Lotopałanka karłowata
| Petaurus breviceps | |
| Waterhouse, 1839[1] | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
lotopałanka karłowata |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
Lotopałanka karłowata[3], lotopałanka krótkogłowa[4] (Petaurus breviceps) – gatunek ssaka z podrodziny Petaurinae w obrębie rodziny lotopałankowatych (Petauridae).
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy opisał w 1839 roku angielski przyrodnik George Robert Waterhouse na łamach czasopisma Proceedings of the Zoological Society of London i nadając mu nazwę Petaurus breviceps[1]. Miejsce typowe to Nowa Południowa Walia, Australia[1][5][6][7]. Holotyp to skóra dorosłej samicy o sygnaturze BMNH 55.12.24.78 z kolekcji Muzeum Historii Naturalnej w Londynie[8].
Tradycyjnie w obrębie P. breviceps wyróżniano cztery podgatunki[5] jednak badania przeprowadzone w 2020 roku w oparciu o dowody molekularne i morfologiczne wykazały, że P. breviceps stanowi trzy różne występujące w Australii gatunki (traktowane wcześniej jako podgatunki): P. breviceps, P. ariel i P. notatus [8]. Populacje z Nowej Gwinei nie zostały zrewidowane w tej publikacji, ale z pewnością nie reprezentują P. breviceps ani żadnego z innych gatunków australijskich i mogą stanowić zespół odrębnych gatunków[9]; Mammal Diversity Database wstępnie traktuje te populacje jako odrębny gatunek P. papuanus, ale zaleca przeprowadzenie dogłębnej rewizji taksonomicznej tego taksonu[10].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Petaurus: gr. πεταυρον petauron „trampolina, skakać”, od πεταυριστης petauristēs „akrobata, balansista”[11].
- breviceps: łac. brevis „krótki”[12]; -ceps „-głowy”, od caput, capitis „głowa”[13].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Lotopałanka karłowata występuje na wschód od Wielkich Gór Wododziałowych przez południowo-wschodni Queensland, na południe przez wschodnią Wiktorię, rozciągając się na południe do północnego Brisbane[9].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 15,5–17,5 cm, długość ogona 14,2–22 cm; masa ciała 95–155 g[14]. Grzbiet szary z czarnym pasmem pośrodku, biegnącym od nasady ogona do czoła, czarne obwódki wokół oczu, brzuch biały, ogon szary, z ciemną obwódką w pobliżu koniuszka
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Małe, stadne zwierzę nadrzewne. Charakteryzuje się obecnością długiego chwytnego ogona i fałdów skórnych stanowiących wystarczającą powierzchnię nośną dla lotu ślizgowego na odległość do 55 metrów. Ciąża trwa 21 dni, w miocie 2-3 młode. Żywi się słodkim sokiem z pni akacji i figowców.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c G.R. Waterhouse. On the Dentition of the Flying Opossums. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 6, s. 152, 1838. (ang.).
- ↑ Petaurus breviceps, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 14. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ J.H. Reichholf & G. Steinbach (red.); autorzy tekstów: J. Diller, S. Graf, W. Hagen, H. Hagen, U. Heckner-Bisping, P. Hey-Reidt, K. Janke, E. Keller, B.P. Kremer, J. Markl, B. Markl, H.F. Moeller, J.H. Reichholf, M. Schmitt, A. Sigl & U. Weinhold: Ssaki. Cz. 1. Warszawa: Horyzont, 2001, s. 32, seria: Leksykon zwierząt. ISBN 83-7227-610-2. (pol.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Species Petaurus breviceps. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-06-09].
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Petaurus breviceps Waterhouse, 1839. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
- ↑ S. Jackson: Family Petauridae (Striped Possums, Leadbeater’s Possum and Lesser Gliders). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 561–562. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
- ↑ a b T. Cremona, A.M. Baker, S.J.B. Cooper, R. Montague-Drake, A.M. Stobo-Wilson & S.M. Carthew. Integrative taxonomic investigation of Petaurus breviceps (Marsupialia: Petauridae) reveals three distinct species. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 191 (2), s. 503–527, 2021. DOI: 10.1093/zoolinnean/zlaa060. (ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 88. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Petaurus papuanus O. Thomas, 1888. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 526, 1904. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 34.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 44.
- ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 60. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).