Wikiprojekt:Rocznice/przegląd/listopad
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Rocznice
1 listopada 2019
1 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Nikola, Rajner i Robert; w Kościele zachodnim uroczystość Wszystkich Świętych
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1879 – urodził się węgierski polityk Pál Teleki, dwukrotny premier
- 1889 – urodził się brytyjski lekkoatleta, prawnik, dyplomata i polityk Philip Noel-Baker (na fotografii), zdobywca srebrnego medalu na Igrzyskach Olimpijskich w Antwerpii w biegu na 1500 metrów oraz laureat Pokojowej Nagrody Nobla za wieloletnią pracę na rzecz światowego pokoju
- 1894 – Mikołaj II objął tron jako ostatni monarcha Rosji
- 1939 – urodził się francuski lekarz i polityk Bernard Kouchner (na fotografii), współzałożyciel międzynarodowej organizacji charytatywnej Lekarze bez Granic, później minister spraw zagranicznych; tegoż dnia w Warszawie założono organizację konspiracyjną Polska Niepodległa
- 2004 – Polska stała się pełnoprawnym członkiem Europolu; tegoż dnia José Barroso został przewodniczącym Komisji Europejskiej
3 listopada 2019
3 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Hubert, Marcin i Sylwia
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 644 – w meczecie w Medynie został zasztyletowany przez chrześcijańskiego jeńca perskiego kalif Umar ibn al-Chattab
- 1584 – zmarł włoski kardynał Karol Boromeusz, arcybiskup Mediolanu, święty Kościoła katolickiego
- 1914 – zmarł austriacki poeta Georg Trakl, przedstawiciel ekspresjonizmu
- 1929 – zmarł polski językoznawca pochodzenia francuskiego Jan Niecisław Baudouin de Courtenay (na fotografii), autor prac z teorii języka, historii języka oraz dialektologii języków słowiańskich
- 1954 – zmarł francuski malarz Henri Matisse (na zdjęciu, fot. Carl van Vechten), najbardziej znany przedstawiciel fowizmu, jego obrazy odznaczają się czystym kolorytem oraz prostotą kompozycji rysunku
- 1969 – we wsi Rzepin koło Starachowic zamordowano 5-osobową rodzinę sołtysa Mieczysława Lipy
- 2009 – prezydent Czech Václav Klaus podpisał Traktat lizboński
5 listopada 2019
5 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Dalemir, Filotea i Sławomir
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1879 – zmarł wybitny szkocki fizyk James Clerk Maxwell (na fotografii), badał właściwości światła, zajmował się widzeniem barw, a w roku 1861 uzyskał pierwszą kolorową fotografię; sformułował zależności matematyczne (dziś znane jako równania Maxwella, choć współczesną postać eleganckich czterech równań nadał im Oliver Heaviside), które stanowią uogólnienie wcześniej znanych praw opisujących elektryczność i magnetyzm
- 1899 – zmarł polski polityk, prawnik i działacz społeczny Franciszek Jan Smolka, twórca Kopca Unii Lubelskiej we Lwowie; tegoż dnia zakończyła się Belgijska Wyprawa Antarktyczna na statku „Belgica” z udziałem m.in. Henryka Arctowskiego i Antoniego Bolesława Dobrowolskiego
- 1909 – urodził się prawnik Marian Muszkat, szef polskiej delegacji na procesie norymberskim
- 1939 – urodził się polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny Jan Nowicki, od 1964 związany z Teatrem Starym w Krakowie
- 1959 – urodził się kanadyjski piosenkarz, gitarzysta i autor piosenek Bryan Adams, znany z wielu ballad i utworów rockowych popularnych w latach 80. i 90., jak „Heaven”, „Please Forgive Me” czy „(Everything I Do) I Do It for You” (wykorzystany także w filmie Robin Hood: Książę złodziei)
- 1989 – zmarł światowej sławy pianista żydowskiego pochodzenia Władimir Horowitz (na fotografii)
7 listopada 2019
7 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Ernest, Antoni i Karina
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1829 – zmarł polski duchowny katolicki, pijar, geograf, historyk i publicysta Franciszek Siarczyński, pierwszy dyrektor Księgozbioru Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, wykładowca w pijarskim Collegium Nobilium, uczestnik obiadów czwartkowych u króla Stanisława Augusta Poniatowskiego
- 1849 – urodził się polski malarz Józef Chełmoński, przedstawiciel realizmu, tworzył sceny rodzajowe ukazujące życie wsi polskiej i ukraińskiej (m.in. Babie lato, Bociany), sceny myśliwskie, pejzaże (na ilustracji Krzyż w zadymce)
- 1879 – urodził się rosyjski rewolucjonista Lew Trocki (na fotografii), działacz i ideolog ruchu komunistycznego, współorganizator rewolucji październikowej w 1917, po 1923 odsunięty od władzy jako przeciwnik Stalina, przywódca nieformalnej Lewicowej Opozycji w ZSRR, w 1929 wydalony ze kraju, autor publikacji Prawda o Rosji Sowieckiej, Zbrodnie Stalina, Zdradzona rewolucja
- 1929 – Julian Tuwim opublikował w „Robotniku” pacyfistyczny wiersz Do prostego człowieka
- 1939 – prezydent Władysław Raczkiewicz powołał premiera Władysława Sikorskiego na stanowisko Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych
- 1949 – w Gorkim (Niżnym Nowogrodzie) odbyła się prezentacja samochodu osobowego GAZ-12 ZIM
- 1999 – na antenie TVP2 wyemitowano 1. odcinek serialu Na dobre i na złe
9 listopada 2019
9 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Lilla, Ludwik i Orestes; dzień niepodległości Kambodży
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 959 – zmarł cesarz bizantyński Konstantyn VII Porfirogeneta (fragment płaskorzeźby z kości słoniowej)
- 1799 – Napoleon Bonaparte dokonał zamachu stanu, przejmując władzę we Francji
- 1839 – urodził się polski historyk i wykładowca Uniwersytetu Latającego Tadeusz Korzon (na fotografii), czołowy przedstawiciel warszawskiej szkoły historycznej
- 1929 – urodził się węgierski pisarz i eseista pochodzenia żydowskiego Imre Kertész, więzień Auschwitz i Buchenwaldu, autor „trylogii ludzi bez losu”, do której należy powieść Los utracony; laureat Nagrody Nobla za „powieści, które przeciwstawiają osobiste doświadczenie jednostki wobec brutalnej bezstronności historii”
- 1939 – kolejne operacje niemieckiego aktu ludobójstwa skierowanego przeciwko polskiej elicie, głównie inteligencji: Zweite Sonderaktion Krakau, Sonderaktion Lublin, Intelligenzaktion Litzmannstadt
- 1989 – Jesień Ludów: otwarcie przejścia przez Mur Berliński
11 listopada 2019
11 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Marcin, Maryna i Teodor; Święto Niepodległości Polski i Angoli; Dzień Weteranów w Stanach Zjednoczonych
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1359 – podpisano polsko-litewski traktat graniczny, ustalający granicę między Ziemią lubelską a Księstwem chełmskim
- 1884 – zmarł niemiecki zoolog Alfred Brehm (na fotografii), autor wielotomowego, tłumaczonego również na język polski dzieła Życie zwierząt – w którym m.in. rozważał populację zagrożonego już wówczas świstaka (Marmota marmota)
- 1939 – Intelligenzaktion: miała miejsce wielka egzekucja w lasach piaśnickich, w której hitlerowcy zamordowali 314 osób, m.in. siostrę Alicję Jadwigę Kotowską
- 1974 – urodził się amerykański aktor Leonardo DiCaprio (na fotografii), grał w filmach: Co gryzie Gilberta Grape’a, Człowiek w żelaznej masce, Romeo i Julia, Titanic, Złap mnie, jeśli potrafisz, Wilk z Wall Street
- 1989 – zmarł polski geograf Józef Szaflarski, zajmował się głównie kartografią, hydrologią i historią odkryć geograficznych
- 1999 – śmiercią samobójczą zginęła amerykańska aktorka głosowa Mary Kay Bergman, znana z ról kobiecych w South Park, użyczyła głosu Daphne Blake, jak również była wybrana przez The Walt Disney Company jako oficjalny głos królewny Śnieżki
- 2004 – zmarł palestyński przywódca Jasir Arafat, jeden z najbardziej znanych polityków w świecie arabskim, założyciel Fatah – Ruchu Wyzwolenia Narodowego Palestyny, pierwszy prezydent Autonomii Palestyńskiej, laureat – wspólnie z Icchakiem Rabinem i Szimonem Peresem – Pokojowej Nagrody Nobla w 1994
13 listopada 2019
13 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Augustyna, Liwia i Mateusz
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1889 – urodzili się: nauczycielka i działaczka społeczna Jadwiga Falkowska, jedna z założycielek polskiego harcerstwa dziewcząt, instruktor harcerski i Harcmistrz Rzeczypospolitej, oraz ukraiński pisarz, humorysta i satyryk Ostap Wysznia
- 1899 – urodził się polski grafik i rysownik Tadeusz Kulisiewicz
- 1939 – Służba Zwycięstwu Polski została przemianowana na Związek Walki Zbrojnej, późniejszą Armię Krajową
- 1989 – zmarł Franciszek Józef II, książę Liechtensteinu; tegoż dnia jego syn Jan Adam II (na fotografii) objął panowanie w Księstwie Liechtenstein
15 listopada 2019
15 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Artur, Idalia i Leopold
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.svg)
- 1884 – w Berlinie rozpoczęła się konferencja, na której europejskie mocarstwa zdecydowały o rozbiorze kontynentu afrykańskiego (na ilustracji Pałac Kanclerski– miejsce obrad konferencji)
- 1889 – po obaleniu w zamachu stanu cesarza Piotra II w Brazylii proklamowano republikę (na ilustracji tymczasowa flaga Republiki Brazylii obowiązująca przez kilka dni od 15 listopada 1889)
- 1919 – zmarł inżynier Michał Doliwo-Dobrowolski (na fotografii), wybitny elektrotechnik, elektryk i wynalazca, pół Polak, pół Rosjanin, pracujący głównie w niemieckich zakładach AEG, twórca systemu trójfazowego w elektrotechnice, pomysłodawca pierwszej w świecie sieci elektroenergetycznej, a także… wynalazca suszarki do włosów
- 1954 – urodził się polski polityk Aleksander Kwaśniewski, prezydent Polski przez dwie kadencje (w latach 1995-2005)
- 1959 – zmarł szkocki fizyk Charles Thomson Rees Wilson, wynalazca nazwanej jego imieniem komory kondensacyjnej rejestrującej tory cząstek elementarnych, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki
- 1969 – kolizja radzieckiego okrętu podwodnego K-19 ze śledzącym go amerykańskim myśliwskim okrętem podwodnym USS „Gato” na Morzu Barentsa
- 1974 – premiera filmu Zagadka Kaspara Hausera w reżyserii Wernera Herzoga; w roli głównej wystąpił Bruno S.
17 listopada 2019
17 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Elżbieta, Wiktoria i Zacheusz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 9 – urodził się Tytus Flawiusz Wespazjan (popiersie na ilustracji), przyszły cesarz rzymski
- 1869 – w obecności wielu koronowanych głów z Europy wicekról Egiptu Isma’il Pasza dokonał uroczystego otwarcia Kanału Sueskiego – drogi wodnej łączącej Morze Śródziemne z Czerwonym (na ilustracji pierwsze jednostki przepływające przez Kanał)
- 1894 – urodził się austriacki polityk Richard Nikolaus hrabia von Coudenhove-Kalergi, twórca paneuropeizmu
- 1929 – zmarł inżynier amerykański Herman Hollerith, pratwórca IBM
- 1944 – urodził się amerykański aktor, producent i reżyser filmowy Danny DeVito
- 1989 – w Warszawie zdemontowano pomnik Feliksa Dzierżyńskiego; tegoż dnia stłumiona legalna demonstracja studentów w Pradze dała początek aksamitnej rewolucji w Czechosłowacji
19 listopada 2019
19 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Barbara, Salomea i Seweryn
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1809 – w bitwie pod Ocañą wojska francuskie dowodzone przez marszałka Nicolasa-Jeana de Dieu Soulta i króla Józefa Bonaparte odniosły swe największe zwycięstwo w czasie wojny w Hiszpanii
- 1819 – w Madrycie otwarto królewskie Muzeum Prado
- 1854 – urodził się polski zoolog, podróżnik i ornitolog Jan Sztolcman, inicjator programu ochrony żubra
- 1909 – urodzili się: polska lotniczka i szybowniczka Wanda Modlibowska, pionierka lotnictwa sportowego i szybownictwa w Polsce, pilot eskadry sztabowej w kampanii wrześniowej, następnie pracownica Delegatury Rządu na Kraj, żołnierz AK, uczestniczka powstania warszawskiego, oraz amerykański ekonomista Peter Drucker
- 1954 – urodziła się polska piosenkarka Krystyna Giżowska, do najpopularniejszych piosenek z jej repertuary należą „Złote obrączki”, „Przeżyłam z tobą tyle lat”
- 1969 – brazylijski piłkarz Pelé (na fotografi) strzelił tysięcznego gola
21 listopada 2019
21 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Gelazja, Heliodor i Janusz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
_-002.jpg)
- 1344 – Jan Luksemburski położył kamień węgielny pod budowę katedry św. Wita na Hradczanach
- 1694 – urodził się francuski pisarz, historyk i filozof Voltaire (na portrecie), jeden z czołowych przedstawicieli epoki oświecenia, autor satyr, powieści, dramatów i innych dzieł, m.in. Kandyd, czyli optymizm
- 1834 – urodziła się amerykańska milionerka Hetty Green, powszechnie uznawana za symbol skąpstwa
- 1844 – zmarł rosyjski poeta, bajkopisarz, dramaturg i publicysta Iwan Kryłow, autor ponad 200 bajek, wzorowanych częściowo na bajkach Ezopa czy de La Fontaine’a, jednakże przepojonych rosyjskim folklorem
- 1864 – Jan Matejko ożenił się z Teodorą Giebułtowską (na ilustracji „Portret żony w sukni ślubnej” pędzla Jana Matejki)
- 1964 – podczas II soboru watykańskiego została uchwalona konstytucja dogmatyczna Lumen gentium
- 2009 – zmarł pierwszy i jedyny w historii ZSRR bezpartyjny radziecki kosmonauta Konstantin Fieoktistow
23 listopada 2019
23 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Fotyna, Klemens i Lukrecja
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1889 – w hotelu Palais Royal Saloon w San Francisco po raz pierwszy zaprezentowano szafę grającą
- 1939 – zmarł polski historyk i działacz państwowy Bronisław Dembiński (na fotografii), profesor uniwersytetów Lwowskiego, Warszawskiego i Poznańskiego
- 1949 – zmarł niemiecki filozof prawa Gustav Radbruch, autor tezy, zwanej formułą Radbrucha, zgodnie z którą prawa należy przestrzegać nawet wówczas, jeśli wydaje nam się ono niesprawiedliwe albo niecelowe – jednakże w sytuacjach, kiedy ustanowione przepisy prawa drastycznie naruszają podstawowe normy moralne i prawo natury, to przestają być prawem, a stają się ustawowym bezprawiem, wobec którego nikt nie jest do niczego zobowiązany
- 1954 – zmarł polski inżynier mechanik Roman Podoski, profesor Politechniki Warszawskiej, pionier elektryfikacji kolei w Polsce, współzałożyciel Stowarzyszenia Elektryków Polskich
- 1964 – urodził się polski polityk Adam Słomka
- 1979 – urodził się chorwacki narciarz alpejski Ivica Kostelić (na fotografii), czterokrotny wicemistrz olimpijski, trzykrotny medalista mistrzostw świata i dwukrotny zdobywca Pucharu Świata
- 1989 – Sejm zlikwidował ORMO (paramilitarną organizację ochotniczą wspierającą MO), a także Urząd do Spraw Wyznań
25 listopada 2019
25 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Erazm, Godzimir i Katarzyna
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1759 – około 20 tys. osób zginęło w trzęsieniu ziemi o magnitudzie 7,4 na Bliskim Wschodzie
- 1764 – w Warszawie został koronowany ostatni król Polski Stanisław August Poniatowski (na portrecie koronacyjnym)
- 1934 – zmarł ukraiński historyk Mychajło Hruszewski, przewodniczący Ukraińskiej Centralnej Rady
- 1944 – wojna na Pacyfiku: zwycięstwo wojsk amerykańskich w bitwie o Peleliu
- 1954 – urodził się polski polityk i przedsiębiorca Władysław Frasyniuk, działacz opozycji w PRL, poseł na Sejm I, II i III kadencji
- 1974 – zmarł birmański polityk U Thant (na fotografii), sekretarz generalny ONZ
- 1984 – brytyjsko-irlandzka supergrupa Band Aid nagrała singiel charytatywny Do They Know It's Christmas?
27 listopada 2019
27 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Gustawa, Walerian i Wirgiliusz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
_-_President_Chaim_Weizmann.jpg)
- 1754 – zmarł francuski matematyk Abraham de Moivre (na portrecie)
- 1874 – urodził się izraelski naukowiec chemik, polityk, przywódca ruchu syjonistycznego i pierwszy prezydent Izraela Chaim Weizmann (na fotografii)
- 1889 – urodził się polski fizyk i działacz sportowy Jan Weyssenhoff, profesor Uniwersytetu Wileńskiego, Jagielońskiego i Politechniki Lwowskiej, z zamiłowania związany z Cracovią i Wisłą, jeden z twórców PZPN
- 1919 – Bułgaria podpisała w Neuilly-sur-Seine traktat pokojowy z Ententą
- 1949 – powstało Zjednoczone Stronnictwo Ludowe
- 2009 – 26 osób zginęło, a blisko 100 zostało rannych w katastrofie kolejowej „Newskiego Ekspresu” jadącego z Moskwy do Petersburga
- 2014 – zmarł polski aktor Stanisław Mikulski
29 listopada 2019
29 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Błażej, Klementyna i Saturnin
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1249 – Prusowie pokonali krzyżaków w bitwie pod Krukami
- 1694 – zmarł włoski biolog i lekarz Marcello Malpighi, twórca anatomii mikroskopowej – jako pierwszy zastosował mikroskop do badań nad strukturą tkanek i komórek, odkrył i opisał krwinki, naczynia włosowate, pęcherzykowatą strukturę płuc, kłębuszki naczyń włosowatych w nerkach, u owadów – tchawki i przetchlinki, a także narządy wydalnicze – cewki Malpighiego
- 1899 – urodził się ukraiński pisarz Hryhorij Kosynka (na portrecie), przedstawiciel rozstrzelanego odrodzenia
- 1899 – Joan Gamper z przyjaciółmi założył klub piłkarski FC Barcelona (na zdjęciu Velodromo de la Bonanova – pierwszy obiekt, na którym rozgrywała mecze, współdzielony z innym klubem – FC Català)
- 1924 – zmarł włoski kompozytor operowy Giacomo Puccini, autor oper Cyganeria, Tosca, Madame Butterfly, Turandot (wysłuchaj duetu „O soave fanciulla” z opery Cyganeria, w wykonaniu Enrico Caruso i Nellie Melby)
- 1954 – urodził się polski polityk Zbigniew Bujak, działacz opozycji demokratycznej w czasach PRL, poseł na Sejm I i II kadencji, współzałożyciel NSZZ „Solidarność”
- 2009 – w referendum w Szwajcarii obywatele opowiedzieli się za wprowadzeniem zakazu budowy minaretów
2 listopada 2019
2 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Bohdan, Marcjan i Tobiasz; Zaduszki
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1734 – urodził się amerykański podróżnik, osadnik i traper Daniel Boone, znany z wytyczenia Dzikiej Drogi
- 1754 – urodził się polski pijar, matematyk i geodeta Ignacy Zaborowski
- 1879 – urodził się polski polityk i trzykrotny premier Polski Walery Sławek (na fotografii), podpułkownik Wojska Polskiego, współpracownik Józefa Piłsudskiego, lider obozu sanacyjnego, twórca i prezes Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem; tegoż dnia zmarł niemiecki lekarz Jakob Heine znany ze swych badań nad chorobą polio
- 1944 – zmarł amerykański inżynier i chemik Thomas Midgley, wynalazca tetraetyloołowiu – dodawanego do benzyny środka o właściwościach antystukowych (czyli w skrócie: wynalazca benzyny ołowiowej, powszechnej w XX wieku) oraz odkrywca freonu – środka chłodniczego, szeroko stosowanego w chłodziarkach, klimatyzatorach, dezodorantach i inhalatorach (do czasu odkrycia jego wpływu na powłokę ozonową Ziemi)
- 1974 – urodził się amerykański raper, piosenkarz i aktor znany pod pseudonimem Nelly
- 2004 – zamordowany został znany z krytyki świata islamskiego holenderski publicysta i aktor Theo van Gogh (na fotografii)
4 listopada 2019
4 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Karol Boromeusz, Modesta i Olgierd; Rosjanie obchodzą Dzień Jedności Narodowej
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1794 – w czasie insurekcji kościuszkowskiej armia rosyjska pod wodzą Aleksandra Suworowa dokonała rzezi Pragi
- 1869 – ukazał się pierwszy numer naukowego czasopisma „Nature”
- 1889 – zmarł polski lekarz, miłośnik Tatr i Zakopanego Tytus Chałubiński (na zdjęciu), współzałożyciel Towarzystwa Tatrzańskiego, z zamiłowania przyrodnik, zajmował się badaniem tatrzańskich mchów, popularyzator Zakopanego i propagator turystyki tatrzańskiej
- 1919 – urodził się amerykański aktor filmowy Martin Balsam (Psychoza, Tysiąc klownów)
- 1924 – zmarł francuski kompozytor Gabriel Fauré, jeden z najsłynniejszych twórców swej epoki, był mistrzem małych form: utworów kameralnych, pieśni oraz utworów fortepianowych, jednak komponował też dzieła chóralne z orkiestrą oraz utwory religijne, z których najbardziej znane jest requiem d-moll – nietypowa, radosna msza żałobna (wysłuchaj innego utworu Gabriela Fauré: „Cantique de Jean Racine” w wykonaniu Les Petits Chanteurs de Passy)
- 1934 – urodził się polski teoretyk i krytyk literatury Michał Głowiński, pisarz i znawca nowszych dziejów literatury polskiej, wydał liczne prace poświęcone językowi w czasach PRL, szczególnie zjawisku nowomowy
- 1979 – urodził się polski publicysta, socjolog, krytyk literacki i teatralny Sławomir Sierakowski, założyciel „Krytyki Politycznej”, dyrektor Instytutu Studiów Zaawansowanych w Warszawie
6 listopada 2019
6 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Daniela, Leonard i Wincenta
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1854 – urodził się amerykański kapelmistrz i kompozytor John Sousa, jeden z najsłynniejszych twórców marszów na świecie (wysłuchaj marszów „The Liberty Bell” (nagranie pochodzące z 1911) i „Semper Fidelis” (nagranie pochodzące z 1909) zapisanych za pomocą fonografu na woskowych cylindrach)
- 1884 – rozpoczęła się Konferencja Katowicka, na której podjęto decyzję o potrzebie założenia nowych żydowskich osad w Palestynie i utworzenia żydowskiego państwa na Bliskim Wschodzie, co w konsekwencji doprowadziło do powstania państwa Izrael w 1948
- 1889 – Adam Bruno Wikszemski opatentował w berlińskim urzędzie patentowym „urządzenie do fonograficznej rejestracji drgań dźwiękowych”
- 1939 – w ramach niemieckiej akcji pacyfikacyjnej Sonderaktion Krakau 183 polskich uczonych zostało podstępem uwięzionych, a następnie przewiezionych do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen
- 1949 – marszałek Związku Radzieckiego Konstanty Rokossowski został marszałkiem Polski i ministrem obrony narodowej
- 1984 – Ronald Reagan (na fotografii) został wybrany na drugą kadencję na urzędzie Prezydenta USA
- 2009 – zmarł polski pisarz i poeta greckiego pochodzenia Nikos Chadzinikolau, tłumacz literatury greckiej na język polski oraz polskiej na język grecki
8 listopada 2019
8 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Symforianna, Bogdan i Gotfryd
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1519 – podbój Meksyku przez Hiszpanów: Hernán Cortés dotarł z wojskiem w pobliże Tenochtitlánu, stolicy państwa Azteków
- 1674 – zmarł angielski poeta i myśliciel John Milton (na portrecie), republikański działacz polityczny, poplecznik Cromwella, propagator idei purytańskich, autor utworów o tematyce religijno-filozoficznej, m.in. Raju utraconego
- 1864 – cesarz Aleksander II Romanow wydał ukaz kasacyjny, na mocy którego spośród 155 klasztorów męskich z 1635 zakonnikami i 42 klasztorów żeńskich do likwidacji przeznaczono 110 klasztorów męskich i 4 żeńskie, z tego 39 za udział w powstaniu styczniowym, a 71 z powodu niewielkiej liczby zakonników (poniżej 8)
- 1884 – urodził się szwajcarski psychiatra i psychoanalityk Hermann Rorschach (na zdjęciu), twórca testu plam atramentowych
- 1939 – w Monachium miał miejsce nieudany zamach bombowy na Adolfa Hitlera
- 1944 – w wyniku awarii silnika lub z powodu zestrzelenia rozbił się myśliwiec odrzutowy Me 263 pilotowany przez Waltera Nowotnego, niemieckiego asa myśliwskiego urodzonego w Austrii
- 1954 – urodził się amerykański informatyk Bill Joy, twórca edytora vi, współzałożyciel przedsiębiorstwa Sun Microsystems, współautor języka Java
10 listopada 2019
10 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Florencja, Leon i Ludomir
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1759 – urodził się niemiecki poeta i dramaturg Friedrich Schiller (na portrecie pędzla Gerharda von Kügelgena), obok Goethego najwybitniejszy przedstawiciel niemieckiej klasyki zwanej „klasyką weimarską”, autor dramatów: Zbójcy, Intryga i miłość, Wilhelm Tell, rozprawy historycznej Historia wojny trzydziestoletniej, poematu Oda do radości
- 1849 – w Paryżu ukazało się ostatnie wydanie „Trybuny Ludów”, redagowanej i wydawanej przez Adama Mickiewicza
- 1909 – urodził się polski pisarz historyczny, eseista i reportażysta Paweł Jasienica, autor cyklu esejów historycznych poświęconych historii Polski: Polska Piastów, Polska Jagiellonów i Rzeczpospolita Obojga Narodów
- 1919 – urodził się rosyjski generał, konstruktor broni palnej Michaił Kałasznikow (na rosyjskim znaczku pocztowym z 2014)
- 1959 – Brytyjczyk Alastair Pilkington uzyskał patent na proces produkcji szkła płaskiego (szyb) zwany float
- 1969 – zmarł polski poeta, prozaik, teoretyk literatury Tadeusz Peiper, główny teoretyk i autor programu poetyckiego Krakowskiej Awangardy; tegoż dnia amerykańska publiczna telewizja PBS wyemitowała pierwszy odcinek programu edukacyjnego Ulica Sezamkowa
12 listopada 2019
12 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Jozafat, Renata i Witold
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1864 – wybuchła wojna brytyjsko-bhutańska
- 1909 – premiera operetki Franza Lehára Hrabia Luksemburg
- 1929 – urodzili się: amerykańska aktorka Grace Kelly późniejsza księżna Monako Grace Grimaldi, zdobywczyni Oscara za rolę w filmie Dziewczyna z prowincji (na fotografii promującej film), oraz niemiecki prozaik Michael Ende, krytyk literacki, publicysta, autor sztuk teatralnych, słuchowisk radiowych i scenariuszy telewizyjnych oraz powieści fantastycznych dla dzieci, które przyniosły mu popularność na świecie (Momo, czyli osobliwa historia o złodziejach czasu i dziecku, które zwróciło ludziom skradziony im czas, Niekończąca się historia)
- 1949 – na konferencji prasowej w Wolfsburgu został zaprezentowany Volkswagen Transporter (na fotografii promocyjnej z 1960 roku)
- 1984 – premiera drugiego albumu Madonny Like a Virgin
- 1994 – zmarła amerykańska lekkoatletka, sprinterka Wilma Rudolph, trzykrotna mistrzyni olimpijska
14 listopada 2019
14 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Ścibor, Filomen i Wawrzyniec; Światowy Dzień Cukrzycy
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1874 – urodził się austriacki prawnik i polityk Johann Schober, kanclerz Austrii i pierwszy prezydent Interpolu
- 1889 – urodził się indyjski polityk Jawaharlal Nehru, pierwszy premier Indii, ojciec Indiry Gandhi i dziadek Rajiva Gandhiego; tegoż dnia amerykańska dziennikarka Nellie Bly (na fotografii), zainspirowana powieścią Juliusza Verne’a W osiemdziesiąt dni dookoła świata, wyruszyła śladami Phileasa Fogga
- 1939 – australijski pies pasterski o imieniu Bluey padł w wieku 29 lat, 6 miesięcy i 12 dni, co jest najstarszym udokumentowanym wiekiem psa domowego
- 1954 – urodziła się amerykańska polityk i doktor nauk politycznych Condoleezza Rice (na fotografii podczas wystąpienia na Georgetown University)
- 1969 – Program Apollo: rozpoczęła się załogowa misja księżycowa Apollo 12
- 1989 – urodził się polski skoczek narciarski i kombinator norweski Wojciech Gąsienica-Kotelnicki
16 listopada 2019
16 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Agnieszka, Gertruda i Małgorzata
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 42 p.n.e. – urodził się cesarz rzymski Tyberiusz
- 534 – została ogłoszona druga i ostateczna wersja Kodeksu Justyniana
- 1794 – pod Radoszycami skapitulował ostatni oddział powstańczy insurekcji kościuszkowskiej
- 1849 – Fiodor Dostojewski został skazany na karę śmierci, tuż przed egzekucją karę złagodzono na katorgę
- 1874 – urodził się rosyjski oficer marynarki, admirał i badacz polarny Aleksandr Kołczak, naczelny dowódca Floty Czarnomorskiej i przywódca białej armii w wojnie domowej w Rosji
- 1909 – została założona pierwsza na świecie komercyjna linia lotnicza Deutsche Luftschiffahrts-AG (DELAG) – operator lotów pasażerskich, który do przewozu korzystał z wielkich sterowców konstrukcji Ferdinanda von Zeppelina (na fotografii sterowiec)
- 1914 – zmarł polski inżynier górniczy, podróżnik, odkrywca i publicysta Modest Maryański, który w czasie podróży po Australii odkrył złoża złotonośne, a niebawem stał się właścicielem kopalni złota „Maryanski Syndicate”, podczas podróży gromadził okazy geologiczne, botaniczne i zoologiczne, które przekazał Poznańskiemu Towarzystwu Przyjaciół Nauk
18 listopada 2019
18 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Filipina, Karolina i Roman; dzień niepodległości Łotwy
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1839 – urodził się czeski inżynier i przedsiębiorca Emil Škoda, w latach 60. XIX wieku przejął fabrykę maszyn w Pilźnie, w której rozpoczął produkcję broni; już po jego śmierci Zakłady Škoda stały się znaczącym koncernem zbrojeniowym i największym przedsiębiorstwem na terenie Austro-Węgier, a w 1925 doszło do fuzji Škoda z przedsiębiorstwem motoryzacyjnym Laurin & Klement
- 1859 – urodził się działacz polityczny i społeczny w Galicji Kost Łewycki, współzałożyciel UNDP, premier Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej
- 1919 – zmarł holenderski polityk Ferdinand Domela Nieuwenhuis (na portrecie), działacz socjalistyczny, a następnie anarchistyczny, zwolennik anachokomunizmu
- 1939 – urodziła się kanadyjska pisarka Margaret Atwood (na fotografii), autorka m.in. powieści Opowieść podręcznej
- 1949 – pracownik Instytutu Francuskiego w Warszawie André Robineau został aresztowany na lotnisku Okęcie pod zarzutem szpiegostwa
- 1959 – premiera monumentalnego filmu kostiumowego Ben-Hur, z Charlstonem Hestonem w roli tytułowej; był to pierwszy film, który otrzymał 11 Oscarów, a w stulecie narodzin kina został umieszczony na watykańskiej liście 45 filmów fabularnych za propagowanie szczególnych wartości religijnych
- 1989 – NASA wystrzeliła satelitę badawczego COBE
20 listopada 2019
20 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Oktawia, Rafał i Sędzimir
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 284 – obwołanie Dioklecjana cesarzem rozpoczęło okres reform, których rezultatem było zażegnanie stuletniego kryzysu w Imperium Rzymskim
- 1784 – urodziła się Marianne Jung (na portrecie), muza Goethego
- 1849 – oddano do użytku Most Łańcuchowy w Budapeszcie – pierwsze stałe połączenie pomiędzy Budą i Pesztem leżącymi po przeciwnych stronach Dunaju (na fotografii)
- 1869 – urodził się polski działacz społeczny i polityczny Andrzej Maj, wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego
- 1889 – urodził się amerykański astronom Edwin Hubble, który udowodnił, że mgławice spiralne to odległe galaktyki oraz odkrył zjawisko „ucieczki galaktyk” nazwane jego imieniem
- 1939 – urodził się bokser Jan Szczepański, mistrz olimpijski i mistrz Europy w wadze lekkiej, wielokrotny mistrz Polski
- 1989 – Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło Konwencję o prawach dziecka
22 listopada 2019
22 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Cecylia, Ernestyna i Marek
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1864 – ukończono budowę Mostu Kierbedzia w Warszawie (na fotografii)
- 1869 – urodził się francuski prozaik André Gide (na fotografii) (Immoralista, Lochy Watykanu, Fałszerze), laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1947
- 1869 – wodowanie klipra Cutty Sark
- 1934 – urodził się polski pisarz i publicysta historyczny i gospodarczy Stefan Bratkowski
- 1944 – zmarł brytyjski astrofizyk Arthur Stanley Eddington
- 1989 – Miss Polonia Aneta Kręglicka zdobyła tytuł Miss World; tegoż dnia siedemnaście dni po wyborze na stanowisko prezydenta Libanu, w wyniku zamachu, zginął René Moawad, libański polityk maronicki
24 listopada 2019
24 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Biruta, Flora i Jaśmina
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1639 – angielski astronom Jeremiah Horrocks jako pierwszy zaobserwował przejście Wenus na tle tarczy Słońca
- 1729 – urodził się dowódca i teoretyk wojskowy Aleksandr Suworow
- 1849 – urodziła się angielska pisarka Frances Hodgson Burnett, autorka popularnych powieści dla dzieci i młodzieży (Mały lord, Mała księżniczka, Tajemniczy ogród)
- 1859 – Charles Darwin (na portrecie) opublikował O powstaniu gatunków na drodze doboru naturalnego
- 1904 – amerykański wynalazca, producent sprzętu rolniczego Benjamin Holt zaprezentował skonstruowany przez siebie napęd gąsienicowy pozwalający poruszać się pojazdom w ciężkim terenie
- 1934 – urodził się kompozytor i pianista pochodzenia rosyjsko-niemiecko-żydowskiego Alfred Schnittke (na fotografii)
- 1994 – podczas koncertu grupy Golden Life w hali Stoczni Gdańskiej wybuchł pożar, w wyniku którego zginęło 7 osób, a ponad 300 odniosło rany
26 listopada 2019
26 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Konrad, Lechosław i Sylwester
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1754 – urodził się pochodzący z Prus Królewskich, podróżnik, etnolog i przyrodnik Georg Forster, działacz epoki oświecenia, profesor historii naturalnej w Szkole Głównej Litewskiej
- 1909 – urodził się awangardowy francuski dramaturg rumuńskiego pochodzenia Eugène Ionesco (na fotografii), współtwórca teatru absurdu
- 1919 – urodził się polski polityk i działacz ZHP Ryszard Kaczorowski (na fotografii), przewodniczący Związku Harcerstwa Polskiego poza granicami Kraju, ostatni prezydent Rzeczypospolitej na Uchodźstwie
- 1939 – urodziła się wokalistka soulowa i rockowa, oraz autorka tekstów i kompozytorka Tina Turner. ; doszło do tzw. incydentu w Mainila, polegającego na ostrzelaniu przez artylerię Armii Czerwonej rosyjskiej wsi leżącej niedaleko wspólnej granicy; tegoż dnia zatonął polski transatlantyk MS „Piłsudski”
- 1964 – urodziła się szwajcarska narciarka alpejska Vreni Schneider, wielokrotna medalistka mistrzostw świata, trzykrotna mistrzyni olimpijska
28 listopada 2019
28 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Lesław, Stefan i Zdzisław; dzień niepodległości Albanii
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1829 – urodził się Anton Rubinstein, rosyjski pianista, kompozytor, i dyrygent, założyciel Państwowego Konserwatorium w Petersburgu
- 1839 – urodził się polski poeta pochodzenia belgijskiego Aleksander Michaux, przedstawiciel parnasizmu
- 1894 – urodził się polski prozaik, reportażysta, przyrodnik i podróżnik Arkady Fiedler (na fotografii), autor: zbeletryzowanych reportaży z wypraw do egzotycznych krajów, m.in. adresowanych do młodzieży Wyspa Robinsona, Orinoko, opowieści o udziale polskich lotników w bitwie o Anglię Dywizjon 303, powieści marynistycznej Dziękuję ci, kapitanie
- 1919 – Nancy Astor jako pierwsza kobieta została wybrana do brytyjskiej Izby Gmin
- 1939 – zmarł kanadyjski lekarz i pedagog James Naismith, twórca koszykówki
- 1954 – zmarł włoski fizyk teoretyk Enrico Fermi (na fotografii), jeden z twórców podstaw energetyki jądrowej, twórca pierwszego reaktora atomowego oraz współtwórca pierwszej bomby atomowej, laureat Nagrody Nobla
- 1989 – kanclerz RFN, Helmut Kohl w trakcie debaty nad budżetem w Bundestagu przedstawił dziesięciopunktowy plan zjednoczenia Niemiec
30 listopada 2019
30 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Andrzej, Konstancjusz i Zbysława
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1874 – urodzili się: Winston Churchill (na fotografii), brytyjski (acz syn Amerykanki) dziennikarz i pisarz polityczny, poseł do Izby Gmin, w czasie I wojny światowej pierwszy lord Admiralicji, dwukrotny premier rządów Ich Królewskich Mości (Jerzego VI w czasie II wojny światowej i Elżbiety II w początkowym okresie zimnej wojny), ułożyciel określenia „żelazna kurtyna”, laureat literackiej Nagrody Nobla, oraz kanadyjska pisarka Lucy Maud Montgomery (na fotografii), autorka cieszącego się dużą popularnością cyklu powieści dla podlotków Ania z Zielonego Wzgórza
- 1939 – Związek Radziecki dokonał inwazji na Finlandię, co rozpoczęło wojnę zimową
- 1979 – ukazał się album The Wall zespołu Pink Floyd
- 1994 – zmarł francuski pisarz, myśliciel i awangardowy filmowiec Guy Debord, twórca Międzynarodówki Sytuacjonistycznej, autor książki Społeczeństwo spektaklu i jej filmowej ekranizacji pod tym samym tytułem, w których poddaje całościowej krytyce współczesne społeczeństwo
- 1994 – w Krakowie otwarto Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”
.svg){kind=link}
_-002.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
_-_President_Chaim_Weizmann.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
