Przejdź do zawartości

Wyżlin

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wyżlin
Ilustracja
Wyżlin większy
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

babkowate

Rodzaj

wyżlin

Nazwa systematyczna
Antirrhinum Linnaeus
Sp. Pl. 612. 1 Mai 1753[3]
Typ nomenklatoryczny

A. majus Linnaeus[3]

Antirrhinum majus subsp. cirrhigerum

Wyżlin (Antirrhinum) – rodzaj roślin z rodziny babkowatych. Obejmuje ok. 20[4]–25[5] gatunków. Występują one w obszarze śródziemnomorskim, przy czym centrum zróżnicowania, gdzie obecne są niemal wszystkie, stanowi Półwysep Iberyjski[4][5]. Rośliny te zasiedlają tereny skaliste, ale też stare mury. Ze względu na efektowne, barwne, wargowe kwiaty, rośliny te są popularnie uprawiane jako ozdobne, zwłaszcza odmiany wyżlinu większego, zwanego lwią paszczą[4]. Wargi korony kwiatowej są zamknięte i do ich wnętrza w celu skorzystania z nektaru i zapylenia dostać się mogą tylko pszczoły potrafiące wcisnąć się do wnętrza kwiatu[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Rośliny zielne (jednoroczne i byliny), rzadko półkrzewy nieco drewniejące u nasady i pnącza. Osiągają do 0,5 m wysokości[4].
Liście
Pojedyncze, naprzeciwległe w dolnej części pędu, wyżej skrętoległe[4].
Kwiaty
Zebrane w szczytowe grona. Kielich z 5 działkami zrośniętymi u nasady. Korona kwiatu grzbiecista, dwuwargowa, przy czym większa, dolna warga z owłosioną wypukłością, górna mniejsza. Płatki barwy żółtej, białej, fioletowej lub czerwonej. Pręciki cztery, w dwóch parach. Zalążnia górna, z dwóch zrośniętych owocolistków, dwukomorowa, z licznymi zalążkami. Szyjka słupka pojedyncza[4].
Owoce
Torebki o dwóch nierównych komorach, przy czym większa otwiera się pojedynczym otworem, a mniejsza dwoma. Torebki zawierają liczne, drobne nasiona[4].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Wykaz gatunków[6][7]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-01-19] (ang.).
  3. a b Antirrhinum. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-01-19].
  4. a b c d e f g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 253. ISBN 0-333-74890-5.
  5. a b c David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 58, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. Antirrhinum. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-01-19].
  7. Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 26. ISBN 978-83-925110-5-2.