Wikiprojekt:Rocznice/przegląd/październik
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Rocznice
1 października 2022
1 października: imieniny obchodzą m.in.: Ariel, Danuta i Teresa; dzień niepodległości Cypru, Nigerii i Tuvalu
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1802 – kardynał Giuseppe Doria Pamphili wydał w imieniu papieża Piusa VII edykt dotyczący ochrony zabytków w Państwie Kościelnym
- 1922 – prawa miejskie uzyskała osada Zabrze (nosząca wówczas nazwę „Hindenburg O.S.”)
- 1962 – zmarł Henryk Kłoczkowski, dowódca ORP „Orzeł” podczas kampanii wrześniowej
- 1972 – zmarł brytyjski archeolog i paleontolog Louis Leakey, który w 1964 roku odkrył w wąwozie Olduvai szczątki Homo habilis – jednego z przodków człowieka współczesnego
- 1982 – konstruktywne wotum nieufności przeprowadzone w Bundestagu głosami pozostającej „języczkiem u wagi” FDP obaliło rząd Helmuta Schmidta; kanclerzem został Helmut Kohl (lider prawicowej CDU), ministrem spraw wewnętrznych – Franz Josef Strauß, przywódca bawarskiej CSU, zaś stanowisko wicekanclerza ponownie objął szef liberałów, Hans-Dietrich Genscher (na fotografii)
- 1982 – premierę miał pierwszy odtwarzacz płyt kompaktowych Sony CDP-101. Firma Sony o miesiąc wyprzedziła swojego konkurenta, firmę Philips, kiedy to 1 listopada wprowadził na rynek Philips CD-100
- 1992 – zmarła Petra Kelly (na fotografii), aktywistka niemieckiej partii Zielonych (Die Grünen)
3 października 2022
3 października: imieniny obchodzą m.in.: Irmgarda, Ewalda i Ewald
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1882 – urodził się Karol Szymanowski (na portrecie Witkacego), jeden z najwybitniejszych polskich kompozytorów
- 1932 – brytyjskie terytorium mandatowe w Mezopotamii uzyskało formalną niepodległość jako Królestwo Iraku
- 1942 – pierwsza udana próba niemieckiej rakiety V2 (na fotografii stanowisko startowe w Peenemünde)
- 1947 – w więzieniu Landsberg pod Monachium powieszono 10 nazistowskich zbrodniarzy skazanych na śmierć w procesie załogi obozu koncentracyjnego Flossenbürg
- 1967 – zmarł amerykański muzyk folkowy Woody Guthrie
- 1992 – w proteście przeciw tolerowaniu przez Stolicę Apostolską skandali pedofilskich irlandzka piosenkarka Sinéad O’Connor publicznie podarła portret ówczesnego papieża Jana Pawła II
- 1997 – polska stacja telewizyjna TVN rozpoczęła emisję ogólnokrajowego programu
5 października 2022
5 października: imieniny obchodzą m.in.: Apolinary, Faustyna i Placyd
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1712 – urodził się wenecki malarz Francesco Guardi specjalizujący się w tworzeniu wedut – głównym tematem jego twórczości była architektura i pejzaże rodzinnego miasta (na ilustracji widok Canal Grande z Pałacem Dożów)
- 1767 – rozpoczął obrady „Sejm Repninowski”, który pod moskiewskimi bagnetami uchwalił „prawa kardynalne”
- 1837 – na wygnaniu zmarła była królowa Niderlandów Hortensja de Beauharnais (na portrecie autorstwa François Gérarda wraz ze zmarłym w dzieciństwie synem Napoleonem Karolem), pasierbica Napoleona Wielkiego, matka Napoleona III
- 1917 – urodziła się węgierska pisarka Magda Szabó, autorka poczytnych powieści dla młodzieży, m.in. Tajemnica Abigél i Bal maskowy
- 1962 – premiera filmu Doktor No z Seanem Connerym i Ursulą Andress w rolach głównych, pierwszej kinowej wersji przygód brytyjskiego Agenta 007; tegoż dnia premiera Love Me Do, pierwszego singla grupy The Beatles
- 1972 – Jean-Marie Le Pen założył Front Narodowy
7 października 2022
7 października: imieniny obchodzą m.in.: Justyna, Marek i Maria
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1797 – urodził się Bruno Kiciński, założyciel „Kurjera Warszawskiego”
- 1847 – urodził się czeski przyrodnik, podróżnik i etnograf Emil Holub
- 1882 – podczas posiedzenia Sejmu Krajowego we Lwowie Jan Matejko podarował Narodowi swój nowy obraz Hołd pruski, z przeznaczeniem do mającego powstać na Wawelu muzeum
- 1912 – Janusz Korczak i Stefania Wilczyńska otwarli w Warszawie Dom Sierot
- 1937 – urodziła się Maria Szyszkowska (na fotografii), polska filozof i polityk, działaczka społeczna i senator
- 1952 – urodził się Władimir Putin (na fotografii w mundurze KGB), po raz 3. sprawujący urząd prezydenta Rosji
- 1982 – premiera musicalu Cats na Broadwayu
9 października 2022
9 października: imieniny obchodzą m.in.: Aaron, Ginter i Sybilla; Światowy Dzień Poczty
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1672 – w bitwie pod Komarnem siły hetmana Jana Sobieskiego rozbiły kosz Nuraddyna Sołtana i odbiły 20 tys. jasyru
- 1797 – zmarł uczony talmudysta i znawca Kabały, przeciwnik chasydyzmu, Eliasz ben Salomon (na portrecie symbolicznym), zwany „Gaonem” z Wilna
- 1892 – urodził się jugosłowiański pisarz Ivo Andrić, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury
- 1962 – w katastrofie kolejowej pod Piotrkowem Trybunalskim zginęły 34 osoby; tegoż dnia w Szczecinie w wypadku na defiladzie wojskowej zginęło siedmioro dzieci rozjechanych przez czołg
- 1967 – w Boliwii przez wojska rządowe zamordowany został argentyński rewolucjonista Che Guevara (na fotografii)
- 1992 – zmarł Jędrzej Giertych, polityk Narodowej Demokracji, w czasie II wojny światowej jeniec wojenny i uciekinier z Festung Silberberg
11 października 2022
11 października: imieniny obchodzą m.in.: Aldona, Aleksander i Zenaida
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1347 – zmarł Ludwik IV Bawarski, pierwszy król niemiecki i cesarz rzymski z rodu Wittelsbachów
- 1797 – porażka floty Republiki Batawskiej w morskiej bitwie pod Kamperduin z Royal Navy uniemożliwiła Dyrektoriatowi interwencję w Irlandii
- 1872 – urodziła się angielska sufrażystka Emily Davison
- 1882 – urodził się historyk literatury, mickiewiczolog Manfred Kridl
- 1962 – rozpoczął obrady, zwołany przez papieża Jana XXIII, drugi sobór watykański (na fotografii ojcowie soborowi na Placu Świętego Piotra)
- 1967 – zmarła polska poetka Halina Poświatowska należąca do tzw. pokolenia „Współczesności”; głównymi motywami jej twórczości były przeplatające się wzajemnie miłość i śmierć
- 1982 – z dna cieśniny Solent wydobyto na powierzchnię wrak karaki Mary Rose (na fotografii operacja podniesienia) – flagowego okrętu floty wojennej króla Anglii Henryka VIII, zatopionego w 1545 roku w trakcie nieudanej francuskiej inwazji na wyspę Wight
13 października 2022
13 października: imieniny obchodzą m.in.: Teofil, Wacława i Wenanty
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1822 – zmarł włoski rzeźbiarz klasycystyczny Antonio Canova (na ilustracji uwieczniona w marmurze jako „Venus Victrix” postać jego kochanki, cesarskiej siostry Pauliny Bonaparte)
- 1882 – zmarł francuski filozof Arthur de Gobineau, twórca pojęcia „czystości rasowej”
- 1912 – w II Rzeszy założono Domowinę – związek skupiający organizacje Serbołużyczan
- 1942 – urodził się kompozytor Jan Kanty Pawluśkiewicz, autor m.in. Nieszporów Ludźmierskich
- 1952 – powstał Zespół Artystyczny Związku Harcerstwa Polskiego „Gawęda”
- 1972 – katastrofa lotu Fuerza Aérea Uruguaya 571 w Andach; ocaleni przetrwali w górach 10 tygodni
- 1982 – podczas demonstracji w Nowej Hucie zginął dwudziestoletni robotnik Bogdan Włosik, zastrzelony przez funkcjonariusza SB
15 października 2022
15 października: imieniny obchodzą m.in.: Filipa, Roger i Teresa
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1522 – Hernán Cortés został przez Karola – cesarza i króla Hiszpanii – mianowany gubernatorem nowo powołanej kolonii, nazwanej „Nową Hiszpanią”
- 1582 – pierwszy dzień obowiązywania kalendarza gregoriańskiego w Rzeczypospolitej i niektórych innych państwach katolickich: bezpośrednio po 4 października nastąpił 15 października
- 1817 – zmarł generał Tadeusz Kościuszko (na portrecie autorstwa Kazimierza Wojniakowskiego), uczestnik wojny polsko-rosyjskiej w 1792 roku oraz wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, naczelnik powstania 1794 roku
- 1872 – urodził się austriacki polityk Wilhelm Miklas, ostatni prezydent Austrii przed Anschlussem
- 1962 – początek kryzysu kubańskiego
- 1992 – seryjny morderca i kanibal Andriej Czikatiło został przez rosyjski sąd skazany na karę śmierci za 53 zabójstwa
17 października 2022
17 października: imieniny obchodzą m.in.: Andrzej, Ignacy i Seweryna
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1847 – urodził się poeta, prozaik, publicysta Władysław Bełza (na fotografii), autor adresowanych do dzieci wierszy o tematyce patriotycznej (Katechizm polskiego dziecka)
- 1887 – zmarł niemiecki fizyk Gustav Kirchhoff
- 1912 – urodził się Albino Luciani, patriarcha Wenecji, który po wyborze na papieża przyjął imię Jan Paweł I (na fotografii w szacie biskupiej)
- 1937 – Hyzio, Dyzio i Zyzio (w oryginale „Huey, Dewey, and Louie”), siostrzeńcy Kaczora Donalda, po raz pierwszy ujrzeli świat w drukowanej historyjce obrazkowej
- 1967 – zmarł Puyi, ostatni cesarz Chin
- 1997 – weszła w życie obowiązująca obecnie Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (przeczytaj tekst Konstytucji)
- 2002 – zmarła Alina Pienkowska, pielęgniarka, działaczka Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, sygnatariuszka porozumień sierpniowych
19 października 2022
19 października: imieniny obchodzą m.in.: Izaak, Jan i Paweł
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1512 – Marcin Luter uzyskał stopień Doctor Theologiae
- 1862 – urodził się August Marie Louis, starszy z braci Lumière (obaj na fotografii), pionierów sztuki filmowej
- 1897 – zmarł amerykański przemysłowiec George Pullman, konstruktor sypialnych wagonów kolejowych
- 1937 – zmarł Ernest Rutherford, pochodzący z Nowej Zelandii badacz, który wykazał podzielność atomu
- 1942 – zmarł estoński lekarz Ludvig Puusepp (na fotografii), pionier neurochirurgii na świecie
- 1987 – „czarny poniedziałek” na New York Stock Exchange – indeks Dow Jones spadł o 22,6%
21 października 2022
21 października: imieniny obchodzą m.in.: Celina, Jakub i Urszula
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1422 – wojna stuletnia: zmarł obłąkany od 30 lat król Francji Karol VI Szalony, pretensje do tronu zgłosił król Anglii Henryk VI
- 1797 – została zwodowana amerykańska trójmasztowa fregata USS Constitution, najstarszy obecnie pływający okręt na świecie
- 1912 – urodzili się: brytyjski dyrygent i pianista pochodzenia węgierskiego Georg Solti (na fotografii), oraz reżyser-dokumentalista Ludwik Perski, redaktor naczelny Polskiej Kroniki Filmowej
- 1992 – skandal obyczajowy wywołała publikacja książki amerykańskiej piosenkarki Madonny pt. Sex, zawierającej silnie nacechowane erotyką fotografie autorstwa Stevena Meisela
- 2007 – w przeprowadzonych po samorozwiązaniu Sejmu przedterminowych wyborach najlepszy wynik uzyskała Platforma Obywatelska, wyprzedzając rządzące Prawo i Sprawiedliwość; mandaty w izbie niższej uzyskały ponadto blok Lewicy i Demokratów oraz Polskie Stronnictwo Ludowe
23 października 2022
23 października: imieniny obchodzą m.in.: Gracjan, Gracjana i Klotylda
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1582 – kozacki oddział pod dowództwem Jermaka Timofiejewicza, wysłany przez Iwana Groźnego za Ural, pokonał w bitwie na Przylądku Czuwaszskim (na obrazie pędzla Surikowa) siły Chanatu Syberyjskiego – co otwarło Carstwu Moskiewskiemu drogę do podboju Syberii
- 1817 – urodził się francuski pisarz, gramatyk, leksykograf Pierre Larousse, wydawca encyklopedii i słowników, założyciel wydawnictwa Éditions Larousse; tegoż dnia w Warszawie z inicjatywy księdza Jakuba Falkowskiego powołano Instytut Głuchoniemych
- 1872 – zmarł francuski pisarz epoki romantyzmu Théophile Gautier (na fotografii Nadara), prekursor parnasizmu, autor powieści „płaszcza i szpady” pt. Kapitan Fracasse
- 1927 – urodził się polski filozof, eseista i publicysta Leszek Kołakowski, autor pracy Główne nurty marksizmu
- 1942 – rozpoczęła się II bitwa pod El Alamein, w której brytyjska kontrofensywa pod dowództwem Montgomery'ego odrzuciła wojska Osi i zapewniła utrzymanie Kanału Sueskiego w rękach Aliantów
- 1952 – zachodnioniemiecki Federalny Trybunał Konstytucyjny zdelegalizował neonazistowską Socjalistyczną Partię Rzeszy
25 października 2022
25 października: imieniny obchodzą m.in.: Daria, Kryspin i Tadea
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 732 – majordomus Królestwa Franków Karol Młot pokonał w bitwie pod Poitiers siły andaluzyjskich Umajjadów pod dowództwem Abd ar-Rahmana
- 1722 – w katedrze w Reims, koronacyjnym kościele władców Francji, dwunastoletni Ludwik XV otrzymał sakrę królewską
- 1912 – premiera opery Ariadna na Naksos z muzyką Richarda Straussa (na fotografii) do libretta Hugo von Hofmannsthala
- 1932 – urodził się szermierz Jerzy Pawłowski, zdobywca pięciu medali olimpijskich, skazany na karę 25 lat pozbawienia wolności za działalność wywiadowczą na rzecz USA, ułaskawiony w związku z wymianą szpiegów
- 1952 – doświadczalny nadajnik Instytutu Łączności wyemitował pierwszy program telewizyjny; początek Telewizji Polskiej
- 1957 – na łamach młodzieżowej gazety „Świat Młodych” ukazał się pierwszy odcinek serii komiksowej Tytus, Romek i A’Tomek
27 października 2022
27 października: imieniny obchodzą m.in.: Frumencjusz, Kapitolina i Manfred
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1682 – kwakier William Penn założył na atlantyckim wybrzeżu Ameryki Północnej miasto, które nazwał Filadelfią (na ilustracji traktat z Indianami)
- 1782 – urodził się włoski wirtuoz skrzypiec i altowiolista Niccolò Paganini (na portrecie Ingresa), kompozytor stawiających najwyższe wymagania wykonawcom „Kaprysów”
- 1932 – urodziła się amerykańska poetka i pisarka Sylvia Plath (Szklany klosz)
- 1952 – urodzili się: włoski aktor i reżyser filmowy Roberto Benigni, oraz amerykański politolog, filozof i ekonomista Francis Fukuyama, autor publikacji Koniec historii
- 1972 – założone zostało tajwańskie przedsiębiorstwo Giant Manufacturing, z czasem największy producent rowerów na świecie
- 2002 – Luiz Inácio Lula da Silva został wybrany na prezydenta Brazylii
29 października 2022
29 października: imieniny obchodzą m.in.: Wioleta, Felicjan i Zenobiusz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1787 – prapremiera opery Don Giovanni Mozarta w Gräflich Nostitzsches National-Theater w Pradze (na fotografii)
- 1822 – urodził się polski duchowny katolicki Mieczysław Halka-Ledóchowski, arcybiskup metropolita poznański i gnieźnieński, prymas Polski w latach 1866–1886, kardynał od 1875
- 1892 – urodził się Stanisław Ostrowski (na fotografii), profesor nauk medycznych, poseł na Sejm II RP, ostatni polski prezydent Lwowa, prezydent Rzeczypospolitej na uchodźstwie w latach 1972–1979
- 1932 – zmarł francuski lekarz Józef Babiński, pionier neurochirurgii, odkrywca objawu nazwanego jego imieniem
- 1957 – zmarł amerykański przedsiębiorca Louis B. Mayer, współzałożyciel wytwórni filmowej Metro-Goldwyn-Mayer
- 1972 – zmarł polski prawnik Paweł Kempka, współtwórca ustroju prawnego Autonomii Śląskiej
- 1997 – zmarł amerykański satanista Anton LaVey, twórca myśli filozoficznej satanizmu laveyańskiego, którą wyłożył w swej publikacji Biblia Szatana
31 października 2022
31 października: imieniny obchodzą m.in.: Krzysztofa, Krzysztof i Wolfgang; w Kościołach protestanckich Święto Reformacji
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1512 – odsłonięcie wykonanego przez Michała Anioła na zamówienie papieża Juliusza II fresku zdobiącego sklepienie Kaplicy Sykstyńskiej (na ilustracji Stworzenie Adama)
- 1517 – niemiecki teolog, augustianin Marcin Luter ogłosił 95 swych tez przeciw handlowi odpustami, co uznaje się za początek reformacji
- 1632 – urodził się pochodzący z Delft niderlandzki artysta uprawiający malarstwo rodzajowe Johannes Vermeer, (na ilustracji Alegoria malarstwa)
- 1922 – marsz na Rzym włoskich faszystów zakończył się sukcesem: Benito Mussolini objął urząd premiera Królestwa Włoch
- 1952 – zmarł polski literat, satyryk i bajkopisarz Benedykt Hertz
- 1962 – rozpoczęła się misja amerykańskiego satelity geodezyjnego ANNA 1B, pierwszego wykorzystanego do celów kartograficznych
- 1997 – zaprzysiężenie rządu pod kierownictwem Jerzego Buzka
2 października 2022
2 października: imieniny obchodzą m.in.: Berengaria, Stanimir i Teofil; Międzynarodowy Dzień bez Przemocy
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1452 – urodził się Ryszard III, ostatni król Anglii z rodu Yorków (na portrecie); oczerniany przez historyków z kręgu Tudorów, a przez Williama Shakespeare'a przedstawiony w jednej ze sztuk jako wręcz ucieleśnienie zła
- 1552 – aneksja Chanatu Kazańskiego przez Wielkie Księstwo Moskiewskie; oblężenie Kazania udatnie przedstawił Siergiej Eisenstein w 1. części filmu Iwan Groźny
- 1832 – w Turynie została oficjalnie zainaugurowana Galleria Sabauda
- 1892 – zmarł Ernest Renan (na portrecie), francuski historyk i filozof, autor wydanego w 1863 r. i wciąż wznawianego Żywotu Jezusa (Vie de Jésus)
- 1927 – zmarł szwedzki uczony Svante Arrhenius, twórca teorii panspermii
- 1957 – likwidacja tygodnika „Po prostu” i wywołane tym demonstracje młodzieży symbolicznie znaczą koniec „polskiego października”
- 1962 – Telewizja Polska wyemitowała pierwszy odcinek dobranocki Jacek i Agatka
4 października 2022
4 października: imieniny obchodzą m.in.: Dobromiła, Franciszek i Petroniusz; o zachodzie słońca rozpoczyna się Jom Kipur
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1582 – czwartek, ostatni dzień obowiązywania kalendarza juliańskiego w Rzeczypospolitej i innych państwach katolickich; następny dzień – zgodnie z rachubą czasu wprowadzoną przez papieża Grzegorza XIII – nosił datę 15 października
- 1582 – zmarła Teresa z Ávili (na imaginacyjnym portrecie François Gérarda), współzałożycielka zakonu karmelitów bosych, 40 lat po śmierci uznana za świętą przez papieża Grzegorza XV
- 1762 – w Wiedniu odbyła się premiera opery Orfeusz i Eurydyka (do odsłuchania aria „Che farò senza Euridice” w wyk. Ernestine Schumann-Heink z 1907) Christopha Willibalda Glucka
- 1922 – urodził się Adam Hollanek, pisarz i publicysta, założyciel i pierwszy redaktor naczelny miesięcznika „Fantastyka”
- 1947 – zmarł niemiecki fizyk Max Planck, laureat Nagrody Nobla
- 1982 – zmarł Glenn Gould, kanadyjski pianista i kompozytor
6 października 2022
6 października: imieniny obchodzą m.in.: Alberta, Brunon i Renat
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1552 – urodził się Matteo Ricci (na portrecie), jezuicki misjonarz działający w Chinach
- 1672 – wojna z Turcją: hetman wielki koronny Jan Sobieski rozbił siły Tatarów i Kozaków w bitwie pod Krasnobrodem, uwalniając 2,5 tys. jasyru
- 1892 – zmarł Alfred Tennyson (na fotografii), największy poeta postromantyzmu wiktoriańskiego, uhonorowany tytułem „poeta laureatus”
- 1942 – urodził się karnista Marian Filar, profesor UMK
- 1962 – zmarł polski malarz, rysownik i grafik Bronisław Linke; interpretację jego obrazu pt. Czerwony autobus przedstawił Jacek Kaczmarski w jednym z utworów z cyklu Muzeum
- 2002 – Josemaría Escrivá de Balaguer, założyciel Opus Dei, został wyniesiony na ołtarze
8 października 2022
8 października: imieniny obchodzą m.in.: Laurencja, Pelagia i Taida; dzień niepodległości Chorwacji
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1892 – urodziła się rosyjska poetka Marina Cwietajewa (na fotografii), której twórczość, często oparta na wątkach autobiograficznych, stanowi połączenie poetyki akmeizmu i symbolizmu
- 1912 – wypowiedzenie wojny Imperium Osmańskiemu przez Królestwo Czarnogóry rozpoczęło I wojnę bałkańską
- 1942 – patrole AK przeprowadziły w rejonie Warszawy akcję „Wieniec”
- 1982 – Sejm PRL uchwalił ustawę o związkach zawodowych, tym samym formalnie delegalizując „Solidarność”
- 1992 – zmarł Willy Brandt (na fotografii), polityk zachodnioniemieckiej SPD, kanclerz w latach 1969-1974; jego rząd zawarł układ normalizujący stosunki między Niemcami Zachodnimi a Polską
- 1997 – Kim Dzong Il, syn i następca zmarłego 3 lata wcześniej Kim Ir Sena, został sekretarzem generalnym Partii Pracy Korei
10 października 2022
10 października: imieniny obchodzą m.in.: Leon, Tomiła i Zbigniew
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1882 – rozpoczął działalność Bank Japonii
- 1917 – urodził się amerykański pianista i kompozytor jazzowy Thelonious Monk
- 1937 – prezesem nowo powstałego Stronnictwa Pracy został Wojciech Korfanty
- 1957 – pożar reaktora jądrowego w Windscale w północnej Anglii, najpoważniejszy wypadek jądrowy przed katastrofą w Czarnobylu
- 1982 – franciszkanin, który w roku 1941 zmarł w bunkrze głodowym Maksymilian Maria Kolbe (na fotografii) został kanonizowany przez Jana Pawła II
- 2007 – zmarł paleontolog Karol Sabath (na fotografii), popularyzator nauki, krytyk kreacjonizmu i hipotezy inteligentnego projektu, autor haseł Wikipedii
12 października 2022
12 października: imieniny obchodzą m.in.: Edwin, Maksymilian i Serafin
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1492 – Krzysztof Kolumb (na ilustracji) dopłynął do archipelagu Bahamów, odkrywając Amerykę dla Europejczyków
- 1537 – urodził się Edward VI (na portrecie z wczesnego dzieciństwa autorstwa Hansa Holbeina), król Anglii z dynastii Tudorów, jedyny prawowity syn Henryka VIII; jego postać została spopularyzowana za sprawą powieści Marka Twaina pt. Królewicz i żebrak
- 1857 – otwarto pierwszy most w Dolinie Dolnej Wisły umożliwiający połączenie kolejowe Królewca z Berlinem
- 1957 – Łew Rebet – ukraiński działacz narodowy, emigrant – został zamordowany przez agenta KGB
- 1992 – premierem Ukrainy został Łeonid Kuczma
- 2002 – w terrorystycznym zamachu bombowym na indonezyjskiej wyspie Bali zginęły 202 osoby, w tym polska dziennikarka Beata Pawlak, a ponad 300 zostało rannych
14 października 2022
14 października: imieniny obchodzą m.in.: Paraskewa, Bernard i Kalikst
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1907 – początek kryzysu finansowego na nowojorskiej giełdzie (na fotografii tłum zgromadzony na Wall Street przed wejściem do New York Stock Exchange podczas paniki bankowej)
- 1912 – nieudany zamach na prezydenta Teodora Roosevelta
- 1942 – urodził się fizyk i astronom Tadeusz Zbigniew Dworak, pisarz science fiction
- 1947 – amerykański pilot Chuck Yeager jako pierwszy przekroczył barierę dźwięku podczas lotu eksperymentalnym samolotem Bell X-1
- 1977 – w Madrycie zmarł amerykański wokalista i aktor Bing Crosby, za rolę w Idąc moją drogą z 1944 r. w reżyserii Leo McCareya, otrzymał Oscara dla najlepszego aktora, a w 1962 r. został pierwszym wykonawcą wyróżnionym nagrodą Grammy za całokształt twórczości
- 1987 – zmarła polska aktorka teatralna i filmowa Elżbieta Barszczewska, odtwórczyni głównych ról w Trędowatej, Znachorze i Granicy
- 1992 – szef archiwów Rosji Rudolf Pichoja przekazał prezydentowi Lechowi Wałęsie kopie dokumentów dotyczących zbrodni katyńskiej przechowywanych w tzw. „teczce specjalnej nr 1”
16 października 2022
16 października: imieniny obchodzą m.in.: Gaweł, Jadwiga i Małgorzata; Światowy Dzień Żywności; o zachodzie słońca rozpoczyna się Szmini Aceret, kończące Święto Namiotów
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1562 – w wyniku rozłamu w krakowskim zborze kalwińskim powstał pierwszy zbór braci polskich
- 1672 – Rzeczpospolita podpisała z Turcją pokój buczacki
- 1812 – zapadło ostatnie opublikowane orzeczenie Sądu Kasacyjnego Księstwa Warszawskiego
- 1882 – urodził się kontradmirał Xawery Czernicki, oficer Marynarki Wojennej II Rzeczypospolitej, uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej i II wojny światowej, którego imię nosi okręt ORP „Kontradmirał Xawery Czernicki”
- 1927 – urodził się niemiecki pisarz Günter Grass (na fotografii), laureat Nagrody Nobla, Honorowy Obywatel Miasta Gdańska
- 1982 – zmarł kanadyjski lekarz pochodzenia węgierskiego Hans Selye, fizjopatolog i endokrynolog, który wprowadził do użycia pojęcie stresu i 50 lat pracy naukowej poświęcił badaniu tego zjawiska, dlatego też nazywany bywał przydomkiem dr Stress
- 2002 – w Aleksandrii została otwarta Bibliotheca Alexandrina (na ilustracji), która ma być kontynuacją i nawiązaniem do tradycji starożytnej Biblioteki Aleksandryjskiej
18 października 2022
18 października: imieniny obchodzą m.in.: Bratumił, Siemowit i Łukasz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1632 – carska armia rozpoczęła (na ilustracji mapa sytuacyjna autorstwa Wilhelma Hondiusa) oblężenie Smoleńska; stąd też nazwa „wojna smoleńska”
- 1672 – Rzeczpospolita podpisała z Turcją pokój buczacki
- 1912 – zawieszenie broni w wojnie włosko-tureckiej; Włosi zyskali Cyrenajkę i Trypolitanię, mieli zaś oddać Dodekanez (którego to warunku nie dotrzymali)
- 1932 – urodził się litewski muzykolog Vytautas Landsbergis, badacz twórczości Mikalojusa Čiurlionisa, przywódca niepodległościowego ugrupowania „Sąjūdis”; w latach 1990–1992 jako przewodniczący Rady Najwyższej stał na czele Republiki Litewskiej
- 1977 – skazani przez zachodnioniemieckie sądy terroryści z Frakcji Czerwonej Armii – Andreas Baader, Gudrun Ensslin i Jan-Carl Raspe – popełnili samobójstwo w strzeżonym więzieniu
- 1987 – premiera serialu Zmiennicy w reżyserii Stanisława Barei
20 października 2022
20 października: imieniny obchodzą m.in.: Irena, Jan Kanty i Witalis
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1822 – Teatr Stary w Lublinie dał pierwsze przedstawienie
- 1882 – urodził się aktor filmowy pochodzenia węgierskiego Béla Lugosi, odtwórca roli tytułowej w obrazie Dracula z 1931 r. (na kadrze z filmu)
- 1892 – urodził się etnolog i socjolog Jan Stanisław Bystroń, autor wielokrotnie wznawianych Dziejów obyczajów w dawnej Polsce i raz tylko wydanej ponownie Megalomanii narodowej
- 1962 – wybuchła chińsko-indyjska wojna graniczna
- 1972 – zmarła pisarka satyryczna Magdalena Samozwaniec (na fotografii) – siostra poetki Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, której pamięci poświęciła wydaną pośmiertnie Zalotnicę niebieską
- 1992 – zmarł polski muzykolog i krytyk muzyczny Jan Weber
22 października 2022
22 października: imieniny obchodzą m.in.: Filip, Kordian i Salomea
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1607 – Gustaw Adolf został w katedrze w Uppsali koronowany na króla Szwecji (data według nowego stylu)
- 1702 – wielka wojna północna: wojska moskiewskie zdobyły szwedzką twierdzę „Orzeszek” (Nöteborg), przemianowaną przez Piotra Wielkiego na Szlisselburg (data według nowego stylu)
- 1797 – w paryskim Parku Monceau aeronauta André-Jacques Garnerin wykonał z balonu pierwszy udokumentowany skok ze spadochronem
- 1947 – została utworzona Akademia Sztabu Generalnego, której nadano imię gen. Karola Świerczewskiego (na ilustracji odznaka absolwenta)
- 1952 – urodził się amerykański aktor, producent i reżyser filmowy Jeff Goldblum
- 1962 – aresztowanie przez KGB pułkownika Olega Pieńkowskiego, oficera radzieckiego wywiadu wojskowego GRU, agenta wywiadów USA i Wielkiej Brytanii
- 2007 – przeżywszy 102 lata zmarła Ève Curie (na fotografii w wieku 16 lat), pisarka, dziennikarka, pianistka, polityk, działaczka UNICEF, autorka biografii swej matki – Marii Curie-Skłodowskiej
24 października 2022
24 października: imieniny obchodzą m.in.: Areta, Marcin i Walentyna; Dzień Narodów Zjednoczonych
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1632 – urodził się niderlandzki naturalista Antoni van Leeuwenhoek, wynalazca mikroskopu
- 1812 – bitwa pod Małojarosławcem (na ilustracji) zmusiła Napoleona do skierowania odwrotu Wielkiej Armii na Smoleńsk
- 1842 – zmarł południowoamerykański rewolucjonista Bernardo O’Higgins, pierwszy przywódca Chile
- 1912 – I wojna bałkańska: wojska bułgarskie pokonały armię osmańską w bitwie pod Kırklareli
- 1912 – I wojna bałkańska: wojska serbskie pokonały armię osmańską w bitwie pod Kumanowem
- 1942 – Gwardia Ludowa dokonała zamachu na Café Club w Warszawie
- 1992 – założono Polski Uniwersytet Ludowy w Mińsku
26 października 2022
26 października: imieniny obchodzą m.in.: Ewaryst, Leonarda i Lucjan
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1842 – urodził się rosyjski malarz-batalista Wasilij Wierieszczagin
- 1892 – wodowanie statku Fram (na fotografii), który służył w wyprawach arktycznych i antarktycznych Fridtjofowi Nansenowi, Ottonowi Sverdrupowi i Roaldowi Amundsenowi
- 1947 – urodziła się amerykańska polityk Hillary Rodham Clinton (na fotografii), sekretarz stanu USA
- 1957 – zmarł grecki pisarz Nikos Kazandzakis, autor znanych na całym świecie i zekranizowanych powieści Grek Zorba i Ostatnie kuszenie Chrystusa
- 1967 – koronacja małżonki szacha Mohammada Rezy Pahlawiego, Farah, na jedyną w dziejach władczynię Iranu
- 1972 – zmarł amerykański konstruktor samolotów i śmigłowców pochodzenia rosyjskiego Igor Sikorski
- 2002 – w akcji odbicia zakładników w moskiewskim teatrze na Dubrowce przez jednostki Specnazu zginęło ok. 40 czeczeńskich terrorystów i ok. 130 zakładników
28 października 2022
28 października: imieniny obchodzą m.in.: Cyryla, Szymon i Tadeusz
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 312 – Konstantyn I Wielki pokonał Maksencjusza w bitwie przy moście Mulwijskim (na obrazie Pietera Lastmana)
- 1492 – Krzysztof Kolumb dopłynął do Kuby
- 1912 – I wojna bałkańska: wojska czarnogórskie i serbskie rozpoczęły oblężenie Szkodry
- 1922 – urodził się pionier muzyki elektronicznej Gershon Kingsley (Popcorn)
- 1952 – dokonano oblotu bombowca Douglas A-3 Skywarrior
- 1962 – koniec kryzysu kubańskiego: premier ZSRR Nikita Chruszczow ogłosił wycofanie radzieckich wyrzutni rakietowych z Kuby w zamian za (niepodane do publicznej wiadomości) wycofanie amerykańskich rakiet z Turcji
- 1972 – dokonano oblotu samolotu pasażerskiego Airbus A300 (na fotografii)
30 października 2022
30 października: imieniny obchodzą m.in.: Anioł, Przemysław i Zenobia
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
- 1697 – traktat w Rijswijk, kończący wojnę o Palatynat, przyznał Francji Alzację
- 1762 – urodził się francuski poeta André Chénier (na portrecie), zgilotynowany z wyroku Trybunału Rewolucyjnego dwa dni przed upadkiem Robespierre'a, tytułowy bohater opery Umberta Giordana
- 1857 – urodził się francuski neurolog Georges Gilles de la Tourette, który opisał chorobę nazwaną jego imieniem
- 1882 – zmarła córka Mikołaja I, królowa Wirtembergii Olga (na portrecie)
- 1947 – urodził się polski artysta Krzysztof Daukszewicz; tegoż dnia w Genewie podpisano Układ Ogólny w sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT)
- 1972 – w Sprewie oddzielającej Berlin Wschodni od Zachodniego utopił się ośmioletni Cengaver Katrancı, wypadek ten skłonił do negocjacji oba państwa, które w 1975 roku podpisały traktat o współpracy w akcjach ratowniczych na wodach gracznicznych