Wirtualna woda

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Wirtualna woda – ilość wody, która jest potrzebna do wyprodukowania danego produktu spożywczego, a także produkty, które są sprzedawane państwom, w których nie są uprawiane (bądź uprawiane w małej ilości) ze względu na niedostępność wody. Zaoszczędzona w ten sposób woda może być wykorzystana do innych celów. Obroty wirtualną wodą wynoszą około 800 mld USD[1].

Koncepcja została wprowadzona w 1993 przez Johna Anthony’ego Allana[2] z King’s College London i  School of Oriental and African Studies, jako argument za twierdzeniem, że kraje Bliskiego Wschodu mogą chronić swoje niewielkie zasoby wodne, poprzez opieranie w większym stopniu swojej gospodarki na imporcie żywności. Za swój naukowy wkład został nagrodzony w 2003 roku Stockholm Water Prize[3]. Allan twierdzi, że: „Woda jest uważana za wirtualną, ponieważ w momencie kiedy pszenica jest dojrzała, realna ilość wody zużyta do jej uprawy, nie jest już w niej zawarta. Idea wirtualnej wody pomaga nam zrozumieć, jak wiele wody jest potrzebne do wyprodukowania różnych produktów i usług. W suchych i półsuchych regionach, wiedza na temat wartości wirtualnej wody towaru lub usługi może być przydatne w określaniu najkorzystniejszego wykorzystania dostępnych zasobów wodnych."

Jeden hamburger to około 2400 litrów wirtualnej wody. Przeciętny Amerykanin konsumuje około 6800 litrów wirtualnej wody każdego dnia, trzykrotnie więcej niż Chińczyk[4]. Innym przykładem może być pszenica, której produkcja wymaga 1600 m3 wody na tonę (dokładna wartość może wynosić mniej lub więcej, w zależności od warunków klimatycznych i praktyk rolniczych). Hoekstra i Chapagain zdefiniowali zawartość wirtualnej wody w produkcie (towarze, usłudze) jako „objętość słodkiej wody, zużytej do wyprodukowania produktu, zmierzona w miejscu jego produkcji”[5]. Odnosi się do sumy zużycia wody na różnych etapach łańcucha produkcji.

Koncept wirtualnej wody posiada istotne niedoskonałości, co oznacza, że poleganie na jego wartości w podejmowaniu decyzji administracyjnych, wiąże się z ryzykiem. Według Australijskiej National Water Commission miara wirtualnej wody ma bardzo ograniczone zastosowanie praktyczne w podejmowaniu decyzji dotyczących sposobu wykorzystania ograniczonych zasobów wodnych[6].

Handel wirtualną wodą[edytuj | edytuj kod]

Handel wirtualną wodą odnosi się do idei, że towary i usługi podlegają wymianie, a więc także wirtualna woda. Jeżeli kraj importuje tonę pszenicy, zamiast produkować ją na swoim terytorium, oszczędza około 1300 m3 lokalnej wody. Jeżeli dany kraj cierpi na niedobór wody, „oszczędzona” w ten sposób może zostać użyta do pokrycia innych potrzeb. Jeżeli kraj-eksporter cierpi na niedobór wody i wyeksportował 1300 m3 lokalnej wody w postaci tony pszenicy, to nie jest ona już dostępna do wykorzystania w innych celach. Pomysł ten pociąga oczywiste wnioski o znaczeniu strategicznym dla krajów w których słodka woda jest zasobem deficytowym, takich jak np. kraje Wspólnoty Rozwoju Afryki Południowej[7][8][9].

Kraje o poważnym deficycie wody, takie jak np. Palestyna, ograniczają eksport pomarańczy (obciążonych relatywnie dużym ładunkiem wirtualnej wody), aby ograniczyć eksport dużych ilości wody do innych części świata.

W ostatnich latach idea wirtualnej wody była przedmiotem naukowej i politycznej debaty. Pojęcie konceptu jest dość rozmyte, waha się od pojęcia analitycznego, o funkcji opisowej, do strategii motywowanej politycznie. Jako pojęcie analityczne, handel wirtualną wodą jest instrumentem pozwalającym na identyfikację i ocenę podjętych działań, nie tylko w dyskusji naukowej, ale także politycznej. Jako strategia, koncept handlu wirtualną wodą mierzy się z pytaniem, czy może zostać zastosowany w zrównoważony sposób, z poszanowaniem zasad ekonomii, wartości ekologicznych i społecznych oraz w których krajach zastosowanie tej strategii przyniosłoby korzystne efekty.

Dane pozyskane metodami geoinformatycznymi na temat wirtualnej wody mogą zostać zaimplementowane w ekonomicznych modelach handlu międzynarodowego, takich jak Global Trade Analysis Project (GTAP) Computable General Equilibrium Model[10].  Modele takie mogą być wykorzystywane w analizie ekonomicznych skutków zmian zasobów słodkiej wody lu polityki nią gospodarowania, jak i skutków jakie wywierają na zasoby wodne rozwój gospodarczy i liberalizacja handlu.

Reasumując, handel wirtualną wodą umożliwia nową perspektywę spojrzenia na problemy gospodarki wodnej[11][12]. Według ustaleń konferencji z 2006 roku we Frankfurcie, wydaje się uzasadnionym, połączenie modelu Zintegrowanego Zarządzania Zasobami Wodnymi (IWRM) z konceptem wirtualnej wody.

Australijscy naukowcy podjęli próbę zastosowania metod analizy Life Cycle Assessment do oceny zużycia wody[13].

Ślad wodny[edytuj | edytuj kod]

Koncepcja wirtualnej wody w zamyśle odnosi się do teorii, że kraje mogą chronić własne zasoby wodne, poprzez import żywności. W 2002 roku profesor Arjen Y. Hoekstra, wtedy pracownik UNESCO-IHE, obecnie University of Twente; zaproponował pojęcie śladu wodnego. Ślad wodny ilustruje zależność pomiędzy konsumowanymi towarami i usługami lub wzorcem konsumpcji, a zużyciem zasobów wodnych i zanieczyszczeniem środowiska.

Handel wirtualną wodą i ślad wodny mogą być postrzegane jako część szerszego zagadnienia - globalizacji zasobów wodnych

Zawartość wirtualnej wody w wybranych produktach[edytuj | edytuj kod]

Poniższa tabela ukazuje średnią zawartość wirtualnej wody w wybranych produktach w różnych krajach [m3/t][14]:

Product Stany Zjednoczone USA Chiny Indie Indie Rosja Rosja Indonezja Indonezja Australia Australia Brazylia Brazylia Japonia Japonia Meksyk Meksyk Włochy Włochy Holandia Holandia Średnia światowa
Ryż (niełuskany) 1275 1321 2850 2401 2150 1022 3082 1221 2182 1679 2291
Ryż (łuskany) 1656 1716 3702 3118 2793 1327 4003 1586 2834 2180 2975
Ryż (łamany) 1903 1972 4254 3584 3209 1525 4600 1822 3257 2506 3419
Pszenica 849 690 1654 2375 1588 1616 734 1066 2421 619 1334
Kukurydza 489 801 1937 1397 1285 744 1180 1493 1744 530 408 909
Soja 1869 2617 4124 3933 2030 2106 1076 2326 3177 1506 1789
Trzcina cukrowa 103 117 159 164 141 155 120 171 175
Bawełna nasiona 2535 1419 8264 4453 1887 2777 2127 3644
Bawełna szarpie 5733 3210 18694 10072 4268 6281 4812 8242
Jęczmień 702 848 1966 2359 1425 1373 697 2120 1822 718 1388
Sorgo 782 863 4053 2382 1081 1609 1212 582 2853
Kokos 749 2255 2071 1590 1954 2545
Proso 2143 1863 3269 2892 1951 3100 4534 4596
Kawa (zielona) 4864 6290 12180 17665 13972 28119 17373
Kawa (palona) 5790 7488 14500 21030 16633 33475 20682
Herbata 11110 7002 3002 9474 6592 4940 9205
Wołowina 13193 12560 16482 21028 14818 17112 16961 11019 37762 21167 11681 15497
Wieprzowina 3946 2211 4397 6947 3938 5909 4818 4962 6559 6377 3790 4856
Kozina 3082 3994 5187 5290 4543 3839 4175 2560 10252 4180 2791 4043
Baranina 5977 5202 6692 7621 5956 6947 6267 3571 16878 7572 5298 6143
Drób 2389 3652 7736 5763 5549 2914 3913 2977 5013 2198 2222 3918
Jajka 1510 3550 7531 4919 5400 1844 3337 1844 4277 1389 1404 3340
Mleko 695 1000 1369 1345 1143 915 1001 812 2382 861 641 990
Mleko w proszku 3234 4648 6368 6253 5317 4255 4654 3774 11077 4005 2982 4602
Ser 3457 4963 6793 6671 5675 4544 4969 4032 11805 4278 3190 4914
Skóra (bydlęca) 14190 13513 17710 22575 15929 18384 18222 11864 40482 22724 12572 16656

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Peter Rogers. Globalna Hydrozagadka. „Świat Nauki”, s. 42-47, wrzesień 2008. Prószyński Media. 
  2. ↑ "Looming water crisis simply a management problem" by Jonathan Chenoweth, New Scientist 28.08.2008, s. 28-32.
  3. ↑ SIWI, Stockholm International Water Institute [online], www.siwi.org [dostęp 2016-10-06].
  4. ↑ CSRInfo.
  5. ↑ A.Y. Hoekstra, A.K. Chapagain, Water footprints of nations: Water use by people as a function of their consumption pattern, „Water Resources Management”, 1, 2006, s. 35–48, DOI: 10.1007/s11269-006-9039-x, ISSN 0920-4741 [dostęp 2016-10-06] (ang.).
  6. ↑ Archived - National Water Commission - Page 1 [online], www.nwc.gov.au [dostęp 2016-10-06].
  7. ↑ Turton, A.R. 1998. The Hydropolitics of Southern Africa: The Case of the Zambezi River Basin as an Area of Potential Co-operation Based on Allan’s Concept of ‘Virtual Water’. Unpublished M.A. Dissertation, Department of International Politics, University of South Africa, Pretoria, South Africa.
  8. ↑ Turton, A.R., Moodley, S., Goldblatt, M. & Meissner, R. 2000. An Analysis of the Role of Virtual Water in Southern Africa in Meeting Water Scarcity: An Applied Research and Capacity Building Project. Johannesburg: Group for Environmental Monitoring (GEM).
  9. ↑ Earle, A. & Turton, A.R. 2003. The Virtual Water Trade amongst Countries of the SADC. In Hoekstra, A. (Ed.) Virtual Water Trade: Proceedings of the International Experts Meeting on Virtual Water Trade. Delft, the Netherlands, 12–13.12.2002. Research Report Nr. 12. Delft: IHE. s. 183-200.
  10. ↑ Maria Berrittella i inni, The economic impact of restricted water supply: A computable general equilibrium analysis, „Water Research”, 8, 2007, s. 1799–1813, DOI: 10.1016/j.watres.2007.01.010 [dostęp 2016-10-06].
  11. ↑ „Watersheds and Problemsheds: Explaining the Absence of Armed Conflict Over Water in the Middle East” [online], 27 listopada 2006 [dostęp 2016-10-06] [zarchiwizowane z adresu 2006-11-27].
  12. ↑ Earle, A. 2003. Watersheds and Problemsheds: A Strategic Perspective on the Water/Food/Trade Nexus in Southern Africa. In Turton, A.R., Ashton, P.J. & Cloete, T.E. (Eds.) Transboundary Rivers, Sovereignty and Development: Hydropolitical Drivers in the Okavango River Basin. Pretoria & Geneva: AWIRU & Green Cross International. s. 229-249.
  13. ↑ M. Lenzen, B. Foran, An input–output analysis of Australian water usage, „Water Policy”, 4, 2001, s. 321–340, DOI: 10.1016/S1366-7017(01)00072-1 [dostęp 2016-10-06].
  14. ↑ Craswell, E.; Bonnell, M.; Bossio, D.; Demuth, S.; van de Giesen, N. (2007). Integrated Assessment of Water Resources and Global Change: A North-South Analysis. Springer Netherlands. s. 40. ISBN 978-1-4020-5591-1. dostęp 11.10.2016
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wirtualna_woda&oldid=69665499”