Wojskowy Sąd Okręgowy Nr VI
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1921 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Dowódcy | |
| Ostatni |
ppłk aud. Rafał Urzędowski |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa obrona Lwowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Wojskowy Sąd Okręgowy Nr VI – jednostka organizacyjna służby sprawiedliwości Wojska Polskiego II RP z siedzibą we Lwowie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Po zakończeniu I wojny światowej, odzyskaniu przez Polskę niepodległości oraz odbiciu Lwowa przez wojska polskie podczas wojny polsko-ukraińskiej w dniu 22 listopada 1918, podjęto organizację służby sądowniczej, którą zajął się dr Jakub Krzemieński[1]. Został utworzono Sąd Polowy, urzędujący przy ul. Sakramentek 14, którego szefem został mjr Kamil Seyfried[2]. Grupą prokuratorską kierował wówczas kpt. Józef Bartelmus[3]. Po kolejnych przemianowaniach utworzono Sąd Polowy Dowództwa Dywizji Generała Jędrzejowskiego od 27 marca 1919, Sąd Polowy Dywizji Lwowskiej od 11 maja 1919, Sąd Polowy we Lwowie od 7 czerwca 1919[3].
7 czerwca 1919 roku Minister Spraw Wojskowych generał porucznik Józef Leśniewski powierzył pełnienie obowiązków:
- szefa Sądu Okręgu Generalnego we Lwowie – majorowi Korpusu Sądowego Ludwikowi Krzepowskiemu[4],
- prokuratora wojskowego Okręgu Generalnego we Lwowie – majorowi KS Józefowi Bartelmusowi[5].
11 czerwca 1919 roku, w związku z utworzeniem Dowództwa Okręgu Generalnego Lwów, minister wydał rozkaz D. Wojsk. Praw. 3316 o utworzeniu Sądu Wojskowego Okręgu Generalnego we Lwowie. Etat obejmował sąd i prokuraturę. W skład sądu wchodził jego szef, 5 sędziów orzekających, 10 sędziów śledczych i 10 oficerów asystentów, natomiast w skład prokuratury jeden prokurator, 4 podprokuratorów i 5 oficerów asystentów[6][7]. 29 czerwca minister rozkazem D. Praw. 3951.19 zatwierdził etat tymczasowy Sądów Okręgów Generalnych na czas od 1 lipca do 31 grudnia 1919 r[8].
Rozkazem z 7 lipca 1919 utworzono Ekspozyturę w Przemyślu tegoż[9]. W obliczu cofania się frontu, w dniu 20 sierpnia 1920 lwowski SW OGen. został przekształcony w Sąd Polowy we Lwowie, który 24 września 1920 ponownie przemianowano na Sąd Wojskowy Okręgu Generalnego Lwów[9]. 24 grudnia 1920 na obszarze Dowództwa Okręgu Generalnego Lwów utworzono wojskowe sądy załogowe we Lwowie, Stanisławowie, Złoczowie, Przemyślu i Stryju[9].
W wyniku reorganizacji podjętej w listopadzie i grudniu 1921 Sąd Wojskowy Okręgu Generalnego Lwów został przekształcony w Wojskowy Sąd Okręgowy Nr VI, zaś sądy załogowe przekształcone w wojskowe sądy rejonowe[10].
Wojskowy sąd okręgowy obejmował swoim obszarem działania cały Okręg Korpusu Nr VI. Sąd wykonywał czynności zasadniczo na swoim obszarze działania. Poza swoim obszarem działania sąd mógł wykonywać czynności tylko, gdy wymagało tego dobro wymiaru sprawiedliwości, ewentualnie gdy znacznie oszczędzono by koszty[11].
Wojskowy Sąd Okręgowy Nr VI mieścił się przy ulicy Zamarstynowskiej we Lwowie[12][13][14].
Obsada[edytuj | edytuj kod]
- Szefowie sądu
- mjr KS Ludwik Krzepowski (p.o. od 7 VI 1919)
- płk KS Stefan Bolesław Łukowski (1923[15] – 30 IV 1927 → stan spoczynku[16])
- płk KS dr Feliks Godowski (od VII 1927[17][18])
- ppłk KS / płk aud. Karol Müller (12 V 1932 – 1939[19])
- ppłk aud. dr Jan Duczymiński (do 31 VIII 1939[20][19], †1940 Charków[21])
- ppłk aud. Rafał Urzędowski (do 22 IX 1939[19])
- Obsada personalna w 1939 roku
Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939 roku[22][a]:
- szef sądu – ppłk dr Jan Duczymiński
- sędzia orzekający – mjr mgr Tadeusz Jan Kazimierz Borkowski
- sędzia orzekający – mjr mgr Adam Marian Szediwy
- sędzia śledczy – mjr dr Feliks Serbeński
- sędzia śledczy – kpt. mgr Jakub Hampel
- aplikant – ppor. rez. piech. pdsc. mgr Ludwik Józef Jerzykowski
- aplikant – ppor. rez. piech. pdsc. mgr Kazimierz Andrzej Lewicki
- aplikant – ppor. rez. piech. pdsc. mgr Aleksander Michał Franciszek Malkowski
Wojskowa Prokuratura Okręgowa Nr 6[edytuj | edytuj kod]
Prokuratura przy SWOG działała od 11 czerwca 1919, później grupa prokuratorska przy Sądzie Polowym od 20 sierpnia 1920, później samodzielna prokuratura wojskowa od 28 września 1920[24].
- Wojskowi prokuratorzy okręgowi
- mjr KS Józef Bartelmus (od 7 VI 1919)
- płk KS dr Józef Hecht (1923[15][25][26] – 25 X 1926 → sędzia orzekający w WSO Nr VI[27])
- płk KS dr Marian Stampf’l (od 25 X 1926[27][18])
- ppłk KS dr Jan Zygmunt Dąbrowski (III 1931 – 9 IV 1934 → prokurator Prokuratury przy WSO Nr V)
- mjr KS / ppłk aud. Rafał Urzędowski (9 IV 1934 – 31 VIII 1939 → szef WSO Nr 6[28])
- ppłk aud. Zdzisław Aleksander Małaczyński (1 – 22 IX 1939[28]) †1940 Charków[29]
Obsada personalna w marcu 1939 roku[22]:
- prokurator – ppłk mgr Rafał Ludwik Urzędowski
- wiceprokurator – mjr mgr Henryk Piotr Florian Urbański †1940 Ukraina
- podprokurator – kpt. mgr Jan Bierzanek
- asystent – por. mgr Jan Zygmunt Diener †1940 Charków[30]
- asystent – por. mgr Zdzisław Hoffmann †1940 Charków[31]
- asystent – por. mgr Leonard Panasewicz †1940 Charków[32]
- asystent – por. mgr Henryk Seweryn Ruebenbauer
- asystent – por. mgr Wiktor Żelawski †1940 Charków[33]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[23].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Organa 1928 ↓, s. 66.
- ↑ Organa 1928 ↓, s. 66-67.
- ↑ a b Organa 1928 ↓, s. 67.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 79 z 1919 roku, poz. 2659.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 73 z 1919 roku, poz. 2398.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 66 z 1919 roku, poz. 2123.
- ↑ Organa 1928 ↓, s. 67-68.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 75 z 1919 roku, poz. 2445.
- ↑ a b c Organa 1928 ↓, s. 68.
- ↑ Organa 1928 ↓, s. 69.
- ↑ Dz.U. z 1936 r. nr 76, poz. 536.
- ↑ Afera poborowa. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 250 z 30 października 1929.
- ↑ Afera poborowa. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 251 z 31 października 1929.
- ↑ Afera poborowa. „Gazeta Lwowska”, s. 6, Nr 252 z 1 listopada 1929.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1084.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 40.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 15 lipca 1927 roku, s. 204.
- ↑ a b Organa 1928 ↓, s. 71.
- ↑ a b c Szurlej 1939 ↓, s. 3.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 871.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 99.
- ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 871.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Organa 1928 ↓, s. 70-71.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 979.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 8 z 6 lutego 1926 roku, s. 6.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 48 z 3 listopada 1926 roku, s. 389, 394.
- ↑ a b Szurlej 1939 ↓, s. 4.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 328.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 91.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 166.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 397.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 642.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych. Wojskowa Biblioteka Cyfrowa „Zbrojownia”. [dostęp 2018-05-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Organa wymiaru sprawiedliwości w W. P.. „Wojskowy Przegląd Prawniczy”. Nr 8-10, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Stanisław Szurlej: Pismo l.dz. 42/tjn./39/Sąd. szefa Sądownictwa Wojskowego MSWojsk. do szefa Biura Rejestracyjnego MSWojsk. w sprawie obsady personalnej wszystkich szczebli kierownictwa od początku roku 1935 do września 1939 r. z wyjątkiem sądów polowych, których obsada była dokonywana przez Biuro Personalne MSWojsk.. [w:] B.I. 12j [on-line]. IPMS, 1939-12-13. [dostęp 2018-09-08].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.