Wolframit

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wolframit
Ilustracja
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

wolframian żelaza i manganu ((Fe,Mn)[WO4])

Twardość w skali Mohsa

5–5,5

Przełam

nierówny

Łupliwość

doskonała

Pokrój kryształu

tabliczkowy, słupkowy, igiełkowy

Układ krystalograficzny

jednoskośny

Gęstość minerału

7,14–7,54 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

brunatna, brunatnoczarna, czarna, niekiedy czerwonobrunatna

Rysa

brunatna, brunatnoczarna, czarna

Połysk

półmetaliczny, tłusty

Wolframitminerał z gromady wolframianów, jeden z najważniejszych minerałów wolframu[1]. Należy do minerałów rozpowszechnionych tylko w niektórych regionach Ziemi.

Nazwa pochodzi od niem. Wolf = wilk i Rahm = brud, kopeć, piana, jak pogardliwie nazwano ten minerał, znalazłszy go w miejscu, w którym spodziewano się znaleźć cynę: (piana), była używana przez niemieckich górników; nawiązuje do trudności (tworzenie piany), jakie napotykano przy wytopie cyny z rudy zawierającej domieszki wolframitu (J.G. Wallerius, 1747 r.)[2].

Współcześnie w literaturze fachowej spotyka się zdecydowane opinie wskazujące, że zamiast nazywania minerałów o składzie (Fe,Mn)[WO4] wolframitem (bez ustalania zawartości żelaza i manganu), minerały te powinno się klasyfikować bądź jako hübneryt (MnWO4), bądź jako ferberyt (FeWO4)[2].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Właściwości[edytuj | edytuj kod]

Tworzy kryształy tabliczkowe, słupkowe, igiełkowe, często wykazujące wyraźne, podłużne zbrużdżenia. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, tabliczkowych, płytkowych. Jest kruchy, nieprzezroczysty, stanowi ogniwo pośrednie ciągłego szeregu izomorficznego: ferberyt – hübneryt, w którym żelazo i mangan mogą się wzajemnie dowolnie zastępować.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Występuje w żyłach hydrotermalnych wysokotemperaturowych oraz w niewielkich ilościach w pegmatytach.

Miejsca występowania:

  • W Polsce: w granitach Paszkowic k. Jawora, w pegmatytach karkonoskich Szklarskiej Poręby.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

  • główna ruda wolframu – 76,5% WO3 (twarde stopy do produkcji narzędzi i płyt pancernych),
  • włókna wolframowe mają zastosowanie w żarówkach (wolfram topi się w temp. 3410 °C),
  • stosowany do urządzeń pomiarowych, aparatów rentgenowskich,
  • stosowany do produkcji niektórych barwników.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Adam Bielański: Podstawy chemii nieorganicznej. Wyd. 5. Warszawa: PWN, 2002, s. 882. ISBN 83-01-13654-5.
  2. a b King, R.J.. Minerals explained 41. „Geology Today”. 21 (1), s. 33-37, 2005. DOI: 10.1111/j.1365-2451.2005.00493.x. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • G.G. Gormaz, J.J. Casanovas: Atlas mineralogii. Wiedza i życie, 1992.
  • R. Hochleitner: Minerały i kryształy. Muza, 1994.
  • W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski. Antykwa, 1998.
  • J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.
  • W. Schumann: Minerały świata. Oficyna Wydawnicza „Alma – Press”, 2003.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]