тыва дыл
- Удмурт
- Українська
- Vepsän kel’
- Tiếng Việt
- Walon
- 粵語
- 中文
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rocznice
1 lipca 2024
1 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Estera, Halina i Marcin; Dzień Kanady; dzień niepodległości Rwandy
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1569 – w Lublinie podpisano unię polsko-litewską, powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów; Korona i Litwa stały się jednym państwem (na ilustracji)
- 1804 – urodziła się francuska pisarka George Sand, wielka miłość Fryderyka Chopina
- 1884 – zmarł amerykański detektyw Allan Pinkerton, założyciel Agencji Pinkertona – pierwszej agencji detektywistycznej na świecie
- 1899 – oficjalnie otwarto wieżę ciśnień (na pocztówce) na placu Wolności w Lublinie
- 1914 – urodził się iracki polityk Ahmad Hasan al-Bakr, prezydent Iraku
- 1994 – zmarła polska tancerka oraz aktorka teatralna i filmowa Helena Grossówna
- 2004 – zmarł amerykański aktor Marlon Brando, który zagrał w takich filmach jak: Tramwaj zwany pożądaniem (1951), Na nabrzeżach (1954), Ojciec chrzestny (1972) i Czas apokalipsy (1979); laureat dwu Oscarów
3 lipca 2024
3 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Anatol, Radomir i Tomasz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 324 – zwycięstwo Konstantyna nad Licyniuszem w bitwie pod Adrianopolem
- 1854 – urodził się czeski kompozytor Leoš Janáček
- 1904 – zmarł żydowski dziennikarz Theodor Herzl, twórca i główny ideolog syjonizmu
- 1944 – front wschodni: w ramach operacji Bagration Armia Czerwona wyzwoliła Mińsk – stolicę Białoruskiej SRR; w rocznicę tego wydarzenia Białoruś świętuje Dzień Niepodległości
- 1944 – zmarł polski poeta, eseista, satyryk i dramatopisarz Adolf Nowaczyński
- 1989 – „Gazeta Wyborcza” opublikowała artykuł Adama Michnika pt. „Wasz prezydent, nasz premier”, który był symbolicznym początkiem zmiany rządów
5 lipca 2024
5 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Antoni, Filomena i Telimena; dzień niepodległości Algierii
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1044 – miała miejsce bitwa pod Ménfő; pokonany król Węgier Samuel Aba (na rycinie) został zamordowany
- 1844 – powstanie tkaczy śląskich w Bielawie: 3 tysiące tkaczy wdarło się na teren zakładów Christiana Gottloba Dieriga oraz do jego domu; interweniowało wojsko pruskie, zginęło 11 osób, a 24 zostały ranne
- 1854 – w wyniku pożaru muzeum w Filadelfii uległ zniszczeniu tzw. Mechaniczny Turek (na ilustracji), czyli XVIII-wieczna mistyfikacja, maszyna grająca w szachy, której autorem był Wolfgang von Kempelen
- 1889 – urodził się francuski artysta Jean Cocteau, poeta, prozaik, dramaturg, scenarzysta, reżyser filmowy
- 1904 – urodził się Ernst Mayr, amerykański ornitolog pochodzenia niemieckiego, jeden ze współtwórców nowoczesnej teorii ewolucji
- 1914 – odnotowano ostatnie odnalezienie osobnika sowicy białolicej, wymarłego ptaka z rodziny puszczykowatych
- 1939 – podczas oficjalnej próby bicia rekordu wysokości lotu niemiecki samolot turystyczny Gotha Go 150 wzbił się na wysokość 8048 metrów
7 lipca 2024
7 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Benedykt, Lucjan i Sędzisława; Tanabata; dzień niepodległości Wysp Salomona
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1584 – Mikołaj Krzysztof Radziwiłł zwany „Sierotką” (na portrecie) powrócił do Nieświeża z pielgrzymki do Ziemi Świętej
- 1819 – podpisano protokół bogumiński, który usystematyzował sprawy regulacji rzeki Odry do połowy XX wieku
- 1874 – urodził się polski polityk, ekonomista i historyk Władysław Grabski (na fotografii), minister skarbu (finansów) i dwukrotny premier Rzeczypospolitej, twórca polskiego złotego, rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
- 1914 – zwodowano brytyjski okręt podwodny HMS E14
- 1949 – urodziła się Zyta Gilowska, minister finansów oraz wicepremier w efemerycznym rządzie Kazimierza Marcinkiewicza, członkini Rady Polityki Pieniężnej w latach 2010-2013
- 1964 – urodził się Krzysztof Skiba, publicysta, satyryk i artysta rozrywkowy, współzałożyciel, lider i autor tekstów zespołu Big Cyc
9 lipca 2024
9 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Adrian, Barbara i Kornel; dzień niepodległości Argentyny
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1734 – podczas wojny o sukcesję polską wojska rosyjskie po 4-miesięcznym oblężeniu (na rycinie) wkroczyły do Gdańska
- 1894 – urodził się rosyjski fizyk Piotr Kapica (na fotografii), badacz fizyki niskich temperatur, laureat Nagrody Nobla z 1978 r. za odkrycie zjawiska nadciekłości helu
- 1914 – urodził się Willi Stoph, polityk NRD, jeden z najdłużej urzędujących premierów państwa europejskiego (łącznie 22 lata)
- 1954 – urodził się polski duchowny luterański Tadeusz Szurman, biskup diecezji katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w latach 2001-2014, proboszcz parafii ewangelicko-augsburskiej w Katowicach w latach 1993-2014
- 1964 – urodziła się amerykańska wokalistka, gitarzystka i aktorka Courtney Love, członkini zespołu Hole, żona lidera Nirvany Kurta Cobaina
- 1994 – podczas zawodów w Edynburgu Irlandka Sonia O’Sullivan ustanowiła rekord świata w biegu na 2000 metrów z czasem 5:25,36
11 lipca 2024
11 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Benedykt, Kalina i Olga; w Mongolii rozpoczyna się Naadam
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1189 – Kjeld został przez papieża Klemensa III ogłoszony świętym
- 1274 – urodził się Robert Bruce, król Szkocji (na portrecie)
- 1804 – wiceprezydent Stanów Zjednoczonych Aaron Burr w pojedynku zastrzelił założyciela partii federalistów Alexandra Hamiltona
- 1904 – Juliusz Leo został po raz pierwszy wybrany na prezydenta Krakowa, który to urząd pełnił przez 3 kadencje aż do śmierci
- 1934 – urodził się światowej sławy włoski kreator mody Giorgio Armani
- 1974 – zmarł szwedzki prozaik, poeta i dramaturg Pär Lagerkvist (na fotografii), laureat literackiej Nagrody Nobla; za światowe arcydzieło uznano jego opartą na motywach z Ewangelii powieść Barabasz, na podstawie której powstał film fabularny z Anthonym Quinnem w roli tytułowej
- 1989 – zmarł Laurence Olivier, angielski aktor i reżyser teatralny i filmowy, najsławniejszy odtwórca ról szekspirowskich
13 lipca 2024
13 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Andrzej, Henryk i Świerad
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1834 – urodził się polski pułkownik Józef Grekowicz, dowódca w powstaniu styczniowym, naczelnik sił zbrojnych województwa krakowskiego
- 1924 – urodziła się polska piosenkarka Maria Koterbska (na fotografii), szczególnie popularna w latach 50. i 60. XX w., jej największe przeboje to m.in. „Augustowskie noce”, „Brzydula i rudzielec”, „Karuzela”, „Parasolki”, „Serduszko puka w rytmie cza-cza”, „Do grającej szafy grosik wrzuć” czy „Wrocławska piosenka”; tegoż dnia zmarł poseł na Sejm Ustawodawczy II RP i prezydent Krakowa Jan Kanty Federowicz
- 1934 – urodził się nigeryjski dramaturg i pisarz, laureat literackiej Nagrody Nobla z 1986 Wole Soyinka
- 1954 – zmarła meksykańska malarka Frida Kahlo, którą szerszej publiczności przedstawił biograficzny film Frida z nominowaną do Oscara za tytułową rolę Salmą Hayek
- 1974 – zmarł brytyjski fizyk Patrick M.S. Blackett, laureat Nagrody Nobla z 1948 za rozwinięcie metody komory Wilsona i za dokonane przy jej użyciu odkrycia w dziedzinach fizyki jądrowej i promieniowania kosmicznego
- 2014 – na stadionie Maracanã w Rio de Janeiro w finale MŚ w piłce nożnej reprezentacja Niemiec pokonała po dogrywce Argentynę 1:0, zdobywając mistrzowski tytuł po raz 4. (na fotografii Mario Götze, zdobywca finałowej bramki)
15 lipca 2024
15 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Bonawentura, Roksana i Włodzimierz
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1274 – zmarł święty Bonawentura, franciszkanin, teolog, biskup, kardynał, klasyk szczytowego okresu scholastyki, zaliczony w poczet doktorów Kościoła
- 1854 – urodził się polski malarz Jacek Malczewski, symbolista, jeden z głównych przedstawicieli Młodej Polski, w dojrzałym okresie jego twórczości dominuje refleksja nad życiem i śmiercią: Błędne koło, Melancholia, Śmierć czy cykl obrazów Thanatos
- 1864 – Alfred Nobel otrzymał patent na nitroglicerynę
- 1894 – urodził się polski inżynier i wynalazca Tadeusz Sendzimir, znany m.in. z takich wynalazków jak: proces Sendzimira, walcarka do walcowania twardych blach na zimno oraz walcarki planetarnej (na ilustracji schemat działania walcarki)
- 1904 – zmarł rosyjski dramatopisarz i nowelista Anton Czechow, klasyk literatury rosyjskiej (dramaty Mewa, Trzy siostry)
- 1954 – dokonano oblotu pierwszego komercyjnego amerykańskiego odrzutowca pasażerskiego Boeing 707
- 1974 – w inspirowanym przez grecką juntę czarnych pułkowników zamachu stanu został obalony prezydent Cypru abp Makarios III (na fotografii)
17 lipca 2024
17 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Aleksa, Aneta i Marcelina
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
_cropped.jpg)
- 1864 – urodził się Franciszek Latinik, generał dywizji Wojska Polskiego II RP i gubernator wojskowy Warszawy podczas bitwy roku 1920
- 1894 – urodził się belgijski astronom i duchowny Georges-Henri Lemaître, jeden ze współtwórców współczesnej kosmologii relatywistycznej, autor teorii Wielkiego Wybuchu; tegoż dnia zmarł francuski poeta i filozof Leconte de Lisle (na portrecie), przedstawiciel nurtu zwanego parnasizmem, tłumacz literatury klasycznej, krytyk literacki, propagator hasła „sztuka dla sztuki”
- 1934 – urodził się polski aktor i reżyser filmowy oraz teatralny Ryszard Filipski, znany m.in. charakterystycznych ról postaci historycznych: majora Henryka Dobrzańskiego roli w filmie Hubal, wachmistrza Soroki, przybocznego Kmicica w Potopie czy Józefa Piłsudskiego w Zamachu stanu
- 1954 – urodziła się niemiecka polityk Angela Merkel (na fotografii), przewodnicząca CDU, od 2005 kanclerz Niemiec; według amerykańskiego czasopisma „Forbes” najbardziej wpływowa kobieta na świecie
- 1994 – reprezentacja Brazylii pokonała w finale piłkarskich mistrzostw świata rozgrywanych w Stanach Zjednoczonych reprezentację Włoch 3:2 po serii rzutów karnych i zdobyła swój 4. tytuł mistrzowski
- 2014 – konflikt na wschodniej Ukrainie: koło miasta Czystiakowe, w wyniku ataku rakietowego dokonanego przez separatystów wspieranych przez Rosję, doszło do katastrofy lecącego z Amsterdamu do Kuala Lumpur Boeinga 777 należącego do Malaysia Airlines, w wyniku czego zginęło wszystkich 298 osób na pokładzie
19 lipca 2024
19 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Makryna, Marcin i Włodzisław
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1324 – pielgrzymujący do Mekki władca Imperium Mali Mansa Musa (na rycinie) przybył do Kairu; jego szczodrość w rozdawaniu jałmużny była tak wielka, że kurs złota wobec srebra znacznie spadł – według arabskich historiografów jeszcze 12 lat później był niższy o 12%
- 1374 – zmarł renesansowy poeta Francesco Petrarca
- 1764 – urodził się pastor Krzysztof Celestyn Mrongowiusz, gdańszczanin, pisarz religijny, językoznawca, badacz folkloru Kaszub, Warmii i Mazur, popularyzator języka polskiego
- 1814 – urodził się Samuel Colt (na portrecie), amerykański konstruktor broni
- 1824 – zmarł meksykański wojskowy i polityk Agustín de Iturbide, który ogłosił się pierwszym cesarzem Meksyku
- 1834 – urodził się francuski malarz, grafik i rzeźbiarz Edgar Degas, jeden z głównych przedstawicieli impresjonizmu
- 1934 – urodził się polski rysownik i scenarzysta Janusz Christa, autor cyklu popularnych komiksów dla młodzieży (Kajko i Kokosz)
21 lipca 2024
21 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Daniel, Prakseda i Wawrzyniec
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1774 – po sukcesach Suworowa, który wdarł się w bułgarskie posesje Osmanów, zawarto traktat w Küczük Kajnardży kończący wojnę pomiędzy Turcją a Rosją, której przypadły ziemie na północnym wybrzeżu Morza Czarnego, zwane odtąd „Nową Rosją”; obie strony zaś uznały niepodległość Chanatu Krymskiego
- 1904 – zakończono pierwszą fazę budowy Kolei Transsyberyjskiej i rozpoczęła się kolonizacja Syberii na wielką skalę
- 1914 – amerykański astronom Seth Nicholson odkrył Sinope, jeden z księżyców Jowisza
- 1944 – w Moskwie powołano Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, którego przewodniczącym został Edward Osóbka-Morawski (na ilustracji Manifest PKWN)
- 1954 – uruchomiono pierwszą turbinę w żerańskiej elektrociepłowni
- 1994 – Tony Blair (na fotografii) został przywódcą brytyjskiej Partii Pracy i trzy lata później, po klęsce torysów, na 10 lat stanął na czele rządu
- 2004 – zmarł amerykański kompozytor muzyki filmowej Jerry Goldsmith
23 lipca 2024
23 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Apolinary, Brygida i Żelisław
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1654 – zmarł włoski jezuita Orazio Grassi, matematyk, architekt i astronom, odkrył trzy komety i znany jest z też dysputy na temat komet z Galileuszem
- 1759 – podczas wojny siedmioletniej wojska rosyjskie zwyciężyły siły pruskie w bitwie pod Kijami (na miedziorycie przebieg bitwy)
- 1849 – francuski rusznikarz i wynalazca Louis Flobert opatentował nabój z bocznym zapłonem
- 1884 – urodzili się: amerykański przedsiębiorca Albert Warner, współzałożyciel wytwórni filmowej Warner Bros., oraz polski kompozytor, pianista i adwokat Apolinary Szeluto, który razem z Karolem Szymanowskim, Grzegorzem Fitelbergiem i Ludomirem Różyckim należał do grupy kompozytorskiej Młoda Polska
- 1989 – urodził się brytyjski aktor Daniel Radcliffe, odtwórca roli tytułowej w serii filmów o przygodach Harry’ego Pottera
- 1999 – prom kosmiczny Columbia wyniósł na orbitę okołoziemską teleskop kosmiczny Chandra (na ilustracji) pracujący w zakresie promieni rentgenowskich i pozwalający na obserwację białych karłów, gwiazd neutronowych oraz czarnych dziur
25 lipca 2024
25 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Dariusz, Jakub i Krzysztof
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
.png){kind=logo}
- 1554 – w dzień św. Jakuba, patrona Hiszpanii, w katedrze w Winchesterze biskup Stephen Gardiner udzielił ślubu królowej Anglii Marii i księciu Filipowi, regentowi Królestwa Hiszpanii
- 1814 – niedaleko miasta Niagara Falls w kanadyjskiej prowincji Ontario w czasie wojny brytyjsko-amerykańskiej rozegrała się nierozstrzygnięta bitwa o Lundy’s Lane, w której obie strony straciły niemal połowę żołnierzy
- 1884 – urodziła się założycielka mercedariuszek misjonarek i błogosławiona katolicka Małgorzata Maria López de Maturana
- 1934 – w czasie nieudanej próby puczu, kiedy to austriaccy naziści podjęli pierwszą próbę przejęcia władzy i przyłączenia Austrii do Niemiec, zamordowany został ówczesny kanclerz Austrii Engelbert Dollfuß
- 1964 – urodziła się amerykańska dziennikarka Anne Applebaum (na fotgrafii), laureatka Nagrody Pulitzera z 2004 r., publicystka „The Washington Post” i żona polskiego polityka Radosława Sikorskiego
- 1994 – Król Jordanii Husajn I, premier Izraela Icchak Rabin i prezydent USA Bill Clinton w charakterze świadka podpisali deklarację waszyngtońską, kończącą 46-letni stan wojny między Izraelem a Jordanią (na fotografii)
- 2014 – Sejm RP przyjął ustawę powołującą do życia Polską Agencję Kosmiczną (na ilustracji)
27 lipca 2024
27 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Celestyn, Julia i Natalia
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1144 – zmarła księżna Salomea, wdowa po Bolesławie III Krzywoustym; po jej śmierci zaostrzył się konflikt między Władysławem II a jego młodszymi braćmi, którzy przejęli oprawę wdowią Salomei (ziemię sieradzką), prawnie należną seniorowi
- 1214 – w bitwie pod Bouvines francuski król Filip II August pokonał angielskiego władcę Jana bez Ziemi
- 1794 – przewrót termidoriański we Francji: upadek władzy jakobinów, aresztowanie w Konwencie Narodowym Maximiliena Robespierre'a
- 1844 – zmarł angielski fizyk i chemik John Dalton (na portrecie), autor rewolucyjnej atomistycznej teorii budowy materii, odkrył prawo stosunków wielokrotnych, prowadził obserwacje meteorologiczne, przedstawił także pracę na temat zaobserwowanej u siebie wady wzroku nazywanej później daltonizmem
- 1904 – urodził się polski ekonomista i dyplomata Oskar Lange, jeden z niewielu polskich ekonomistów cenionych na Zachodzie, stworzył podstawy cybernetyki ekonomicznej, wniósł wkład do ekonometrii
- 1924 – zmarł włoski kompozytor i pianista Ferruccio Busoni, uważany za jednego z najwybitniejszych wirtuozów swej epoki
29 lipca 2024
29 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Marta, Olaf i Prosper
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1944 – urodził się ks. Stanisław Małkowski, działacz opozycji demokratycznej w PRL i kapelan NSZZ „Solidarność”
- 1954 – w Wielkiej Brytanii opublikowano Drużynę Pierścienia, pierwszy tom powieści J.R.R. Tolkiena Władca Pierścieni
- 1964 – zmarła działaczka komunistyczna i pisarka Wanda Wasilewska (na fotografii), pułkownik Armii Czerwonej, współorganizatorka Związku Patriotów Polskich w ZSRR i 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki
- 1974 – zmarł niemiecki pisarz i satyryk Erich Kästner (na fotografii), autor popularnych książek dla dzieci zaliczanych do światowego kanonu literatury dziecięcej
- 1979 – zmarł niemiecko-amerykański filozof i socjolog Herbert Marcuse
- 1994 – zmarła angielska biochemiczka Dorothy Hodgkin, zajmująca się badaniem budowy molekularnej związków chemicznych za pomocą analizy rentgenostrukturalnej, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie chemii za ustalenie budowy ważnych substancji biochemicznych (m.in. penicyliny i witaminy B12)
31 lipca 2024
31 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Adam, Helena i Justyn
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1784 – zmarł francuski pisarz i filozof Denis Diderot (na portrecie), główny redaktor L’Encyclopédie, znany też jako autor powiastki filozoficznej Kubuś Fatalista i jego pan
- 1884 – urodził się niemiecki prawnik i polityk Carl Friedrich Goerdeler, działacz ruchu oporu wobec Adolfa Hitlera, zaangażowany w organizację zamachu 20 lipca
- 1914 – urodził się popularny francuski francuski aktor i reżyser filmowy Louis de Funès, znany z ról komediowych, m.in. Gamoń, Żandarm z Saint-Tropez, Wielka włóczęga, Przygody rabina Jakuba, Skrzydełko czy nóżka; tegoż dnia w wyniku zamachu zginął francuski myśliciel polityczny Jean Jaurès
- 1944 –
komendant AK generał Tadeusz Komorowski ps. Bór i delegat Rządu na Kraj Stanisław Jankowski podjęli decyzję o wybuchu powstania w Warszawie (na fotografii), rozpoczęcie akcji zbrojnej zaplanowano na wtorek 1 sierpnia; gotowy zaszyfrowany rozkaz nie dotarł tego dnia do adresatów z powodu godziny policyjnej – więcej w kalendarium - 1959 – została założona baskijska organizacja separatystyczna ETA (na ilustracji)
- 2004 – otwarto Muzeum Powstania Warszawskiego
2 lipca 2024
2 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Bożydar, Martynian i Niegosława
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1644 – angielska wojna domowa: w bitwie pod Marston Moor wojska Cromwella rozgromiły wojska zwolenników króla Anglii Karola I
- 1714 – urodził się niemiecki kompozytor klasycystyczny Christoph Willibald Gluck, reformator opery (popiersie Glucka, autor Jean-Antoine Houdon)
- 1904 – zmarł rosyjski pisarz i dramaturg Anton Czechow
- 1939 – urodziła się polska aktorka Iga Cembrzyńska
- 1989 – zmarł radziecki polityk Andriej Gromyko, długoletni minister spraw zagranicznych ZSRR
- 1994 – zamordowany został kolumbijski piłkarz Andrés Escobar, zawodnik reprezentacji narodowej, uczestnik piłkarskich mistrzostw świata w 1994; motywem zbrodni był samobójczy gol strzelony przez Escobara w ostatnim, decydującym o ewentualnym awansie, meczu rundy grupowej
- 2014 – zmarł amerykański lekkoatleta i sprinter Louis Zamperini (na fotografii), na podstawie którego biografii powstała książka Niezłomny autorstwa Laury Hillenbrand, a później film w reżyserii Angeliny Jolie
4 lipca 2024
4 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Andrzej, Elżbieta i Malwina; dzień niepodległości Stanów Zjednoczonych
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1054 – chińscy astronomowie dokonali pierwszej naukowej obserwacji wybuchu gwiazdy supernowej, ślady po wybuchu supernowej SN 1054 można do dziś obserwować w postaci Mgławicy Kraba
- 1804 – urodził się amerykański powieściopisarz i nowelista Nathaniel Hawthorne, znany głownie dzięki powieści Szkarłatna litera nazywanej pierwszą wielką amerykańską powieścią psychologiczną, w swojej ojczyźnie uważany za największego i najbardziej wpływowego twórcę XIX wieku
- 1934 – zmarli: chemiczka i fizyczka Maria Skłodowska-Curie, współtwórczyni nauk o promieniotwórczości, autorka pionierskich prac naukowych z fizyki jądrowej i chemii jądrowej, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla: w 1903 z fizyki i w 1911 w dziedzinie chemii (na fotografii), oraz żydowski poeta Chajim Nachman Bialik, tworzący w języku hebrajskim oraz w jidysz, narodowy wieszcz Izraela; a także prozaik, tłumacz i wydawca
- 1954 – urodził się polski poeta, satyryk, konferansjer Andrzej Poniedzielski (na fotografii); tegoż dnia w rozegranym w Bernie meczu finałowym mistrzostw świata w piłce nożnej reprezentacja RFN pokonała węgierską „złotą jedenastkę” wynikiem 3:2
- 1964 – urodził się albański artysta i polityk Edi Rama, przewodniczący Socjalistycznej Partii Albanii, premier Albanii
6 lipca 2024
6 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Dominika, Ignacja i Teresa; dzień niepodległości Malawi
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1189 – zmarł Henryk II Plantagenet, król Anglii, diuk Normandii i Akwitanii, hrabia Andegawenii
- 1664 – urodził się jezuita Gabriel Rzączyński, wierszopisarz i naturalista
- 1854 – zmarł niemiecki matematyk Georg Ohm (na portrecie), twórca prawa opisującego związek pomiędzy natężeniem prądu elektrycznego a napięciem elektrycznym
- 1934 – na emigracji w Paryżu zmarł Nestor Machno (na fotografii), ukraiński anarchista i rewolucjonista
- 1954 – urodził się polski kompozytor i producent muzyczny Grzegorz Skawiński, gitarzysta zespołu Kombi, lider zespołu Skawalker, następnie O.N.A. i Kombii
- 1959 – urodził się polski samorządowiec Rafał Dutkiewicz, prezydent Wrocławia w latach 2002–2018
- 2004 – zmarł austriacki polityk konserwatywny Thomas Klestil, wieloletni dyplomata, prezydent Austrii w latach 1992-2004
8 lipca 2024
8 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Adolf, Adriana i Edgar
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1714 – brytyjski parlament powołał Komisję Długości Geograficznej
- 1824 – urodził się Włodzimierz Krzyżanowski, amerykański generał pochodzenia polskiego, polityk, administrator Alaski
- 1934 – urodził się Marty Feldman (na fotografii), brytyjski aktor charakterystyczny (Nieme kino), scenarzysta i reżyser filmowy
- 1944 – rząd na emigracji upoważnił Delegaturę Rządu i Komendę Główną AK do ogłoszenia powstania w Warszawie; tegoż dnia w ZSRR wprowadzono order Matka-bohater
- 1994 – zmarł generalissimus Kim Ir Sen, założyciel i dyktator Korei Północnej
10 lipca 2024
10 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Engelbert, Filip i Rufina; dzień niepodległości Bahamów
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1584 – książę Wilhelm I Orański (na portrecie) został zastrzelony przez Balthasara Gérarda
- 1774 – urodził się Franciszek Ksawery Krasicki, polski generał, powstaniec kościuszkowski, napoleoński i listopadowy, naczelnik powstania antyaustriackiego w ziemi sanockiej
- 1794 – podczas insurekcji kościuszkowskiej (na ilustracji sztandar) stoczono cztery bitwy: pod Błoniem, pod Kolnem, pod Rajgrodem i pod Raszynem
- 1824 – urodził się polski matematyk Wawrzyniec Żmurko, wynalazca konograficznych przyrządów geometrycznych, uważany za prekursora słynnej lwowskiej szkoły matematycznej
- 1964 – The Beatles wydali swój trzeci album – A Hard Day’s Night – pierwszy zawierający wyłącznie utwory autorstwa członków grupy
- 2004 – zmarł polski archeolog Lech Krzyżaniak, badacz Sudanu, Egiptu i Algierii, wieloletni dyrektor poznańskiego Muzeum Archeologicznego, autor licznych publikacji naukowych, przez UNESCO mianowany ekspertem do spraw Muzeum Nubijskiego w Asuanie i powstającego Muzeum Cywilizacji Egipskiej w Kairze
12 lipca 2024
12 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Bruno, Jan Gwalbert i Natan; dzień niepodległości Kiribati oraz Wysp Świętego Tomasza i Książęcej
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1854 – urodził się amerykański przemysłowiec i wynalazca George Eastman, współzałożyciel przedsiębiorstwa Eastman Kodak oraz Eastman Chemical, propagator błony fotograficznej
- 1884 – urodził się włoski malarz, rysownik i rzeźbiarz Amedeo Modigliani (na jedynym autoportrecie powstałym tuż przed śmiercią)
- 1894 – ukazał się pierwszy numer „Robotnika”
- 1904 – urodził się chilijski poeta Pablo Neruda, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1971
- 1934 – utworzono Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej
- 1994 – zmarła polska feministka, pisarka, publicystka i tłumaczka Irena Krzywicka (na fotografii), współpracowniczka i partnerka Tadeusza Boya-Żeleńskiego
14 lipca 2024
14 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Angelina, Bohdan i Kamil; Święto Narodowe Francji
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
,_static_display,_Radom_AirShow_2005,_Poland.jpg)
- 1844 – rozpoczęto budowę Dworca Wiedeńskiego w Warszawie według projektu architekta Henryka Marconiego, którą zakończono 11 miesięcy później
- 1884 – zmarł polski przyrodnik i organizator wypraw przyrodniczych Konstanty Branicki
- 1914 – Amerykanin Robert Goddard (na fotografii) otrzymał patent na napęd rakietowy na paliwo ciekłe; jego rakieta miała 12,5 m wysokości
- 1954 – zmarł hiszpański dramaturg, poeta, eseista Jacinto Benavente, laureat Nagrody Nobla z 1922 roku
- 1969 – w Olsztynie oddano do użytku maszt radiowo-telewizyjny, obecnie drugi co do wysokości obiekt budowlany w Polsce (356,5 m)
- 2004 – zmarł konstruktor lotniczy Tadeusz Sołtyk, projektant m.in. pierwszego polskiego powojennego samolotu LWD Szpak, a także PZL TS-8 Bies, TS-16 Grot, PZL-105 Pelikan czy najbardziej znanego PZL TS-11 Iskra (na fotografii TS-11 Iskra)
- 2009 – zmarł polski aktor, reżyser i pedagog Zbigniew Zapasiewicz
16 lipca 2024
16 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Bartłomiej, Carmen i Maria
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1054 – wysłannik papieża Leona IX nałożył ekskomunikę na patriarchę Konstantynopola Michała I Cerulariusza, rozpoczęła się wielka schizma wschodnia zrywająca jedność Kościołów zachodniego i wschodniego
- 1194 – urodziła się święta Klara z Asyżu, włoska klaryska, córka duchowa świętego Franciszka z Asyżu, patronka radia, telewizji i malarzy
- 1724 – miał miejsce tumult toruński, kiedy to doszło do zamieszek pomiędzy protestantami a katolikami, w wyniku którego powołany przez króla Augusta II sąd asesorski skazał 9 protestanckich uczestników zajść oraz 2 protestanckich burmistrzów miasta na śmierć (na rycinie egzekucja protestantów)
- 1964 – urodzili się: hiszpański kolarz szosowy Miguel Indurain, oraz gruzińska polityk Nino Burdżanadze, przewodnicząca parlamentu Gruzji w latach 2001–2008, jedna z przywódców rewolucji róż
- 1994 – kometa Shoemaker-Levy 9 uderzyła w powierzchnię Jowisza
- 2004 – fizyk i programista Tim Berners-Lee (na fotografii) został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego za stworzenie i rozwijanie usługi WWW
18 lipca 2024
18 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Arnold, Roberta i Szymon
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 64 – w czasie panowania Nerona wybuchł Wielki Pożar Rzymu, który trwał ponad 5 dni i strawił większą część miasta, tylko cztery z 14 dzielnic pozostały nienaruszone przez ogień (Wielki Pożar Rzymu na obrazie pędzla Huberta Roberta)
- 1334 – biskup Florencji Francesco Silvestri poświęcił kamień węgielny pod budowę nowej dzwonnicy według projektu Giotto di Bondone przy katedrze Santa Maria del Fiore
- 1504 – urodził się szwajcarski reformator religijny i teolog protestancki Heinrich Bullinger (na portrecie)
- 1864 – urodziła się niemiecka pisarka i historyczka Ricarda Huch
- 1914 – urodził się włoski kolarz szosowy Gino Bartali, dwukrotny zwycięzca Tour de France i trzykrotny Giro d’Italia
- 1934 – urodziła się amerykańska aktorka Darlene Conley, na dużym ekranie debiutowała rolą kelnerki w horrorze Alfreda Hitchcocka Ptaki (1963); najbardziej znana z telewizyjnej roli Sally Spectry w operze mydlanej Moda na sukces
- 1974 – oficjalnie rozszerzono granice Portu Gdańsk i oddano do użytku nowoczesny, głębokowodny (do 15 m zanurzenia) Port Północny
20 lipca 2024
20 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Czesława, Czesław i Małgorzata; dzień niepodległości Kolumbii
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1304 – urodził się jeden z pierwszych renesansowych poetów pochodzący z Italii Franciszek Petrarka (na portrecie)
- 1534 – na mocy edyktu króla Anglii Henryka VIII Tudora założono Cambridge University Press, najstarszą, nieprzerwanie działającą oficynę wydawniczą na świecie
- 1904 – urodziła się polska prozaiczka, poetka i tłumaczka Hanna Ożogowska, autorka licznych powieści dla dzieci i młodzieży, m.in. Tajemnica zielonej pieczęci (1959) oraz Dziewczyna i chłopak, czyli heca na 14 fajerek (1961)
- 1924 – w Paryżu powstała Międzynarodowa Federacja Szachowa (FIDE) zrzeszająca narodowe związki szachowe z całego świata, w tym Polski Związek Szachowy
- 1944 – pruski oficer Claus von Stauffenberg przeprowadził nieudany zamach na Adolfa Hitlera (na zdjęciu archiwalnym zniszczona wskutek zamachu sala konferencyjna)
- 1954 – na konferencji w Genewie podpisano układy pokojowe kończące I wojnę indochińską: w miejsce Indochin Francuskich powstały 4 niepodległe państwa: Wietnam Północny, Wietnam Południowy, Laos i Kambodża
- 1964 – na placu Teatralnym w Warszawie odsłonięto Pomnik Bohaterów Warszawy autorstwa rzeźbiarza Mariana Koniecznego; monument upamiętnia wszystkich, którzy zginęli w mieście w latach 1939–1945
22 lipca 2024
22 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Benon, Benona i Magdalena; Dzień aproksymacji Pi
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1784 – urodził się niemiecki astronom i matematyk Friedrich Wilhelm Bessel, który jako pierwszy obliczył odległości międzygwiezdne oraz wyznaczył położenie ponad 50 tysięcy gwiazd
- 1834 – Adam Mickiewicz ożenił się z Celiną Szymanowską
- 1894 – pierwsza w historii impreza automobilistyczna i zarazem pierwszy rajd samochodowy – zorganizowany przez redakcję dziennika „Le Petit Journal” wyścig Paryż-Rouen, którego trasę najszybciej pokonał hrabia Jules-Albert de Dion na parowym ciągniku De Dion-Bouton
- 1944 – został ogłoszony tekst – zredagowanego dzień wcześniej w Moskwie i zatwierdzonego przez Józefa Stalina – Manifestu PKWN (na ilustracji); tegoż dnia podczas konferencji w Bretton Woods został utworzony Międzynarodowy Fundusz Walutowy
- 1954 – w Hucie im. Lenina w Krakowie odbył się pierwszy spust surówki z wielkiego pieca nr 1; wydarzenie to jest uznawane za oficjalną datę otwarcia kombinatu
- 1974 – urodziła się niemiecka aktorka Franka Potente (na zdjęciu), znana z ról w filmach Biegnij Lola, biegnij, Tożsamość Bourne’a
24 lipca 2024
24 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Kinga, Krystyna i Zyglinda
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1534 – Jacques Cartier ogłosił po wylądowaniu na półwyspie Gaspésie terytorium Kanady posiadłością Francji
- 1914 – urodziła się kanadyjska uczona, farmakolog i lekarka Frances Oldham Kelsey, znana jako osoba, która nie dopuściła talidomidu do obrotu na amerykańskim rynku farmaceutycznym
- 1924 – urodziła się polska reżyser teatralna oraz dyrektor teatrów Krystyna Skuszanka
- 1964 – zmarł ukraiński poeta, tłumacz, publicysta i działacz społeczny pochodzenia polskiego Maksym Rylski (na ukraińskim znaczku pocztowym)
- 1969 – zmarł polski prozaik, eseista i dramaturg Witold Gombrowicz (zdjęcie z paszportu, 1939)
- 1974 – zmarł angielski fizyk James Chadwick, odkrywca neutronu, laureat Nagrody Nobla
26 lipca 2024
26 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Anna, Hanna i Joachim
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1529 – królowa Hiszpanii Izabela Portugalska mianowała Francisca Pizarra gubernatorem nowo podbitych terytoriów w Ameryce Południowej
- 1684 – zmarła włoska matematyczka i filozofka Elena Cornaro Piscopia, pierwsza kobieta, która otrzymała stopień naukowy doktora
- 1844 – urodził się Stefan Drzewiecki (na fotografii), inżynier i wynalazca, konstruktor pierwszych okrętów podwodnych i aeroplanów, teoretyk napędów statków wodnych i powietrznych
- 1894 – urodzili się: polska pisarka satyryczna Magdalena Samozwaniec, oraz brytyjski literat i myśliciel Aldous Huxley (na fotografii), autor dystopijnej powieści Nowy wspaniały świat
- 1974 – zmarł polski zoolog, fizjolog, popularyzator zoologii Jan Żabiński, autor książek popularnonaukowych dla dzieci i młodzieży, wieloletni dyrektor Ogrodu Zoologicznego w Warszawie
- 1989 – Polska ratyfikowała Konwencję w sprawie zakazu stosowania tortur
28 lipca 2024
28 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Ada, Macieja i Tymon; Światowy Dzień Wirusowego Zapalenia Wątroby; dzień niepodległości Peru
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1794 – rewolucja francuska: w wyniku przewrotu termidoriańskiego wszyscy aresztowani dzień wcześniej deputowani (w tym Maximilien de Robespierre) zostali uznani za wyjętych spod prawa i w związku z tym straceni na gilotynie
- 1804 – urodził się niemiecki filozof Ludwig Feuerbach, jeden z przedstawicieli materialistycznego antropologizmu i ateizmu
- 1904 – urodził się rosyjski fizyk Pawieł Czerenkow, odkrywca promieniowania Czerenkowa, laureat Nagrody Nobla
- 1914 – Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii, co rozpoczęło I wojnę światową
- 1954 – urodził się wenezuelski wojskowy i polityk Hugo Chávez Frías, prezydent Wenezueli
- 1984 – w Los Angeles rozpoczęły się – zbojkotowane przez ZSRR i większość pozostałych krajów bloku wschodniego – XXIII Letnie Igrzyska Olimpijskie (na fotografii ceremonia otwarcia igrzysk na Los Angeles Memorial Coliseum)
- 2004 – zmarł angielski biochemik, fizyk i biolog molekularny Francis Crick (na fotografii), współodkrywca struktury DNA, laureat Nagrody Nobla
30 lipca 2024
30 lipca: imieniny obchodzą m.in.: Leopolda, Julita i Piotr; dzień niepodległości Vanuatu
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
_cropped.jpg){kind=link}
.png){kind=link}
.jpg){kind=link}
,_static_display,_Radom_AirShow_2005,_Poland.jpg){kind=link}
- 1619 – w Jamestown w Wirginii wybuchł strajk polskich rzemieślników, pierwszy strajk na kontynencie północnoamerykańskim
- 1864 – podczas oblężenia Petersburga w tzw. bitwie o krater (na rysunku) zwycięstwo odnieśli konfederaci
- 1929 – urodził się niemiecki malarz i grafik Werner Tübke
- 1939 – urodził się amerykański reżyser Peter Bogdanovich, twórca filmów Ostatni seans filmowy, Papierowy księżyc, Maska
- 1944 – dwa dni przed wybuchem powstania jednostki wojsk radzieckich docierały na przedpola Pragi – w rejon Radzymina i Wołomina, nadająca z Moskwy radiostacja im. Tadeusza Kościuszki wyemitowała komunikaty nawołujące ludność Warszawy do powstania przeciw Niemcom – więcej w kalendarium
- 1974 – oficjalne uruchomienie masztu radiowego w Konstantynowie (na fotografii)
- 1994 – zmarł polski wokalista bluesowy Ryszard Riedel, frontman i autor tekstów zespołu Dżem