Wojna rosyjsko-turecka 1787–1792 – wojna pomiędzy Imperium Rosyjskim a Imperium Osmańskim , które chciało odzyskać ziemie utracone w 1774, po przegranej wojnie z Rosją .
W maju-czerwcu 1787 caryca Katarzyna II przeprowadziła demonstrację siły wobec Imperium Osmańskiego po podróży Dnieprem , spotykając się na anektowanym Krymie z cesarzem Austrii Józefem II . Turcja potraktowała to wydarzenie jako jawne złamanie warunków traktatu w Küczük Kajnardży i przy poparciu dyplomacji Francji i Wielkiej Brytanii w sierpniu 1787 wypowiedziała wojnę Rosji. W lutym 1788 z pomocą Katarzynie II przyszła Austria .
Przebieg działań i warunki pokoju
W 1789 armia turecka opanowała Banat , podczas gdy Rosjanie uderzyli na Hospodarstwo Mołdawskie . Feldmarszałek Piotr Rumiancew zdobył Jassy i Chocim . Zimą Rosjanie pod wodzą Grigorija Potiomkina przeprowadzili długotrwałe oblężenie Oczakowa , zakończone masakrą jego obrońców (m.in. wymordowano kobiety i dzieci). Na wieść o tej klęsce umarł sułtan Abdülhamid I . Rosjanie rozbili turecką odsiecz dla twierdz Bendery i Akerman , a austriacki feldmarszałek Gideon Ernst von Laudon zdobył Belgrad . W 1790 turecka twierdza Izmaił została zdobyta szturmem przez wojska gen. Aleksandra Suworowa . Rosyjski admirał Fiodor Uszakow pobił flotę turecką w serii bitew: pod Fidonisi , Tendrą , w Cieśninie Kerczeńskiej , koło przylądka Kaliakra . Rosjanie zdobyli też ważny port czarnomorski – Anapę . Na domiar złego Turcy nigdy nie doczekali się pomocy Prus , z którymi zawarli 31 stycznia 1790 skierowany przeciwko Rosji i Austrii traktat zaczepny. Prusy doprowadziły jednak poprzez demonstrację militarną wobec Austrii do jej wycofania się z wojny z Turcją, co przewidywała prusko-austriacka konwencja w Reichenbach (27 lipca 1790).
Młody sułtan Selim III zmuszony był podpisać 9 stycznia 1792 traktat w Jassach , mocą którego Rosja zachowywała anektowany Krym, zdobywając Jedysan . Granicą turecko-rosyjską został Dniestr . Rosja mogła teraz przerzucić swoje armie do Rzeczypospolitej , rozpoczynając wojnę o obalenie Konstytucji 3 maja .
