Wolatucha

Wolatucha
	Petauroides
	O. Thomas, 1888
	; Przedstawiciel rodzaju – wolatucha wielka (P. volans)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	dwuprzodozębowce
Podrząd	workolotokształtne
Nadrodzina	lotopałankowce
Rodzina	pseudopałankowate
Podrodzina	leworki
Rodzaj	wolatucha
	Typ nomenklatoryczny
	Didelphis volans Kerr, 1792
Synonimy
	Volucella Bechstein, 1800; Vuluccella Bechstein, 1800; Petaurista Rafinesque, 1815; Petaurista Desmarest, 1820; Petaurides Ramsay, 1890; Schoinobates Iredale & Troughton, 1934;
	Volucella Bechstein, 1800; Vuluccella Bechstein, 1800; Petaurista Rafinesque, 1815; Petaurista Desmarest, 1820; Petaurides Ramsay, 1890; Schoinobates Iredale & Troughton, 1934;
Gatunki
	5 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	5 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wolatucha^[8] (Petauroides) – rodzaj ssaka z podrodziny leworków (Hemibelideinae) w obrębie rodziny pseudopałankowatych (Pseudocheiridae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące we południowo-wschodniej Australii^[9]^[10]^[11].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 30–45 cm, długość ogona 40–60 cm; masa ciała 0,7–1,7 kg^[9]^[12].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Volucella (Vuluccella): łac. volucer, volucris „latający, lotny”; przyrostek zdrabniający -ella^[13].
Petaurista: łac. petaurista „akrobata, tancerz”, od gr. πεταυριστης petauristēs „akrobata”^[14]. Gatunek typowy: Petaurus taguanoïdes Desmarest, 1817 (= Didelphis volans Kerr, 1792).
Petauroides (Petaurides): rodzaj Petaurus Shaw, 1791 (lotopałanka); gr. -οιδης -oidēs „przypominający”^[14].
Schoinobates: σχοινοβατης skhoinobatēs „tancerz na linie, linoskoczek”^[15]. Gatunek typowy: Didelphis volans Kerr, 1792.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[16]^[12]^[10]^[8]:

Petauroides minor (Collett, 1887)
Petauroides armillatus O. Thomas, 1923
Petauroides volans (Kerr, 1792) – wolatucha wielka

Opisano również gatunki wymarłe:

Petauroides ayamaruensis K.P. Aplin, 1999^[17] (Nowa Gwinea; holocen).
Petauroides stirtoni Turnbull & Lundelius, 1970^[18] (Australia; pliocen).

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Nowa nazwa dla Volucella Bechstein, 1800 i Petaurista Desmarest, 1820.
↑ Młodszy homonim Volucella Geoffroy, 1762 (Diptera).
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Volucella Bechstein, 1800.
↑ Nomen nudum.
↑ Młodszy homonim Petaurista Link, 1795 (Sciuridae).
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Petauroides O. Thomas, 1888.
↑ Nie Schoinobates Lesson, 1842.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ O. Thomas: Catalogue of the Marsupialia and Monotremata in the collection of the British Museum (Natural History). London: Printed by order of the Trustees, 1888, s. 163. (ang.).
↑ Bechstein 1800 ↓, s. 351.
↑ Bechstein 1800 ↓, s. 352.
↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 55. (fr.).
↑ A.G. Desmarest: Mammalogie, ou, Description des espèces de mammifères. Cz. 1. Paris: Chez Mme. Veuve Agasse, imprimeur-libraire, 1820, s. 268. (fr.).
↑ E.P. Ramsay. On a new species of Petaurides from the Bellenden-Ker Range, N.E. Queensland. „Records of the Australian Museum”. 1 (4), s. 77, 1890. (ang.).
↑ T. Iredale & E. Le G. Troughton. A check-list of the mammals recorded from Australia. „The Australian Museum Memoir”. 6, s. 28, 1934. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 12. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b S. Jackson: Family Pseudocheiridae (Ring-tailed Possums and Greater Gliders). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 521–523. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 84. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Petauroides. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-26].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 57. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 708.
↑ ^a ^b Palmer 1904 ↓, s. 526.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 624.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-04]. (ang.).
↑ K.P. Aplin, J.M. Pasveer & W.E. Boles. Late Quaternary vertebrates from the Bird’s Head Peninsula, Irian Jaya, Indonesia, including descriptions of two previously unknown marsupial species. „Records of the Western Australian Museum”. Supplement. 55, s. 365, 1999. (ang.).
↑ W.D. Turnbull & E.L. Lundelius, Jr.. The Hamilton Fauna. A Late Pliocene mamalian fauna from the Grange Burn, Victoria, Australia. „Fieldiana”. Geology. 19, s. 34, 1970. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

J.M. Bechstein: Thomas Pennant’s Allgemeine Uebersicht der vierfüssigen Thiere. Cz. 2. Weimar: Im Verlage des Industrie-Comptoir’s, 1800, s. 1–765. (niem.).
T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[1] Nowa nazwa dla Volucella Bechstein, 1800 i Petaurista Desmarest, 1820.

[3] Młodszy homonim Volucella Geoffroy, 1762 (Diptera).

[5] Niepoprawna późniejsza pisownia Volucella Bechstein, 1800.

[7] Nomen nudum.

[9] Młodszy homonim Petaurista Link, 1795 (Sciuridae).

[11] Niepoprawna późniejsza pisownia Petauroides O. Thomas, 1888.

[13] Nie Schoinobates Lesson, 1842.

[Thomas-2] O. Thomas: Catalogue of the Marsupialia and Monotremata in the collection of the British Museum (Natural History). London: Printed by order of the Trustees, 1888, s. 163. (ang.).

[CITEREFBechstein1800[https://www.biodiversitylibrary.org/page/57833216_351]-4] Bechstein 1800 ↓, s. 351.

[CITEREFBechstein1800[https://www.biodiversitylibrary.org/page/57833217_352]-6] Bechstein 1800 ↓, s. 352.

[raf-8] C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 55. (fr.).

[Desmarest-10] A.G. Desmarest: Mammalogie, ou, Description des espèces de mammifères. Cz. 1. Paris: Chez Mme. Veuve Agasse, imprimeur-libraire, 1820, s. 268. (fr.).

[ram-12] E.P. Ramsay. On a new species of Petaurides from the Bellenden-Ker Range, N.E. Queensland. „Records of the Australian Museum”. 1 (4), s. 77, 1890. (ang.).

[Iredale&Troughton-14] T. Iredale & E. Le G. Troughton. A check-list of the mammals recorded from Australia. „The Australian Museum Memoir”. 6, s. 28, 1934. (ang.).

[Cichocki&inni-15] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 12. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Jackson-16] S. Jackson: Family Pseudocheiridae (Ring-tailed Possums and Greater Gliders). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 521–523. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).

[Burgin&inni-17] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 84. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-18] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Petauroides. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-26].

[amw-19] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 57. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655864_708]-20] Palmer 1904 ↓, s. 708.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655682_526]-21] Palmer 1904 ↓, s. 526.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655780_624]-22] Palmer 1904 ↓, s. 624.

[mdd-23] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-04]. (ang.).

[apl-24] K.P. Aplin, J.M. Pasveer & W.E. Boles. Late Quaternary vertebrates from the Bird’s Head Peninsula, Irian Jaya, Indonesia, including descriptions of two previously unknown marsupial species. „Records of the Western Australian Museum”. Supplement. 55, s. 365, 1999. (ang.).

[tur&lun-25] W.D. Turnbull & E.L. Lundelius, Jr.. The Hamilton Fauna. A Late Pliocene mamalian fauna from the Grange Burn, Victoria, Australia. „Fieldiana”. Geology. 19, s. 34, 1970. (ang.).

[a]

[1]

[b]

[2]

[c]

[3]

[d]

[4]

[e]

[5]

[f]

[6]

[g]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]