Wskaźnik wielometryczny Phyto‐Fluss

Wskaźnik wielometryczny Phyto‐Fluss (Niemiecki indeks PhytoFluss-Index) – wskaźnik jakości wód oparty na fitoplanktonie opracowany w Niemczech i stosowany w monitoringu jakości rzek w tym kraju i kilku innych.

Wzór

Wskaźnik Phyto-Fluss w wersji rozbudowanej jest średnią arytmetyczną kilku wskaźników cząstkowych:

• średnia sezonowa zawartość chlorofilu a i feofityny;
• wskaźnik „Pennales” (procentowy udział okrzemek pierzastych);
• wskaźnik „Chloro” (procentowy udział zielenic);
• wskaźnik „Cyano” (procentowy udział sinic);
• wskaźnik TIP (Typspezifischer Indexwert Potamoplankton – specyficzny dla typu rzeki wskaźnik uwzględniający 131 taksonów wskaźnikowych.

Od 2019 w Niemczech obowiązuje uproszczona forma wskaźnika stosująca jedynie wskaźniki chlorofilowy i TIP.

Metodyka monitoringu

Wskaźnik Phyto-Fluss oblicza się na podstawie prób rzecznego fitoplanktonu pobieranych co miesiąc między kwietniem a październikiem. Pobierane próby wody powinny być co najmniej dwulitrowe, a po pobraniu z nurtu rzeki utrwalone płynem Lugola. Następnie w laboratorium identyfikuje się organizmy znajdujące się w kompletnej próbce. Analiza ilościowa fitoplanktonu polega na policzeniu poszczególnych komórek, a następnie na oszacowaniu biomasy poszczególnych taksonów. Do szacowania biomasy wybranych taksonów glonów planktonowych używa się techniki Utermöhla, przeliczając ich zmierzoną pod mikroskopem objętość. Za minimalną liczbę taksonów stwierdzonych w próbie potrzebnych do obliczania wskaźnika uznaje się 20, a za minimalną liczbę osobników – 400. Na liście taksonów wskaźnikowych stosowanych w oryginalnej metodzie znajduje się około 1600 pozycji.

Klasyfikacja jakości wód

Wartości wskaźnika Phyto-Fluss rozgraniczające klasy stanu ekologicznego wód przedstawia poniższa tabela:

Klasa	Wartości wskaźnika Phyto-Fluss	Wartości EQR (znormalizowanego wskaźnika) Phyto-Fluss
I	0,50-1,50	0,81-1
II	1,51–2,50	0,61-0,80
III	2,51–3,50	0,41-0,60
IV	3,51–4,50	0,21-0,40
V	4,51–5,50	0-0,20

Wskaźnik Phyto-Fluss jest stosowany nie tylko w Niemczech, ale został zaadaptowany do stosowania w klasyfikacji jakości wód rzecznych również w Austrii, Bułgarii, Flandrii i na Litwie.

Na koniec 2015 bardzo dobry stan lub potencjał ekologiczny jednolitych części wód powierzchniowych na podstawie fitoplanktonu stwierdzono w Renie od Jeziora Bodeńskiego do Neckaru. Dobry stan lub potencjał stwierdzono na Renie od Neckaru do Duisburga i na znacznych odcinkach Menu, Lahnu, Saary i Mozeli. Umiarkowany stan lub potencjał stwierdzono w dolnym Renie, Neckarze i odcinkach Menu, Saary i Lahnu. W niemieckiej części dorzecza Renu wśród rzek o sklasyfikowanym stanie fitoplanktonu nie stwierdzono wówczas stanu słabego ani złego. W tym samym czasie stan ekologiczny pod kątem fitoplanktonu niemieckiego odcinka Dunaju klasyfikowano jako dobry lub umiarkowany.