Wybory prezydenckie w Rumunii w 2025 roku
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Rodzaj | |||
| Data przeprowadzenia |
4 maja 2025 (I tura) | ||
| Data zarządzenia |
16 stycznia | ||
| |||
Wybory prezydenckie w Rumunii w 2025 roku – drugie wybory prezydenckie w Rumunii mające wyłonić następcę Klausa Iohannisa. Przeprowadzone 4 maja 2025 roku, II tura odbyła się 18 maja. Zakończone zwycięstwem Nicușora Dana, który w II turze pokonał George Simiona. Poprzednie wybory, unieważnione przez Trybunał Konstytucyjny, odbyły się 24 listopada 2024 roku[1]. W reakcji na słaby wynik popieranego przez rząd Crina Antonescu, który nie dostał się do II tury, premier Marcel Ciolacu podał się do dymisji[2].
Tło
[edytuj | edytuj kod]
Pod koniec 2024 roku odbyły się wybory prezydenckie mające wyłonić następcę Klausa Iohannisa urzędującego od 2014 roku. Pierwszą turę z poparciem 22% głosujących, wygrał Călin Georgescu, co stanowiło duże zaskoczenie, jako że przedwyborcze sondaże dawały mu między 4 a 10%[3]. Pojawiły się liczne zarzuty o łamanie prawa wyborczego i manipulowanie wynikami wyborów. W toku dziennikarskiego śledztwa oraz na podstawie odtajnionych raportów służb ustalono, że na dwa tygodnie przed wyborami konta Călina Georgescu w mediach społecznościowych (szczególnie na TikToku) były sztucznie promowane przez sieć zagranicznych kont[4][5]. Stało się to podstawą do unieważnienia przez Sąd Konstytucyjny całych wyborów prezydenckich[6], co nastąpiło na dwa dni przed drugą turą, w której zmierzyć się mieli Călin Georgescu oraz Elena Lasconi. Decyzja spotkała się z szeroką krytyką zarówno w Rumunii, jak i za granicą.
Sytuacja po wyborach w 2024 r.
[edytuj | edytuj kod]10 lutego, po wszczęciu wobec niego procedury impeachmentu, Klaus Iohannis ogłosił rezygnację z urzędu, mimo wcześniejszych zapowiedzi, że pozostanie na stanowisku do czasu wyboru nowego prezydenta. Obowiązki głowy państwa przejął Ilie Bolojan[7].
Kandydaci
[edytuj | edytuj kod]Călin Georgescu został decyzją Centralnego Biura Wyborczego wykluczony ze startu w wyborach, co zostało skrytykowane przez jego sympatyków i część kandydatów[8].
| Imię i nazwisko | Zdjęcie | Partie popierające |
|---|---|---|
| George Simion | .png)
|
Sojusz na rzecz Jedności Rumunów (AUR) |
| Crin Antonescu | 
|
Partia Narodowo-Liberalna, Partia Socjaldemokratyczna, |
| Elena Lasconi | 
|
Związek Zbawienia Rumunii |
| Cristian Terheș | 
|
Rumuńska Narodowa Partia Konserwatywna
(Partidul Național Conservator Român) |
| Lavinia Șandru | 
|
Partia Socjalno-Liberalno-Humanistyczna
(Partidul Umanist Social Liberal) |
| Victor Ponta | .jpg)
|
Bezpartyjny |
| Sebastian Popescu | PNR | |
| Silviu Predoiu | Partia Narodowej Ligi Akcji
(Partidul Liga Acțiunii Naționale) | |
| John Ion Banu | Bezpartyjny | |
| Daniel Funeriu |
|
Bezparyjny |
| Nicușor Dan | _(3).jpg)
|
dawniej Związek Zbawienia Rumunii |
.jpg)
Wyniki[9]
[edytuj | edytuj kod]| Kandydat | Partia | Pierwsza tura | Druga tura | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Głosy | % | Głosy | % | ||
| Nicușor Dan | Polityk niezrzeszony | 1 979 767 | 20,99% | 6 168 642 | 53,60% |
| George Simion | AUR | 3 862 761 | 40,96% | 5 339 053 | 46,40% |
| Crin Antonescu | PSD + PNL + UDMR | 1 892 930 | 20,07% | Nie dotyczy | |
| Victor Ponta | Polityk niezrzeszony | 1 230 164 | 13,04% | ||
| Elena Lasconi | USR | 252 721 | 2,68% | ||
| Lavinia Șandru | PUSL | 60 682 | 0,64% | ||
| Daniel Funeriu | Polityk niezrzeszony | 49 604 | 0,53% | ||
| Cristian Terheș | PNCR | 36 445 | 0,39% | ||
| Sebastian Popescu | PNR | 25 994 | 0,28% | ||
| John Ion Banu | Polityk niezrzeszony | 22 020 | 0,23% | ||
| Silviu Predoiu | PLAN | 17 186 | 0,18% | ||
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rumunia: Sąd Konstytucyjny unieważnia wybory prezydenckie [online], OSW Ośrodek Studiów Wschodnich, 9 grudnia 2024 [dostęp 2025-05-02].
- ↑ Zawirowań w Rumunii ciąg dalszy. Rząd upada, premier podał się do dymisji [online], Bankier.pl, 5 maja 2025 [dostęp 2025-05-19].
- ↑ PISM, Nieoczekiwane wyniki I tury wyborów prezydenckich w Rumunii [online], www.pism.pl [dostęp 2025-05-04].
- ↑ Raporty wskazują na „podmiot państwowy” stojący za kampanią Georgescu [online], euronews, 5 grudnia 2024 [dostęp 2025-05-04].
- ↑ Tajemnica sukcesu Georgescu: sieć kont na TikToku i wsparcie organizacji religijnych [online], oko.press [dostęp 2025-05-04].
- ↑ Rumuński sąd konstytucyjny unieważnił pierwszą turę wyborów prezydenckich [online], tvn24.pl, 6 grudnia 2024 [dostęp 2025-05-04].
- ↑ Prezydent Rumunii ogłosił rezygnację ze stanowiska [online], wydarzenia.interia.pl, 10 lutego 2025 [dostęp 2025-05-04] (pol.).
- ↑ Polsat News, Zamieszanie w Rumunii. Georgescu wykluczony ze startu [online], PolsatNews.pl, 9 marca 2025 [dostęp 2025-05-04].
- ↑ o, Prezidențiale2025/ AEP – rezultate finale: George Simion – 40,96%; Nicușor Dan – 20,99% [online], agerpres.ro [dostęp 2025-05-06] (ang.).
