Willa Koci Zamek w Bochni
 nr rej. A-1317/M z 6 kwietnia 1977[1]
| |
 Willa w 2010 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Konstytucji 3 Maja 3 |
| Typ budynku |
willa |
| Styl architektoniczny |
secesja, historyzm, eklektyzm |
| Architekt | |
| Kondygnacje |
3 |
| Rozpoczęcie budowy |
1895 |
| Ważniejsze przebudowy |
1930 |
| Pierwszy właściciel |
Mieczysław Dembowski |
Położenie na mapie Bochni  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego  | |
 49°58′21,8″N 20°25′40,4″E/49,972722 20,427889
| |
Willa pod Kozłem (1895 r.) – powszechnie znana jako "koci zamek", willa wybudowana w 1895 roku według projektu wybitnego architekta Teodora Talowskiego w Bochni, jako willa historyzująca i eklektyczna w formie. Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego. Jeden z najpiękniejszych obiektów w mieście.
Pierwotnie willa była budynkiem parterowym mieszkalnym, częściowo podpiwniczonym o zwartej bryle. W roku 1930 dokonano adaptacji parteru na drukarnię oraz nadbudowano kolejną kondygnację mieszkalną. Część frontowa nie uległa zmianie. Korpus główny podwyższono o 3,5 m i przykryto pierwotnym dachem, przez co willa zachowała swoją formę i pierwotny charakter architektoniczny. Willa jest murowana z cegły i kamienia, rzut oparty na literze L, z wejściem głównym od strony północno-zachodniej w formie aneksu ze schodami zewnętrznymi pod podcieniem i zwieńczonym malowniczym szczytem z herbem Jelita i głową kozła w zwieńczeniu. Rodzina Dembowskich posługiwała się bowiem herbem Jelita. Większość detali kamiennych wykonano w zakładzie Wojciecha Samka (Zakład Rzeźby Artystycznej). Witraże wykonano w krakowskim Zakładzie Witraży Żeleńskich. Willa jest wybitnym przykładem polskiej architektury nurtu spomiędzy XIX-XX wiecznej architektury światowej - historyzmu, stylu naśladującego minione wielkie style w sztuce, i modernistycznego stylu w sztuce europejskiej - secesji. Jest jedną z najpiękniejszych i najlepszych realizacji Teodora Talowskiego, wieńcząca jego najlepszy okres twórczości. Obiekt w swojej formie nawiązuje do stylu romańskiego z elementami dekoracyjnymi w stylu neobarokowym. Sama elewacja jest secesyjna.
Willa została zaprojektowana dla lekarza Mieczysława Dembowskiego, który zgodził się na oryginalny sposób projektowania i pozostawił Teodorowi Talowskiemu całą swobodę pod względem rozwiązań form architektonicznych. Od 1928 roku ówczesny właściciel willi prowadził tu drukarnie Secesja, a od 1949 roku, kiedy drukarnia została przejęta na własność Państwa, działał do roku 1989 terenowy oddział krakowskiej Drukarni Narodowej. Obecnie parter wynajmuje Archiwum Narodowe w Krakowie - Oddział w Bochni.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 2 [dostęp 2017-12-23].