Wspólnota Narodów
| ||
| ||
| Język roboczy | angielski | |
| Siedziba | Londyn | |
| Członkowie | 54[1] | |
| Sekretarz generalny | Patricia Scotland | |
| Utworzenie | 11 grudnia 1931 | |
| Strona internetowa | ||
Wspólnota Narodów[2][3] (ang. The Commonwealth lub Commonwealth of Nations[4][5][6]; do 1949 Wspólnota Brytyjska, British Commonwealth i Brytyjska Wspólnota Narodów, British Commonwealth of Nations) – międzynarodowa organizacja powstała w 1931, gdy przyjęty został Statut Westminsterski. Na początku 1971 r. w jej skład wchodziły 32 państwa oraz 30 terytoriów podległych (w większości małych wysepek lub innych słabo zaludnionych obszarów)[7]. Obecnie zrzesza ona niepodległe kraje, z których większość była w ubiegłych wiekach częścią brytyjskiego imperium kolonialnego. Część z nich to dawne dominia brytyjskie. Część państw członkowskich Wspólnoty Narodów – tak zwane commonwealth realms – uznaje brytyjskiego monarchę za głowę swojego kraju, jednak większość z nich to republiki, w których głową państwa jest prezydent, a niektóre mają własne monarchie. Królowa Elżbieta II wszędzie traktowana jest jako Głowa Wspólnoty Narodów.
Terytoria członkowskie nie mają wobec siebie żadnych zobowiązań prawnych. Łączy je język, historia, kultura, a także deklarowane wartości jak: demokracja, prawa człowieka i rządy prawa. Przymioty te zawarte są w Karcie Wspólnoty Narodów i promowane są przez Igrzyska Wspólnoty.
Państwa członkowskie Wspólnoty[edytuj | edytuj kod]
obecni
brytyjskie terytoria zamorskie i dependencje Korony brytyjskiej
zawieszeni
byli
W nawiasach podano rok przystąpienia.
Europa[edytuj | edytuj kod]
Wielka Brytania (1931)
Cypr (1961)
Malta (1964)
Ameryka Północna[edytuj | edytuj kod]
Kanada (1931)
Jamajka (1962)
Trynidad i Tobago (1962)
Barbados (1966)
Bahamy (1973)
Grenada (1974)
Dominika (1978)
Saint Lucia (1979)
Saint Vincent i Grenadyny (1979)
Antigua i Barbuda (1981)
Belize (1981)
Saint Kitts i Nevis (1983)
Ameryka Południowa[edytuj | edytuj kod]
Gujana (1966)
Afryka[edytuj | edytuj kod]
Południowa Afryka (1931–1961, ponownie przyjęta w 1994)
Ghana (1957)
Nigeria (1960, zawieszona w latach 1995–1999)
Sierra Leone (1961)
Uganda (1962)
Kenia (1963)
Tanzania (1964)
Malawi (1964)
Zambia (1964)
Gambia (1965–2013[8], ponownie przyjęta w 2018[9])
Botswana (1966)
Lesotho (1966)
Mauritius (1968)
Eswatini (1968)
Seszele (1976)
Namibia (1990)
Mozambik (1995; obecnie jeden z dwóch członków Wspólnoty Narodów, który nie należał do imperium brytyjskiego)
Kamerun (1995)
Rwanda (2009; obecnie jeden z dwóch członków Wspólnoty Narodów, który nie należał do imperium brytyjskiego)
Azja[edytuj | edytuj kod]
Indie (1947)
Pakistan (1947–1972, ponownie przyjęty w 1989, zawieszony w latach 1999–2004, zawieszony ponownie 2007–2008)
Sri Lanka (1948)
Malezja (1963)
Singapur (1965)
Bangladesz (1972)
Brunei (1984)
Malediwy (1982–2017[10], przyjęte ponownie w 2020[11])
Australia i Oceania[edytuj | edytuj kod]
Australia (1931)
Nowa Zelandia (1931)
Samoa (1970)
Tonga (1970)
Fidżi (1970–1987, ponownie przyjęte w 1997, zawieszone 2006–2014)
Papua-Nowa Gwinea (1975)
Wyspy Salomona (1978)
Tuvalu (1978)
Kiribati (1979)
Vanuatu (1980)
Nauru (1999)
Dawni członkowie[edytuj | edytuj kod]
Irlandia (1931–1949)
Zimbabwe (1980–2003, zawieszone od 2002)
Tanganika (1961–1964; obecnie stanowi część Tanzanii, będącej państwem członkowskim)
Zanzibar (1963–1964; obecnie stanowi część Tanzanii, będącej państwem członkowskim)
Nowa Fundlandia (1931–1934; obecnie stanowi część Kanady, będącej państwem członkowskim)
Federacja Malajska (1957–1963, obecnie stanowi część Malezji, będącej państwem członkowskim)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ The Commonwealth: Member countries (ang.). [dostęp 2013-10-25].
- ↑ Wspólnota Narodów, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2013-10-04].
- ↑ Dzień Wspólnoty Narodów. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, 2013-03-13. [dostęp 2013-03-13].
- ↑ Profile: The Commonwealth (ang.). BBC News, 2012-02-01. [dostęp 2013-10-04].
- ↑ Commonwealth (ang.). Encyclopedia Britannica. [dostęp 2013-10-04].
- ↑ the Commonwealth of Nations (ang.). Cambridge Dictionaries Online. [dostęp 2013-10-04].
- ↑ M. Krynicki: W jednym zdaniu, w: „Poznaj Świat” R. XIX, nr 4 (221), kwiecień 1971, s. 2.
- ↑ Gambia to leave the Commonwealth telegraph.co.uk.
- ↑ The Gambia rejoins the Commonwealth thecommonwealth.org.
- ↑ Maldives quits Commonwealth over alleged rights abuses The Guardian.
- ↑ Maldives becomes 54th member of Commonwealth family | The Commonwealth, thecommonwealth.org [dostęp 2020-02-02].