Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1800 roku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Ptjackyll (dyskusja | edycje) o 16:07, 22 maj 2017. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1800 roku
Państwo

 Stany Zjednoczone

Rodzaj

wybory prezydenckie

Data przeprowadzenia

listopad 1800 (głosowanie powszechne)
11-17 lutego 1801 (Izba Reprezentantów)

Podstawa prawna

Konstytucja Stanów Zjednoczonych

Głosowanie
poprzednie:
1796 		następne:
1804
Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1800 roku. Liczba na mapie określa liczbę przedstawicieli stanu w Kolegium Elektorów

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1800 roku – czwarte wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Głosowanie w Kolegium Elektorów Stanów Zjednoczonych nie przyniosło rozstrzygnięcia i po raz pierwszy w historii Stanów Zjednoczonych prezydent został wybrany poprzez głosowanie w Izbie Reprezentantów. Były to też ostatnie wybory przeprowadzone zgodnie z oryginalną treścią Konstytucji Stanów Zjednoczonych przed uchwaleniem 12. poprawki do konstytucji w 1804 roku, która zmodyfikowała sposób wyboru prezydenta na obowiązujący obecnie. Na prezydenta wybrano Thomasa Jeffersona, a na wiceprezydenta Aarona Burra.

Kampania wyborcza

Wybory prezydenckie w 1800 roku rządziły się tymi samymi zasadami co wybory w 1796[1]. Administracja urzędującego prezydenta Johna Adamsa nie cieszyła się dużym zaufaniem społecznym, na co w dużej mierze wpłynęła decyzje o stłumieniu powstania Friesa z 1799[1]. Społeczeństwo sprzeciwiało się użyciu wojsk wobec rebelii farmerów pod przywództwem kapitana Johna Friesa, natomiast liderzy Partii Federalistycznej, do której należał prezydent, protestowali przeciwko późniejszemu ułaskawieniu Friesa[1]. Sytuację Adamsa pogorszyła decyzja o zwolnieniu sekretarza stanu Timothy’ego Pickeringa i sekretarza wojny Jamesa McHenry’ego, którzy byli bliskimi przyjaciółmi przywódcy federalistów – Alexandra Hamiltona[1]. Doprowadziło to do rozłamu w Partii Federalistycznej i urzędującego prezydenta nie poparł żaden z jej liderów[1]. Mimo tego zdecydował się wziąć udział w wyborach, a kandydatem na wiceprezydenta został Charles Pinckney[1].

Sytuację osłabionego obozu rywali wykorzystała Partia Demokratyczno-Republikańska[2]. Jako kandydata na prezydenta wystawili Thomasa Jeffersona, a jego zastępcą miał być Aaron Burr[2]. Jefferson sprzeciwiał się polityce Adamsa i głosił ograniczenie władzy federalnej, poprzez zwiększenie kompetencji władz stanowych[2]. Nie zgadzał się także na rozbudowę marynarki wojennej i utrzymywania stałej armii, zamiast której wolał milicję miejską[2].

Kampania była przeprowadzana w wyjątkowo wrogiej atmosferze – oba obozy obrzucały się wyzwiskami i oszczerstwami[3]. Prym wiodła w tym prasa federalistyczna, oskarżając Jeffersona o skrajny ateizm i libertynizm[4]. Zwolennicy republikanów zarzucali Adamsowi sprzyjanie monarchizmowi[4]. Jawny rozłam w Partii Federalistycznej i lepiej zorganizowana kampania Partii Demokratyczno-Republikańskiej przyczyniły się do porażki Adamsa[4].

Kandydaci

Demokratyczni Republikanie

Federaliści

Przebieg głosowania

Głosowanie powszechne odbyło się w listopadzie 1800 roku i wzięło w nim udział ok. 67 tys. osób[5]. Jefferson uzyskał 61,5% poparcia wobec 38,5% dla Burra[5]. W głosowaniu Kolegium Elektorów Jefferson i Burr otrzymali po 73 głosy (wymagana większość wynosiła 70 głosów)[6]. Kolejne miejsca zajęli John Adams (65 głosów), Charles Pinckney (64 głosy) i John Jay (1 głos)[7]. Spowodowało to precedensową sytuację, w której dwaj kandydaci otrzymują tę samą liczbę głosów[8]. Kandydatem na prezydenta był Jefferson, jednak zgodnie z Konstytucją inicjatywa wyboru przeszła w ręce Izby Reprezentantów, która była wówczas zdominowana przez federalistów[8]. Pierwsze głosowanie odbyło się 11 lutego 1801 roku i dało wynik remisowy, ponieważ zwolennicy Hamiltona chcieli zablokować kandydaturę Jeffersona[8]. Po siedmiu dniach i 35 nierozstrzygających głosowaniach Hamilton postanowił oddać swój głos na Jeffersona[8]. Pomimo, że pozostawał z nim w wieloletnim konflikcie, uważał jego kontrkandydata, Aarona Burra, za człowieka niebezpiecznego i ośmieszającego kraj, dlatego postanowił zagłosować na Jeffersona[8].

Thomas Jefferson został zaprzysiężony 4 marca 1801 w Waszyngtonie[9].

Stan \ Kandydat Thomas Jefferson Aaron Burr John Adams Charles Cotesworth Pinckney John Jay Razem
Connecticut - - 9 9 - 9
Delaware - - 3 3 - 3
Georgia 4 4 - - - 4
Karolina Południowa 8 8 - - - 8
Karolina Północna 8 8 4 4 - 12
Kentucky 4 4 - - - 4
Maryland 5 5 5 5 - 10
Massachusetts - - 16 16 - 16
New Hampshire - - 6 6 - 6
New Jersey - - 7 7 - 7
Nowy Jork 12 12 - - - 12
Pensylwania 8 8 7 7 - 15
Rhode Island - - 4 3 1 4
Tennessee 3 3 - - - 3
Vermont - - 4 4 - 4
Wirginia 21 21 - - - 21
Łącznie 73 73 65 64 1 138

Przypisy

Szablon:Przypisy-lista

Bibliografia

Wybory na urząd Prezydenta Stanów Zjednoczonych
Wybory według lat
Kandydaci
Zasady
Prawybory

Pieczęć prezydentów USA

  1. ↑ a b c d e f Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Jones104
    BŁĄD PRZYPISÓW
  2. ↑ a b c d Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Pastusiak85
    BŁĄD PRZYPISÓW
  3. ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Bartnicki96
    BŁĄD PRZYPISÓW
  4. ↑ a b c Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Jones105
    BŁĄD PRZYPISÓW
  5. ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie OC
    BŁĄD PRZYPISÓW
  6. ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie NARA1
    BŁĄD PRZYPISÓW
  7. ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie NARA2
    BŁĄD PRZYPISÓW
  8. ↑ a b c d e Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Bartnicki97
    BŁĄD PRZYPISÓW
  9. ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Pastusiak87
    BŁĄD PRZYPISÓW
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wybory_prezydenckie_w_Stanach_Zjednoczonych_w_1800_roku&oldid=49414557”