Wikiprojekt:Rocznice/przegląd/październik
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Rocznice
1 października 2021
1 października: imieniny obchodzą m.in.: Ariel, Danuta i Teresa; dzień niepodległości Cypru, Nigerii i Tuvalu
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1876 – zmarł amerykański stolarz, budowniczy fortepianów, spekulant na rynku nieruchomości, milioner, filantrop James Lick
- 1881 – urodził się William Edward Boeing (na portrecie), amerykański konstruktor lotniczy, pilot
- 1891 – został otwarty Uniwersytet Stanforda, wyższa uczelnia w Stanfordzie, w stanie Kalifornia, w USA
- 1901 – urodziła się polska prozaiczka i dramatopisarka Stanisława Przybyszewska (na fotografii), autorka dramatów historycznych nawiązujących do rewolucji francuskiej, m.in. Sprawa Dantona
- 1936 – w Wielkiej Brytanii zwodowany został kontrtorpedowiec ORP „Błyskawica”
- 1956 – urodził się estoński polityk Andrus Ansip, premier Estonii w latach 2005-2014
3 października 2021
3 października: imieniny obchodzą m.in.: Irmgarda, Ewalda i Ewald
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1226 – zmarł Franciszek z Asyżu, włoski duchowny, mistyk, założyciel zakonu franciszkanów, święty Kościoła katolickiego
- 1896 – zmarł angielski malarz, rysownik, architekt, projektant, pisarz i poeta William Morris, przywódca ruchu Arts and Crafts Movement
- 1936 – zmarł polski architekt i inżynier Henryk Julian Gay, projektant wielu budynków w Warszawie (na ilustracji: Korpus Kadetów im. Suworowa, obecnie gmach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów)
- 1941 – premiera filmu Sokół maltański w reżyserii Johna Hustona z Humphreyem Bogartem w roli głównej
- 1981 – urodził się szwedzki piłkarz pochodzenia bośniackiego Zlatan Ibrahimović (na fotografii); tegoż dnia zmarł polski filozof Tadeusz Kotarbiński
- 1996 – Wisława Szymborska została ogłoszona laureatką Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Nagroda została wręczona 9 grudnia w Sztokholmie
5 października 2021
5 października: imieniny obchodzą m.in.: Apolinary, Faustyna i Placyd
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1921 – w Londynie Catherine Amy Dawson Scott założyła PEN Club – międzynarodowe stowarzyszenie pisarzy; tegoż dnia w Liechtensteinie przyjęto nową konstytucję wprowadzającą ustrój monarchii konstytucyjnej w miejsce dotychczasowej monarchii absolutnej
- 1936 – urodził się czeski pisarz i dramaturg Václav Havel (na fotografii), uczestnik Praskiej Wiosny, współzałożyciel Karty 77, ostatni czechosłowacki i pierwszy czeski prezydent
- 1951 – urodzili się: polski aktor Adam Ferency, oraz irlandzki wokalista i kompozytor Bob Geldof
- 2001 – zmarł polski grafik, twórca filmów animowanych Jan Lenica, przedstawiciel polskiej szkoły plakatu
- 2011 – zmarł amerykański przedsiębiorca i wynalazca Steve Jobs, współzałożyciel Apple Inc. (na fotografii)
7 października 2021
7 października: imieniny obchodzą m.in.: Justyna, Marek i Maria
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1571 – w bitwie pod Lepanto (na ilustracji) flota Ligi Świętej pokonała siły Imperium Osmańskiego
- 1796 – zmarł szkocki filozof Thomas Reid, twórca kierunku zwanego szkocką szkołą filozoficzną, opozycyjny w stosunku do koncepcji G. Berkeleya i D. Hume’a
- 1931 – urodził się południowoafrykański duchowny protestancki, działacz społeczny Desmond Tutu, w 1984 laureat Pokojowej Nagrody Nobla, w 1986 został pierwszym czarnoskórym arcybiskupem południowoafrykańskiego Kościoła anglikańskiego
- 1986 – zmarł Jerzy Łojek, polski historyk, działacz opozycji w PRL
- 1991 – w wypadku samochodowym zginął polski prawnik Walerian Pańko, poseł na Sejm, prezes Najwyższej Izby Kontroli
- 2006 – w Moskwie została zastrzelona Anna Politkowska, rosyjska niezależna dziennikarka (na fotografii)
- 2011 – zmarł albański polityk komunistyczny Ramiz Alia, w okresie od 1985 do 1991 jako pierwszy sekretarz Albańskiej Partii Pracy był de facto przywódcą kraju po Enverze Hodży, następnie prezydent w latach 1991-1992
9 października 2021
9 października: imieniny obchodzą m.in.: Aaron, Ginter i Sybilla; Światowy Dzień Poczty
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1201 – urodził się francuski teolog Robert de Sorbon, kapelan, a następnie spowiednik Ludwika IX, fundator Sorbony
- 1831 – powstanie listopadowe: kapitulacja twierdzy Modlin
- 1851 – urodził się polski botanik Franciszek Kamieński, odkrywca zjawiska symbiozy grzybów z roślinami nazwanego mikoryzą
- 1881 – urodził się niemiecki filolog romanista żydowskiego pochodzenia Victor Klemperer, autor pamiętników oraz pracy LTI - notatnik filologa będącej studium zmian, jakie zaszły w jego ojczystym języku w okresie rządów nazistów
- 1921 – urodził się polski poeta, dramaturg i prozaik Tadeusz Różewicz (na zdjęciu)
- 1936 – urodziła się polska poetka i autorka tekstów piosenek Agnieszka Osiecka, redaktorka Polskiego Radia, autorka skeczów dla STS oraz sztuk scenicznych
- 2006 – zmarł polski piosenkarz, poeta, kompozytor i malarz Marek Grechuta (na zdjęciu pomniki Marka Grechuty i Agnieszki Osieckiej na Wzgórzu Uniwersyteckim w Opolu)
11 października 2021
11 października: imieniny obchodzą m.in.: Aldona, Aleksander i Zenaida
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1531 – w Szwajcarii wojska kantonów katolickich pokonały protestantów w bitwie pod Kappel
- 1916 – urodził się Julian Kawalec, polski poeta, prozaik i publicysta (na portrecie Zbigniewa Kresowatego)
- 1951 – rozpoczęły się przesłuchania przed specjalną komisją śledczą Kongresu USA ds. zbadania zbrodni katyńskiej, prace komisji zakończyły się opublikowanym w grudniu 1951 tzw. raportem Maddena
- 1961 – zmarł Leonard Marx (zwany Chico), aktor amerykański
- 1986 – zmarł francuski filolog, komparatysta, mitograf Georges Dumézil, autor hipotezy o trzech funkcjach klas społecznych: sakralnej i sądowniczej, wojowniczej oraz produktywnej znajdujących według niego odbicie w funkcjonowaniu triad bóstw
- 1996 – zmarł polski botanik Stanisław Tołpa, specjalista w dziedzinie torfów
13 października 2021
13 października: imieniny obchodzą m.in.: Teofil, Wacława i Wenanty
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1781 – cesarz Józef II wydał patent tolerancyjny przyznający równe prawa luteranom, kalwinom i prawosławnym na terenie Imperium Habsburgów
- 1921 – urodził się francuski piosenkarz i aktor Yves Montand
- 1931 – urodził się francuski piłkarz polskiego pochodzenia Raymond Kopa (jako Raymond Kopaszewski), zawodnik reprezentacji Francji, zdobywca Złotej Piłki w 1958 (na fotografii)
- 1941 – urodził się amerykański piosenkarz i gitarzysta rockowy Paul Simon, przedstawiciel stylu folk rock
- 2001 – zmarł polski poeta, krytyk i teoretyk literatury Janusz Szpotański z zamiłowania szachista; autor satyrycznych wierszy i poematów szydzących z rzeczywistości PRL-u; za sprawą sztuki Cisi i gęgacze czyli bal u prezydenta skazany został na trzy lata pozbawienia wolności
- 2006 – minister spraw zagranicznych Korei Południowej Ban Ki-moon (na zdjęciu) został wybrany na stanowisko sekretarza generalnego ONZ
15 października 2021
15 października: imieniny obchodzą m.in.: Filipa, Roger i Teresa
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 70 p.n.e. – urodził się rzymski poeta Publiusz Wergiliusz Maro, autor eposu Eneida
- 961 – zmarł Abd ar-Rahman III, władca Al-Andalus, noszący tytuł wpierw emira Kordoby, a od 929 kalifa Kordoby, symbolem jego potęgi był potężny kompleks pałacowy Medina Azahara (na fotografii pozostałości pałacu zniszczonego na początku XI wieku przez Berberów)
- 1881 – urodził się popularny angielski pisarz P.G. Wodehouse (na fotografii), twórca cyklu zabawnych opowiadań i powieści o młodym arystokracie Bertramie Woosterze i jego kamerdynerze Jeevesie
- 1926 – urodził się rosyjski inżynier, wynalazca, pisarz literatury science fiction Gienrich Altszuller, twórca metodologii TRIZ
- 1941 – w Generalnym Gubernatorstwie wprowadzono karę śmierci dla Żydów opuszczających teren wyznaczonych dla nich dzielnic i dla Polaków udzielających Żydom schronienia
- 1946 – w noc poprzedzającą wykonanie kary śmierci w Norymberdze samobójstwo popełnił Hermann Göring, marszałek Rzeszy, pilot wojskowy w I wojnie światowej, jeden z głównych przywódców nazistowskich Niemiec, minister lotnictwa i naczelny dowódca niemieckiego lotnictwa wojskowego
- 1981 – z taśm montażowych fabryki w Bielsku-Białej zjechal milionowy egzemplarz malucha
17 października 2021
17 października: imieniny obchodzą m.in.: Andrzej, Ignacy i Seweryna
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
_by_Erling_Mandelmann.jpg)
- 1696 – urodził się królewicz August, jedyny syn polskiego króla Augusta II z saskiej dynastii Wettynów; w latach 1733–1763 książę elektor Saksonii i król Polski
- 1821 – urodził się szkocki fotograf pracujący w USA Alexander Gardner
- 1856 – urodził się rosyjski geograf, oceanograf i kartograf Julij Szokalski
- 1916 – urodził się Tadeusz Chciuk-Celt (na fotografii), cichociemny, kurier ZWZ, redaktor i zastępca dyrektora Sekcji Polskiej RWE
- 1946 – urodził się polski dziennikarz, publicysta i polityk Adam Michnik (na fotografii)
- 2001 – palestyńscy terroryści zastrzelili w Jerozolimie emerytowanego izraelskiego generała Rehavama Ze’eviego, przywódcę prawicowej partii Moledet
19 października 2021
19 października: imieniny obchodzą m.in.: Izaak, Jan i Paweł
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1466 – II pokojem toruńskim zakończyła się wojna trzynastoletnia między Koroną Królestwa Polskiego a zakonem krzyżackim; na mocy traktatu pokojowego Polska uzyskała Pomorze Gdańskie, Warmię oraz zachodnie Prusy z miastami Malbork i Elbląg, część wschodnia Prus – Prusy Zakonne ze stolicą w Królewcu pozostała w rękach Krzyżaków, ale jako lenno Polski
- 1781 – wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: brytyjskie oddziały pod dowództwem Cornwallisa poddały się pod Yorktown armii amerykańskiej generała Washingtona
- 1806 – zmarł polski architekt doby klasycyzmu Stanisław Zawadzki, który w wojskach inżynieryjnych dosłużył się stopnia generała-majora
- 1931 – urodził się brytyjski pisarz John le Carré, autor powieści szpiegowskich
- 1986 – w katastrofie lotniczej samolotu Tupolew w Lebombo na terenie RPA zginął prezydent Mozambiku Samora Machel (na portrecie) oraz mozambiccy ministrowie i ważni urzędnicy rządowi
- 2011 – zmarł ukraiński intelektualista, publicysta i dziennikarz Bohdan Osadczuk, współpracownik paryskiej „Kultury”
21 października 2021
21 października: imieniny obchodzą m.in.: Celina, Jakub i Urszula
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1556 – zmarł włoski pisarz, humanista Pietro Aretino (na portrecie pędzla Tycjana)
- 1831 – powstanie listopadowe: skapitulowała twierdza Zamość, ostatni punkt oporu powstańców; akt zakończył powstanie listopadowe
- 1846 – urodził się włoski pisarz i dziennikarz Edmondo De Amicis (Serce)
- 1931 – zmarł austriacki prozaik, dramaturg i lekarz Arthur Schnitzler (na fotografii)
- 1956 – I sekretarzem KC PZPR w miejsce Edwarda Ochaba został Władysław Gomułka, był to punkt kulminacyjny zmian w Polsce, jakie zaszły po śmierci Stalina
- 1956 – w Sosnowcu otwarto Stadion Ludowy
23 października 2021
23 października: imieniny obchodzą m.in.: Gracjan, Gracjana i Klotylda
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1801 – urodził się niemiecki kompozytor, śpiewak i aktor Albert Lortzing
- 1906 – urodził się polski rzeźbiarz Antoni Kenar, dyrektor Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem
- 1941 – premiera amerykańskiego filmu animowanego Dumbo (zwiastun)
- 1956 – na Węgrzech wybuchło powstanie przeciw komunistycznym rządom (na ilustracji: głowa Stalina – zniszczony fragment pomnika w centrum Budapesztu, zrzuconego z cokołu 23 października 1956)
- 1966 – zmarł polski działacz komunistyczny Franciszek Jóźwiak, komendant główny Milicji Obywatelskiej oraz drugi mąż Heleny Wolińskiej
- 2001 – zmarł angielski sędzia piłkarski Ken Aston, pomysłodawca wprowadzenia żółtych i czerwonych kartek
25 października 2021
25 października: imieniny obchodzą m.in.: Daria, Kryspin i Tadea
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1501 – król Aleksander Jagiellończyk wydał przywilej mielnicki, w którym zgodził się na daleko idące ustępstwa wobec możnowładców; instytucją podejmującą najważniejsze decyzje państwowe został senat, pozycja króla została w zasadzie ograniczona do roli przewodniczącego senatu; postanowienia mielnickie obaliła konstytucja Nihil novi z 1505
- 1671 – włoski astronom Giovanni Cassini odkrył księżyc Saturna – Japet (na zdjęciu sfotografowany przez sondę Cassini)
- 1811 – urodził się francuski matematyk Évariste Galois, prekursor teorii grup oraz nowoczesnej teorii równań algebraicznych
- 1861 – zmarł niemiecki prawnik Friedrich Carl von Savigny, twórca niemieckiego prawa czekowego i wekslowego oraz czołowy przedstawiciel historycznej szkoły prawa
- 1881 – urodził się hiszpański malarz, rzeźbiarz, rysownik Pablo Picasso (na fotografii), czołowy przedstawiciel kubizmu
- 1921 – urodził się ostatni król Rumunii Michał I
27 października 2021
27 października: imieniny obchodzą m.in.: Frumencjusz, Kapitolina i Manfred
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1736 – urodził się szkocki poeta okresu preromantyzmu James Macpherson, autor wpływowej mistyfikacji: zbioru poematów Pieśni Osjana, których autorstwo przypisał (w rzeczywistości nieistniejącemu) celtyckiemu bardowi, tytułowemu Osjanowi, tworząc modę na tzw. osjanizm w okresie sentymentalizmu i romantyzmu
- 1841 – urodził się polski statystyk i demograf Józef Kleczyński, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego
- 1946 – urodził się słowacko-kanadyjski reżyser, producent i scenarzysta filmowy Ivan Reitman (Pogromcy duchów, Gliniarz w przedszkolu, Bliźniacy)
- 1961 – pierwszy testowy lot ciężkiej amerykańskiej rakiety nośnej Saturn I
- 1991 – zmarł polski kompozytor i dyrygent Andrzej Panufnik; odbyły się pierwsze od zakończenia II wojny światowej w pełni wolne wybory do Sejmu RP; tegoż dnia Dżochar Dudajew został wybrany prezydentem Czeczenii
29 października 2021
29 października: imieniny obchodzą m.in.: Wioleta, Felicjan i Zenobiusz
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1611 – tryumfalny wjazd do Warszawy hetmana Stanisława Żółkiewskiego, zwycięzcy spod Kłuszyna; wiódł ze sobą m.in. jeńców z rodu Szujskich (zdetronizowanego cara Wasyla IV i jego braci), których na sejmie warszawskim zmusił do złożenia hołdu królowi Zygmuntowi III Wazie (Hołd Szujskich na obrazie Jana Matejki)
- 1831 – urodził się amerykański paleontolog Othniel Charles Marsh, prekursor badań nad dinozaurami
- 1901 – stracony na krześle elektrycznym został syn polskich emigrantów Leon Czolgosz, amerykański sympatyk anarchizmu i zabójca prezydenta Williama McKinleya
- 1911 – zmarł amerykański dziennikarz i wydawca Joseph Pulitzer (na fotografii), fundator nagrody swojego imienia
- 1971 – urodziła się amerykańska aktorka Winona Ryder, laureatka Złotego Globu
- 1981 – zmarł francuski bard, poeta i kompozytor Georges Brassens
- 2001 – zmarł radziecki reżyser filmowy Grigorij Czuchraj (Czterdziesty pierwszy, Ballada o żołnierzu, Czyste niebo)
31 października 2021
31 października: imieniny obchodzą m.in.: Krzysztofa, Krzysztof i Wolfgang; w Kościołach protestanckich Święto Reformacji
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1711 – urodziła się włoska uczona Laura Bassi, pierwsza w historii Europy kobieta zatrudniona jako profesor fizyki na wyższej uczelni
- 1876 – urodziła się amerykańska poetka Natalie Clifford Barney
- 1916 – zmarł Charles Taze Russell, amerykański kaznodzieja i reformator religijny, twórca ruchu Badaczy Pisma Świętego, z którego wywodzą się Świadkowie Jehowy (na zdjęciu)
- 1926 – zmarł amerykański iluzjonista węgierskiego pochodzenia Harry Houdini, demaskator mediów spirytystycznych
- 1931 – do służby wszedł polski okręt podwodny ORP Wilk
- 1936 – zmarł polski polityk Ignacy Daszyński, socjalista, premier II Rzeczypospolitej, marszałek Sejmu w latach 1928-1930
- 1941 – po 14 latach pracy ukończony został pomnik Mount Rushmore (na fotografii) w Dakocie Południowej
2 października 2021
2 października: imieniny obchodzą m.in.: Berengaria, Stanimir i Teofil; Międzynarodowy Dzień bez Przemocy
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1851 – urodził się Ferdinand Foch, francuski dowódca wojskowy, marszałek Francji, marszałek Polski, feldmarszałek Wielkiej Brytanii
- 1876 – urodził się polski prawnik i ekonomista Gabriel Czechowicz, współpracownik Józefa Piłsudskiego, minister skarbu w latach 1926-1929, jedyny polityk II Rzeczypospolitej postawiony w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu (tak zwana sprawa Czechowicza)
- 1881 – w amerykańskim New Haven założono największą na świecie katolicką organizację świecką o charakterze charytatywnym, Zakon Rycerzy Kolumba
- 1941 – na froncie wschodnim rozpoczęło się niemieckie natarcie na Moskwę; bitwa trwała do 7 stycznia, a jej losy rozstrzygnęły dochodzące do 40 stopni mrozy, które sparaliżowały siły Wehrmachtu
- 1946 – zmarł polski chemik i polityk Ignacy Mościcki (na fotografii), w latach 1926–1939 prezydent Polski
- 1951 – urodził się Sting (na fotografii), wokalista i lider brytyjskiej grupy rockowej The Police
- 1981 – Ali Chamenei wygrał wybory prezydenckie w Iranie
4 października 2021
4 października: imieniny obchodzą m.in.: Dobromiła, Franciszek i Petroniusz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg){kind=small}
- 1636 – podczas wojny trzydziestoletniej Szwedzi pokonali w bitwie pod Wittstock połaczone siły cesarskie i saskie
- 1741 – urodził się polski poeta oświeceniowy Franciszek Karpiński, czołowy przedstawiciel sentymentalizmu, dramatopisarz, pamiętnikarz (Historia mego wieku i ludzi, z którymi żyłem), tłumacz, moralista; autor sielanek (Laura i Filon), wierszy patriotycznych, a także pieśni religijnych (Pieśń poranna – „Kiedy ranne wstają zorze”, Pieśń o Narodzeniu Pańskim – „Bóg się rodzi”), których ponadczasowe walory literackie zapewniły im trwającą do dziś popularność (wysłuchaj „Bóg się rodzi” w interpretacji artystów studia Accantus)
- 1861 – urodził się amerykański malarz i rzeźbiarz Frederic Remington, autor obrazów batalistycznych, historycznych oraz scen rodzajowych przedstawiających życie Dzikiego Zachodu
- 1916 – urodził się rosyjski fizyk i astrofizyk Witalij Ginzburg, laureat Nagrody Nobla; tegoż dnia nad niezamarzającym przez cały rok, ponad 50-kilometrowym fiordem Zatoki Kolskiej założono miasto Romanow na Murmaniu – dzisiejszy Murmańsk, było to ostatnie miasto założone za czasów carskich, dziś jest największym miastem za kołem podbiegunowym (na rosyjskim znaczku pocztowym: most w Murmańsku, otwarty w 2005)
- 1941 – urodziła się Anne Rice (na ilustracji), amerykańska pisarka (Kroniki wampirów, Krzyk w niebiosa)
6 października 2021
6 października: imieniny obchodzą m.in.: Alberta, Brunon i Renat
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1831 – urodził się Richard Dedekind, niemiecki matematyk, który wprowadził wiele nowych pojęć do współczesnej algebry
- 1836 – urodził się niemiecki anatom, fizjolog i patolog Heinrich Wilhelm Waldeyer (na fotografii)
- 1876 – urodził się polski artysta fotografik Jan Bułhak
- 1891 – urodził się węgierski chirurg i esperantysta Kálmán Kalocsay, pisarz, poeta i językoznawca, autor wierszy w języku esperanto, tłumacz poezji, prozy i dramatów na esperanto
- 1971 – w proteście przeciwko krwawemu tłumieniu robotniczych strajków na Wybrzeżu w czasie wydarzeń grudnia 1970 r. bracia Kowalczykowie podłożyli bombę w auli Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu
- 1981 – w czasie defilady wojskowej z okazji 8. rocznicy wojny Jom Kippur, w wyniku zamachu zginął egipski wojskowy i polityk Anwar as-Sadat (na fotografii), prezydent od 1970, laureat Pokojowej Nagrody Nobla
8 października 2021
8 października: imieniny obchodzą m.in.: Laurencja, Pelagia i Taida; dzień niepodległości Chorwacji
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 451 – w Chalcedonie otwarto uroczyście czwarty sobór powszechny biskupów chrześcijańskich (na obrazie pędzla Wasilija Surikowa) zwołany przez cesarza Marcjana oraz jego żonę Pulcherię i zatwierdzony przez papieża Leona I Wielkiego; najważniejsze uzgodnienie soboru dotyczyło dwóch natur w Chrystusie
- 1656 – potop szwedzki: bitwa pod Prostkami pomiędzy sprzymierzonymi wojskami Rzeczypospolitej i Tatarów pod dowództwem hetmana polnego litewskiego Wincentego Gosiewskiego a wojskami brandenbursko-szwedzkimi pod dowództwem generała Jerzego Fryderyka Waldecka z posiłkującą go jazdą Bogusława Radziwiłła
- 1856 – zatrzymanie przez władze Chin statku pływającego pod banderą Hongkongu dało rządowi Zjednoczonego Królestwa pretekst do interwencji, której skutkiem była II wojna opiumowa
- 1871 – wybuch pożaru, który zniszczył Chicago (na litografii); tegoż dnia wybuchł także pożar miasta Peshtigo w stanie Wisconsin
- 1926 – urodził się polski polityk, znawca prawa międzynarodowego Krzysztof Skubiszewski, w latach 1989-1993 minister spraw zagranicznych
- 2001 – 118 osób zginęło w zderzeniu w czasie startu należącego do skandynawskich linii SAS samolotu MD-82 z awionetką Cessna na mediolańskim lotnisku Linate
10 października 2021
10 października: imieniny obchodzą m.in.: Leon, Tomiła i Zbigniew
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1731 – urodził się brytyjski chemik i fizyk Henry Cavendish, który m.in. odkrył wodór, oznaczył chemiczny skład wody i powietrza, a także jako pierwszy w miarę dokładnie obliczył masę Ziemi, używając skonstruowanej przez siebie wagi skręceń
- 1846 – William Lassell odkrył Trytona, największego z księżyców Neptuna (na fotografii)
- 1861 – urodził się norweski oceanograf, badacz polarny, przyrodnik oraz dyplomata i międzynarodowy działacz społeczny Fridtjof Nansen, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (na fotografii)
- 1881 – ukazała się praca Darwina O tworzeniu się gruntu przez działalność robaków (The Formation of Vegetable Mould through the Action of Worms), była to pierwsza publikacja o wpływie dżdżownic na glebę i przyczyniła się do zmiany poglądów na rolę tych zwierząt, którym w tamtych czasach nie poświęcano w ogrodnictwie zbytniej uwagi
- 1916 – zmarł włoski architekt Antonio Sant’Elia, przedstawiciel futuryzmu w architekturze, znany z wizjonerskich, utopijnych projektów wieżowców, lotnisk i całych metropolii
- 1961 – urodziła się Danuta Stenka, polska aktorka teatralna, filmowa i radiowa, laureatka Orła za role w Chopin. Pragnienie miłości i Katyń
- 1991 – w Krakowie zastrzelony został Andrzej Zaucha, polski wokalista jazzowy, saksofonista, perkusista, aktor
12 października 2021
12 października: imieniny obchodzą m.in.: Edwin, Maksymilian i Serafin
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1891 – urodziła się Edith Stein znana jako św. Teresa Benedykta od Krzyża, filozof, święta Kościoła rzymskokatolickiego
- 1921 – Rada Ligi Narodów podjęła decyzję o dokonaniu podziału Górnego Śląska: Polska otrzymała ok. 30% powierzchni terytorium plebiscytowego zamieszkiwanego przez 46% ludności, na którym znajdowało się 60% hut i 76% kopalń (węgla oraz rud cynku i ołowiu); rozstrzygnięcie zostało ostatecznie zatwierdzone przez Radę Ambasadorów Ligi Narodów 20 października
- 1931 – na górze Corcovado w Rio de Janeiro, na pamiątkę setnej rocznicy niepodległości Brazylii, uroczyście odsłonięto pomnik Chrystusa Odkupiciela (na zdjęciu); statuę zaprojektował Paul Landowski – francuski rzeźbiarz polskiego pochodzenia, rzeźbę zbudowano we Francji i przewieziono do Rio de Janeiro
- 1956 – zmarł włoski kompozytor muzyki sakralnej Lorenzo Perosi, dyrektor chóru Kaplicy Sykstyńskiej
- 1971 – zmarł amerykański muzyk rock and rollowy i rockabilly Gene Vincent, wykonawca utworu Be-Bop-A-Lula; tegoż dnia na Broadwayu odbyła się premiera musicalu Jesus Christ Superstar Andrew Lloyd Webbera
- 1996 – zmarł francuski tenisista, działacz sportowy i przedsiębiorca René Lacoste, twórca marki Lacoste
14 października 2021
14 października: imieniny obchodzą m.in.: Paraskewa, Bernard i Kalikst
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1801 – urodził się belgiski fizyk Joseph Plateau, odkrywca zjawiska stroboskopowego i twórca fenakistiskopu
- 1806 – podwójna bitwa pod Jeną i Auerstedt: cesarz Napoleon Bonaparte odniósł zwycięstwo nad wojskami pruskimi w bitwie pod Jeną, marszałek Louis Nicolas Davout rozgromił główne siły pruskie pod osobistym dowództwem króla Fryderyka Wilhelma III pod Auerstedt
- 1861 – rosyjski namiestnik Karol Lambert wprowadził stan wojenny na terytorium Królestwa Polskiego (na ilustracji: Warszawa 1861)
- 1876 – urodził się francuski anarchista Jules Bonnot, lider illegalistycznej grupy nazywanej gangiem Bonnota
- 1896 – urodził się niemiecki polityk Wolf-Heinrich von Helldorf, prezydent berlińskiej policji skazany za udział w zamachu na Adolfa Hitlera
- 1906 – urodziła się amerykańska filozof Hannah Arendt (na ilustracji graffiti w miejscu jej urodzenia)
- 1926 – w Londynie wydano powieść dla dzieci Kubuś Puchatek A.A. Milne’a
16 października 2021
16 października: imieniny obchodzą m.in.: Gaweł, Jadwiga i Małgorzata; Światowy Dzień Żywności
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1791 – zmarł rosyjski feldmarszałek Grigorij Potiomkin, prezydent Kolegium Wojskowego, głównodowodzący w wojnie z Turcją 1787-1792, jeden z faworytów Katarzyny Wielkiej
- 1841 – urodził się japoński polityk Hirobumi Itō, pierwszy premier Japonii (na fotografii)
- 1886 – urodził się żydowski polityk Dawid Ben Gurion, działacz ruchu syjonistycznego, jeden z głównych założycieli państwa Izrael, w latach 1948‑1954 i 1955‑1963 premier i minister obrony Izraela
- 1906 – oszust kapitan z Köpenick (na ilustracji) podporządkował sobie miasto, aresztował burmistrza i zarekwirował miejską kasę
- 1921 – urodził się polski reżyser filmowy Andrzej Munk (Eroica, Zezowate szczęście, Pasażerka)
- 1946 – straceni zostali przywódcy III Rzeszy, skazani na karę śmierci przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze: Hans Frank – Generalny Gubernator w okupowanej Polsce; Wilhelm Frick – minister spraw wewnętrznych, potem protektor Czech i Moraw; Alfred Jodl – szef sztabu generalnego w Naczelnym Dowództwie Wehrmachtu; Ernst Kaltenbrunner – szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy; Wilhelm Keitel – szef Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu; Joachim von Ribbentrop – minister spraw zagranicznych; Alfred Rosenberg – główny ideolog NSDAP; Fritz Sauckel – organizator robót przymusowych; Arthur Seyss-Inquart – Komisarz Rzeszy w okupowanej Holandii oraz Julius Streicher – wydawca „Der Stürmer”
18 października 2021
18 października: imieniny obchodzą m.in.: Bratumił, Siemowit i Łukasz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1871 – zmarł angielski matematyk i mechanik Charles Babbage (na portrecie), twórca maszyny analitycznej
- 1926 – urodził się amerykański muzyk Chuck Berry
- 1931 – zmarł amerykański wynalazca Thomas Alva Edison (na zdjęciu), wynalazca fonografu, betoniarki, dyktafonu i krzesła elektrycznego, założyciel prestiżowego czasopisma naukowego „Science”
- 1946 – urodził się kanadyjski kompozytor muzyki filmowej Howard Shore, twórca muzyki do filmów Władca Pierścieni, Gangi Nowego Jorku, Milczenie owiec, Aviator
- 1956 – urodziła się amerykańska tenisistka czeskiego pochodzenia Martina Navrátilová
- 1976 – premiera filmu Brunet wieczorową porą w reżyserii Stanisława Barei
- 1981 – Wojciech Jaruzelski został I sekretarzem KC PZPR,
20 października 2021
20 października: imieniny obchodzą m.in.: Irena, Jan Kanty i Witalis
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1616 – urodził się duński anatom, matematyk i teolog Thomas Bartholin
- 1866 – urodził się polski filozof i psycholog Kazimierz Twardowski
- 1891 – urodził się brytyjski fizyk James Chadwick, odkrywca neutronu, laureat Nagrody Nobla
- 1901 – zmarł bankier i filantrop Hipolit Wawelberg
- 1926 – urodził się polski aktor, satyryk, poeta Andrzej Waligórski
- 1946 – urodziła się austriacka pisarka Elfriede Jelinek, laureatka Nagrody Nobla
- 2011 – wojna domowa w Libii: powstańcy zdobyli Syrtę i schwytali, a następnie zamordowali długoletniego dyktatora Libii Mu’ammara al-Kaddafiego (na fotografii)
22 października 2021
22 października: imieniny obchodzą m.in.: Filip, Kordian i Salomea
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 741 – zmarł Karol Młot, majordom i realny władca królestwa Franków
- 1721 – Piotr I Wielki przyjął tytuł Imperatora Wszechrosji, a jego państwo nazwano Cesarstwem Rosyjskim
- 1811 – urodził się węgierski kompozytor, pianista i dyrygent Ferenc Liszt (na portrecie pędzla Miklósa Barabása)
- 1876 – urodziła się hrabianka Róża Czacka, sama niewidoma od 22 roku życia, organizatorka opieki nad niewidomymi, założycielka Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi, franciszkanka, założycielka i przełożona nowego zgromadzenia zakonnego Służebnic Krzyża
- 1906 – zmarł francuski malarz Paul Cézanne
- 1921 – urodził się francuski bard, poeta i kompozytor Georges Brassens (na fotografii)
- 1986 – zmarł węgierski biochemik Albert Szent-Györgyi, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny
24 października 2021
24 października: imieniny obchodzą m.in.: Areta, Marcin i Walentyna; Dzień Narodów Zjednoczonych
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1531 – bitwa na wzgórzu Gubel, ostatnie starcie II wojny kappelskiej rozgrywanej pomiędzy kantonami katolickimi a protestanckimi w Szwajcarii
- 1601 – zmarł duński astronom, astrolog i alchemik Tycho Brahe, znany ze swych dokładnych obserwacji oraz skatalogowania wielu ciał niebieskich
- 1831 – na terenie Domu Fauna w Pompejach została odnaleziona starożytna mozaika przedstawiająca Aleksandra Wielkiego i Dariusza III pod Issos (na ilustracji: detal mozaiki przedstawiający postać Aleksandra)
- 1841 – urodził się polski matematyk i inżynier Władysław Folkierski, uczestnik powstania styczniowego oraz profesor uniwersytetu w Limie w Peru
- 1851 – angielski astronom William Lassell odkrył dwa księżyce Urana – Ariel i Umbriel
- 1926 – urodził się amerykański malarz, rzeźbiarz, pisarz Charles Marion Russell, jeden z najbardziej popularnych malarzy - obok Frederica Remingtona - podejmujących tematykę amerykańskiego Dzikiego Zachodu, kowbojów, Indian, tamtejszej dzikiej przyrody (na ilustracji obraz „In the Enemy’s Country”)
- 1966 – urodził się rosyjski przedsiębiorca Roman Abramowicz, właściciel klubu piłkarskiego Chelsea F.C.
26 października 2021
26 października: imieniny obchodzą m.in.: Ewaryst, Leonarda i Lucjan
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1431 – urodził się Herkules I d’Este (na portrecie), książę Ferrary i Modeny
- 1866 – urodził się polski polityk socjalistyczny Ignacy Daszyński, pierwszy premier odrodzonej Polski, marszałek Sejmu
- 1906 – zmarł śląski ksiądz Jan Dzierżon – pszczelarz, odkrywca zjawiska partenogenezy u pszczół
- 1916 – urodził się francuski polityk François Mitterrand, w latach 1981-1995 prezydent Francji
- 1931 – rozpoczął się proces przywódców opozycji parlamentarnej – Centrolewu
- 1941 – zginął radziecki pisarz młodzieżowy Arkadij Gajdar, autor powieści Timur i jego drużyna
- 1956 – urodził się amerykański adwokat i pisarz Mike Godwin, twórca prawa nazwanego jego imieniem
28 października 2021
28 października: imieniny obchodzą m.in.: Cyryla, Szymon i Tadeusz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.PNG)
- 1651 – zmarł zakonnik i igumen Hiob Poczajowski, święty prawosławny, adresat modlitw o uchronienie przed najazdem wrogów i innowierców
- 1696 – urodził się Maurycy Saski (na portrecie), hrabia saski, wódz i strateg wojskowości, marszałek Francji, książę Kurlandii i Semigalii
- 1846 – urodził się francuski restaurator Auguste Escoffier, autor książek kucharskich, propagator tradycyjnej kuchni francuskiej, twórca deseru melba
- 1886 – prezydent Grover Cleveland oficjalnie odsłonił Statuę Wolności w Nowym Jorku (na fotografii)
- 1956 – władze komunistyczne zwolniły z miejsca odosobnienia w Komańczy prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego
- 1981 – James Hetfield i Lars Ulrich założyli zespół Metallica
30 października 2021
30 października: imieniny obchodzą m.in.: Anioł, Przemysław i Zenobia
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg){kind=link}
_by_Erling_Mandelmann.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.PNG){kind=link}
- 1741 – urodziła się szwajcarska malarka Angelika Kauffmann (na ilustracji alegoria poezji i muzyki)
- 1881 – zmarł austriacki inżynier kolejnictwa Mathias von Schönerer, budowniczy pierwszej publicznej konnej linii kolei żelaznej na kontynencie europejskim
- 1936 – zmarł polski malarz, grafik, scenograf Ferdynand Ruszczyc, reprezentant symbolizmu, organizator życia kulturalnego Wilna
- 1941 – II wojna światowa: rozpoczęło się oblężenie Sewastopola
- 1961 – zdetonowano Car-bombę, największa eksplozja jądrowa w dziejach ludzkości
- 1981 – rozpoczęła się misja radzieckiej sondy kosmicznej Wenera 13 (na znaczku pocztowym), której celem było zbadanie powierzchni Wenus
- 1986 – urodził się austriacki skoczek narciarski Thomas Morgenstern, wielokrotny mistrz olimpijski i świata