Przejdź do zawartości

Wyżyna Samoszu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wyżyna Samoszu
Megaregion

Region Karpacki

Prowincja

Góry Zachodniorumuńskie i Wyżyna Transylwańska

Podprowincja

Wyżyna Transylwańska

Makroregion

Wyżyna Samoszu

Zajmowane
jednostki
administracyjne

Rumunia
okręg Sălaj
okręg Maramureș
okręg Kluż

Wyżyna Samoszu (541.1, rum. Podișul Someșului) – makroregion fizycznogeograficzny Wyżyny Transylwańskiej w centralnej Rumunii (Siedmiogród).

Wyżyna Samoszu stanowi północne zakończenie Wyżyny Transylwańskiej. Rozciąga się między górami Gutyńskimi, Cybleskimi i Rodniańskimi na północnym wschodzie a Górami Zachodniorumuńskimi na południowym zachodzie. Na południu przechodzi w Równinę Transylwańską, na północy opada w Wielką Nizinę Węgierską. Wyżynę przecina dolina Samoszu.

Wyżyna Samoszu stanowi zespół wzgórz, wysoczyzn i kotlin. W północnej części leżą:

Ta część regionu jest zbudowana z łupków krystalicznych, fliszu karpackiego oraz osadów morskich dolnego i środkowego miocenu, a także z wapieni eoceńskich.

Południową część regionu zajmuje właściwa Wyżyna Samoszu. Ma budowę monoklinalną. Jest złożona z mioceńskich iłów, margli, piaskowców i zlepieńców z wkładkami tufów wulkanicznych. Warstwy te zapadają się w kierunku południowo-wschodnim pod kątem 5-15°. Różna odporność warstw na erozję spowodowała powstanie kuest. Wysokości względne sięgają 200 m.

W obrębie Wyżyny Samoszu występują urodzajne gleby brunatne i czarnoziemy, dzięki którym rozwinęło się intensywne rolnictwo, a wyżyna została gęsto zaludniona. W części zachodniej występują bogate złoża lignitu. Na granicy Wyżyny Samoszu i Gór Zachodniorumuńskich leży wielkie miasto Kluż, na północnym skraju Kotliny Baia Mare – miasto Baia Mare, a na wschodnim krańcu, u zbiegu obu Samoszów – zabytkowe miasto Dej.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Krystyna Jawecka (red.) Mapa przeglądowa Europy. Rumunia. Skala 1:1 000 000, PPWK Warszawa-Wrocław 1983/84.
  • Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii w układzie dziesiętnym, „Przegląd Geograficzny”, tom LXVIII, z. 3–4, 1996, s. 457–466.
  • Jerzy Kondracki Karpaty, wydanie drugie poprawione, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989, ISBN 83-02-04067-3.
  • Andrzej Maryański Rumunia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973.