Wspólnota Europejska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wspólnota Europejska
European Community
Logotyp / flaga
Mapa

     Państwa założycielskie

     Późniejsi członkowie do Traktatu o Unii Europejskiej

Siedziba

Bruksela, Luksemburg, Strasburg

Komisarz

José Manuel Barroso

Utworzenie

1958

Rozwiązanie

2009

Wspólnota Europejska, WE, znana głównie pod nazwą Europejska Wspólnota Gospodarcza, EWG (fr. Communauté Économique Européenne, CEE; ang. European Economic Community, EEC) – organizacja ponadnarodowa państw europejskich, powołana do życia 1 stycznia 1958 na mocy traktatów rzymskich jako EWG, istniejąca do 30 listopada 2009. Była pierwszym filarem Unii Europejskiej wraz z Europejską Wspólnotą Energii Atomowej (Euratom), a do 2002 również z Europejską Wspólnotą Węgla i Stali[1]. W 1992 na podstawie traktatu z Maastricht zmieniono nazwę EWG na Wspólnota Europejska, co miało być wyrazem pragnienia państw narodowych, by rozszerzyć współpracę na obszary inne niż tylko gospodarka[2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Zachęceni sukcesem jakim okazała się Europejska Wspólnota Węgla i Stali i zaniepokojeni zarazem fiaskiem projektu Europejskiej Wspólnoty Obronnej, przywódcy państw członkowskich EWWiS postanowili na konferencji w Mesynie w czerwcu 1955 kontynuować próby integracyjne państw Europy Zachodniej. Przez sześć miesięcy po konferencji odbyło się wiele spotkań na szczeblu rządowym i eksperckim, czego zwieńczeniem było powstanie komitetu przygotowawczego pod przewodnictwem ówczesnego ministra spraw zagranicznych Belgii Paula-Henriego Spaaka[1]. W kwietniu tego samego roku komitet przedstawił dwa projekty[3]:

25 marca 1957 w Rzymie podpisano słynne traktaty, które weszły w życie z 1 stycznia 1958.

Zadania[edytuj | edytuj kod]

Gospodarka, która okazała się być mniej podatna na narodowe resentymenty niż siła militarna, stała się motorem napędowym integracji. Zasadniczo wyróżnić można dwa cele, które przyświecały twórcom wspólnot: (1) współpracę gospodarczą rozumianą jako (2) mały krok w kierunku integracji politycznej wobec fiaska planu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Politycznej[1]. Świadczyć o tym mogą stwierdzenia zawarte w preambule traktatów rzymskich:

  • „ZDECYDOWANI stworzyć podstawy coraz ściślejszego związku między narodami Europy,
  • ZDECYDOWANI zapewnić postęp gospodarczy i społeczny swych krajów poprzez wspólne działanie, usuwając bariery dzielące Europę,
  • ZDECYDOWANI zachować i umocnić pokój i wolność przez połączenie swych zasobów, oraz wzywając inne narody Europy, które podzielają ich ideały, do połączenia się w wysiłkach,”[4].
Historia
Traktaty rzymskie

Traktat fuzyjny

Traktat z Maastricht

Traktat lizboński

25 marca 1957

8 kwietnia 1965

7 lutego 1992

13 grudnia 2007

Wraz z wejściem traktatu w życie powstał wspólny rynek, art. 2 porozumienia stanowił, że jego filarem jest swoboda przepływu: osób, usług, towarów i kapitału. Artykuł 8 zakładał zakończenie całego procesu w ciągu 12 lat, podzielonego na trzy etapy. Zniesiono również opłaty celne między państwami, oraz zastąpiono poszczególne taryfy dla państw zewnętrznych jedną wspólną (unia celna). Przyczyniło się to szczególnie w pierwszym okresie do znacznego wzrostu obrotów handlowych pomiędzy państwami członkowskimi[1].

Instytucje[edytuj | edytuj kod]

Do realizacji założeń traktatowych powołano:

Przewodniczący Komisji
1958–1967

1967–1970

1970–1972

1972–1973

1973–1977

1977–1981

1981–1985

1985–1995

1995–1999

1999

1999–2004

2004–2009

Walter Hallstein

Belgia Jean Rey

Włochy Franco Maria Malfatti

Holandia Sicco Mansholt

Francja François-Xavier Ortoli

Wielka Brytania Roy Jenkins

Luksemburg Gaston Thorn

Francja Jacques Delors

Luksemburg Jacques Santer

Hiszpania Manuel Marín

Włochy Romano Prodi

Portugalia José Manuel Barroso

  • Komisjęwładzę wykonawczą, niezależne kolegium przedstawicieli rządów państw członkowskich, z wyłącznym prawem inicjatywy ustawodawczej, przedstawiające Radzie Ministrów projekty aktów wspólnotowych,
  • Radę Ministrów – składająca się z przedstawicieli rządów państw członkowskich (mająca de facto najwyższe kompetencje),
  • Zgromadzenie – mające charakter parlamentarny i opiniodawczy, początkowo składający się z przedstawicieli parlamentów narodowych,
  • Trybunał Sprawiedliwości.

Dwie ostatnie instytucje były wspólne również dla Euratomu[5]. W 1967 wraz z wejściem w życie traktatu fuzyjnego Rada i Komisja stały się wspólne dla trzech Wspólnot (EWWS, EWG i Euratom)[6]

Późniejsze zmiany[edytuj | edytuj kod]

Podpisany 7 lutego 1992 Traktat z Maastricht ustanawiający Unię Europejską zakładał, że Wspólnoty europejskie są jednym z jej filarów[7], a także zmieniał nazwę Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej na Wspólnota Europejska[2].

Reformujący instytucje unijne Traktat lizboński z 2007 wprowadził istotne zmiany. Unia Europejska nabyła osobowość prawną i zastąpiła Wspólnotę Europejską, przejmując wszystkie jej kompetencje. Wraz z wejściem traktatu w życie 1 grudnia 2009 Wspólnota przestała istnieć[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, traktat EWG – tekst pierwotny. europa.eu. [dostęp 2012-12-10].
  2. a b Rozwój integracji europejskiej w kolejnych traktatach/Wprowadzenie. europa.eu. [dostęp 2012-12-10].
  3. Raport Spaaka (wersja angielska). aei.pitt.edu, 2011-02-15. [dostęp 2012-12-10].
  4. Traktaty rzymskie s.7. polskawue.gov.pl. [dostęp 2012-12-10].
  5. Traktat rzymski – KONWENCJA w sprawie niektórych instytucji wspólnych dla Wspólnot Europejskich s.201. polskawue.gov.pl. [dostęp 2012-12-10].
  6. Trakt fuzyjny Art. 1 s.3. polskawue.gov.pl. [dostęp 2012-12-10].
  7. Traktat o Unii Europejskiej Tytuł 1 Art. A. libr.sejm.gov.pl. [dostęp 2012-12-10].
  8. Łukasz Bartkowiak. Podmiotowość prawnomiędzynarodowa Wspólnoty Europejskiej oraz Unii Europejskiej. „Przegląd Zachodni”. 1 (2010), styczeń 2010. Poznań: Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego. ISSN 0033-2437. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Łukasz Bartkowiak. Podmiotowość prawnomiędzynarodowa Wspólnoty Europejskiej oraz Unii Europejskiej. „Przegląd Zachodni”. 1 (2010), styczeń 2010. Poznań: Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego. ISSN 0033-2437. 
  • Waszkiewicz Aleksander, Wspólnoty Europejskie 1951-1999 – zarys przemian społecznogospodarczych i instytucjonalnych w krajach Wspólnot Europejskich w latach 1951–1999, Toruń 2002, ISBN 83-7322-037-2.
  • The European Communities (wersja angielska). cvce.eu. [dostęp 2012-12-10].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]