Województwo bielskie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Województwo bielskie
województwo
1975–1998
Państwo

 Polska

Data powstania

1 czerwca 1975

Data likwidacji

31 grudnia 1998

Siedziba wojewody i sejmiku

Bielsko-Biała

Powierzchnia

3704 km²

Populacja (1998)
• liczba ludności


927 500

• gęstość

250,4 os./km²

Tablice rejestracyjne

BB, BL, BO

Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie Polski
Bielsko-Biała
Cieszyn
Żywiec
Wadowice
Ustroń
Oświęcim
Zmiany podziału administracyjnego województwa bielskiego

Województwo bielskiewojewództwo istniejące w południowej Polsce w latach 19751998 ze stolicą w Bielsku-Białej.

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

W chwili powstania województwo bielskie składało się z 18 miast i 52 gmin. Liczba jednostek ulegała kilku zmianom, spośród których największa miała miejsce 1 stycznia 1992, gdy połączono 12 miast z gminami wiejskimi, które miały w nich siedzibę. W 1976 liczbę gmin wiejskich zmniejszono do 50, w 1977 – do 47, w 1991 zwiększono ponownie do 50, zaś od 1992 województwo dzieliło się na 8 gmin miejskich, 10 miejsko-wiejskich i 41 wiejskich.

Stan na 1 czerwca 1975 roku[edytuj | edytuj kod]

Miasta i gminy województwa bielskiego w momencie jego utworzenia[1]:

Zmiany w latach 1976–1998[edytuj | edytuj kod]

2 lipca 1976[3][4]
1 stycznia 1977[5][6]
1 grudnia 1983[7]
1 lipca 1985[8]
1 stycznia 1986[9]
  • włączenie do miasta Wisły z miasta Ustronia obszaru o powierzchni 14,93 ha, położonego po południowo-zachodniej stronie ulicy Ślepej.
1 lipca 1986[10]
1 lipca 1987[11]
1 kwietnia 1990[12]
1 lipca 1990[13]
27 sierpnia 1990 – utworzenie urzędów rejonowych[14]
2 kwietnia 1991[15]
1 stycznia 1992[16]
1 stycznia 1994[17]
30 grudnia 1994[18]
  • włączenie do gminy Stryszów z gminy Mucharz przysiółka Ostałowa o powierzchni 60,52 ha.
1 stycznia 1997[19]
1 stycznia 1998[20]

Przynależność administracyjna gmin po zniesieniu województwa[edytuj | edytuj kod]

1 stycznia 1999, w wyniku likwidacji województwa bielskiego, gminy wchodzące w jego skład zostały włączone do nowo utworzonych jednostek[21]:

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Województwo bielskie na tle obecnego podziału administracyjnego

Obszar województwa wynosił 3704 km². Dzieliło się na 18 miast i 59 gmin, a w jego skład w całości wchodziły obecne powiaty: m. Bielsko-Biała, wadowicki i żywiecki, a częściowo: bielski, cieszyński, oświęcimski i suski.

Graniczyło z województwem katowickim, krakowskim i nowosądeckim oraz Czechami i Słowacją (do 1993 Czechosłowacja).

Województwo bielskie obejmowało Pogórze Śląskie, Podgórze Wilamowickie, Kotlinę Żywiecką, Beskid Mały, Beskid Śląski, Beskid Żywiecki, a częściowo również Pogórze Wielickie, Beskid Makowski, Dolinę Górnej Wisły i Kotlinę Ostrawską. Głównymi rzekami były: Olza, Wisła, Soła, Biała i Skawa, a w masywie Babiej Góry znajdował się Babiogórski Park Narodowy.

W 1998 r. dotychczasowe województwo bielskie, mimo protestów części mieszkańców i lokalnych polityków (m.in. Grażyny Staniszewskiej), zostało podzielone pomiędzy województwo śląskie i małopolskie.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Liczba ludności województwa bielskiego wynosiła 927 500 mieszkańców, a gęstość zaludnienia 248 osób na km².

Miasta[edytuj | edytuj kod]

Dane o ludności z 31.12.1998

Ludność w latach[edytuj | edytuj kod]

Rok Liczba mieszkańców
1975 (31 grudnia)[22] 779,3 tys.
1976 (31 grudnia)[23] 789,1 tys.
1977 (31 grudnia)[24] 798,2 tys.
1978 (spis powszechny)[25] 810 229
1978 (31 grudnia)[26] 809,2 tys.
1979 (31 grudnia)[27] 820,7 tys.
1980 (31 grudnia)[28] 829,9 tys.
1985 (31 grudnia)[29] 873,6 tys.
1986[30] 878,8 tys.
1987[31] 884,7 tys.
1988[32] 889,9 tys.
1989 (31 grudnia)[33] 895,3 tys.
1990 (30 czerwca)[34] 897,5 tys.
1990 (31 grudnia)[34] 900,2 tys.
1991 (31 grudnia)[35] 906,7 tys.
1992 (31 grudnia)[36] 907,3 tys.
1993 (30 czerwca)[37] 909,5 tys.
1994 (31 grudnia)[38] 915,1 tys.
1995 (30 czerwca)[39] 916,6 tys.
1995 (31 grudnia)[40] 918,6 tys.
1997 (31 grudnia)[41] 924 tys.

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

W gospodarce województwa dominował przemysł (głównie samochodowy, elektromaszynowy, włókienniczy i chemiczny), turystyka (głównie w południowej części województwa), a także handel i usługi. Na jego terenie znajdował się Bielski Okręg Przemysłowy, jeden z 11 głównych okręgów przemysłowych Polski. W 1998 r. bezrobocie wyniosło 9,1% (czwarty najniższy stopień w kraju), a województwo było jednym z ośmiu, gdzie liczba zatrudnionych w przemyśle wyniosła ponad 40%.

Głównymi ośrodkami przemysłowymi województwa były: Bielsko-Biała, Andrychów, Cieszyn, Żywiec, Oświęcim, Kęty, Skoczów i Wadowice.

Wojewodowie bielscy[edytuj | edytuj kod]

Transport drogowy[edytuj | edytuj kod]

Główną osią transportową województwa bielskiego do 1985 roku była droga międzynarodowa E7 Rzym - Warszawa, krzyżująca się w Cieszynie z drogą E16 Bratysława - Gdynia.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw (Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92).
  2. Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972, Nr. 12, Poz. 103)
  3. Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 24 czerwca 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia, zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bielskim, gdańskim, kaliskim, miejskim krakowskim, krośnieńskim, łomżyńskim, miejskim łódzkim, ostrołęckim, rzeszowskim, szczecińskim, wałbrzyskim, włocławskim i zamojskim (Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143).
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 24 czerwca 1976 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwach: bielskim, jeleniogórskim, kaliskim, płockim i toruńskim (Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 144).
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 9 grudnia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia, zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bielskim, częstochowskim, kieleckim, konińskim, pilskim, sieradzkim, skierniewickim, tarnowskim (Dz.U. z 1976 r. nr 41, poz. 244).
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 9 grudnia 1976 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwach: bielskim, częstochowskim, kaliskim, przemyskim, skierniewickim i szczecińskim (Dz.U. z 1976 r. nr 41, poz. 245).
  7. Rozporządzenie Ministra Administracji i Gospodarki Przestrzennej z dnia 17 października 1983 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwach: bielskim, częstochowskim, katowickim, legnickim, olsztyńskim, opolskim, piotrkowskim, słupskim i wałbrzyskim (Dz.U. z 1983 r. nr 59, poz. 268).
  8. Uchwała nr V/37/85 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku-Białej z dnia 31 stycznia 1985 r. w sprawie zmiany granic miasta Żywca oraz gmin Łodygowice i Wilkowice (M.P. z 1985 r. nr 7, poz. 62).
  9. Uchwała nr XI/74/85 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku-Białej z dnia 30 grudnia 1985 r. w sprawie zmiany granic miast Ustronia i Wisły (M.P. z 1985 r. nr 48, poz. 315).
  10. Uchwała nr XIV/101/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku-Białej z dnia 28 maja 1986 r. w sprawie zmiany granic gmin Radziechowy-Wieprz i Lipowa (M.P. z 1986 r. nr 18, poz. 129).
  11. Uchwała nr XX/153/87 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku-Białej z dnia 29 maja 1987 r. w sprawie zmiany granic gmin Kęty i Wilamowice (M.P. z 1987 r. nr 18, poz. 155).
  12. Uchwała Nr 40 Rady Ministrów z dnia 24 marca 1990 r. w sprawie zmiany nazwy gminy Szczyrk oraz ustalenia siedziby gminnych organów władzy i administracji państwowej w Buczkowicach, w województwie bielskim (M.P. z 1990 r. nr 11, poz. 84).
  13. Uchwała nr XIV/98/90 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku-Białej z dnia 27 kwietnia 1990 r. w sprawie zmiany granic miasta Bielsko-Biała, gminy Wilamowice, Jasienica i Wilkowice (M.P. z 1990 r. nr 25, poz. 197).
  14. Rozporządzenie Ministra – Szefa Urzędu Rady Ministrów z dnia 1 sierpnia 1990 r. w sprawie określenia siedzib i terytorialnego zasięgu działania urzędów rejonowych (Dz.U. z 1990 r. nr 54, poz. 316).
  15. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1990 r. w sprawie utworzenia, zniesienia, zmiany granic, nazw i ustalenia siedzib niektórych gmin w województwach: bielskim, bydgoskim, elbląskim, gdańskim, katowickim, kieleckim, krośnieńskim, nowosądeckim i siedleckim oraz nadania statutu miasta (Dz.U. z 1991 r. nr 2, poz. 8).
  16. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 1991 r. w sprawie utworzenia, zmiany granic i ustalenia siedzib niektórych gmin w województwach: warszawskim, białostockim, bielskim, częstochowskim, katowickim, kieleckim, leszczyńskim, lubelskim, łomżyńskim, nowosądeckim, olsztyńskim, opolskim, ostrołęckim, pilskim, piotrkowskim, poznańskim, skierniewickim, suwalskim, szczecińskim, tarnobrzeskim, toruńskim, włocławskim, zamojskim i zielonogórskim oraz nadania niektórym gminom statusu miasta (Dz.U. z 1991 r. nr 115, poz. 497).
  17. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 1993 r. w sprawie zmiany granic, nazw oraz siedzib niektórych gmin (Dz.U. z 1993 r. nr 123, poz. 554).
  18. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 grudnia 1994 r. w sprawie utworzenia i znoszenia gmin, ustalenia ich granic, nazw i siedzib władz w niektórych województwach oraz nadania niektórym gminom statusu miasta (Dz.U. z 1994 r. nr 132, poz. 671).
  19. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 1996 r. w sprawie utworzenia, ustalenia i zmiany granic oraz nazw i siedzib władz gmin w niektórych województwach, a także nadania niektórym gminom statusu miasta (Dz.U. z 1996 r. nr 155, poz. 761).
  20. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 1997 r. w sprawie zmiany granic, nazw i siedzib władz niektórych gmin oraz nadania statusu miasta niektórym miejscowościom w województwach: bielskim, olsztyńskim, piotrkowskim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim i włocławskim (Dz.U. z 1997 r. nr 130, poz. 847).
  21. Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603).
  22. Rocznik statystyczny 1976, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1976, s. L.
  23. Rocznik statystyczny 1977, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1977, XLVI.
  24. Rocznik statystyczny 1978, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1978, XLVIII.
  25. Rocznik statystyczny województw 1980, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1980, s. 24 (s. 84 dokumentu PDF) [zarchiwizowane z adresu 2021-12-30].
  26. Rocznik statystyczny 1979, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1979, L.
  27. Rocznik statystyczny 1980, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1980, LVIII.
  28. Rocznik statystyczny województw 1981, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1982, s. 3 (s. 52 dokumentu PDF).
  29. Encyklopedia powszechna PWN, t. 5 (suplement), Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 318.
  30. Świat w przekroju 1988, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1989, s. 270.
  31. Encyklopedia popularna PWN, wyd. dwudzieste pierwsze zmienione i uzupełnione, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991, s. 86.
  32. Świat w przekroju 1991, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 271, ISSN 0137-6799.
  33. Encyklopedia popularna PWN, wyd. dwudzieste pierwsze zmienione i uzupełnione, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991, s. 657.
  34. a b Rocznik statystyczny województw 1991, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1991, s. 15 (s. 76 dokumentu PDF) [zarchiwizowane z adresu 2021-08-30].
  35. Encyklopedia popularna PWN, wyd. dwudzieste trzecie zmienione i uzupełnione, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 657.
  36. Mały rocznik statystyczny 1994, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1994, s. 434.
  37. Mały rocznik statystyczny 1994, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1994, s. 435.
  38. Mały rocznik statystyczny 1996, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1996, s. 447, ISSN 0079-2608.
  39. Mały rocznik statystyczny 1996, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1996, s. 448, ISSN 0079-2608.
  40. Rocznik statystyczny województw 1996, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1996, s. 25 (s. 94 dokumentu PDF).
  41. Rocznik statystyczny województw 1998, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1998, s. XL-XLI (s. 41-42 dokumentu PDF).