Województwo bydgoskie (1950–1975)
| ||||
| 1950–1975 | ||||
| Państwo | ||||
|---|---|---|---|---|
| Data powstania |
1950 | |||
| Data likwidacji |
1975 | |||
| Siedziba wojewody i sejmiku | ||||
| Powierzchnia |
20 794 km² | |||
| Populacja (31 XII 1974) • liczba ludności |
| |||
| Tablice rejestracyjne |
40-44, B (od 1956 r.) | |||
Położenie na mapie Polski
| ||||
Województwo bydgoskie – jedno z województw istniejących w Polsce w latach 1950–1975.
Województwo bydgoskie powstałe po reformie administracyjnej z 1950 r. obejmowało w całości region etnograficzny Kujaw, Ziemię Chełmińską i Dobrzyńską oraz fragmenty Pomorza i Wielkopolski (Krajny, Pałuk)[1]. Było jednym z 17 województw w kraju.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na mocy ustawy z 28 czerwca 1950 r. dotychczasowe województwo pomorskie zostało przemianowane na bydgoskie, zgodnie z przyjętą zasadą nadawania nazw województwom od nazw miast, w których znajdowały się siedziby władz wojewódzkich.
Korekta terytorialna z lipca 1950 uwzględniała niektóre postulaty zgłaszane w latach poprzednich. Powiat nowomiejski trafił do regionu olsztyńskiego, a powiaty: żniński i mogileński z regionu poznańskiego do bydgoskiego. W wyniku tych zmian województwo zwiększyło swój obszar o ok. 920 km2, a zaludnienie o ok. 50 tys. osób[2].
Województwo liczyło początkowo 24 powiaty, a od 1955 r. 26 powiatów, gdyż utworzono wówczas powiat radziejowski z części dotychczasowego powiatu aleksandrowskiego i powiat golubsko-dobrzyński z części powiatów: rypińskiego, lipnowskiego, wąbrzeskiego oraz brodnickiego[1]. Geometrycznym środkiem województwa była miejscowość Przyłubie, leżąca w połowie drogi między Bydgoszczą a Toruniem[2].
Ludność[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Liczba mieszkańców | ||
|---|---|---|---|
| ogółem | miejska (%) | wiejska (%) | |
| 3 XII 1950 (spis powszechny)[3] | 1 451 050 | 616 293 (42,47%) | 834 757 (57,53%) |
| 31 XII 1956[4] | 1611 tys. | 749 tys. (46,5%) | 862 tys. (53,5%) |
| 6 XII 1960 (spis powszechny)[5] | 1 708 298 | 820 793 (48,05%) | 887 505 (51,95%) |
| 31 XII 1963[6] | 1804 tys. | 876 tys. (48,6%) | 928 tys. (51,4%) |
| 31 XII 1965[7] | 1837,1 tys. | b.d. | b.d. |
| 8 XII 1970 (spis powszechny)[8] | 1 913 184 | 969 281 (50,66%) | 943 903 (49,34%) |
| 31 XII 1971[9] | 1930 tys. | 985 tys. (51%) | 945 tys. (49%) |
| 31 XII 1972[10] | 1949,1 tys. | 1004,2 tys. (51,5%) | 944,9 tys. (48,5%) |
| 31 XII 1973[11] | 1964 tys. | 1027 tys. (52,3%) | 937 tys. (47,7%) |
| 31 XII 1974[12] | 1984 tys. | 1046 tys. (52,7%) | 938 tys. (47,3%) |
Podział administracyjny (1973)[edytuj | edytuj kod]
Województwo posiadało 26 powiatów, wśród nich 5 miast wydzielonych, 51 nie wydzielonych i 145 gmin wiejskich[13]. W grudniu 1973 zmieniono nazwę gminy Dobrzejewice na Obrowo.
| Powiat | Powierzchnia
[km²] |
Liczba ludności
31 XII 1972 |
Miasta | Gminy | Siedziba | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ogółem (tys.) | na km² | ogółem | w tym posiadające wspólną radę narodową z gminami | ||||
| aleksandrowski | 545 | 58 | 106 | 3 | 1 | 7 | Aleksandrów Kujawski |
| brodnicki | 860 | 59,8 | 70 | 3 | 2 | 7 | Brodnica |
| bydgoski | 1450 | 84,2 | 58 | 2 | 1 | 9 | Bydgoszcz |
| Bydgoszcz (miejski) | 119 | 291,2 | 2448 | 1 | nd. | nd. | |
| chełmiński | 651 | 57,1 | 88 | 1 | 0 | 7 | Chełmno |
| chojnicki | 1917 | 82,9 | 43 | 2 | 0 | 8 | Chojnice |
| golubsko-dobrzyński | 610 | 43,5 | 71 | 2 | 1 | 5 | Golub-Dobrzyń |
| Grudziądz (miejski) | 41 | 77,7 | 1909 | 1 | nd. | nd. | Grudziądz |
| grudziądzki | 655 | 37,9 | 58 | 1 | 1 | 5 | |
| Inowrocław (miejski) | 31 | 56,4 | 1838 | 1 | nd. | nd. | Inowrocław |
| inowrocławski | 1125 | 84,3 | 75 | 4 | 1 | 8 | |
| lipnowski | 1169 | 74,9 | 64 | 2 | 1 | 9 | Lipno |
| mogileński | 1018 | 67,2 | 66 | 3 | 2 | 7 | Mogilno |
| radziejowski | 800 | 57,5 | 72 | 1 | 1 | 7 | Radziejów |
| rypiński | 767 | 54,7 | 71 | 1 | 0 | 7 | Rypin |
| sępoleński | 722 | 36,3 | 50 | 3 | 1 | 4 | Sępólno Krajeńskie |
| szubiński | 869 | 53 | 61 | 4 | 3 | 4 | Szubin |
| świecki | 1466 | 91,2 | 62 | 2 | 1 | 10 | Świecie |
| Toruń (miejski) | 94 | 134,6 | 1434 | 1 | nd. | nd. | Toruń |
| toruński | 1081 | 69,5 | 64 | 1 | 0 | 7 | |
| tucholski | 1064 | 43,1 | 40 | 1 | 0 | 6 | Tuchola |
| wąbrzeski | 593 | 42,3 | 71 | 2 | 1 | 5 | Wąbrzeźno |
| Włocławek (miejski) | 42 | 82,8 | 1966 | 1 | nd. | nd. | Włocławek |
| włocławski | 1406 | 90,9 | 65 | 6 | 6 | 11 | |
| wyrzyski | 1041 | 74,2 | 71 | 5 | 4 | 7 | Wyrzysk |
| żniński | 744 | 43,9 | 59 | 2 | 1 | 5 | Żnin |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Biegański Zdzisław: Kształt terytorialno-administracyjny regionu kujawsko-pomorskiego w XIX i XX wieku. [w.] Związki Kujaw i Pomorza na przestrzeni wieków. Zbiór studiów pod red. Zdzisława Biegańskiego i Włodzimierza Jastrzębskiego. Prace komisji historii BTN t. XVII: Bydgoszcz 2001
- ↑ a b Sudziński Ryszard: Kształtowanie się granic i podziału administracyjnego województwa pomorskiego (bydgoskiego) w latach 1945–1950. In. Zapiski historyczne TNT XXXVIII Rok 1973 z.2
- ↑ Narodowy Spis Powszechny z dnia 3 grudnia 1950 r. Struktura zawodowa i demograficzna ludności. Indywidualne gospodarstwa rolne. Polska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1954, s. 3 (s. 8 dokumentu PDF).
- ↑ Rocznik statystyczny 1957, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1957, s. 4 (s. 43 dokumentu PDF).
- ↑ Spis Powszechny z dnia 6 grudnia 1960 r. Wyniki ostateczne. Ludność, gospodarstwa domowe. Polska, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, grudzień 1965, s. 6 i 7 (strony 5 i 6 dokumentu PDF).
- ↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1964, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 32.
- ↑ Wielka encyklopedia powszechna PWN, t. t. 9, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 5.
- ↑ Narodowy Spis Powszechny 8 XII 1970. Struktura demograficzna i zawodowa ludności, gospodarstwa domowe. Polska. Wyniki ostateczne, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, grudzień 1972, s. 3, 4 i 6 (strony 59, 60 i 62 dokumentu PDF).
- ↑ Rocznik statystyczny 1972, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1972, s. 71.
- ↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1973, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 37.
- ↑ Rocznik polityczny i gospodarczy 1974, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1975, s. 85.
- ↑ Encyklopedia powszechna PWN, t. 3, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 577.
- ↑ Polska. Zarys encyklopedyczny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 672-673.
- ↑ Polska. Zarys encyklopedyczny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 673.
| Okręgi (1945–46) | |
|---|---|
| Województwa |
|
| Miasta na prawach województwa |
.svg)