Wiktor Kaliciński

Wiktor Kaliciński

major lekarz
Data urodzenia	10 sierpnia 1894 lub 18 sierpnia 1896
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 Katyń
Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa (kampania wrześniowa)
Późniejsza praca	lekarz
Odznaczenia

Wiktor Kaliciński

Data urodzenia	10 sierpnia 1894 lub 18 sierpnia 1896
Data i miejsce śmierci	1940 Katyń
Zawód, zajęcie	lekarz patolog
Narodowość	polska
Tytuł naukowy	doktor
Stanowisko	kierownik Pracowni Anatomopatologicznej
Pracodawca	Centrum Wyszkolenia Sanitarnego
Rodzice	Tadeusz Maria (z d. Buratowska)
Małżeństwo	Anna (z d. Drezińska)
Dzieci	Małgorzata, Kajetan

Wiktor Franciszek Kaliciński (ur. 10 sierpnia 1894 lub 18 sierpnia 1896, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – polski lekarz patolog, anatomopatolog, doktor nauk medycznych, specjalista balsamowania zwłok, szambelan papieski, major lekarz Wojska Polskiego, legionista, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Lekarze Józef Laskowski i Wiktor Kaliciński przy pracowni Anatomopatologicznej Centrum Wyszkolenia Sanitarnego (1935)

Urodził się jako syn Tadeusza i Marii, z domu Buratowska. Absolwent c. k. gimnazjum w Nowym Targu, gdzie 15 marca 1915 złożył przedwczesny (wojenny) egzamin dojrzałości (Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku podało, że Wiktor Kaliciński zdał maturę w 1915 w Gimnazjum Filologicznym w Tarnowie). Podczas nauki szkolnej należał do Drużyn Podhalańskich i Związku Strzeleckiego. W trakcie I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich i służył w szeregach I Brygady Legionów Polskich w VI batalionie. Został ranny w bitwie pod Krzywopłotami. W szeregach Legionów był do 3 lutego 1916. Później działał w Polskiej Organizacji Wojskowej.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w listopadzie wstąpił do Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W czerwcu 1919 został ranny. W listopadzie 1919 awansowany do stopnia podporucznika, skierowany do Dywizji Strzelców Podhalańskich, od czerwca 1920 służył w pociągu sanitarnym. W 1921 odkomenderowany ze służby celem ukończenia studiów medycznych, które prowadził z przerwami od 1915. Dyplom doktora wszechnauk lekarskich uzyskał w 1925 na Uniwersytecie Warszawskim ze specjalizacją anatomii patologicznej. Został pracownikiem Centrum Wyszkolenia Sanitarnego w Warszawie, w którym pracował kolejno na stanowisku wykładowcy, jako asystent, starszy asystent, kierownik pracowni, po czym został kierownikiem Pracowni Anatomopatologicznej. Generał dr Jan Kołłątaj-Srzednicki, komendant CWS, nazwał go „wybitnym anatomopatologiem”. Był kierownikiem Zakładu Patologii w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie. Współpracował z Instytutem Radowym w Warszawie. Prowadził badania w dziedzinie patologii, a także w zakresie komórek nowotworowych. W latach 30. XX w. kierował Przychodnią Przeciwgruźliczą w Warszawie i pracował w niej na stanowisku rentgenologa. Był działaczem i skarbnikiem w Polskim Towarzystwie Radiologicznym, członkiem Komitetu Walki z Rakiem, Towarzystwa Przeciwgruźliczego. Był sekretarzem redakcji czasopisma „Nowotwory”.

Został awansowany do stopnia kapitana w Korpusie Oficerów Sanitarnych Lekarzy ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 (w 1928 był zweryfikowany z lokatą 25). W 1934 awansowany do stopnia majora. Był przydzielony do kadry oficerskiej służby zdrowia, krótkotrwale skierowany do Szpitala Rejonowego w Katowicach, później do Oficerskiej Szkoły Sanitarnej, od 1934 do Szkoły Podchorążych Sanitarnych.

Do połowy 1935 dr Kaliciński wykonał dwanaście zabiegów balsamowania zwłok, w tym ciał ministra Huberta Lindego (1926), ministra Bronisława Pierackiego (1934) oraz Jakuba Ksawerego Potockiego (1934). Po śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego 12 maja 1935 roku (którego Wiktor Kaliciński znał i był z nim związany) podjął się balsamowania ciała po raz trzynasty. W nocy z 12 na 13 maja 1935 roku mjr dr Wiktor Kaliciński i dr Józef Laskowski działając pod presją czasu wyjęli mózg i zabezpieczyli go do dalszych badań (aby mózg nadawał się do badań, nie mogło minąć więcej niż 24 godziny od śmierci); w 1938 została wydana monografia pt. Mózg Józefa Piłsudskiego opracowana pod redakcją prof. Maksymiliana Rosego. Lekarze wyjęli jego serce (które zostało pochowane obok szczątków jego matki na cmentarzu na Rossie w Wilnie) oraz wykonali sekcję zwłok Marszałka i pracowali nad jego konserwacją i balsamowaniem (mumifikacją). W późniejszym czasie Wiktor Kaliciński dokonywał poprawek w tym zakresie, a 21 października 1935 w krypcie św. Leonarda na Wawelu uczestniczył także w przeniesieniu zwłok Naczelnika do innej trumny.

Ponadto był członkiem Związku Legionistów i Związku Podhalan. Działał w Komitecie Budowy Pomnika dla Uczczenia Pamięci Członków Służby Zdrowia Poległych za Ojczyznę za czas od 1927 do 1930. Otrzymał tytuł szambelana papieskiego.

Po wybuchu II wojny światowej 1939 wraz z kadrą Centrum Wyszkolenia Sanitarnego ewakuował się na tereny wschodnie, a po agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez Sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. Osadzony tam inny dr Jan Zienkiewicz zapisał w swoim dzienniku (odnalezionym w czasie ekshumacji z 1943), iż dr Wiktor Kaliciński wygłaszał dla współosadzonych odczyty o balsamowaniu zwłok Marszałka Piłsudskiego w 1935 i innych kwestiach związanych z jego osobą. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji biura politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 1716. Zwłoki rozpoznał dr Marian Wodziński, powołany przez Polski Czerwony Krzyż jako biegły sądowy w skład komisji dla zbadania miejsca zbrodni, który był krewnym szwagierki Mariana Wodzińskiego Krystyny z Drezińskich. Przy zwłokach Wiktora Kalicińskiego zostały odnalezione m.in. pismo ze Szpitala Wojskowego nr 504, wizytówka, karta szczepień, blok notesowy, kalendarzyk kieszonkowy, kartka z nazwiskiem doktora oraz wizytówka z treścią: „W razie śmierci zawiadomić żonę moją Kalicińską, Warszawa, Matejki 6 m. 1, 7 września 1939”.

Był żonaty z Anną, z domu Drezińską, z którą miał córkę Małgorzatę (po mężu Buraczewska) i syna Kajetana.

Upamiętnienie

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło awansował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

12 listopada 2012 jego nazwisko zostało umieszczone na jednej z tablic poświęconej profesorom i uczniom nowotarskiego gimnazjum poległym i pomordowanym w czasie wojen.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Niepodległości (2 sierpnia 1931)
• Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)
• Krzyż I Brygady „Za wierną służbę”
• Pro Ecclesia et Pontifice (Watykan, 1937)

Zobacz też

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)

Bibliografia

• Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 244. [dostęp 2014-07-12].
• Agnieszka Maj: Całe życie czekała na męża, który zginął w Katyniu. dziennikpolski24.pl, 14 kwietnia 2010. [dostęp 2014-07-12].
• Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Wiktor Kaliciński. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2014-07-12].
• Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914–1939. Wiktor Kaliciński. officersdatabase.appspot.com. [dostęp 2014-07-12].
• Zygmunt Wiśniewski: Lekarzy losy wojenne (10) – Droga do Katynia. oil.org.pl. [dostęp 2014-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)].
• Bogusław Kwiatkowski: Fragment książki „Mumie. Władcy, święci, tyrani”. polityka.pl, 19 listopada 2009. [dostęp 2014-07-12].
• Jan Bohdan Gliński: Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów ofiar drugiej wojny światowej. T. I–III. Warszawa: Naczelna Izba Lekarska, 1997, 1999, 2003. ISBN 83-85842-22-5, ISBN 83-903219-3-9, ISBN 83-879444-89-0.brak strony w książce
• Wiktor Kaliciński. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-07-12].

Linki zewnętrzne

• Wiktor Kaliciński – publikacje w bibliotece Polona