Wróżki (dialog)

Wróżki

Jan Kochanowski

Strona tytułowa wydania z 1587
Typ utworu	dialog
Data powstania	po 1563
Wydanie oryginalne
Język	polski
Data wydania	1587
Wydawca	Drukarnia Łazarzowa

Wróżki – prozatorski dialog społeczno-polityczny Jana Kochanowskiego, opublikowany w Drukarni Łazarzowej w 1587 roku (a więc już po śmierci autora). Wydanie poprzedzała Pieśń VIII z Ksiąg wtórych [inc. "Nie frasuj sobie, Mikołaju, głowy"]. Tytułowe słowo "wróżki" użyte jest w znaczeniu dzisiejszego wyrazu "wróżby".

Dokładna data powstania utworu nie jest znana. Na pewno Wróżki zostały napisane po Satyrze (1563) – zawierają liczne aluzje do tego poematu (m.in. postacie odwołują się do wypowiedzi jego tytułowego bohatera). Na podstawie uwag politycznych zawartych w dialogu, badacze określają prawdopodobny rok jego powstania na 1564, 1566 lub 1569.

Treścią utworu jest dialog pomiędzy Plebanem (pouczającym) i Ziemianinem (zadającym pytania). Rozmówcy rozważają niebezpieczeństwa grożące krajowi, narzekają na szlachecką niezgodę i beztroskę w dziedzinie praw i obronności państwa oraz na upadek dawnych obyczajów. Obawiają się również kłopotów wynikających z braku silnej władzy królewskiej i jasnych zasad elekcyjnych.

Dialog pisany jest stylem spokojnym i dostojnym, zawiera cytaty i parafrazy z dzieł Cycerona oraz nawiązania do Homera i Platona.

Zobacz też

• lista dzieł Jana Kochanowskiego

Bibliografia

• Janusz Pelc: Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13133-0.
• Jerzy Ziomek: Renesans. Wyd. XI – 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13843-1.

Linki zewnętrzne

• Wróżki (wyd. 1587) w bibliotece Polona