Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1976 roku
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Rodzaj |
wybory prezydenckie | ||
| Data przeprowadzenia |
2 listopada 1976 (głosowanie powszechne) | ||
| Podstawa prawna | |||
| Głosowanie | |||
| |||
| |||
| |||
| |||
Portal  Stany Zjednoczone
| |||
Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1976 roku – czterdzieste ósme wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrano Jimmy’ego Cartera, a wiceprezydentem został Walter Mondale.
Kampania wyborcza[edytuj | edytuj kod]
W wyniku afery Watergate, która doprowadziła do rezygnacji Nixona, republikanie mocno stracili na wizerunku[1]. Z tego powodu nominacja urzędującego prezydenta Geralda Forda nie była sprawą oczywistą[1]. Bossowie Partii Republikańskiej zarzucali mu nadmierny liberalizm i mianowanie Nelsona Rockefellera wiceprezydentem[1]. Jego głównym kontrkandydatem został gubernator Kalifornii Ronald Reagan[1]. W prawyborach żaden z kandydatów nie zdobył wymaganego poparcia, dlatego o nominacji mieli zdecydować delegaci na sierpniowej konwencji w Kansas City[2]. Reagan uzyskał poparcie w stanach południowych i rodzinnej Kalifornii, natomiast Ford zwyciężył na Północy i pograniczu[2]. Chcąc pozyskać trochę elektoratu liberalnego Reagan zadeklarował, że jego kandydatem na wiceprezydenta zostanie Richard S. Schweiker[3]. Spowodowało to odwrócenie się od niego konserwatystów, co z kolei wpłynęło na fakt, że ostatecznie nominację prezydencką uzyskał Ford[3]. Jego kandydatem na wiceprezydenta został Bob Dole[3]. W Partii Demokratycznej już na początku 1975 kampanię rozpoczął Jimmy Carter[4]. Zwyciężył w prawyborach m.in. w Ohio, co spowodowało otrzymanie nominacji prezydenckiej w pierwszym głosowaniu, na lipcowej konwencji w Nowym Jorku[4]. Zdobył ponad sześciokrotnie większe poparcie niż Morris Udall i Pat Brown[5]. Dopiero po uzyskaniu nominacji Carter ogłosił, że jego kandydatem na wiceprezydenta będzie Walter Mondale[5]. Kandydatem niezależnym został Eugene McCarthy[6]. Carter deklarował reformę podatkową i zdrowotną, zmniejszenie bezrobocia i zwiększenie świadczeń socjalnych[5]. Chciał ocieplenia kontaktów z ZSRR, przy jednoczesnej, ścisłej współpracy z sojusznikami USA – krajami Europy Zachodniej i Japonią[5]. Ford, na którego kandydaturze cieniem rzucały się afera Watergate, a także ułaskawienie Nixona, był skazywany na porażkę przez ośrodki sondażowe[7]. Kandydat demokratów jednak prowadził swoją kampanię bezbarwnie, a w programie wyborczym zawarł jedynie ogólnikowe stwierdzenia[7]. Spowodowało to, że wybory okazały się bardzo wyrównane[7]. Na kandydata republikanów głosowali wyborcy wykształceni i zamożni, natomiast klasy średnia i robotnicza zagłosowały na demokratę[7]. Szalę zwycięstwa na rzecz Cartera przesunęły także głosy Afroamerykanów[7].
Kandydaci[edytuj | edytuj kod]
Bezpartyjny[edytuj | edytuj kod]
-
Eugene McCarthy
Partia Demokratyczna[edytuj | edytuj kod]
-
Jimmy Carter
-
Walter Mondale
.jpg)
Partia Republikańska[edytuj | edytuj kod]
-
Gerald Ford
-
Robert Dole
Wyniki głosowania[edytuj | edytuj kod]
Głosowanie powszechne odbyło się 2 listopada 1976[6]. Carter uzyskał 50,1% poparcia, wobec 48% dla Forda i 0,9% dla McCarthy’ego[6]. Ponadto, niecałe 820 000 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów[6]. Frekwencja wyniosła 53,6%[8]. W głosowaniu Kolegium Elektorów Carter uzyskał 297 głosów, przy wymaganej większości 270 głosów[9]. Na Forda zagłosowało 240 elektorów[9]. Wiarołomny elektor ze stanu Waszyngton zagłosował na Ronalda Reagana[9]. W głosowaniu wiceprezydenckim zwyciężył Mondale, uzyskując 297 głosów, wobec 240 dla Dole’a[9].
Jimmy Carter został zaprzysiężony 20 stycznia 1977 roku[10].
| Kandydat na prezydenta | Partia | Głosowanie powszechne | Kolegium Elektorów | |
|---|---|---|---|---|
| Głosy | Procent | |||
| Jimmy Carter | Partia Demokratyczna | 40 830 763 | 50,1% | 297 |
| Gerald Ford | Partia Republikańska | 39 147 793 | 48% | 240 |
| Eugene McCarthy | bezpartyjny | 756 691 | 0,9% | 0 |
| Ronald Reagan | Partia Republikańska | 0 | 0 | 1 |
| Łącznie | 538 | |||
| Kandydat na wiceprezydenta | Partia | Kolegium Elektorów |
|---|---|---|
| Walter Mondale | Partia Demokratyczna | 297 |
| Bob Dole | Partia Republikańska | 240 |
| Łącznie | 538 | |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d M. Jones: Historia USA. s. 655.
- ↑ a b L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 874.
- ↑ a b c L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 875.
- ↑ a b L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 885.
- ↑ a b c d L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 886.
- ↑ a b c d US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-10-27]. (ang.).
- ↑ a b c d e M. Jones: Historia USA. s. 656.
- ↑ Election of 1976. CountingTheVotes. [dostęp 2017-10-27]. (ang.).
- ↑ a b c d Electoral College Box – 1976. NARA. [dostęp 2017-10-27]. (ang.).
- ↑ L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 888.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.).
- Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.).
